Liturgika - Misterium Eucharystii

zaawansowany

wpisz symbol/symbole efektów kształcenia

Historyczna analiza rozwoju liturgii Mszy św. od starotestamentalnych zapowiedzi, przez wydarzenie założycielskie Eucharystii (Ostatnia Wieczerza), aż po kształtowanie się obrzędów od starożytności po współczesność. Omówienie i analiza obecnych form celebracji Mszy św., jej poszczególnych części i obrzędów (obrzędy wstępne, liturgia słowa, liturgia eucharystyczna [szczególny akcent na Modlitwy Eucharystyczne], obrzędy zakończenia) - w kluczu: historia - teologia - celebracja. Uczestnictwo w liturgii Mszy św. i kult tajemnicy Eucharystii i Komunia Święta poza Mszą św.

Starotestamentalne źródła chrześcijańskiej Eucharystii (ofiary Starego Przymierza, pascha ludu żydowskiego, biblijne zapowiedzi Eucharystii). Wydarzenia z życia Jezusa zapowiadające i tłumaczące dar Eucharystii. Ostatnia Wieczerza a Msza św. (biblijne przekazy ustanowienia Eucharystii). Eucharystia w Kościele I wieku. Eucharystia w okresie prześladowań (świadectwo Didache i św. Justyna, Anafora przypisywana św. Hipolitowi Rzymskiemu, wypowiedzi Ojców Kościoła). Różnicowanie się liturgii w tzw. "złotym okresie twórczości eucharystycznej" (IV - VII wiek), przykłady anafor we wschodniej rodzinie liturgii oraz podstawowe typy liturgii zachodniej. Msza św. w średniowieczu do Soboru Trydenckiego. Msza według Mszału św. Piusa V i św. Jana XXIII (dzisiejsza nadzwyczajna forma rytu rzymskiego). Nazwy Eucharystii. Współczesne formy sprawowania Mszy św. Obrzędy wstępne Mszy św. po Vaticanum II. Liturgia słowa we Mszy św. Obrzędy przygotowania darów. Prefacje w liturgii rzymskiej. Struktura i treść Kanonu Rzymskiego (I Modlitwy Eucharystycznej). Modlitwy Eucharystyczne w Mszale dla Diecezji Polskich (struktura i charakterystyka, treści teologiczne, zasady wyboru). Obrzędy Komunii Świętej - przygotowanie do Uczty eucharystycznej. Obrzędy Komunii Świętej - wspólna Uczta ofiarna i dziękczynienie po Komunii Świętej. Obrzędy zakończenia Eucharystii. Uczestnictwo w liturgii Mszy św. (participatio actuosa). Kult Eucharystii i Komunia Święta poza Mszą św.

Literatura podstawowa:

1. Sobór Watykański II, Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium. W: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje. Poznań 2002, s. 48-78;

2. Mszał Rzymski dla Diecezji Polskich, wydanie drugie poszerzone. Poznań 2018;

3. Missale Romanum ex Decreto Ss. Concilii Tridentini Restitutum Summorum Pontificum Cura Recognitum, editio tertia iuxta typicam. Roma 1962;

4. Komunia Święta i Kult Tajemnicy Eucharystycznej poza Mszą Świętą. Dostosowane do Zwyczajów Diecezji Polskich. Katowice 1985;

5. Cz. Krakowiak, Eucharystia w parafii. Teologia i praktyka pastoralna. Lublin 2014.

6. B. Nadolski, Liturgika. T. IV. Eucharystia. Poznań 1992.

7. A. Rojewski, Święte Misterium Eucharystii. Centrum i Źródło Życia Chrześcijańskiego. Płock 2017;

8. Mysterium Christi. T. III. Msza Święta. Red. W. Świerzawski. Zawichost-Kraków-Sandomierz 2012;

Literatura uzupełniająca:

1. Jan Paweł II, Encyklika o Eucharystii w życiu Kościoła Ecclesia de Eucharistia. Watykan 2003;

2. Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostoslka Sacramentum Caristatis. Watykan 2007;

3. Benedykt XVI, List Apostolski w formie Motu proprio Summorum Pontificum. Watykan 2007;

4. A. J. Nowowiejski, Msza Święta. Wykład Liturgii Kościoła Katolickiego. Płock 1993;

5. B. Mokrzycki, Droga Chrześcijańskiego Wtajemniczenia. Warszawa 1983, s. 376-714;

6. T. Sinka, Zarys Liturgiki. Kraków 1997, s. 167 - 223;

7. M. Zachara, Msza Święta. Liturgiczne ABC. Warszawa 2006;

8. Sakramenty Wtajemniczenia Chrześcijańskiego. Red. J. Kudasiewicz. Warszawa 1981, s. 193-456.

Ocenę końcową podsumowującą stanowi zaliczenie ustne z oceną posiadanych przez studenta wiadomości:

- na ocenę 2 (ndst.) - student nie opanował podstawowych wiadomości omawianych i prezentowanych w rocznym cyklu wykładowym (30 godzin w roku), nie potrafi przedstawić informacji dotyczących historii Mszy św., jej poszczególnych obrzędów, teologii i znaczenia tych obrzędów, jak i całej Eucharystii, nie zna historii i obecnego prawa liturgicznego dotyczącego celebracji Eucharystii; ponadto student nie zna i nie rozumie innych zagadnień omawianych w ciągu zajęć rocznych związanych z Eucharystią;

- na ocenę 3 (dost.) - student w małym stopniu opanował zaledwie klika najistotniejszych wiadomości dotyczących istoty Eucharystii i jej obrzędów, ich historii, teologii i celebracji;

- na ocenę 4 (dobry) - student opanował w dobrym stopniu prezentowane podczas zajęć treści, przedstawia je poprawnie i w stopniu wyczerpującym i dobrym;

- na ocenę 5 (bdb) - student biegle opanował prezentowane i omawiane na zajęciach treści, swobodnie je prezentuje, rozumie ciągłość historyczną rozwoju obrzędów Eucharystii i potrafi ją przedstawić w perspektywie chronologicznej, teologicznej i różnic celebracyjnych.