Psychologia uzależnień i przemocy WF-ZPS-PP
Wykład (WYK) Rok akademicki 2020/21

Literatura obowiązkowa

1. Uzależnienie od alkoholu

Woronowicz, B. T. (2009). Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia. Poznań: Media Rodzina ( część pierwsza Alkohol).

2. Rodzina z problemem alkoholowym

Ryś, M. (2014). Rodzina z problemem alkoholowym. Metody badań relacji interpersonalnych w dysfunkcyjnych systemach rodzinnych. Warszawa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej ( część pierwsza Rodzina z problemem alkoholowym).

3. Zaburzenia odżywiania

Józefik ,B. (1999). Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania. Kraków: Wydawnictwo UJ.

4. Cyberuzależnienia

Grzegorzewska, I., Cierpiałkowska, L. (2018). Uzależnienia behawioralne. Warszawa : PWN ( rozdział 7)

Jak małe dzieci korzystają z urządzeń mobilnych .Raport 2015 Fundacja dajemy Dzieciom Siłę

5. Uzależnienie od seksu i pornografii

Grzegorzewska, I., Cierpiałkowska, L. (2018). Uzależnienia behawioralne. Warszawa: PWN ( rozdział 11)

Gail Dines (2012). Pornoland. Jak skradziono naszą seksualność. Poznań: W Drodze

Wykład Gail Dines Społeczne i rozwojowe konsekwencje pornografii

Wykład Mateusza Goli Czy od seksu można się uzależnić

Film Pandemia pornografii

Wszystkie materiały na YT

6. Seksualizacja kultury

Raport na temat seksualizacji dziewcząt Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego zamieszczony na stronie Stowarzyszenia Twoja Sprawa

Kontakt dzieci i młodzieży z pornografią Raport Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę 2017

7. Uzależnienie od substancji psychoaktywnych

Woronowicz, B.T. (2009). Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia. Poznań: Media Rodzina ( część druga Inne substancje psychoaktywne

8. Przemoc

Kary fizyczne wobec dzieci. Ogólnopolska diagnoza skali i uwarunkowań krzywdzenia dzieci –Raport 2018 Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę

Negatywne doświadczenia z dzieciństwa i związane z nimi zachowania szkodliwe dla zdrowia wśród polskich studentów – Raport 2018 Fundacja Dajemy dzieciom Siłę

Wykorzystywanie seksualne w dzieciństwie a konsekwencje w życiu dorosłym – Raport 2016 Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę

Literatura dodatkowa

Cekiera, Cz. (1999). Psychoprofilaktyka uzależnień oraz terapia i resocjalizacja osób uzależnionych, Lublin.

Gabrysiak, J. (2000). /red/, Narkotyki ich rodzaje, działanie, skutki nadużywania. Warszawa.

Mellibruda, J. (1999). Psychologiczna analiza funkcjonowania alkoholików i członków ich rodzin, Warszawa.

Pospiszyl, I. (1994). Przemoc w rodzinie, Warszawa.

Piekarska, A. (1991). Przemoc w rodzinie: agresja rodziców wobec dzieci: przejawy i psychologiczne uwarunkowania, Warszawa.

Woronowicz, B.T. (2009). Uzależnienia. Geneza , terapia, powrót do zdrowia. Warszawa: Media Rodzina i Parpamedia.

Bibliografia:

Badura-Madej, W. (2000). Przemoc w rodzinie: interwencja kryzysowa i psychoterapia, Kraków.

Brown, T.L. Parks, G.S. Zimmerman, B. G. Philips, A.M. (2001). The Role of Religion in Predicting Adolescent Use and Problem Drinking, ,, Journal of Studies on Alcohol”, vol. 62,ss. 669 -705,

Bytom : Wydawnictwo Wyższej Szkoły Biznesu.

Chocholska, P., Osipczuk, M. (2009). Uzależnienie od komputera i internetu u dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Hachehe Polska sp. z o.o.

Denis, R. (1999). Narkotyki, Katowice.

Dziewięcki, M. (2001). Nowoczesna profilaktyka uzależnień, Kielce.

Elliott, J. (2000). /red/ Dzieci i młodzież w kłopocie. Poradnik nie tylko dla psychologów, Warszawa.

Hędzelek , M. (2008).Uzależnienie od Internetu. W: B. Bętkowska – Korpała (red.). Uzależnienia w praktyce klinicznej. Zagadnienia diagnostyczne. Warszawa: Parpamedia.

Jarczyńska, J., Orzechowska, A. (2014). Siecioholizm i fonoholizm zagrożeniem współczesnej młodzieży. W: J. Jarczyńska (red.). Uzależnienia behawioralne i zachowania problemowe młodzieży. Teoria, diagnoza, profilaktyka. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Jędrzejko, M. , Sarzała, D. (red.)(2010). Człowiek i uzależnienia. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRAJR.

Jędrzejko, M., Morańska, D. ( 2014). Cyberzaburzenia-cyberuzależnienia.

Korpetta, E. (2000). /red/ Narkotyki w Polsce mity i rzeczywistość, Warszawa.

Majchrzyk, Z. (1995). Motywacje zabójczyń: alkohol i przemoc w rodzinie, Warszawa.

Margasiński A. (2000). (red.), Psychopatologia i psychoprofilaktyka, Kraków.

Mellibruda, J. (1993). Tajemnice ETOH alkohol i nasze życie codzienne, Warszawa.

Pstrąg, D. (2000). Wybrane zagadnienia z problematyki uzależnień, Rzeszów.

Rogala-Obłękowska, J. (1999). Młodzi i narkotyki. Rodzinne czynniki ryzyka nałogu, Warszawa.

Rowicka, M. (2015). Uzależnienia behawioralne. Profilaktyka i terapia. Warszawa: Krajowe Biuro Przeciwdziałania Narkomanii.

Seligmann, M., Walker, E., Rozenham, D. (2003). Psychopatologia. ss. 616 – 686, Poznań.

Wojcieszek, K.A. (2005). Na początku była rozpacz …, Kraków.

Woronowicz, B. T. (2001). Bez tajemnic o uzależnieniach i ich leczeniu, Warszawa.

Wiedza

Student

Charakteryzuje sytuację zagrożenia uzależnieniami w różnych krajach świata.

Wymienia i prezentuje różne modele uzależnień.

Zna definicje uzależnienia ICD 10 i Światowej Organizacji Zdrowia.

Potrafi wymienić psychiczne, społeczne i medyczne konsekwencje związane z nadużywaniem środków psychoaktywnych.

Objaśnia objawy zaburzonego zachowania człowieka w różnych formach uzależnień.

Wylicza czynniki sprzyjające występowaniu uzależnień.

Prezentuje trendy w nowoczesnej profilaktyce uzależnień.

Charakteryzuje zjawisko przemocy.

Opisuje portret psychologiczny sprawcy, ofiary i świadka przemocy.

Wymienia czynniki sprzyjające wystąpieniu zjawiska przemocy.

Definiuje syndrom sztokholmski.

Prezentuje metody terapii stosowane wobec ofiar przemocy.

Wymienia placówki świadczące pomoc ofiarom przemoc

Rozpoznaje zachowania charakterystyczne dla sprawcy przemocy ,, gorącej" i ,,chłodnej".

Umiejętności

Wyjaśnia przyczyny przemian patologicznego używania substancji psychoaktywnych we współczesnym świecie.

Uogólnia czynniki będące przyczyną patologicznych zachowań współczesnego człowieka.

Ilustruje na przykładach psychologiczne skutki wychowania w rodzinie dotkniętej dysfunkcją uzależnienia i/lub przemocy.

Rozpoznaje symptomy zaburzeń zachowania jednostek mające źródło w uzależnieniu , wychowywaniu się w środowisku z osobą uzależnioną.

Rozpoznaje symptomy zaburzeń zachowania jednostek będących sprawcami, ofiarami lub świadkami przemocy.

Przygotowuje programy zapobiegania patologiom związanym z uzależnieniami i przemocą.

K_U07 Proponuje rozwiązania systemowego wsparcia dla osób uzależnionych,stosujących przemoc będących ofiarami przemocy i członków ich rodzin.

Kompetencje

Potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę do tworzenia mniej sprzyjających uprzedzeniom grup, do ograniczania agresji i przemocy, do wychowywania w kierunku zachowań prospołecznych.

Posiada umiejętności poprawnej komunikacji interpersonalnej.

Ma świadomość znaczenia działań profilaktycznych w zakresie uzależnień i przemocy.

Jest otwarty na wszelkie nowe inicjatywy w zakresie profilaktyki środowiskowej.

W sytuacjach kontaktu z patologicznym zachowaniami zawsze kieruje się etyką zawodu psychologa.

Jest rzetelny, odpowiedzialny i niezależny w zakresie powierzonych u zadań.

na ocenę 5 (bdb.): doskonale orientuje się w zagadnieniach dotyczących psychologii uzależnień oraz zjawiska przemocy, zna różne mechanizmy powstawania uzależnień i potrafi je wieloaspektowo przeanalizować, potrafi dokonać analizy zależności dotyczących uwarunkowań i rozwoju uzależnień oraz przemocy. Potrafi samodzielnie i krytycznie oceniać różne metody leczenia i terapii uzależnień. W oparciu o wyniki badań potrafi wymienić wszystkie skutki negatywnych doświadczeń z dzieciństwa (przemoc domowa, rówieśnicza, wykorzystywanie seksualne) na funkcjonowanie w dorosłym życiu.

na ocenę 4 (db.): poprawnie ukazuje specyfikę psychologii uzależnień oraz zjawiska przemocy, potrafi wskazać i scharakteryzowac istotne mechanizmy powstawania uzależnień i przemocy. Potrafi przedstawić najważniejsze skutki negatywnych doświadczeń z dzieciństwa (przemoc domowa, rówieśnicza, wykorzystywanie seksualne) na funkcjonowanie w dorosłym życiu.

na ocenę 3 (dst.): potrafi wskazać i charakteryzować istotne mechanizmy powstawania uzależnień i przemocy. Potrafi przedstawić niektóre skutki negatywnych doświadczeń z dzieciństwa (przemoc domowa, rówieśnicza, wykorzystywanie seksualne) na funkcjonowanie w dorosłym życiu.

na ocenę 2 (ndst.): nie orientuje się w zagadnieniach dotyczących psychologii uzależnień i przemocy, nie potrafi wskazać mechanizmów powstawania uzależnień i przemocy, nie zna skutków negatywnych doświadczeń z dzieciństwa i ich wpływu na dorosłe życie.

Na ocenę końcową składają się:

1. ocena z pracy przygotwanej przez studentkę/studenta "Studium przypadku osoby uzależnionej".

2. ocena z egzaminu końcowego.

Ocena końcowa jest średnią ważoną oceny z pracy (1/3) i oceny z egzaminu końcowego (2/3).

Podstawowe zadania nauczania przedmiotu to nabycie przez studentów umiejętności opisania podstawowych sposobów oddziaływania narkotyku, zdobycie umiejętności omówienia teoretycznych modeli uzależnienia oraz zapoznanie się z psychicznymi, społecznymi i medycznymi konsekwencjami związanymi z uzależnieniami.

wykład informacyjny,

wykład problemowy