Historia katechezy do XVII wieku

Kod dostępu do zespołu na platformie MSTeams: 0spjnc9

TMA_W07 - ma uporządkowaną i pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu innych dyscyplin teologicznych

TMA_U01 - potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy teologicznej

TMA_K05 - ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów

W ramach wykładów omówione zostały etapy rozwoju katechezy z uwzględnieniem kontekstu historycznego do XVII wieku. Prezentowana problematyka dotyczyła historii katechezy Kościoła powszechnego, od początków jego istnienia. Skoncentrowałem się przede wszystkim na katechezie wczesnochrześcijańskiej. Omówiono też rodzącą i rozwijająca się katechezę w Kościele w Polsce.

1. Katecheza czasów apostolskich.

2. Katecheza czasów poapostolskich (II wiek).

3. Katechumenat w epoce przedkonstantyńskiej – do 313 roku.

4. Katechumenat w epoce pokonstantyńskiej – po 313 roku.

5. Myśl katechetyczna św. Augustyna.

6. Katecheza misyjna we wczesnym średniowieczu.

7. Katechumenat rodzinny i społeczny w średniowieczu.

8. Nauczanie religijne dorosłych w okresie średniowiecza.

9. Metody katechezy średniowiecznej i pierwsze katechizmy.

10. Rozwój katechezy po Soborze Trydenckim.

11. Wielcy twórcy nowożytnych katechizmów.

12. Era katechizmów.

13. Rozwój katechezy parafialnej i szkolnej w XVII wieku.

14. Nowe prądy katechetyczne i pedagogiczne w szkołach XVII wiecznej Europy.

15. Dokonania polskiej katechezy XVI i XVII wieku.

Bibliografia podstawowa:

CZEKALSKI R., Historia katechezy przedmiotem wykładów z katechetyki, Abyśmy podtrzymywali nadzieję. Księga Jubileuszowa ku czci Ks. Romana Murawskiego SDB, red. P. Tomasik, Warszawa 2005, s. 53-73.

CZEKALSKI R., Rys historyczny nauczania religii katolickiej w szkole polskiej, „Studia Katechetyczne” 7 (2008), s. 99-105.

MURAWSKI R., Historia katechezy, w: Historia katechezy i katechetyka fundamentalna, red. J. Stala, Tarnów 2003, s. 23-105.

Literatura uzupełniająca:

MURAWSKI R., Wczesnochrześcijańska katecheza (Do Edyktu Mediolańskiego – 313 r.), Płock 1999.

MURAWSKI R., Katecheza chrzcielna w procesie wtajemniczenia chrześcijańskiego czasów apostolskich, Warszawa 1990.

Student uczestniczący w zajęciach w zakresie wiedzy:

EK 1. Zna główne etapy rozwoju katechezy od czasów apostolskich po wiek XVII. TMA_W07

EK 2. Omawia etapy kształtowania się katechumenatu wczesnochrześcijańskiego. TMA_W07

EK 3. Charakteryzuje strukturę katechumenatu w epokach przed i pokonstantyńskiej. TMA_W07

EK 4. Omawia znaczenie katechumenatu rodzinnego i społecznego w średniowieczu. TMA_W07

EK 5. Przybliża różne formy i metody średniowiecznej katechezy. TMA_W07

w zakresie umiejętności:

EK 6. Wskazuje na nowe impulsy dla rozwoju katechezy zainicjowane przez Sobór Trydencki, przybliża rolę katechizmów w nauczaniu religijnym. TMA_U01

w zakresie kompetencji społecznych:

EK 7. Prezentuje dokonania w zakresie organizacji katechezy parafialnej i szkolnej, a także nowych prądów pedagogicznych w XVI i XVII wiecznej Europie. TMA_K05

Opis ECTS:

Aktywny udział w wykładach za pośrednictwem MSTeams (kod zespołu 0spjnc9): 30 godz.

Praca własna studenta w oparciu o materiały źródłowe i opracowania: 10 godz.

Konsultacje z prowadzącym i realizacja zadań związanych z wykładem: 10 godz.

Razem: 50 godz. = 2 ECTS

Efekt kształcenia 1. Student „zna główne etapy rozwoju katechezy od czasów apostolskich po wiek XVII”.

Ndst (2): nie potrafi omówić przynajmniej trzech etapów rozwoju katechezy do wieku XVII;

Dst (3): potrafi poprawnie omówić przynajmniej trzy etapy rozwoju katechezy do wieku XVII;

Db (4): precyzyjnie prezentuje wszystkie etapy rozwoju katechezy od czasów apostolskich aż po wiek XVII, wymienia ważniejsze postaci związane z rozwojem katechezy;

Bdb (5): precyzyjnie prezentuje wszystkie etapy rozwoju katechezy od czasów apostolskich aż po wiek XVII, wymienia ważniejsze postaci związane z katechezą, wykazuje główne czynniki wpływające na jej rozwój.

Efekt kształcenia 2. Student „omawia etapy kształtowania się katechumenatu wczesnochrześcijańskiego”.

Ndst (2): nie potrafi podać trzech głównych etapów kształtowania się katechumenatu;

Dst (3): potrafi poprawnie scharakteryzować etapy kształtowania się katechumenatu;

Db (4): szczegółowo prezentuje poszczególne etapy rozwoju katechumenatu;

Bdb (5): szczegółowo prezentuje poszczególne etapy rozwoju katechumenatu i wskazuje na czynniki i osoby wpływające na dokonujące się przemiany.

Efekt kształcenia 3. Student „charakteryzuje strukturę katechumenatu w epokach przed i pokonstantyńskiej”.

Ndst (2): nie potrafi wymienić podstawowych etapów katechumenatu wczesnochrześcijańskiego;

Dst (3): wymienia etapy tworzące strukturę katechumenatu wczesnochrześcijańskiego;

Db (4): przybliża strukturę katechumenatu w epokach przed i pokonstantyńskiej oraz wskazuje na zaistniałe różnice;

Bdb (5): charakteryzuje strukturę katechumenatu w epokach przed i pokonstantyńskiej, wskazuje na zaistniałe różnice oraz odwołuje się do głównych postaci związanych z katechumenatem wczesnochrześcijańskim;

Efekt kształcenia 4. Student „omawia znaczenie katechumenatu rodzinnego i społecznego w średniowieczu”.

Ndst (2): nie potrafi wyjaśnić czym był katechumenat rodzinny;

Dst (3): wskazuje na charakter katechumenatu rodzinnego w okresie średniowiecza;

Db (4): wyjaśnia kontekst historyczny katechumenatu rodzinnego i społecznego oraz dokonuje jego charakteryzacji;

Bdb (5): wyjaśnia kontekst historyczny katechumenatu rodzinnego i społecznego, omawia jego charakterystyczne cechy oraz podaje przykładowe formy zastosowania tego modelu katechumenatu.

Efekt kształcenia 5. Student „przybliża różne formy i metody średniowiecznej katechezy”.

Ndst (2): nie potrafi podać kilku przykładów form katechezy średniowiecznej;

Dst (3): prezentuje przykłady form katechezy średniowiecznej;

Db (4): omawia kilka przykładów form i metod katechezy średniowiecznej;

Bdb (5): precyzyjnie charakteryzuje różne formy i metody katechezy średniowiecznej ze szczególnym uwzględnieniem nauczania dorosłych.

Efekt kształcenia 6. Student „wskazuje na nowe impulsy dla rozwoju katechezy zainicjowane przez Sobór Trydencki, przybliża rolę katechizmów w nauczaniu religijnym”.

Ndst (2): nie potrafi podać znaczenia Soboru Trydenckiego dla rozwoju katechezy;

Dst (3): potrafi wyjaśnić znaczenie Soboru Trydenckiego dla rozwoju katechezy oraz czym były ówczesne katechizmy;

Db (4): charakteryzuje reformy katechetyczne Soboru Trydenckiego, wyjaśnia czym były ówczesne katechizmy i omawia ich rolę w procesie edukacji chrześcijańskiej;

Bdb (5): charakteryzuje reformy katechetyczne Soboru Trydenckiego, wyjaśnia czym były ówczesne katechizmy, charakteryzuje je, omawia ich rolę w procesie edukacji chrześcijańskiej oraz prezentuje postacie ich wybitnych autorów.

Efekt kształcenia 7. Student „prezentuje dokonania w zakresie organizacji katechezy parafialnej i szkolnej, a także nowych prądów katechetyczno-pedagogicznych w XVI i XVII wiecznej Europie”.

Ndst (2): nie potrafi przedstawić charakteru zmian w katechezie szkolnej i parafialnej w okresie XVI i XVII wieku;

Dst (3): omawia charakter zmian w katechezie szkolnej i parafialnej w okresie XVI i XVII wieku;

Db (4): wyjaśnia, na czym polegały istotne zmiany w organizacji katechezy szkolnej i parafialnej oraz wskazuje na nowe prądy pedagogiczno-katechetyczne w XVI i XVII wieku;

Bdb (5): wyjaśnia, na czym polegały istotne zmiany w organizacji katechezy szkolnej i parafialnej, wskazuje na nowe prądy pedagogiczno-katechetyczne w XVI i XVII wieku oraz podsumowuje dokonania polskiej katechezy w omawianym czasie.

Metoda weryfikacji efektów kształcenia: egzamin końcowy.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest osiągnięcie wszystkich założonych efektów kształcenia.

O ocenie pozytywnej z przedmiotu decyduje liczba uzyskanych punktów z:

- obecności na zajęciach: dst – od 80%; db – 90 %, bdb – 100%;

- opanowanie materiału z wykładów uzupełnionego o wskazaną literaturę oraz źródła;

- egzamin: dst – dst plus – 50-60%, db – db plus 60-85%, bdb – 85-100%.