Canon Law - Marriage

Cel przedmiotu: zapoznanie studentów z kanonicznym prawem małżeńskim w jego wymiarze formalnym (procesowym)

Treści merytoryczne: treści wprowadzające w formalny przebieg 4 procesów specjalnych, mających swoje odniesienie do małżeństwa (orzeczenie nieważności małżeństwa, separacja, dyspensa od małżeństwa niedopełnionego, domniemana śmierć współmałżonka). Następnie - zapoznanie studentów z normami regulującymi procesy o nieważność małżeństwa kanonicznego (KPK kan. 1671 - 1716; KKKW kan. 1357 - 1400) oraz z dyspozycjami Instrukcji Dignitas conuubii i listu apostolskiego motu prorpio Mitis Iudex Dominus Iesus.

Powyższe regulacje obejmują następujące zagadnienia:

1. Właściwość sądu

2. Trybunały

2.1. Władza sądownicza w ogólności i sądy

2.2. Pracownicy trybunału

3. Zasady działania sądów

3.1. Urząd sędziego i innych pracowników sądów

3.2. Porządek rozpoznawania spraw

3.3. Terminy i odroczenia sądowe

3.4. Miejsce procesu

3.5. Osoby dopuszczone do auli oraz sposoby redagowania i przechowywania akt

4. Strony procesowe

4.1. Prawo zaskarżania małżeństwa

4.2. Małżonkowie jako strony procesowe

4.3. Pełnomocnicy i adwokaci

5. Wprowadzenie sprawy

5.1. Skarga powodowa wprowadzająca sprawę

5.2. Wezwanie sądowe i zawiadomienie o czynnościach procesowych

5.3. Formuła wątpliwości

5.4. Niestawiennictwo stron

6. Wygaśnięcie instancji

6.1. Zawieszenie instancji, umorzenie oraz jej zrzeczenie się

6.2. Zawieszenie sprawy w przypadku wątpliwości co do niedopełnienia małżeństwa

7. Dowody

7.1. Przesłuchanie sądowe

7.2. Dowody w szczególności

8. Sprawy wpadkowe

9. Ogłoszenie akt, zamknięcie postępowania dowodowego i dyskusja sprawy

10. Orzeczenia sędziego

11. Przesłanie sprawy do sądu apelacyjnego i jej prowadzenie

12. Zaskarżenie wyroku

12.1. Skarga o nieważność wyroku

12.2. Apelacja

12.3. Prośba o nowe rozpatrzenie sprawy po podwójnym zgodnym wyroku

13. Proces dokumentalny

14. Odnotowanie nieważności małżeństwa i formalności poprzedzające zawarcie nowego małżeństwa

15. Koszty sądowe oraz bezpłatna obrona

Literatura podstawowa:

1. G. Erlebach, A. Dzięga, J. Krukowski, R. Sztychmiler, Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. V: Księga VII. Procesy, Poznań (Pallotinum) 2007

2. Praktyczny komentarz do listu apostolskiego motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus papieża Franciszka, red. P. Skonieczny, Tarnów 2015.

3. Comentario exegético al Código de Derecho Canónico, red. A. Marzoa, J. Miras, R. Rodríguez-Ocana, vol. IV 2, Pamplona (Eunsa) 1983, s. 1812-2012

4. Komentarz do Instrukcji procesowej "Dignitatis connubii", red. T. Rozkrut, Sandomierz (Wydawnictwo Diecezjalne) 2007

5. Lettera Apostolica “Mitis Iudex Dominus Iesus” data Motu Proprio dal Santo Padre Francesco sulla riforma del processo canonico per le cause di dichiarazione di nullità del matrimonio nel Codice di Diritto Canonico, 08.09.2015

Literatura uzupełniająca:

1. Bianchi P., Cuándo es nulo el matrimonio?, Pamplona (Eunsa) 2005

2. Ciesielski S., Skrócone postępowanie apelacyjne w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa, "Prawo Kanoniczne" 1988, nr 1-2, s. 127-137

3. Dzięga A., Strony sporu w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa, Warszawa 1994

4. Góralski W., Natura procesów o nieważność małżeństwa oraz zadania trybunału w ich prowadzeniu, "Jus Matrimoniale" 2(1997), s. 87-94

5. Góralski W., Rola adwokata w kościelnych procesach małżeńskich, w: tenże, Studia nad małżeństwem i rodziną, Warszawa 2007, s. 539-554

6. Grocholewski Z., Pewność moralna jako klucz do lektury norm procesowych, "Jus Matrimoniale" 3 (1998), s. 9-44

7. Iglesias Altuna J. M., Procesos matrimoniales canónicos, Madrid (Universidad Complutense) 1991

8. Leszczyński G., Wartość dowodowa opinii biegłego w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, "Jus Matrimoniale" 9 (2004), s. 137-150

9. Nowicka U., Aplikacja zasady favor matrimonii w rozstrzyganiu spraw o nieważność małżeństwa, "Jus Matrimoniale" 16 (2011) s. 7-25

10. Olmos Ortega (ed.), Procesos de nulidad matrimonial tras la reforma de papa Francisco, Madrid 2016

11. Pieronek P., Udział obrońcy węzła w procesie małżeńskim, "Kościół i Prawo" 6 (1989), s. 91-101

12. Ryguła P., Zaburzenia psychiczne powodujące niezdolność podmiotu do wyrażenia zgody przed promulgacją Kodeksu Jana Pawła II. (Wybrane aspekty zagadnienia w ujęciu Johna R. Keatinga), "Ius Matrimoniale" 9 (2008), s. 87-114

13. Sobański R., Orzekanie nieważności małżeństwa z dwu (lub więcej) tytułów wadliwego konsensu, "Jus Matrimoniale" 5 (2000), s. 139-150

14. Sobański R., Udział adwokata w procesie o nieważność małżeństwa, "Jus Matrimoniale" 2(1997), s. 125-144

15. Sobczak A., Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego, Gniezno 2001