Historia w muzeum (wstęp do metodologii badań) WH-MU-I-1-HisMuMe-Z
Ćwiczenia (CW) Semestr zimowy 2019/20

Literatura (wybór, ustawicznie uzupełniana przez prowadzącego zajęcia):

1. K. Barańska, Muzeum w sieci znaczeń. Zarządzanie z perspektywy nauk humanistycznych, Kraków 2013;

2. D. Folga-Januszewska, Muzeum: definicja i pojęcie. Czym jest muzeum dzisiaj?, "Muzealnictwo", nr 49, 2008;

3. D. Folga-Januszewska, 1000 muzeów w Polsce. Przewodnik, Olszanica 2011;

4. P. Majewski, Twarze polskiej Klio. Szkice z dziejów nowożytnych i najnowszych, Warszawa 2013;

5. K. Message, New Museums and the Making of Culture, New York 2006;

6. J. Skutnik, Muzeum sztuki współczesnej jako przestrzeń edukacji, Katowice 2008;

7. I Kongres Muzealników Polskich, red. M. Wysocki, Warszawa 2015.

Muz_W04, Muz_W05

Muz_U03, Muz_U07

Muz_K01

Muz_W04 (Uporządkowana wiedza w zakresie rozwoju muzeologii i muzealnictwa artystycznego, historycznego, naukowo-przyrodniczego i technicznego oraz metodologii stosowanej w tych naukach)

Muz_W05 (Podstawowa wiedza w zakresie oddziaływania nurtów i teorii humanistyki, w tym zwłaszcza sztuki, filozofii, antropologii, socjologii i psychologii na rozwój i kształtowanie instytucji muzealnych)

Muz_U03 (Umiejętność wykorzystania zdobytej wiedzy teoretycznej w zakresie nauk społecznych, prawnych i innych (z zakresu historii sztuki, kulturoznawstwa, archeologii, nauk przyrodniczych i technicznych), reprezentowanych w muzeach w praktycznych działaniach dokumentacyjnych i edukacyjnych w muzeach)

Muz_U07 (Umiejętność prezentowania własnych poglądów i opinii na temat istniejących muzeów i ich działalności; krytyka muzeologiczna)

Muz_K01 (Świadomość interdyscyplinarności wiedzy muzeologicznej i rozumienie konieczności ciągłego samokształcenia i konsultacji specjalistycznych w działalności muzealnej)

Student identyfikuje i charakteryzuje metody badawcze stosowane w historii.

Student wyciąga wnioski, dotyczące oddziaływania teorii historiopoznawczych na rozwój muzeów.

Student porządkuje zdobytą wiedzę teoretyczną w zakresie historii, opisując procesy, wydarzenia, postacie, prezentowane w muzeach.

Student prezentuje własne poglądy i opinie na temat muzeów, prezentujących kolekcje historyczne oraz edukujące o historii.

Podejmując próbę zastosowania poznanych metod badawczych, student zachowuje obiektywizm w formułowaniu wniosków.

Metody:

Ocenianie ustawiczne, aktywność podczas zajęć (udział w dyskusji – 40% oceny)

Weryfikacja pracy zaliczeniowej (60% oceny)

Efekty kształcenia w obszarze wiedzy osiągane są poprzez wykład informacyjno-problemowy, a weryfikowane przez ocenianie ustawiczne aktywności podczas zajęć, z uwzględnieniem znajomości lektur.

Efekty kształcenia w obszarze umiejętności osiągane są przez dyskusję a weryfikowane przez ocenianie ustawiczne aktywności podczas zajęć, z uwzględnieniem znajomości lektur oraz – przez ocenę przygotowanej przez studenta pracy zaliczeniowej, z aparatem naukowym, poświęconej zagadnieniu, mieszczącemu się w merytorycznym zakresie zajęć, z zastosowaniem przez studenta metodologii, właściwej historii.

Efekty kształcenia w obszarze kompetencji społecznych osiągane są przez dyskusję a weryfikowane przez ocenianie ustawiczne aktywności podczas zajęć, z uwzględnieniem znajomości lektur oraz – przez ocenę przygotowanej przez studenta pracy zaliczeniowej, z aparatem naukowym, poświęconej zagadnieniu, mieszczącemu się w merytorycznym zakresie zajęć, z zastosowaniem przez studenta metodologii, właściwej historii.

Kryteria:

Ocena BDB – student identyfikuje i charakteryzuje metody badawcze stosowane w historii, wyciąga wnioski, dotyczące oddziaływania teorii historiopoznawczych na rozwój muzeów, porządkuje zdobytą wiedzę teoretyczną w zakresie historii, opisując procesy, wydarzenia, postacie, prezentowane w muzeach; student prezentuje własne poglądy i opinie na temat muzeów, prezentujących kolekcje historyczne oraz edukujące o historii. Podejmując próby zastosowania poznanych metod badawczych w historii, student zachowuje obiektywizm w formułowaniu wniosków.

Ocena DB – student identyfikuje i charakteryzuje metody badawcze stosowane w historii, porządkuje zdobytą wiedzę teoretyczną w zakresie historii, opisując procesy, wydarzenia, postacie, prezentowane w muzeach. Student prezentuje własne poglądy i opinie na temat muzeów, podejmując próby zastosowania poznanych metod badawczych, nie zachowując dostatecznego obiektywizmu w formułowaniu wniosków.

Ocena DST – student identyfikuje metody badawcze stosowane w historii, podejmuje próby wyciągania wniosków, dotyczących oddziaływania teorii historiopoznawczych na rozwój muzeów.

Ocena NDST – student nie spełnia kryteriów, stosowanych przy ocenie dostatecznej.

Podstawowym celem przedmiotu jest przybliżenie studentom historii jako dyscypliny naukowej, biorąc zaś pod uwagę szczególny kontekst kierunku studiów: przybliżenie funkcjonowania muzeów jako instytucji, w których historia uprawiana jest jako nauka oraz - udostępniana jako quantum wiedzy o przeszłości, w ramach działalności edukacyjnej instytucji kultury.

Muzeum należy do instytucji kultury, które integrują w swej działalności wiele specjalizacji. Odwiedzając muzea, ale także poszukując w nich zatrudnienia, należy mieć świadomość, że możemy w nich spotkać przedstawicieli wielu nauk ścisłych, humanistycznych i społecznych. Owocna praca zespołowa wymaga elementarnego rozeznania w specyfice tych nauk, ale także umiejętności poruszania się w tak wielonurtowej instytucji.

Jedną za takich specjalności jest historia, szczególnie pożądana w muzeach historycznych, zwłaszcza w intensywnie rozwijającej się w ostatnich latach w Polsce grupie tzw. muzeów narracyjnych. Historia, która jest w tych muzeach prezentowana jako forma narracji (opowieści), towarzyszącej zwiedzaniu muzeum, pozwalającej pełniej zrozumieć zgromadzone w nim zbiory (np. Muzeum Powstania Warszawskiego, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Muzeum II Wojny Światowej).

Historia jest stosowana w muzeach, ale jest również użyteczna w życiu codziennym. Pomaga zrozumieć współczesny świat, odpowiada na pytania o naszą tożsamość, relacje z innymi narodami, nasze miejsce we współczesnym układzie stosunków międzynarodowych. Wiedza o niej pozwala zachować stosowną afirmację dokonań naszych przodków, pozwala również na unikanie w życiu indywidualnym i zbiorowym błędów, które popełniały minione generacje.

Zajęcia postarają się odpowiedzieć na wskazane wyżej zagadnienia: przybliżyć historię jako naukę; muzea, które zajmują się jej prezentowaniem oraz - ukazać użyteczność doświadczenia historycznego w życiu praktycznym:

a) historia a przedmiot/podmiot jej badań;

b) historia jako nauka (metodologia - warsztat badawczy): chronologia, związki przyczynowo-skutkowe;

c) źródła historyczne (autentyczność - krytyka zewnętrzna, wiarygodność - krytyka wewnętrzna; kryteria selekcji; rola doświadczenia badawczego; muzealia i zabytki jako źródła historyczne);

d) fakt historyczny a kategoria "prawdy historycznej" z uwzględnieniem kontekstu działalności muzeum (unikalność faktu a wielość jego interpretacji; publiczność i jej wrażliwości; perspektywy: uniwersalistyczna, etniczna, heroiczna, tzw. życia codziennego etc.);

e) kategoria "polityki historycznej", "polityki pamięci", "kultury pamięci";

f) muzeum jako instytucja kultury, gromadzącą źródła historyczne oraz edukująca o przeszłości (podstawy ustawowe: ustawa o muzeach, ustawa o prowadzeniu i organizowaniu działalności kulturalnej, ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;

g) przykłady historycznych "narracji" (opisy faktów, biogramy osób) oraz próba skonstruowania ich przedstawienia w muzeach istniejących lub - próba zaprojektowania koncepcji muzeum postulowanego;

h) przykłady muzeów, w zakresie działalności statutowej których znajduje się historia (Muzeum II Wojny Światowej, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Muzeum Powstania Warszawskiego, Muzeum Warszawy, Zamek Królewski w Warszawie;

i) synteza dziejów jako najwyższa forma badawczej refleksji o przeszłości a statutowa działalność muzeów.