Formacja liturgiczna

nauki teologiczne

średnio-zaawansowany

wpisz symbol/symbole efektów kształcenia

Podstawowa wiedza z zakresu teologii liturgii oraz elementy pedagogiki

Celem wykładów jest ukazanie wyjątkowej roli liturgii w całokształcie wychowania chrześcijańskiego. Istotą wychowania liturgicznego jest wdrożenie w misterium aktualizowane podczas liturgii. Cała formacja chrześcijańska jest ze swej natury mistagogiczna. Chodzi o podjęcie drogi, której poszczególne etapy mają się utożsamiać z podejmowaniem służby, z pełnieniem diakonii, z posługą przepowiadania. Formacja liturgiczna polega na kształtowaniu swego życia w duchu liturgii – zarówno przez samych liturgów i liturgistów, jak i przez cały lud Boży. Studenci podczas wykładów zapoznają się ze specyficzną formacją liturgiczną ukierunkowaną na zbawienie innych osób (formacja liturgiczna alumnów, kapłanów, osób wchodzących na drogę życia konsekrowanego, animatorów różnych ruchów kościelnych, grup charyzmatycznych, zespołów służby liturgicznej, czy też osób podejmujących szczególne posługi w życiu Kościoła)

1. Wychowanie do liturgii drogą do właściwego jej przeżywania, opartego na integralnej formacji osoby ludzkiej.

2. Formacja liturgiczna, czyli mistagogia w liturgii i przez liturgię.

3. Zbawcze dzieło Jezusa celebrowane w liturgii jako fundament formacji.

4. Diecezja i parafia jako ośrodki formacji liturgicznej.

5. Wychowanie do świadomości chrzcielnej.

6. Deuterokatechumenat mistagogią człowieka wyzwolonego.

7. Znaczenie Eucharystii i pozostałych sakramentów w procesie wychowania człowieka.

8. Postawy wewnętrzne i zewnętrzne w czynnym uczestnictwie wiernych we Mszy św. Wychowanie eucharystyczne w rodzinie.

9. Formacja liturgiczna w Wyższych Seminariach Duchownych

10. Formacja liturgiczna kapłanów i ludu Bożego.

11. Formacja liturgiczna osób posługujących w liturgii.

12. Sakramentalia jako znaki wyrażające i pobudzające wiarę. Jak się do nich przygotować?

13. Liturgia godzin szkołą wytrwałej i owocnej modlitwy.

14. Pojęcie duchowości liturgicznej i jej cechy. Liturgia w relacji do duchowości i mistyki chrześcijańskiej.

15. Rola pobożności ludowej w wychowaniu do owocnego udziału w liturgii.

Grillo A. ( red.), La formazione liturgica. Atti della XXXIII Settimana di Studio dell' Associazione Professori di Liturgia. Camposampiero (Padova), 28 agosto - 2 settembre 2005 (Bibliotheca "Ephemerides Liturgicae" Subsidia 137, collectio cura C. Braga, C.M. Recta), Roma 2006 (ristampa 2012).

Świerzawski W. (red.), Mysterium Christi, t. 8: Formacja liturgiczna, Zawichost-Kraków-Sandomierz 2013.

Żądło A. (red.), Wychowanie do liturgii i przez liturgię (Kościół w Trzecim Tysiącleciu, t. 10), Katowice 2012.

W zakresie wiedzy:

EK 1 - ogólna wiedza na temat formacji liturgicznej oraz specyfiki poszczególnych grup osób posługujących w liturgii (np. diakoni stali, nadzwyczajni szafarze Komunii św., akolici, lektorzy, ministranci itd.), znajomość bogactwa duchowych treści zawartych w posoborowych księgach liturgicznych w celu ich wydobycia w procesie formacji liturgicznej wiernych

W zakresie umiejętności:

EK 2 - potrafi wykorzystać teoretyczną wiedzę na temat formacji liturgicznej i jej zasad poszczególnych kategorii osób w praktyce duszpasterskiej; umie wykorzystać konieczne narzędzia, odpowiednie miejsca i stosowne wydarzenia w celu wprowadzenia innych w bogactwo misterium Chrystusa, jakie jest zawarte w liturgii

W zakresie kompetencji społecznych:

EK 3 - potrafi formować innych "do" liturgii oraz utwierdzać ich w przekonaniu, że przed liturgią stoi wielkie zadanie kultywowania wrażliwości na kulturę (zarówno kulturę rozumianą ogólnie, jak i tę charakteryzującą poszczególne narody i ludy); umie formować także tych, którzy czują się wezwani do zaangażowania na polu sztuki, architektury, muzyki oraz innych obszarów i gremiów bezpośrednio oddziałujących na kult chrześcijański; w procesie formacji potrafi uwypuklić "fakty" wynikające ze splotu kultu z kulturą i ukazywać celebrację jako "laboratorium kultury", w procesie wychowania liturgicznego wskazuje na potrzebę zaangażowania w budowanie dialogu z kulturą oraz potrafi wydobyć te elementy, które w sposób typowy mogą być określone jako owoc spotkania Ewangelii, kultu i kultury (np. literatura, sztuka, muzyka, ikonografia itp.).

Nakład pracy studenta 2 ECTS = 60 h

1 ECTS - 30 h - uczestnictwo w wykładzie

1 ECTS - 20 h - przygotowanie prac śródsemestralnych, konsultacje

-10 h - przygotowanie się do kolokwium w formie ustnej na zakończenie wykładów

Metody: kolokwium w formie ustanej (stacjonarnie) za zakończenie wykładów; przygotowanie dwóch prac pisemnych na zadane tematy w ciągu semestru w formie referatu bądź prezentacji multimedialnej i ich przedstawienie i poddanie dyskusji podczas zajęć (prace śródsemestralne). Ocena końcowa z przedmiotu będzie obejmować zatem następujące elementy i stanowić średnią z następujących ocen: za prace pisemne śródsemestralne(40 procent oceny); z kolokwium ustnego po zakończeniu zajęć na podstawie materiału z wykładów (40 procent oceny); za obecności na wykładach i aktywny w nich udział (20 procent oceny). Student może mieć dwie nieobecności nieusprawiedliwione, pozostałe nieobecności należy usprawiedliwić przedstawiając np. zwolnienie lekarskie.

W zakresie wiedzy:

EK 1 określany jako zna pojęcie formacji liturgicznej oraz jej zasady, zna adresatów formacji liturgicznej jak również specyfikę wychowania liturgicznego poszczególnych kategorii osób posługujących w liturgii

Ndst (2): nie zna pojęcia formacji liturgicznej ani jej zasad, nie wie czym charakteryzuje się formacja liturgiczna poszczególnych grup osób posługujących w liturgii

Dst (3): zna pojęcie formacji liturgicznej, jej podstawowe zasady oraz wie, co jest fundamentem formacji liturgicznej, zna specyfikę formacji liturgicznej osób posługujących w liturgii

Db (4): zna pojęcie formacji liturgicznej oraz jej zasady; zna podstawowe narzędzia w procesie wychowywania chrześcijan do liturgii i do życia we wspólnocie, wie jak zaangażować chrześcijan w konkretny projekt formacyjny oraz jak ważne jest planowanie życia i duszpasterskiej działalności w danej wspólnocie parafialnej jeśli chodzi o wcielanie w czyn współodpowiedzialności, jaką mają dzielić między sobą duchowni i świeccy z parafii; zna dokumenty Magisterium Kościoła dotyczące formacji liturgicznej

Bdb (5): zna pojęcie formacji liturgicznej i jej zasady, wymienia dokumenty Magisterium Kościoła oraz Konferencji Episkopatu Polski dotyczące formacji liturgicznej kapłanów i ludu Bożego oraz odnoszące się do szczegółowych treści w tej materii; przedstawia główne przesłanie tych dokumentów i w świetle zasad w nich zawartych ocenia proces recepcji reformy soborowej w Kościele w Polsce także na poziomie poszczególnych Kościołów partykularnych; wymienia i charakteryzuje podstawowe ośrodki formacji liturgicznej; wie na czym polega specyficzna formacja liturgiczna, która jest ukierunkowana na posługę zbawienia wobec innych ludzi poprzez podjęcie szczególnego posłannictwa w Kościele w celu budowania Jego wspólnoty (wie na czym polega formacja liturgiczna alumnów, kapłanów, osób wchodzących na drogę życia konsekrowanego, animatorów różnych ruchów kościelnych, grup charyzmatycznych, zespołów służby liturgicznej, czy też osób podejmujących szczególne posługi w życiu Kościoła).