Teoria i praktyka spowiedzi-sakrament pokuty
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WT-SPL-TPS |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.2
|
Nazwa przedmiotu: | Teoria i praktyka spowiedzi-sakrament pokuty |
Jednostka: | Wyższe Seminarium Duchowne w Płocku |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
LUB
3.00
LUB
4.00
(zmienne w czasie)
|
Język prowadzenia: | polski |
Punkty ECTS: | |
Poziom przedmiotu: | podstawowy |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | TMA_W09; TMA_W22; TMA_W23; TMA_U03; TMA_U05; TA_K05; TMA_K07 |
Wymagania wstępne: | Podstawowa wiedza z teologii moralnej ogólnej i szczegółowej. |
Pełny opis: |
1. Ogólne zasady teologii moralnej 2. Metody formacji spowiedników (kauzuistyka) 3. Akt ludzki • rozumność i wolność aktu ludzkiego • przeszkody aktu ludzkiego: przemoc, niewiedza, nieuporządkowane emocje, lęk/bojaźń 4. Zasady moralne wypływające z moralności aktu (przedmiot, intencja, okoliczności) 5. Zasady dotyczące sumienia • sumienie przeduczynkowe i pouczynkowe • sumienie prawdziwe i błędne • sumienie pewne, wątpiące i zmieszane • sumienie skrupulanckie, delikatne, ostrożne, szerokie, faryzejskie 6. Zasady moralne dotyczące grzechu • warunki zaistnienia grzechu • rozróżnienie grzechów • ciężkość grzechów • okazja do grzechu • grzechy wewnętrzne 7. Zasady moralne dotyczące współpracy w złu • pojęcie, podział i zasada współpracy w złu 8. Zasady moralne dotyczące prawa • odwieczne prawo Boże • prawo naturalne • prawo pozytywne Starego i Nowego Testamentu • prawo ludzkie kanoniczne • prawo cywilne • niewiedza, niemoc, dyspensa, epikeia 9. Sakrament pokuty – zagadnienia dogmatyczno-moralne • natura / nazwy sakramentu • ustanowienie sakramentu • materia dalsza: grzechy • materia bliższa: żal, wyznanie grzechów i zadośćuczynienie • forma sakramentalna, obrzęd rozgrzeszenia w językach polskim i łacińskim • efekty sakramentu pokuty 10. Sakrament pokuty – aspekty duszpasterskie • patroni spowiedników • siedem elementów sakramentu: o integralność o upomnienie lub przemilczenie o żal i poprawa o obowiązki do nałożenia o środki lecznicze i rady o pokuta o absolucja 11. Sakrament pokuty w prawie Kościoła katolickiego • prawo do spowiadania • rozgrzeszanie z cenzur i grzechów zastrzeżonych • sposób postępowania w przypadku cenzur od strony tego, kto ma władzę ich rozwiązywania • sposób postępowania w przypadku cenzur od strony tego, kto nie ma zwyczajnej lub delegowanej władzy w tej materii 12. Posłannictwo i obowiązki spowiednika w nauczaniu św. Jana Pawła II 13. Adhortacja św. Jana Pawła II Reconciliatio et poenitentia – główne tezy dokumentu 14. Tajemnica i sekret spowiedzi. Perspektywa ekumeniczno-kanoniczna 15. Kiedy i w jaki sposób odwoływać się do Penitencjarii Apostolskiej? 16. Władza rozgrzeszania • upoważnienie do spowiadania • rozgrzeszenie w niebezpieczeństwie śmierci • rozgrzeszenie w przypadku naglącym • rozgrzeszenie z kar kościelnych • rozgrzeszenie wspólnika w grzechu przeciw szóstemu przykazaniu 17. Solicytacja • warunki zaistnienia solicytacji • wskazania dla spowiednika • ciężkość grzechu i sankcje • fałszywe oskarżenie spowiednika 18. Tajemnica spowiedzi • obowiązek zachowania tajemnicy spowiedzi • podmiot tajemnicy spowiedzi • przedmiot tajemnicy spowiedzi • naruszenie tajemnicy spowiedzi • sankcje moralne i kanoniczne • korzystanie z wiadomości przez spowiednika • korzystanie z wiadomości przez penitenta 19. Moralne aspekty masturbacji (artykuł z Homo Dei 4/2007) 20. Żal nad żalem za grzechy (artykuł o. P.J. Śliwińskiego OFMCap) 21. Tajemnica spowiedzi w sytuacji wykorzystania seksualnego (artykuł H. Zollnera SJ) 22. PRO MEMORIA dotyczące relacji duszpasterskich Kościoła łacińskiego z katolikami Kościołów wschodnich 23. Sakrament pokuty dla młodzieży drogą dojrzewania (artykuł) 24. Wspólne zamieszkanie przed ślubem a sakrament pokuty (artykuł ks. A. Bartoszka) 25. Antykoncepcja w małżeństwa katolików: fakty, dylematy, ocena moralna (artykuł ks. W. Kućki) 26. Grzechy w perspektywie Dekalogu • I przykazanie • II przykazanie • III przykazanie • IV przykazanie • V przykazanie • VI przykazanie • VII przykazanie • VIII przykazanie • IX przykazanie • X przykazanie 27. Grzechy główne 28. Grzechy wołające o pomstę do nieba 29. Grzechy cudze 30. Trudne spotkania w konfesjonale (książka L. Cicconego): • kazus 1 • kazus 6 • kazus 7 • kazus 9 • kazus 12 • kazus 16 • kazus 19 • kazus 20 • kazus 21 • kazus 24 • kazus 26 • kazus 27 • kazus 29 |
Literatura: |
Ciccone L., Trudne spotkania w konfesjonale, Kraków 2019. Kraj T., Jak funkcjonuje moralność? Wybory moralne a wartości chrześcijańskie, w: Teologia i Moralność 2 (26), vol. 14 (2019), s. 139-161. Kućko W., Co zrobić z grzechami, gdy nie ma spowiedzi?, „Miesięcznik Pasterski Płocki” 105 (2020) 4, s. 402-411. Kućko W., Dylematy sakramentu pokuty i pojednania w kontekście nadużyć seksualnych wobec nieletnich w świetle nauczania papieża Franciszka, „Teologia i Moralność” 15 (2020) 1(27), s. 65-88. Kućko W., Wykorzystanie seksualne oraz nadużycie władzy wobec bezbronnych dorosłych – wyzwania sakramentu pokuty i pojednania w świetle nauczania papieża Franciszka, w: Marcin Cholewa, Piotr Studnicki (red.), Wykorzystywanie seksualne osób dorosłych bezbronnych. Ujęcie interdyscyplinarne (=Ochrona małoletnich i bezbronnych, 4), Wydawnictwo «scriptum», Kraków 2022, s. 59-95. Płatek J.S., Sprawowanie sakramentu pokuty i pojednania, Częstochowa 2001. Sztuka spowiadania. Podręcznik dla księży, J. Augustyn, S. Cyran (red.), Kraków 2005, Witek S., Duszpasterstwo w konfesjonale, Poznań 1988. |
Metody i kryteria oceniania: |
ZASADY SKŁADANIA EGZAMINU: 1. Każdy student ma możliwość przygotowania się do odpowiedzi w czasie składania egzaminu kolejnego studenta. Może mieć wówczas do dyspozycji: czystą kartkę, długopis, Pismo święte Starego i Nowego Testamentu (Biblia Tysiąclecia) oraz Katechizm Kościoła Katolickiego. 2. Egzamin składa się z trzech części: a) Pytania z całości materiału – por. zagadnienia do egzaminu. b) Pytanie dotyczące lektur z ćwiczeń z Teologii moralnej. c) Losowanie kartki, na której opisany jest casus moralny do rozstrzygnięcia przez studenta. 3. Czas składania egzaminu: 15 min. |
Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2021/22" (zakończony)
Okres: | 2021-10-01 - 2022-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 45 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Wojciech Kućko | |
Prowadzący grup: | Wojciech Kućko | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzaminacyjny
Wykład - Egzaminacyjny |
|
Typ przedmiotu: | obowiązkowy |
|
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | nie dotyczy |
Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2022/23" (zakończony)
Okres: | 2022-10-01 - 2023-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 45 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Wojciech Kućko | |
Prowadzący grup: | Wojciech Kućko | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzaminacyjny
Wykład - Egzaminacyjny |
|
Opis nakładu pracy studenta w ECTS: | 1 pkt – udział w zajęciach 1 pkt – przygotowanie do zajęć 1 pkt – przygotowanie do pracy pisemnej |
|
Typ przedmiotu: | obowiązkowy |
|
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | nie dotyczy |
|
Skrócony opis: |
Celem przedmiotu jest przygotowanie absolwentów do sprawowania sakramentu pokuty i pojednania według wskazań i prawa Kościoła katolickiego. |
|
Pełny opis: |
1. Ogólne zasady teologii moralnej 2. Metody formacji spowiedników (kauzuistyka) 3. Akt ludzki • rozumność i wolność aktu ludzkiego • przeszkody aktu ludzkiego: przemoc, niewiedza, nieuporządkowane emocje, lęk/bojaźń 4. Zasady moralne wypływające z moralności aktu (przedmiot, intencja, okoliczności) 5. Zasady dotyczące sumienia • sumienie przeduczynkowe i pouczynkowe • sumienie prawdziwe i błędne • sumienie pewne, wątpiące i zmieszane • sumienie skrupulanckie, delikatne, ostrożne, szerokie, faryzejskie 6. Zasady moralne dotyczące grzechu • warunki zaistnienia grzechu • rozróżnienie grzechów • ciężkość grzechów • okazja do grzechu • grzechy wewnętrzne 7. Zasady moralne dotyczące współpracy w złu • pojęcie, podział i zasada współpracy w złu 8. Zasady moralne dotyczące prawa • odwieczne prawo Boże • prawo naturalne • prawo pozytywne Starego i Nowego Testamentu • prawo ludzkie kanoniczne • prawo cywilne • niewiedza, niemoc, dyspensa, epikeia 9. Sakrament pokuty – zagadnienia dogmatyczno-moralne • natura / nazwy sakramentu • ustanowienie sakramentu • materia dalsza: grzechy • materia bliższa: żal, wyznanie grzechów i zadośćuczynienie • forma sakramentalna, obrzęd rozgrzeszenia w językach polskim i łacińskim • efekty sakramentu pokuty 10. Sakrament pokuty – aspekty duszpasterskie • patroni spowiedników • siedem elementów sakramentu: o integralność o upomnienie lub przemilczenie o żal i poprawa o obowiązki do nałożenia o środki lecznicze i rady o pokuta o absolucja 11. Sakrament pokuty w prawie Kościoła katolickiego • prawo do spowiadania • rozgrzeszanie z cenzur i grzechów zastrzeżonych • sposób postępowania w przypadku cenzur od strony tego, kto ma władzę ich rozwiązywania • sposób postępowania w przypadku cenzur od strony tego, kto nie ma zwyczajnej lub delegowanej władzy w tej materii 12. Posłannictwo i obowiązki spowiednika w nauczaniu św. Jana Pawła II 13. Adhortacja św. Jana Pawła II Reconciliatio et poenitentia – główne tezy dokumentu 14. Tajemnica i sekret spowiedzi. Perspektywa ekumeniczno-kanoniczna 15. Kiedy i w jaki sposób odwoływać się do Penitencjarii Apostolskiej? 16. Władza rozgrzeszania • upoważnienie do spowiadania • rozgrzeszenie w niebezpieczeństwie śmierci • rozgrzeszenie w przypadku naglącym • rozgrzeszenie z kar kościelnych • rozgrzeszenie wspólnika w grzechu przeciw szóstemu przykazaniu 17. Solicytacja • warunki zaistnienia solicytacji • wskazania dla spowiednika • ciężkość grzechu i sankcje • fałszywe oskarżenie spowiednika 18. Tajemnica spowiedzi • obowiązek zachowania tajemnicy spowiedzi • podmiot tajemnicy spowiedzi • przedmiot tajemnicy spowiedzi • naruszenie tajemnicy spowiedzi • sankcje moralne i kanoniczne • korzystanie z wiadomości przez spowiednika • korzystanie z wiadomości przez penitenta 19. Moralne aspekty masturbacji (artykuł z Homo Dei 4/2007) 20. Żal nad żalem za grzechy (artykuł o. P.J. Śliwińskiego OFMCap) 21. Tajemnica spowiedzi w sytuacji wykorzystania seksualnego (artykuł H. Zollnera SJ) 22. PRO MEMORIA dotyczące relacji duszpasterskich Kościoła łacińskiego z katolikami Kościołów wschodnich 23. Sakrament pokuty dla młodzieży drogą dojrzewania (artykuł) 24. Wspólne zamieszkanie przed ślubem a sakrament pokuty (artykuł ks. A. Bartoszka) 25. Antykoncepcja w małżeństwa katolików: fakty, dylematy, ocena moralna (artykuł ks. W. Kućki) 26. Grzechy w perspektywie Dekalogu • I przykazanie • II przykazanie • III przykazanie • IV przykazanie • V przykazanie • VI przykazanie • VII przykazanie • VIII przykazanie • IX przykazanie • X przykazanie 27. Grzechy główne 28. Grzechy wołające o pomstę do nieba 29. Grzechy cudze 30. Trudne spotkania w konfesjonale (książka L. Cicconego): • kazus 1 • kazus 6 • kazus 7 • kazus 9 • kazus 12 • kazus 16 • kazus 19 • kazus 20 • kazus 21 • kazus 24 • kazus 26 • kazus 27 • kazus 29 |
|
Literatura: |
Ciccone L., Trudne spotkania w konfesjonale, Kraków 2019. Kraj T., Jak funkcjonuje moralność? Wybory moralne a wartości chrześcijańskie, w: Teologia i Moralność 2 (26), vol. 14 (2019), s. 139-161. Kućko W., Co zrobić z grzechami, gdy nie ma spowiedzi?, „Miesięcznik Pasterski Płocki” 105 (2020) 4, s. 402-411. Kućko W., Dylematy sakramentu pokuty i pojednania w kontekście nadużyć seksualnych wobec nieletnich w świetle nauczania papieża Franciszka, „Teologia i Moralność” 15 (2020) 1(27), s. 65-88. Kućko W., Wykorzystanie seksualne oraz nadużycie władzy wobec bezbronnych dorosłych – wyzwania sakramentu pokuty i pojednania w świetle nauczania papieża Franciszka, w: Marcin Cholewa, Piotr Studnicki (red.), Wykorzystywanie seksualne osób dorosłych bezbronnych. Ujęcie interdyscyplinarne (=Ochrona małoletnich i bezbronnych, 4), Wydawnictwo «scriptum», Kraków 2022, s. 59-95. Płatek J.S., Sprawowanie sakramentu pokuty i pojednania, Częstochowa 2001. Sztuka spowiadania. Podręcznik dla księży, J. Augustyn, S. Cyran (red.), Kraków 2005, Witek S., Duszpasterstwo w konfesjonale, Poznań 1988. |
Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2023/24" (w trakcie)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 45 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Wojciech Kućko | |
Prowadzący grup: | Wojciech Kućko | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzaminacyjny
Wykład - Egzaminacyjny |
|
Typ przedmiotu: | obowiązkowy |
|
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | nie dotyczy |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.