Psychologia małżeństwa i rodziny WF-ZPS-MR
Wykład (WYK) Rok akademicki 2020/21

Lektura obowiązkowa:

de Barbaro, B. (1999). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Braun–Gałkowska, M. (1991). Metody badania systemu rodzinnego. Lublin: Katedra Psychologii Wychowawczej KUL.

Janicka, I. Liberska, H. (2014). Psychologia rodziny. Warszawa: PWN.

Lew-Starowicz, Z., Skrzypulec, V. (2010) Podstawy seksuologii, Warszawa: PZWL.

McGoldrick, M., Gerson, R., Shellenberger, S. (2007). Genogramy, Poznań: Zysk i S-ka

Namysłowska, I. (2000). Terapia rodzin. Warszawa: IPiN.

Plopa, M. (2007). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Warszawa: Impuls.

Plopa, M. (2008). Więzi w małżeństwie i rodzinie.Metody badań. Warszawa: Impuls.

Ryś M. (1999). Psychologia małżeństwa w zarysie. Warszawa: Centrum Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.

Tryjarska, B. (red) (2010). Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości, Wydawnictwo Naukowe Scholar

Wojciszke B. (1993). Psychologia miłości. Intymność - Namiętność - Zaangażowanie. Gdańsk: GWP.

Dodatkowa:

Baniak, J. (1996). Rodzina a osobowość dziecka. Problemy Rodziny, 4, 19-23.

Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.

Braun-Gałkowska, M. (1980). Miłość aktywna. Psychiczne uwarunkowania powodzenia w małżeństwie. Warszawa: PAX.

Braun-Gałkowska, M. (1992). Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Braun-Gałkowska, M. (2004). The responsibility for love. W: L. Kirk (red.), The family, a community for happiness: XXI International Congress for the family (s. 45-59). Lublin: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej Gaudium.

Cierpiałkowska, L. (2005). Koncepcje interakcyjne i systemowe i ich znaczenie dla psychologii klinicznej (t. 1, s. 132-151). W: H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna. Warszawa: PWN.

Drożdżowicz, L. (1999): Ogólna teoria systemów (s. 9-18). W: B. de Barbaro (red.): Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Dyczewski, L. (1999). The family in a transforming society. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Foremniak, I. (2004). Satysfakcja seksualna w małżeństwie: problematyka badań własnych. Małżeństwo i Rodzina, 2, 47-50.

Gałkowska, A. (2002). Zasięg oddziaływania jakości małżeństwa rodziców na dzieci w ich dorosłym życiu. Małżeństwo i Rodzina, 1, 38-42.

Goldenberg, H., Goldenberg, I. (2006). Terapia rodzin. Wyd. UJ.

Gottman, J.M. (1994a). What predicts divorce? The relationship between marital processes and marital outcomes. Hillsdale, New York: Erlbaum.

Gottman, J.M. (1994b). Why marriages succed or fail. New York: Simon, Schuster.

Hantrais, L. (2004). Family policy matters: responding to family change in Europe. Bristol: The Policy Press.

Górniak L., Józefik B. (red.) (2003). Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin. Kraków : Wydawnictwo UJ.

Harwas-Napierała, B. (1993). Rola rodziny w przygotowaniu młodzieży do dorosłości. Problemy Rodziny, 3, 20-24.

Janicka, I., Niebrzydowski L. (1994). Psychologia małżeństwa. Łódź: UŁ.

Kratochvil, S. (2006). Terapia małżeńska. Gdańsk: Via Medica.

Leiblum, S.; Rosen, R. (2005). Terapia zaburzeń seksualnych. Gdańsk: GWP.

Napier, A.Y. (2008). Małżeństwo: krucha więź. Wyd. Znak.

Rembowski, J. (1986). Rodzina w świetle psychologii. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Rostowski, J. (1987). Zarys psychologii małżeństwa. Warszawa: PWN.

Ryś, M. (1993a). Poziom zaspokojenia potrzeb w dzieciństwie a zaspokojenie potrzeb w małżeństwie. Problemy Rodziny, 1, 20-23.

Ryś, M. (1993b). Wpływ zaspokojenia potrzeb psychicznych na akceptowanie wartości rodzinnych. Problemy Rodziny, 3, 25-27.

Ryś M. (1994). Konflikty w rodzinie. Niszczą czy budują? Warszawa: Centrum Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.

Ryś, M. (2001). Systemy rodzinne. Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.

Ryś, M. (2005).Zmodyfikowana Skala Jakości Związku Małżeńskiego. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych. Instytut Psychologii UKSW.

Satir, V. (2000). Terapia rodziny. Gdańsk: GWP.

Satir, V.; Bandler, R.; Grinder, J. (1999). Zmieniamy się wraz z rodzinami. Gdańsk: GWP.

Satir, V. (2002). Rodzina. Tu powstaje człowiek. Gdańsk: GWP.

Ziemska, M. (1986). Postawy rodzicielskie i ich wpływ na osobowość dziecka. W: M.

Ziemska (red.), Rodzina i dziecko (s. 155-196). Warszawa: PWN.

WIEDZA: student powinien nabyć wiedzę o podstawach funkcjonowania rodziny, jej historii i teraźniejszości, znać zasady systemowego funkcjonowania rodziny, a także zdobyć wiedzę o funkcjonowaniu rodzin prawidłowych, dysfunkcyjnych i dysfunkcjonalnych

UMIEJĘTNOŚCI: student powinien zdobyć umiejętności korzystania z nabytej wiedzy, potrzebnej do identyfikacji różnego rodzaju problemów rodzinnych

KOMPETENCJE/POSTAWY: student powinien mieć świadomość konieczności stałego uzupełniania wiedzy. Powinien się cechować postawą otwartości na różnego rodzaju problemy i uzyskać kompetencje wstępnego ich diagnozowania, powinien posiadać znajomość zasad procesu mediacji rodzinnych.

ECTS:

udział w wykładzie na platformie MSTeams- 48

przygotowanie do wykładu i lektura tekstów - 100 (50x2 semestry)

konsultacje - 15

przygotowanie do egzaminu - 30 (kolokwium połówkowe i końcowy egzamin)

SUMA GODZIN 193

LICZBA ECTS - 8

- na ocenę 5 (bdb.): doskonale orientuje się w zagadnieniach dotyczących psychologii małżeństwa i rodziny, zna różne podejścia w zakresie psychologii rodziny i potrafi krytycznie je przeanalizować, potrafi przeanalizować zależności dotyczące uwarunkowań trwałości i wysokiej jakości związku małżeńskiego i rodziny. Potrafi krytycznie i samodzielnie interpretować podejścia naukowe, wyniki badań w tym zakresie.

- na ocenę 4 (db.): poprawnie ukazuje specyfikę psychologii małżeństwa i rodziny, zna różne podejścia w zakresie psychologii rodziny, potrafi wskazać istotne uwarunkowania trwałości i wysokiej jakości związku małżeńskiego i funkcjonowania rodziny, potrafi je omówić i wskazać na ich wagę i znaczenie. Potrafi przedstawić wyniki badań w tym zakresie.

- na ocenę 3 (dst.): potrafi wskazać istotne uwarunkowania trwałości i wysokiej jakości związku małżeńskiego i funkcjonowania rodziny oraz potrafi je omówić.

- na ocenę 2 (ndst.): nie wie czym jest psychologia małżeństwa i rodziny, nie potrafi wskazać uwarunkowań wysokiej jakości związku małżeńskiego oraz trwałości i spójności rodziny.

Metody weryfikacji efektów kształcenia:

1. Egzamin pisemny (test)

2. Ocenianie ciągłe (aktywność w trakcie zajęć)

Na ocenę końcową składają się:

1. ocena z testu połówkowego (po semestrze zimowym)

2. ocena z testu końcowego.

Zarówno ocenę z kolokwium połówkowego jak i końcowego można jednokrotnie poprawiać (w wyznaczonym do tego terminie poprawkowym).

Ocena końcowa jest średnią oceny kolokwium połówkowego i oceny z egzaminu końcowego.

Zarówno końcowy egzamin (testowy) jak i zadania samodzielne (sprawdzające aktywność) są wykonywane przez studenta poprzez platformę moodle.

Treści merytoryczne:

Systemowa koncepcja rodziny. Homeostaza w rodzinie, komunikacja wewnątrzrodzinna, granice w systemie rodzinnym. Struktura rodziny w różnych systemach rodzinnych: rodzina niezaangażowana i uwikłana. Więzi w rodzinie.

Fazy rozwoju rodziny - ich zagrożenia i zadania rozwojowe

Model kołowy Olsona

Model procesu funkcjonowania rodziny

Metody diagnostyczne stosowane w psychologii małżeństwa i rodziny - genogram, mapa przestrzeni życiowej rodziny; FAM (KOR), SOR, Plopa

Czynniki warunkujące wysoką jakość związku małżeńskiego.

Satysfakcja seksualna.

Rozwiązywanie konfliktów w małżeństwie, przyczyny konfliktów na poszczególnych etapach trwania związku; sytuacje kryzysowe w małżeństwie, przyczyny i terapia.

Zdrada - przyczyny i terapia.

Znaczenie doświadczeń z okresu dzieciństwa w budowaniu relacji w małżeństwie i rodzinie. Wpływ rodziny pochodzenia na kształtowanie się relacji w małżeństwie.

Więź w rodzinie - teoria przywiązania - przywiązanie rodzic dziecko, a także przywiązanie w małżeństwie.

Koncepcje terapii małżeńskiej: psychodynamiczna, behawioralna, narracyjna, skoncentrowana na emocjach

Praca terapeutyczna ze złością małżeńską i rodzicielską.

Komunikacja w małżeństwie i rodzinie.

Trening komunikacji.

Spór konstruktywny.

- Zajęcia zdalne synchroniczne prowadzone poprzez platformę e-learningową MSTeams

- Wykład informacyjny

- Wykład problemowy

- Wykład konwersatoryjny (przy małej liczebności obecnych osób)

- Studium przypadku