(in Polish) Duszpasterstwo dzieci i młodzieży

Celem wykładu jest ukazanie interdyscyplinarnego modelu duszpasterstwa młodzieżowego.Realizuje się to w praktyce duszpasterskiej, uwzględniającej podmiotowe traktowanie młodych ludzi, przyczyniając się do kształtowania w nich nowego człowieka w Chrystusie. Wymienione elementy mają doprowadzi ich do dojrzałości w wierze i zaangażowania się w apostolstwo.

Celem przedmiotu jest także wyjaśnienie na czym polega owocne przepowiadanie do dzieci i młodzieży pod względem treści i metody dotarcia do młodego słuchacza. Przedmiot ma za zadanie zapoznać słuchaczy ze strukturą i teoretycznymi założeniami duszpasterstwa dzieci i młodzieży.

1. Definicja, istota i podział duszpasterstwa (duszpasterstwo zwyczajne, specjalne i specjalistyczne)

2. Definicja i rozwój dzieci i młodzieży

3. Podstawy biblijno-teologiczne duszpasterstwa dzieci i młodzieży

4. Religijność polskiej młodzieży w świetle badań społecznych

5. Polskie konteksty uwarunkowań duszpasterstwa dzieci i młodzieży

6. Historia duszpasterstwa młodzieżowego w Polsce

7. Funkcja wychowawcza duszpasterstwa dzieci i młodzieży

8. Indywidualne formy duszpasterstwa dzieci i młodzieży

9. Wspólnotowe formy duszpasterstwa dzieci i młodzieży

10. Media w duszpasterstwie dzieci i młodzieży

11. Katecheza i rekolekcje parafialne dzieci i młodzieży

12-13. Duszpasterstwo specjalistyczne:

Duszpasterstwo dzieci niepełnosprawnych

Duszpasterstwo dzieci z rodzin patologicznych

Duszpasterstwo „dzieci ulicy”

Duszpasterstwo dzieci z domów dziecka

Duszpasterstwo dzieci z rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka.

14. Wpływ duszpasterstwa dzieci na religijność ludzi dorosłych

15. Współdziałanie duszpasterstwa parafialnego i duszpasterstwa dzieci.

Literatura obowiązkowa:

Jan Paweł II, List apostolski do młodych całego świata z okazji Światowego Roku Młodzieży, Watykan 1985.

Orędzia papieskie na Światowe Dni Młodzieży, Watykan 1985-2015.

Konferencja Episkopatu Polski, Młodość z Chrystusem. Biskupi polscy do młodzieży, Warszawa 2008.

Bieleń R., Kościół katolicki we współczesnej Polsce w służbie młodzieży. Podstawowe kierunki i zadania, formy i metody duszpasterstwa młodzieży, Seminare 2004 nr 20, s. 313-330.

Bieleń R., Duszpasterstwo rodzin mających dzieci, czy duszpasterstwo dzieci? Posługa Kościoła Katolickiego w Polsce wobec dziecka., „Seminare. Poszukiwania naukowe” 23 (2006).

Dyczewski L., Rodzina twórcą i przekazicielem kultury, Lublin 2003

Kalinowski M., Duszpasterstwo młodzieży, w: R. Kamiński, B. Drożdż (red.), Duszpasterstwo specjalne, Lublin 1998, s. 21-38.

Potocki A., Wychowanie religijne w polskich przemianach, Warszawa 2007.

Tomasik H., (red.), Z młodzieżą do Chrystusa, Siedlce 2007.

Warszawskie Studia Pastoralne 2014 nr 2 (cały numer poświęcony duszpasterstwu młodzieżowemu).

Filipiak M. , Dziecko w Biblii, w: Dziecko, red. W. Piwowarski, W. Zdaniewicz, Warszawa-Poznań 1984, s. 5-20.

Długosz A. , Duszpasterstwo dzieci, w: Leksykon teologii pastoralnej, red. R. Kamiński, Lublin 2006.

Rak R. , Duszpasterstwo dzieci. w: Dziecko, red. W. Piwowarski, W. Zdaniewicz, Warszawa-Poznań 1984, s. 143-154.

Mazur P., Podstawy pedagogiki pastoralnej, Kraków 2011.

Literatura uzupełniająca:

Kurosz J., Szkolne nauczanie religii w spotkaniu z duszpasterstwem dzieci i młodzieży. Wyzwania i szanse, Poznań 2008.

Pawlina K., Organizacja duszpasterstwa młodzieży w Polsce po II wojnie światowej, Roczniki Teologiczne t. 38-39:1991-1992, z. 6, s. 133-146.

Plech J., Ewangelizacja i nowa ewangelizacja młodzieży polskiej jako nowe wyzwanie dla Kościoła w Polsce, w: B. Biela (red. ), Nowa ewangelizacja wyzwaniem dla Kościoła w Polsce, Katowice 2011, s. 315-337.

Półtorak K., Rola parafii w duszpasterstwie młodzieży. Kierunki odnowy w warunkach przemian, Teologia praktyczna 5:2004, s. 39-58

Przybyłowski J., Funkcja wychowawcza w teorii i praktyce eklezjalnej, Warszawa 2010.

Przybyłowski J., Znaczenie nowej ewangelizacji dla duszpasterstwa młodzieży. Studium pastoralne, Lublin 2001.

Szymkowiak R., Siedem ważnych kroków w pracy z młodzieżą trudną, Warszawskie Studia Pastoralne 2008 nr 7 s. 114-122.

Po ukończeniu zajęć student:

w zakresie wiedzy:

• definiuje istotę i podział duszpasterstwa oraz jego podstawy teologiczne;

• wymienia najważniejsze wątki dokumentów Magisterium dotyczące duszpasterstwa dzieci i młodzieży;

• prezentuje najważniejsze metody i formy duszpasterstwa dzieci i młodzieży;

• tłumaczy interdyscyplinarnie kwestię dorastania dzieci i młodzieży do dojrzałości;

• wskazuje, na podstawie wyników badań socjologicznych, główne tendencje dotyczące postaw społeczno-religijnych polskiej młodzieży;

w zakresie umiejętności:

• analizuje wypowiedzi Magisterium dotyczące duszpasterstwa dzieci i młodzieży i konfrontuje je z wynikami badań socjologicznych dotyczących polskich uwarunkowań działalności pastoralnej oraz sytuacji społeczno-religijnej dzieci i młodzieży;

• konstruuje, w oparciu o posiadaną wiedzę pastoralno-teologiczną, modele działalności duszpasterstwa dzieci i młodzieży odpowiadające wyzwaniom czasów współczesnych;

• dobiera metody i formy pracy duszpasterskiej adekwatne do wyzwań współczesności;

• weryfikuje stosowane do tej pory metody i formy pracy duszpasterstwa dzieci i młodzieży;

• przewiduje skutki podejmowanych działań duszpasterskich wobec dzieci i młodzieży;

w zakresie kompetencji:

• wykazuje kreatywność w poszukiwaniu nowych metod i form pracy w duszpasterstwie dzieci i młodzieży

• zachowuje otwartość na pracę w zespole;

• postrzega relacje pomiędzy stosowanymi metodami i formami pracy duszpasterskiej a sytuacją społeczno-religijną dzieci i młodzieży;

• jest zdolny do elastycznego modelowania podejmowanych działań duszpasterskich;

• chętnie podejmuje się wyzwań duszpasterskich związanych z odczytywaniem i interpretowaniem znaków czasu dotyczących dzieci i młodzieży;

EK nr 1 określany jako „posiada pogłębioną wiedzę dotyczącą problematyki wykładowej. Zna dokumenty Kościoła dotyczące duszpasterstwa indywidualnego(K_W10).”

Na ocenę:

Ndst (2): nie zna podstawowych pojęć z zakresu wykładowego

Dst (3): zna kluczowe pojęcia z zakresu wykładu, potrafi ogólnie odnieść je do aktualnej sytuacji społecznej i duszpasterskiej dzieci i młodzieży

Db (4): poprawnie definiuje większość pojęć z zakresu wykładanego materiału potrafi właściwie odnieść je do aktualnej sytuacji społecznej i duszpasterskiej dzieci i młodzieży

Bdb (5): precyzyjnie definiuje pojęcia z zakresu materiału wykładowego, wyprowadza własne, trafne wnioski i potrafi właściwie odnieść je do aktualnej sytuacji społecznej i duszpasterskiej dzieci i młodzieży

EK nr 2 określany jako „posiada dobrą umiejętność posługiwania się dokumentami Kościoła w celu analizy danej problematyki”

Ndst (2): Nie potrafi posługiwać się dokumentami Kościoła i materiałami źródłowymi, nie potrafi ich analizować

Dst (3): Jest w stanie powiedzieć o ogólnych założeniach dokumentów Kościoła traktujących o duszpasterstwie dzieci i młodzieży

Db (4): Trafnie przedstawia założenia dokumentów potrafi umieścić je w szerszym spektrum Magisterium Kościoła

Bdb (5): Potrafi samodzielnie analizować dokumenty Kościoła dotyczące spraw duszpasterstwa indywidualnego, wyciąga trafne i oryginalne wnioski

EK nr 3 określany jako „odnoszenie wiedzy do projektowania działań zawodowych, duszpasterskich, przewidując wielokierunkowe skutki społeczne swojej działalności ”

Na ocenę:

Ndst (2): nie odczuwa potrzeby krytycznego i analitycznego spojrzenia na z problematykę wykładową

Dst (3): Analizuje powierzchownie problematykę wykładową

Db (4): Potrafi dostrzec możliwość wykorzystania zdobytej wiedzy w działalności duszpasterskiej wśród dzieci i młodzieży

Bdb (5): posiada zaawansowane i oryginalne plany zastosowania zdobytej wiedzy w pracy duszpasterskiej wśród dzieci i młodzieży