Old Testament- Pentateuch

Pięcioksiąg, to zbiór pierwszych pięciu ksiąg Biblii Hebrajskiej, tradycyjnie przypisywanych Mojżeszowi. W judaizmie zbiór ten znany jest, jako Tora (=Prawo). Tora stanowi tekst natchniony dla żydów, jak i dla chrześcijan. Jednak, w odróżnieniu od chrześcijan, żydzi uważają ją za fundamentalny dla swej religii. Jako taka, więc, stanowi ona podstawowe źródło norm dla życia.

Współcześni badacze nie mają wątpliwości, że obecny kształt Tory jest wynikiem długiego procesu kompozycyjnego i redakcyjnego, który trwał na przełomie kilku stuleci, a zakończył się w okresie Drugiej Świątyni. Tekst Pięcioksięgu charakteryzuje się, m.in., dużą różnorodnością autorów i gatunków literackich. Obok opowiadań dotyczących powstania religijnych i narodowych tradycji biblijnego Izraela, są tam też, m.in., mity, kodeksy praw, sagi itp.

Zajęcia będą prowadzone w systemie wykład + ćwiczenia. Podstawowym celem wykładu jest zaznajomienie studentów z literaturą Pięcioksięgu z punktu widzenia jego powstawania, treści i interpretacji. Pięcioksiąg. czyli Tora, był podstawowym dokumentem normatywnym dla Judaizmu biblijnego. Tym samym przygotował grunt dla rodzącego się chrześcijaństwa. W tym sensie nawet podstawowa wiedza na temat Pięcioksięgu jest bezcenna dla rozumienia Pism nowo-testamentalnych.

Pięcioksiąg stanowi bardzo złożony dokument będący owocem wielu lat kompilacji. Jednocześnie jego interpretacja nie jest zawsze jednoznaczna, co już na kilka stuleci przed era chrześcijańską wprowadziło różnice i rozłamy w łonie społeczności żydowskiej. Wykład ukaże złożoność tematyki i problemy jakie mogą nastręczać poszczególne teksty Pięcioksięgu dla ich interpretacji. Zostaną przedstawione najnowsze metody podejścia do tekstu, dzięki którym możliwe jest wydobycie treści niewidocznych w tekście na pierwszy rzut oka. Ćwiczenia pomogą studentom zmierzyć się z problemami interpretacyjnymi podczas przygotowywania i przedstawiania na forum grupy prezentacji dotyczących rozumienia takich kluczowych zagadnień jak: stworzenie świata i człowieka, potop, przejście przez Morze Czerwone itp.

Bogactwo Pięcioksięgu polega również na zastosowaniu różnych form literackich, które pełnią określone funkcje w formowaniu i komunikowaniu głównych tematów i idei Tory. Wykład będzie uwzględniał tę perspektywę i otworzy studentów na świat biblijnych form przekazu. Następnie studenci, w ramach ćwiczeń będą mogli użyć tej wiedzy w swoich prezentacjach.

Wreszcie Pięcioksiąg stanowi zapis historii świata i Izraela. Wykład pomoże zrozumieć studentom biblijne podejście do historii oraz ukaże perspektywę, w jakiej Izrael postrzegał swoje początki, historię swego wybrania i powołania, zamysł Boży względem Izraela i świata, a także przepisy dotyczące kultu.

Brzegowy T., Pięcioksiąg Mojżesza. Wprowadzenie - egzegeza – teologia, wyd. V. zmienione i poszerzone, Tarnów 2010.

* Lemanski J., Pięcioksiąg dzisiaj (StBib 4) Kielce 2002.

* Pawłowski Z., Opowiadanie, Bóg i początek. Teologia narracyjna Rdz 1 - 3 (RSB 13) Warszawa 2003.

* Spreafico A., Księga Wyjścia (RST) Kraków 1998.

* Synowiec J. S., Gatunki literackie w Starym Testamencie, Kraków 2003.

* Tronina A. Księga Kapłańska. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz (NKB.ST III) Częstochowa 2005.

* de Vaux R., Instytucje Starego Testamentu, t. I-II, Poznań 2004.