Moral theology – Theological and Cardinal Virtues

Celem wykładu jest ukazanie prawdy, że całe życie religijne i moralne człowieka znajduje swój fundament w wierze, nadziei i miłości. Życie zgodne z wymaganiami wiary, nadziei i miłości stanowi bowiem właściwy sposób postępowania człowieka wobec Boga, który go powołuje: wierzyć w Boga, który się objawia, złożyć całą swą nadzieję i ufność w Jego obietnicach i w Jego pomocy oraz kochać Go całym sercem. Kult oddawany Bogu jest zaś wyrazem najwyższej czci, jaką człowiek winien jest swemu Stwórcy, Zbawicielowi i Uświęcicielowi.

WYMAGANIA WSTĘPNE

Zakłada się, że studenci poznali już podstawowe pojęcia moralne.

METODY OCENY

Egzamin ustny na podstawie treści wykładu i lektur.

PROGRAM

I. Zagadnienia wstępne

1. Cnoty w ogólności

2. Teologalny wymiar ludzkiego życia

II. Cnota wiary

1. Wiara w Piśmie Świętym

2. Teologia wiary

3. Wiara jako fundament życia moralnego

4. Obowiązki dotyczące wiary

5. Wykroczenia i grzechy przeciw wierze

III. Cnota nadziei

1. Współczesny kontekst problematyki nadziei

2. Nadzieja w Piśmie Świętym

3. Teologia nadziei

4. Nadzieja w postawie chrześcijanina

5. Obowiązki i wykroczenia przeciwko nadziei

IV. Cnota miłości

1. Kilka rozróżnień dotyczących terminu miłość

2. Biblijna wizja miłości Boga

3. Teologiczna cnota miłości

4. Przykazanie miłości (odpowiedź człowieka na dar Bożej miłości)

5. Obowiązki wynikające z przykazania miłości Boga

6. Grzechy przeciw miłości Boga

7. Miłość siebie samego w Bogu

8. Przykazanie miłości bliźniego (miłość ludzi w Bogu i dla Boga)

V. Cnota religijności

1. Obowiązek oddawania czci Bogu

2. Kult Boży dnia świątecznego

3. Modlitwa

4. Ślubowanie Bogu

5. Sacrum jako przedmiot czci religijnej

6. Grzechy przeciw cnocie religijności

VI. Cnoty kardynalne

1. Roztropność

2. Sprawiedliwość

3. Umiarkowanie

4. Męstwo

BIBLIOGRAFIA PODSTAWOWA

1. ŹRÓDŁA

Pismo święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, Poznań 20145.

BENEDYKT XVI, Encyklika Deus caritas est o miłości chrześcijańskiej (25 grudnia 2005 r.), wyd. pol. Kraków 2006.

BENEDYKT XVI, Encyklika Spe salvi o nadziei chrześcijańskiej (30 listopada 2007 r.), wyd. pol. Kraków 2007.

FRANCISZEK, Encyklika Lumen fidei o wierze (29 czerwca 2013 r.), wyd. pol. Kraków 2013.

JAN PAWEŁ II, List apostolski Dies Domini o świętowaniu niedzieli (31 maja 1998), wyd. pol. Città del Vaticano 1998.

JAN PAWEŁ II, Dekalog. Przemówienia i homilie Ojca Świętego Jana Pawła II. IV pielgrzymka do Ojczyzny, Pelplin 1991.

Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 20022.

SOBÓR WATYKAŃSKI II, Konstytucja duszpaspterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, w: Sobór Watykański II. Konstytucje – Dekrety – Deklaracje, Poznań 2002, 526-606.

2. OPRACOWANIA

COZZOLI Mauro, Etica teologale. Fede, carità, speranza, Cinisello Balsamo 2010.

ĆMIEL Henryk, Teologia moralna szczegółowa, Częstochowa 2005.

DROŻDŻ Alojzy, Człowiek Bogu. Teologia moralna szczegółowa, cz. I, Tarnów 2000.

_____________________, Wiara, nadzieja, miłość, Tarnów 1993.

KEENAN James F., Cnoty na co dzień, Kraków 2003.

KOSMOL Piotr, Teologia moralna szczegółowa. Cnoty teologiczne. Cnota religijności. Skrypt dla studentów, Opole 2000.

KOSTECKI Romuald, Tajemnica współżycia z Bogiem. Zagadnienia cnót teologicznych wiary, nadziei i miłości, Kraków 1985.

MACINTYRE Alasdair, Dziedzictwo cnoty. Studium z teologii moralności, Warszawa 1996.

MAJKRZAK Henryk, Katalog cnót i wad, Kraków 2010.

MOYSA Stefan, Teraz zaś trwają te trzy, Warszawa 1986.

MROCZKOWSKI Ireneusz, „Rehabilitacja cnót teologicznych, w: Studia Płockie 14 (1986), s. 9-22.

MRÓZ Mirosław, Człowiek w dynamizmie cnoty. Aktualność aretologii św. Tomasza z Akwinu w świetle pytania o podstawy moralności chrześcijańskiej, Toruń 2001.

NAGÓRNY Janusz, Z wiary miłość i nadzieja, Lublin 2011.

OLEJNIK Stanisław, „Przesłanie moralne IV pielgrzymki Jana Pawła II do Polski”, w: Ateneum Kapłańskie 117 (1991), z. 2-3, s. 234-251.

PIEGSA Joachim, Człowiek – istota moralna. Religijne podstawy moralności. Wiara – nadzieja – miłość, t. II, Opole 2002.

PIEPER Joseph, O miłości, nadziei, wierze, Poznań 2000.

POLAK Wojciech, Życie w Chrystusie. Teologalny wymiar życia moralnego, Gniezno 1997.

RATZINGER Joseph, Patrzeć na Chrystusa, Kraków 2005.

RAVASI Gianfranco, Powrót do cnót, Kraków 2012.

ŚW. TOMASZ Z AKWINU, Traktat o cnotach, Kęty 2016.

WICHROWICZ Cyprian Jan, Zarys teologii moralnej w ujęciu tomistycznym, Kraków 2002.

3. FILMY (w porządku chronologicznym)

Dekalog I, reż. Krzysztof Kieślowski (1989).

Życie jest piękne (La vita è bella), reż. Roberto Benigni (1997).

Jak Bóg da (Se Dio vuole), reż. Edoardo Maria Falcone (2015).