Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw - Central Authentication System
Strona główna

Pastoral care of the sick and hospice

General data

Course ID: WT-DTE-DCH
Erasmus code / ISCED: 08.2 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0221) Religion and theology The ISCED (International Standard Classification of Education) code has been designed by UNESCO.
Course title: Pastoral care of the sick and hospice
Name in Polish: Duszpasterstwo chorych i hospicyjne
Organizational unit: Institute of General Theology
Course groups:
Course homepage: http://ywn4qlm
ECTS credit allocation (and other scores): 2.00 OR 0.00 OR 1.00 (depends on study program) Basic information on ECTS credits allocation principles:
  • the annual hourly workload of the student’s work required to achieve the expected learning outcomes for a given stage is 1500-1800h, corresponding to 60 ECTS;
  • the student’s weekly hourly workload is 45 h;
  • 1 ECTS point corresponds to 25-30 hours of student work needed to achieve the assumed learning outcomes;
  • weekly student workload necessary to achieve the assumed learning outcomes allows to obtain 1.5 ECTS;
  • work required to pass the course, which has been assigned 3 ECTS, constitutes 10% of the semester student load.
view allocation of credits
Language: Polish
Subject level:

elementary
Learning outcome code/codes:

(in Polish) TMA_W18

TMA_W19

TMA_W24

TMA_U09


Ćwiczenia:

TMA_W19

TMA_W24

TMA_U22

TMA_U09

TMA_K06
Preliminary Requirements:

(in Polish) Student ma podstawową wiedzę i świadomość na temat psychofizycznych zmian zachodzących u osób chorych i przewlekle chorych.
Short description:

.
Full description: (in Polish)

1. Podstawy biblijno-teologiczne duszpasterskiej posługi Kościoła wobec osób chorych.

2. Podstawy psychologiczne pracy z osobami chorymi.

3. Sakramentalne i pozasakramentalne metody i formy duszpasterstwa chorych.

4. Podstawy biblijno-teologiczne oraz psychologiczne duszpasterskiej posługi Kościoła wobec osób umierających.

5. Holistyczne towarzyszenie osobom u kresu życia i ich rodzinom.

6. Grupy wsparcia dla osób w żałobie.

7. Duszpasterstwo chorych i hospicyjne jako przestrzeń współpracy duchownych i świeckich.

8. Wolontariat jako integralna część zespołu hospicyjnego.
Bibliography: (in Polish)

Literatura podstawowa:

Jan Paweł II, List apostolski "Salvifici Doloris" o chrześcijańskim sensie ludzkiego cierpienia, Watykan 1984.

Papieskie Orędzia na Światowy Dzień Chorego 1993-2018.

Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Nowa Karta Pracowników Służby Zdrowia, Katowice 2017.

Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Światowy Dzień Chorego. Dlaczego i jak obchodzić?, Watykan 1992.

Sakramenty chorych. Obrzędy i duszpasterstwo, Katowice 2001.

Instrukcja Konferencji Episkopatu Polski dotycząca posługiwania chorym i umierającym, Zakopane 2017.

Bartoszek A., Człowiek w obliczu cierpienia i umierania. Moralne aspekty opieki paliatywnej, Katowice 2000.

Grajcarek A. (red.), Sztuka rozmowy z chorymi, Kraków 2001.

Krakowiak P., Krzyżanowski D., Modlińska A. (red.), Przewlekle chory w domu, Gdańsk 2011.

Krakowiak P., Strata, osierocenie i żałoba. Poradnik dla osób pomagających i dla osób w żałobie, Gdańsk 2008.

Taylor E., Co powiedzieć? Jak rozmawiać z chorymi o duchowości?, Kraków 2008.

Wielebski T., Duszpasterstwo chorych w Polsce. Między teorią a praktyką, "Teologia Praktyczna" 16:2015, s. 43-77.

Wielebski T., Duszpasterska posługa Kościoła w szpitalach i hospicjach, "Roczniki Teologiczne Warszawsko-Praskie" 3:2003, s. 265-298.

Literatura uzupełniająca:

Kępiński A., Poznanie chorego, Warszawa 2002.

Krakowiak Cz., Namaszczenie chorych. Sakrament uzdrowienia, Sandomierz 2005.

Kubler-Ross E., Rozmowy o śmierci i umieraniu, Poznań 2007.

Muszala A., Binnebesel J., Krakowiak P., Krobicki M. (red.), Dolentium hominum. Duchowni i świeccy wobec ludzkiego cierpienia, Kraków 2011.

Pawlaczyk B., Biblia a medycyna, Poznań 2007.

Wielebski T., Duszpasterstwo chorych w świetle nauczania Kościoła współczesnego, w: Duszpasterstwo chorych, T. Wielebski (red.), Warszawa 2005, s. 31-56.

Wielebski T., Sakrament namaszczenia chorych w duszpasterskiej posłudze Kościoła. "Słowo krzyża. Rocznik poświęcony teologii krzyża oraz duchowości i historii Pasjonistów" 1:2007, s. 129-143.
Efekty kształcenia i opis ECTS: (in Polish)

Po zakończeniu zajęć student:

EK 1 w zakresie wiedzy: zna główne zasady działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających, ich rodzin oraz personelu medycznego (TMA_ W08);

EK 2 w zakresie umiejętności: potrafi twórczo włączyć się w różne formy działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających, ich rodzin oraz personelu medycznego (TMA_U15);

EK 3 w zakresie kompetencji: potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role (TMA_K03).

Opis ECTS:

Aktywny udział w wykładach: 15 godzin

Aktywny udział ćwiczeniach: 15 godzin

Praca własna studenta: 30 godzin

Razem 60 godz. = 2 ECTS

Assessment methods and assessment criteria: (in Polish)

EK nr 1 określany jako "zna główne zasady działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających, ich rodzin oraz personelu medycznego".

Student na ocenę:

ndst (2) - nie zna podstawowych zasad działalność ewangelizacyjnej i pastoralnej wśród chorych, umierających, ich rodzin i personelu medycznego;

dst (3) - w ograniczonym stopniu potrafi zdefiniować podstawowe zasady działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wśród chorych, umierających, ich rodzin i personelu medycznego;

db (4) - w dobrym stopniu, odwołując się do Magisterium Kościoła i nauk pozateologicznych, potrafi zdefiniować podstawowe zasady działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wśród chorych, umierających, ich rodzin i personelu medycznego;

bdb (5) - wykazuje się bardzo dużą wiedzą na temat wskazań Magisterium Kościoła i nauk pozateologicznych dotyczącą zasad działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wśród chorych, umierających, ich rodzin i personelu medycznego, prezentując je w formie kompleksowego modelu działania.

EK nr 2 określany jako "twórcze włączenie się w różne formy działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających, ich rodzin oraz personelu medycznego".

Student na ocenę:

ndst (2) - nie potrafi twórczo włączyć się w różne formy działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających ich rodzin oraz personelu medycznego;

dst (3) - w ograniczonym stopniu potrafi włączyć się w różne formy działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających ich rodzin oraz personelu medycznego, zachowując bierność działań;

db (4) - w dobrym stopniu potrafi włączyć się w różne formy działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających ich rodzin oraz personelu medycznego, dokonując weryfikacji tych działań pod kątem zgodności z nauczaniem Magisterium i wskazań nauk pozateologicznych;

bdb (5) - bardzo aktywnie włącza się w różne formy działalności ewangelizacyjnej i pastoralnej wobec chorych, umierających ich rodzin oraz personelu medycznego, inicjując nowe działania (między innymi zespołów opieki duszpasterskiej) oraz weryfikując realizowane praktyki duszpasterskie pod kątem wierności Magisterium i wskazań nauk pozateologicznych.

EK nr 3 określany jako "współdziałanie i praca w grupie oraz przyjmowanie w niej różnych ról".

Student na ocenę:

ndst (2) - nie potrafi twórczo współdziałać i pracować z osobami posługującymi chorym i umierającym;

dst (3) - w ograniczonym stopniu współpracuje z osobami posługującymi chorym i umierającym, zachowując się pasywnie;

db (4) - w miarę dobrze współpracuje w zespołach opieki duszpasterskiej posługującym chorym i u kresu życia, zachowując w nich aktywną rolę;

bdb (5) - twórczo i aktywnie współpracuje w zespołach opieki duszpasterskiej posługującym chorym i osobom u kresu życia, zachowując w nich rolę przywódczą i inicjując je do podejmowania nowych metod i form działań.

Metoda weryfikacji efektów kształcenia: ustne kolokwium końcowe.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest aktywna i obowiązkowa obecność w prowadzonych zajęciach oraz kolokwium końcowe obejmujące znajomość lektur i treści wykładu.

Classes in period "Summer semester 2021/22" (past)

Time span: 2022-02-01 - 2022-06-30
Selected timetable range:
Navigate to timetable
Type of class:
Classes, 15 hours more information
Lectures, 15 hours more information
Coordinators: Dariusz Pater
Group instructors: Dariusz Pater
Students list: (inaccessible to you)
Examination: Course - final test
Classes - graded credit
Lectures - graded credit
Type of subject:

obligatory
(in Polish) Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

(in Polish) nie dotyczy
Short description: (in Polish)

Celem wykładu jest wszechstronne, uwzględniające podstawy biblijno-teologiczne i psychologiczne, przygotowanie studentów do podjęcia posługi wśród różnych kategorii osób chorych i umierających.

Full description: (in Polish)

1. Podstawy biblijno-teologiczne duszpasterskiej posługi Kościoła wobec osób chorych .

2. Podstawy psychologiczne pracy z osobami chorymi.

3. Sakramentalne i pozasakramentalne metody i formy duszpasterstwa chorych.

4. Podstawy biblijno-teologiczne oraz psychologiczne duszpasterskiej posługi Kościoła wobec osób umierających.

5. Holistyczne towarzyszenie osobom u kresu życia i ich rodzinom.

6. Grupy wsparcia dla osób w żałobie.

7. Duszpasterstwo chorych i hospicyjne jako przestrzeń współpracy duchownych i świeckich.
Bibliography: (in Polish)

Literatura podstawowa:

Jan Paweł II, List apostolski "Salvifici Doloris" o chrześcijańskim sensie ludzkiego cierpienia, Watykan 1984.

Papieskie Orędzia na Światowy Dzień Chorego 1993-2018.

Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Nowa Karta Pracowników Służby Zdrowia, Katowice 2017.

Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Światowy Dzień Chorego. Dlaczego i jak obchodzić?, Watykan 1992.

Sakramenty chorych. Obrzędy i duszpasterstwo, Katowice 2001.

Instrukcja Konferencji Episkopatu Polski dotycząca posługiwania chorym i umierającym, Zakopane 2017.

Bartoszek A., Człowiek w obliczu cierpienia i umierania. Moralne aspekty opieki paliatywnej, Katowice 2000.

Krakowiak P., Krzyżanowski D., Modlińska A. (red.), Przewlekle chory w domu, Gdańsk 2011.

Krakowiak P., Strata, osierocenie i żałoba. Poradnik dla osób pomagających i dla osób w żałobie, Gdańsk 2008.

Taylor E., Co powiedzieć? Jak rozmawiać z chorymi o duchowości?, Kraków 2008.

Wielebski T., Duszpasterstwo chorych w Polsce. Między teorią a praktyką, "Teologia Praktyczna" 16:2015, s. 43-77.

Wielebski T., Duszpasterska posługa Kościoła w szpitalach i hospicjach, "Roczniki Teologiczne Warszawsko-Praskie" 3:2003, s. 265-298.

Literatura uzupełniająca:

Kępiński A., Poznanie chorego, Warszawa 2002.

Krakowiak Cz., Namaszczenie chorych. Sakrament uzdrowienia, Sandomierz 2005.

Kubler-Ross E., Rozmowy o śmierci i umieraniu, Poznań 2007.

Muszala A., Binnebesel J., Krakowiak P., Krobicki M. (red.), Dolentium hominum. Duchowni i świeccy wobec ludzkiego cierpienia, Kraków 2011.

Pawlaczyk B., Biblia a medycyna, Poznań 2007.

Wielebski T., Duszpasterstwo chorych w świetle nauczania Kościoła współczesnego, w: Duszpasterstwo chorych, T. Wielebski (red.), Warszawa 2005, s. 31-56.

Wielebski T., Sakrament namaszczenia chorych w duszpasterskiej posłudze Kościoła. "Słowo krzyża. Rocznik poświęcony teologii krzyża oraz duchowości i historii Pasjonistów" 1:2007, s. 129-143.
Wymagania wstępne: (in Polish)

Student ma podstawową wiedzę i świadomość na temat psychofizycznych zmian zachodzących u osób chorych i przewlekle chorych.

Classes in period "Summer semester 2022/23" (past)

Time span: 2023-02-01 - 2023-06-30
Selected timetable range:
Navigate to timetable
Type of class:
Classes, 15 hours more information
Lectures, 15 hours more information
Coordinators: Dariusz Pater
Group instructors: Dariusz Pater
Students list: (inaccessible to you)
Examination: Course - final test
Classes - graded credit
Lectures - graded credit
(in Polish) Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

(in Polish) Udział w wykładzie: 30 godz.

Przygotowanie do egzaminu: 20 godz.

Samodzielna analiza materiałów źródłowych: 20 godz.

Konsultacje: 5 godz.
Type of subject:

obligatory
(in Polish) Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

(in Polish) nie dotyczy
Short description: (in Polish)

Celem wykładu jest wszechstronne, uwzględniające podstawy biblijno-teologiczne i psychologiczne, przygotowanie studentów do podjęcia posługi wśród różnych kategorii osób chorych i umierających.

Full description: (in Polish)

W wykładzie przedstawiono działania będące w zarysie praktycznym przewodnikiem po ważnej dziedzinie integralnej opieki paliatywno-hospicyjnej, niezbędnej dla każdej osoby opiekującej się ciężko chorymi i umierającymi oraz ich bliskimi, duchowe, religijne i psychologiczne aspekty opieki, stanowią wyzwanie zarówno dla pracowników i wolontariuszy jak również dla chorych i ich rodzin, dlatego te zagadnienia mogą być pomocą w ich rozumieniu i wykorzystaniu w opiece nad człowiekiem u kresu życia. Będąc przede wszystkim zadaniem i wyzwaniem dla duszpasterzy hospicyjnych, parafialnych, oraz dla kandydatów do tej służby we wspólnotach wiary, mogą być inspiracją i uporządkowaniem wiedzy dla wszystkich pracowników i wolontariuszy zespołów opieki paliatywno-hospicyjnej. U kresu życia każda z osób towarzyszących umierającym może stać się odbiorcą lub nadawcą ważnych sygnałów dotyczących duchowości i religijności, dlatego warto umieć rozróżnić duchowe i religijne potrzeby człowieka, poznając narzędzia duszpasterskiej troski i nowe propozycje jej rozszerzania, a także dostrzec wartość zintegrowanie opieki również w aspekcie duchowo-religijnym.
Bibliography: (in Polish)

Literatura podstawowa:

Jan Paweł II, List apostolski "Salvifici Doloris" o chrześcijańskim sensie ludzkiego cierpienia, Watykan 1984.

Papieskie Orędzia na Światowy Dzień Chorego 1993-2018.

Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Nowa Karta Pracowników Służby Zdrowia, Katowice 2017.

Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Światowy Dzień Chorego. Dlaczego i jak obchodzić?, Watykan 1992.

Sakramenty chorych. Obrzędy i duszpasterstwo, Katowice 2001.

Instrukcja Konferencji Episkopatu Polski dotycząca posługiwania chorym i umierającym, Zakopane 2017.

Bartoszek A., Człowiek w obliczu cierpienia i umierania. Moralne aspekty opieki paliatywnej, Katowice 2000.

Krakowiak P., Krzyżanowski D., Modlińska A. (red.), Przewlekle chory w domu, Gdańsk 2011.

Krakowiak P., Strata, osierocenie i żałoba. Poradnik dla osób pomagających i dla osób w żałobie, Gdańsk 2008.

Taylor E., Co powiedzieć? Jak rozmawiać z chorymi o duchowości?, Kraków 2008.

Wielebski T., Duszpasterstwo chorych w Polsce. Między teorią a praktyką, "Teologia Praktyczna" 16:2015, s. 43-77.

Wielebski T., Duszpasterska posługa Kościoła w szpitalach i hospicjach, "Roczniki Teologiczne Warszawsko-Praskie" 3:2003, s. 265-298.

Literatura uzupełniająca:

Kępiński A., Poznanie chorego, Warszawa 2002.

Krakowiak Cz., Namaszczenie chorych. Sakrament uzdrowienia, Sandomierz 2005.

Kubler-Ross E., Rozmowy o śmierci i umieraniu, Poznań 2007.

Muszala A., Binnebesel J., Krakowiak P., Krobicki M. (red.), Dolentium hominum. Duchowni i świeccy wobec ludzkiego cierpienia, Kraków 2011.

Pawlaczyk B., Biblia a medycyna, Poznań 2007.

Wielebski T., Duszpasterstwo chorych w świetle nauczania Kościoła współczesnego, w: Duszpasterstwo chorych, T. Wielebski (red.), Warszawa 2005, s. 31-56.

Wielebski T., Sakrament namaszczenia chorych w duszpasterskiej posłudze Kościoła. "Słowo krzyża. Rocznik poświęcony teologii krzyża oraz duchowości i historii Pasjonistów" 1:2007, s. 129-143.

Classes in period "Summer semester 2023/24" (in progress)

Time span: 2024-02-15 - 2024-06-30
Selected timetable range:
Navigate to timetable
Type of class:
Classes, 15 hours more information
Lectures, 15 hours more information
Coordinators: Dariusz Pater
Group instructors: Dariusz Pater
Students list: (inaccessible to you)
Examination: Course - final test
Classes - graded credit
Lectures - graded credit
(in Polish) Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

(in Polish) Udział w wykładzie: 30 godz.

Przygotowanie do egzaminu: 20 godz.

Samodzielna analiza materiałów źródłowych: 20 godz.

Konsultacje: 5 godz.
Type of subject:

obligatory
(in Polish) Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

(in Polish) nie dotyczy
Short description: (in Polish)

Celem wykładu jest wszechstronne, uwzględniające podstawy biblijno-teologiczne i psychologiczne, przygotowanie studentów do podjęcia posługi wśród różnych kategorii osób chorych i umierających.

Full description: (in Polish)

W wykładzie przedstawiono działania będące w zarysie praktycznym przewodnikiem po ważnej dziedzinie integralnej opieki paliatywno-hospicyjnej, niezbędnej dla każdej osoby opiekującej się ciężko chorymi i umierającymi oraz ich bliskimi, duchowe, religijne i psychologiczne aspekty opieki, stanowią wyzwanie zarówno dla pracowników i wolontariuszy jak również dla chorych i ich rodzin, dlatego te zagadnienia mogą być pomocą w ich rozumieniu i wykorzystaniu w opiece nad człowiekiem u kresu życia. Będąc przede wszystkim zadaniem i wyzwaniem dla duszpasterzy hospicyjnych, parafialnych, oraz dla kandydatów do tej służby we wspólnotach wiary, mogą być inspiracją i uporządkowaniem wiedzy dla wszystkich pracowników i wolontariuszy zespołów opieki paliatywno-hospicyjnej. U kresu życia każda z osób towarzyszących umierającym może stać się odbiorcą lub nadawcą ważnych sygnałów dotyczących duchowości i religijności, dlatego warto umieć rozróżnić duchowe i religijne potrzeby człowieka, poznając narzędzia duszpasterskiej troski i nowe propozycje jej rozszerzania, a także dostrzec wartość zintegrowanie opieki również w aspekcie duchowo-religijnym.
Bibliography: (in Polish)

Literatura podstawowa:

Jan Paweł II, List apostolski "Salvifici Doloris" o chrześcijańskim sensie ludzkiego cierpienia, Watykan 1984.

Papieskie Orędzia na Światowy Dzień Chorego 1993-2018.

Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Nowa Karta Pracowników Służby Zdrowia, Katowice 2017.

Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Światowy Dzień Chorego. Dlaczego i jak obchodzić?, Watykan 1992.

Sakramenty chorych. Obrzędy i duszpasterstwo, Katowice 2001.

Instrukcja Konferencji Episkopatu Polski dotycząca posługiwania chorym i umierającym, Zakopane 2017.

Bartoszek A., Człowiek w obliczu cierpienia i umierania. Moralne aspekty opieki paliatywnej, Katowice 2000.

Krakowiak P., Krzyżanowski D., Modlińska A. (red.), Przewlekle chory w domu, Gdańsk 2011.

Krakowiak P., Strata, osierocenie i żałoba. Poradnik dla osób pomagających i dla osób w żałobie, Gdańsk 2008.

Taylor E., Co powiedzieć? Jak rozmawiać z chorymi o duchowości?, Kraków 2008.

Wielebski T., Duszpasterstwo chorych w Polsce. Między teorią a praktyką, "Teologia Praktyczna" 16:2015, s. 43-77.

Wielebski T., Duszpasterska posługa Kościoła w szpitalach i hospicjach, "Roczniki Teologiczne Warszawsko-Praskie" 3:2003, s. 265-298.

Literatura uzupełniająca:

Kępiński A., Poznanie chorego, Warszawa 2002.

Krakowiak Cz., Namaszczenie chorych. Sakrament uzdrowienia, Sandomierz 2005.

Kubler-Ross E., Rozmowy o śmierci i umieraniu, Poznań 2007.

Muszala A., Binnebesel J., Krakowiak P., Krobicki M. (red.), Dolentium hominum. Duchowni i świeccy wobec ludzkiego cierpienia, Kraków 2011.

Pawlaczyk B., Biblia a medycyna, Poznań 2007.

Wielebski T., Duszpasterstwo chorych w świetle nauczania Kościoła współczesnego, w: Duszpasterstwo chorych, T. Wielebski (red.), Warszawa 2005, s. 31-56.

Wielebski T., Sakrament namaszczenia chorych w duszpasterskiej posłudze Kościoła. "Słowo krzyża. Rocznik poświęcony teologii krzyża oraz duchowości i historii Pasjonistów" 1:2007, s. 129-143.
Course descriptions are protected by copyright.
Copyright by Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl contact accessibility statement mapa serwisu USOSweb 7.0.4.0-1 (2024-05-13)