Biblical History and Geography

Celem przedmiotu jest ogólne wprowadzenie do geografii Palestyny i historii religijnej Izraela oraz Kościoła pierwotnego; w sposób szczególny, na tle historii ludów Starożytnego Wschodu, ukazanie dziejów pojednania człowieka z Bogiem. Chodzi tu także o recepcję podstawowych dat i poznanie znaczenia oraz interpretację ważnych wydarzeń historio-zbawczych w oparciu o wybrane teksty Starego i Nowego Testamentu.

Student prezentuje ogólny opis Ziemi Świętej, wymienia nazwy, położenie, granice i geologiczne ukształtowanie. Rozpoznaje krainy geograficzne i ich charakterystykę. Ilustruje powołanie Mojżesza, wyjście z Egiptu. Odtwarza historię królestwa północnego i południowego. Charakteryzuje epokę helleńską i wojny machabejskie; rządy Heroda Wielkiego; władzę rzymskich prokuratorów i czasy narodzin, życia i śmierci Chrystusa.

1. Specyfika historii biblijnej i źródła do historii Starego Testamentu. Źródła pozabiblijne.

2. Epoka patriarchów – historia Abrahama, Izaaka, Jakuba, Józefa.

3. Niewola egipska i exodus. Hipotezy wyjścia.

4. Przymierze na Synaju i wędrówka przez pustynię. Wejście do Ziemi obiecanej –sedentaryzacja.

5. Okres sędziów. Filistyni.

6. Okres zjednoczonego królestwa: Saul – Dawid – Salomon.

7. Królestwo podzielone. Niewola asyryjska, babilońska i powrót z wygnania. Okres perski.

8. Okres hellenistyczny. Machabeusze. Dorobek teologiczny. Życie religijne.

9. Hasmonejczycy. Król Herod i jego następcy.

10. Czasy Chrystusa. Wojna żydowska i zburzenie Jerozolimy.

11. Geografia biblijna: Sumer, Akkad, Babilon. Imperium asyryjskie i perskie.

12. Mezopotamia północna. Aram i Kanaan.Fenicja.

13. Egipt. Palestyna.

14. Równina Nadbrzeża i Pas Centralny.

15. Dolina Jordanu i Morze Martwe. Zajordanie.

M. Bednarz, Historia zbawienia, Tarnów 1994.

S. Gądecki, Wstęp do ksiąg historycznych Starego Testamentu, Gniezno 1992

R. Krawczyk, Historia starożytnego Izraela. Wybrane zagadnienia, Siedlce 2008.

J. Kudasiewicz, Wstęp do historii zbawienia, Lublin 1974.

S. Mędala, Instytucje biblijne (Materiały pomocnicze do wykładów dla studentów ATK), Warszawa 1996.

H. Muszyński - S. Mędala, Archeologia w zarysie, Pelplin 1984.

Papieska Komisja Biblijna, Interpretacja Pisma świętego w Kościele. Przemówienie Ojca świętego Jana Pawła II oraz Dokument Papieskiej Komisji Biblijnej (tłum. K. Romaniuk: Ľ interpretation de la Bible dans ľ église), Poznań 1994.

R. Pietkiewicz, Jam jest Jahwe twój Bóg...Historia zbawienia Starego Testamentu (Aby lepiej słyszeć Pana - t. III, red. H. Lempa), Wrocław 1988.

G. Roux, Mezopotamia (tłum. B. Kowalska – J. Kozłowska), Warszawa 1998.

F. Rienecker – G. Maier, Leksykon biblijny, Warszawa 2001.

K. Romaniuk, Krótki zarys historii zbawienia, Warszawa 1987

C. Schedl, Historia Starego Testamentu (tłum. S. Stańczyk), I – V, Tuchów 1995.

L. Stachowiak (red.), Wstęp do Starego Testamentu, Poznań 1990, s. 53-233.

L. Stefaniak (red.), Archeologia Palestyny, Poznań - Warszawa - Lublin, 1969.

J. Warzecha, Dawny Izrael. Od Abrahama do Salomona, 1, Warszawa 1995.

J. Warzecha, Historia dawnego Izraela, Warszawa 2005.