History of Philosophy

Poziom przedmiotu: podstawowy

Cele przedmiotu:

Zapoznanie studenta z głównymi nurtami i stanowiskami filozofii patrystycznej i średniowiecznej, stylem tekstu filozoficznego z tych okresów, budową quaestio średniowiecznej. Wykształcenie umiejętności analizy tekstu filozoficznego.

Nabycie umiejętności analizy tekstu filozoficznego z zakresu filozofii patrystycznej i średniowiecznej

Wymagania wstępne: znajomość treści programowych z zakresu historii filozofii starożytnej

Treści merytoryczne:

1. Spór o naturę filozofii chrześcijańskiej

E. Gilson, Duch filozofii średniowiecznej, Warszawa 1958, s. 9-43

R. McInerny, Uwagi o filozofii chrześcijańskiej, w: Zagadnienie etyki chrześcijańskiej, Kęty 2004, s.118-131

W. Seńko, Charakter filozofii średniowiecznej, w: Jak rozumieć filozofię średniowieczną, W-wa 1993, s. 25-33

F. van Steenberghen, Filozofia w wieku XIII, Lublin 2005, s. 22-26.

2. Scholastyka, podział nurtów doktrynalnych XIII w (W. Tatarkiewicz, E. Gilson, Mandonet, F. van Steenberghen), recepcja dzieł Arystotelesa, wydziały filozofii i teologii, potępienia i ich wpływ na rozwój nurtów doktrynalnych.

3. Analiza wybranych fragmentów tekstów twórców, których myśl wywarła wpływ na filozofię średniowieczną oraz poglądów myślicieli średniowiecznych:

Boecjusz – definicja osoby

św. Augustyn - koncepcja duszy, rozważania o wolnej woli, natura Boga

Pseudo-Dionizy Areopagita – sposoby orzekania o Bogu

Abelard – etyka intencji

Piotr Damiani – wszechmoc Boga

Anzelm z Canterbury – dowód istnienia Boga

Bonawentura – koncepcja Boga i człowieka

Tomasz z Akwinu – koncepcja człowieka, dowody istnienia Boga, teoria poznania (krytyka iluminizmu), etyka

Siger z Brabancji – jedność intelektu

Jan Duns Szkot – koncepcja bytu, uniwersalia, natura wspólna, zasada jednostkowienia, koncepcja Boga, etyka

Wilhelm Ockham – teoria poznania

Podręczniki:

1. F. van Steenberghen, Filozofia w wieku XIII, Lublin 2005.

2. E. Gilson, Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, tłum. S. Zalewski, Warszawa 19872.

3. F. Copleston, Historia filozofii, t. II, Warszawa 2000.

4. Heinzmann R., Filozofia średniowieczna, tłum. P. Domański, Kęty 1999.

Lektury:

Boecjusz, Traktaty teologiczne, Kęty 2001

Augustyn, O Trójcy Świętej, Kraków 1996

Tenże, Dialogi filozoficzne, Kraków 1999

Pseudo-Dionizy Areopagita, Pisma teologiczne, Kraków 1997

Abelard, Sic et non, Warszawa 1968

Piotr Damiani, O wszechmocy Bożej, Kęty 2008

Anzelm z Canterbury, Monologion, Proslogion, Warszawa 1992

Tenże, O Wcieleniu, Poznań 2006

Bonawentura, O wiedzy Chrystusa, O tajemnicy Trójcy, Kęty 2006.

Tomasz z Akwinu, Prawda wiary chrześcijańskiej, Poznań 2007

Tenże, Traktat o człowieku, Kęty 1998

Tenże, O mocy Boga, Kęty 2008

Siger z Brabancji, Kwestie do III księgi O duszy, Kęty 2008

Mikołaj z Kuzy, Laik o umyśle, Kęty 2008

Wszystko to ze zdziwienia. Antologia tekstów filozoficznych XII wieku, Warszawa 2006

Wszystko to ze zdziwienia. Antologia tekstów filozoficznych XIII wieku, Warszawa 2002

Wszystko to ze zdziwienia. Antologia tekstów filozoficznych XIV wieku, Warszawa 2000

Student zna podstawową terminologię filozoficzną głównych kierunków filozofii średniowiecznej: nazywa podstawowe stanowiska metafizyczne, epistemologiczne, etyczne f. śr, porównuje wybrane poglądy filozoficzne, wymienia głównych filozofów średniowiecznych, potrafi przedstawić idee i argumenty filozofów średniowiecznych na podstawie samodzielnej lektury ich pism, zna podstawowe metody interpretacji tekstu z filozofii średniowiecznej, zna zależności między kształtowaniem się idei filozoficznych średniowiecza a zmianami zachodzącymi w kulturze i społeczeństwie. Czyta i interpretuje tekst filozoficzny z epoki średniowiecznej, analizuje argumenty filozoficzne filozofii średniowiecznej, potrafi zidentyfikować ich kluczowe tezy, założenia, kontekst historyczny, porównuje wybrane poglądy filozoficzne, zachowuje krytycyzm wobec różnych stanowisk filozoficznych.

Metody oceny:

obecność na zajęciach

pozytywne zaliczenie dwóch kolokwiów. Obowiązuje materiał przedstawiony na wykładzie i ćwiczeniach

znajomość zadanych fragmentów lektur

aktywność na zajęciach

zaliczenie lektury W. Seńko, Jak rozumieć filozofię średniowieczną, W-wa 1993, s. 25-33.