Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

WHF: Historia etyki WF-FI-21-WHFE-P21
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2021/22

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 30
Limit miejsc: 20
Zaliczenie: Egzaminacyjny
Literatura:

V. Bourke, Historia etyki, Wydaw. Krupski i S-ka, 1994

F. Copleston, Historia filozofii, t,1-XI, IW PAX, Warszawa od 1998

T. Gadacz, Historia filozofii XX wieku. Nurty, t. ! -2, Wydaw. Znak, Kraków 2009

E. Podrez, W kręgu dobra i zła. Zarys historii etyki od starożytności do czasów współczesnych, Warszawa 1998

Historia filozofii zachodniej, pod red. R.H. Popkin, Krupiński i S-ka, 2003.

Metody i kryteria oceniania:

Egzamin ustny

metody dydaktyczne

Wykład problemowy połączony z wykładem konwersatoryjnym, tzn omówienie i i analiza poglądów na temat dobrego życia, związanych z określoną formacją kulturową, kończy się takim wykładem z udziałem słuchaczy. O ile wykłady problemowe nastawione są na szerszy, moralny kontekst opisu dobrego życia i sposobów jego realizacji, to dialog ze studentami służy do krytycznej analizy tych stanowisk. A także dokonania konfrontacji między tymi poglądami z podkreśleniem różnic w pojmowaniu zasadniczych kategorii takich jak: dobro, zło, szczęście, pomyślność, doskonałość, rozwój moralny, kompetencje i sprawności, uczucia, rozum, wola itd. Aby student był przygotowany do udziału w wykładzie konwersatoryjnym musi najpierw zapoznać się z klasyczną metodą problemową i na jej podstawie;

1.sformułowanie problemu dot. dobrego życia-dlaczego pyt, o to jak należy dobrze żyć jest problemem,

2.okreslenie tego problemu w kategoriach moralnych

3.wskazanie na różne, możliwe odpowiedzi i ich źródła ( kultura, literatura, muzyka, Internet, wychowanie, religia, sztuka itd.)

4.jak je można zweryfikować pod względem np. zgodności z kryterium dobra i zła albo popularności określonego stylu życia uważanego za dobry itd.

5.wspólna dyskusja o tym, czy dana interpretacja jest właściwa i a przekazana w niej wiedza i jej aplikacja do konkretnych, współczesnych przykładów są zasadne.

Kryteria oceny:

znajomość podstawowych, omawianych nurtów w etyce i pogląd na dobre życie. Dlaczego należy dobrze, to znaczy moralnie żyć? Co rozumie się przez moralność w danej koncepcji?

2- nieznajomość takich nurtów i brak wiedzy o stanowiskach w sprawie dobrego życia

3-znajomość ograniczona bez nawiązania do problematyki dobrego życia

4-student potrafi ogólnie scharakteryzować podstawowe nurty w historii etyki i

5- student potrafi nie tylko opisać stanowiska i nurty w etyce oraz wskazać na ich stanowisko w kwestii dobrego, ale wie też jakie zostały przyjęte założenia filozoficzne w danej koncepcji

poziom umiejętności

czy student wie jak samodzielnie opisać, zanalizować, podda krytyce dane stanowisko? Na czym polega moralna specyfika dobrego życia, czym się różni od innych form dobrego życia ( np. sport, dieta, rozrywka, stopień zamożności itd.)

2-student nie wie, nie potrafi wyjaśnić- na najbardziej elementarnym poziomie, na czym polega moralna kategoria dobrego życia

3-student potrafi wymienić stanowiska znane z wykładu historii etyki, ale nie umie ich scharakteryzować

4-student potrafi zaprezentować różne, etyczne wersje dobrego życia i poddać je analizie

5-student nie tylko potrafi efektywnie zaprezentować najważniejsze, historyczne stanowiska w sprawie dobrego życia, ale również poddać je krytycznej analizie

Zakres tematów:

wykład z historii etyki ma na celu zrozumienie całościowej, współczesnej sytuacji człowieka, opisywanej i dyskutowanej od strony pytań o to, jak należy dobrze żyć? Czym jest dobre życie w przeciwieństwie do złego? Na czym opiera się związek między naszą dzisiejszą wiedzą o moralności i kulturą a w historią etyki? W tych rozważaniach trzy pytania będą stanowiły przedmiot wnikliwych badań : 1/koncepcje dobrego życia i co o nim stanowi?, 2/ czym jest dobro i zło moralne i jak się je poznaje, 3/ co w danej tradycji etycznej jest dla nas cenne i twórcze? Przyjmując taka perspektywę badawczą należy głównie skupić się na etyce XIX i XX wieku, bo te formacje mają największy wpływ nasz ogląd etyki, jej problemów i języka. Co przekłada się na współcześnie podejmowane, szczegółowe zagadnienia moralne, takie jak; odpowiedzialność w biznesie, etyka sztucznej inteligencji, etyka ekologiczna czy np. sprawiedliwość społeczna. Zgodnie z przedłożonymi założeniami, z 15 spotkań 8 będzie poświęconych historii etyki XX i XX wieku, co nie znaczy że zostaną omówione wszystkie ważne formacje, poglądy i nurty zaliczane do filozofii współczesnej. Należałoby poprowadzić osobne wykłady z filozofii analitycznej i poruszane w niej problemy metaetyczne. Jak można przeczytać w każdej monografii, poświęconej tym okresom, ich wielorakość, zróżnicowanie, powiązanie z literaturą lub matematyką, praktycznie uniemożliwiają ich pełny przegląd. Jeszcze trudniej mówić o wpływach tych myślicieli na przyszłe pokolenia, bo jest on rozłożony na polityczno-społeczne doświadczenia epoki oraz na nowe formacje kulturowe. Obecnie większość autorów prac o etyce odwołuje się do filozofii Kanta, Nietzschego i Arystotelesa, poddanych dogłębnej interpretacji. Tak więc na pierwszych 6 spotkaniach będzie omówiona filozofia grecka ( oraz tragedia grecka- los człowieka) i rzymska z pozycji koncepcji dobrego życia oraz dwóch pozostałych pytań, starożytna i średniowieczna filozofia chrześcijańska, wiek XVI i myśl humanistyczna M. de Montaigne'a, wiek XVII: etyka w ujęciu Kartezjusza, Hobbesa, Pascala i Spinozy, wiek XVIII: Hume, Rousseau, Kant. Filozofia XIX wieku: Fichte-Hegel-Schopenhauer, Kierkegaard i brytyjski utylitaryzm, wiek XX : filozofia życia ( Bergson, Nietzsche), pragmatyzm, fenomenologia, filozofia egzystencji, hermeneutyka, filozofia dialogu i spotkania, personalizm. Na ostatnim wykładzie zostanie przedstawiona mapy odpowiedzi na pytanie jak należy dobrze żyć, z uwzględnieniem omawianych stanowisk w ramach historii etyki.

Tematy wykładów:

1.najważniejsze pytania etyki i ich źródła. Historyczne, kulturowe, społeczne uwarunkowania etyki. Język etyki i jej najważniejsze kategorie. Tragedia grecka; mity i opowieść o losie człowieka

2.Od Sokratesa do Arystotelesa - pytanie o dobre życie. Filozofia rzymska i Marek Aureliusz. Praktyczna strona moralności

3.starożytna i średniowieczna etyka chrześcijańska. Poezja i malarstwo

4.humanistyczna mądrość Montaigne'a i etyka w ujęciu Kartezjusza i Hobbesa. Pascal i Spinoza

5. epoka Oświecenia: Hume i Rousseau. Moralna natura zmysłowa i uczucia

6. etyka praktyczna Kanta i uporządkowanie dotychczasowych koncepcji dobrego życia. Analiza krytyczna

7. Fichte-Hegel-Schopenhauer kontra Kierkegaard. Brytyjski utylitaryzm, Bentham i Mill

8. filozofia życia ( Bergson, Nietzsche) i pragmatyzm

9. fenomenologia i koncepcja aksjologiczna życia

10. filozofia egzystencji: Camus, Sartre, Heidegger

11. hermeneutyka- Gadamer i Ricoeur i kody myślenia i rozumienia etyki

12.filozofia dialogu i spotkania-Inny, Ty

13.personalizm i idea godności osobowej

14.Nietzsche, Kant i Arystoteles-a współczesne dyskursy etyczne

15. mapa z odpowiedziami na pytanie; jak należy dobrze żyć wraz z odpowiedziami na pytanie czym jest dobro-dobre życie-i co je określa

Metody dydaktyczne:

metody dydaktyczne

Wykład problemowy połączony z wykładem konwersatoryjnym, tzn omówienie i i analiza poglądów na temat dobrego życia, związanych z określoną formacją kulturową, kończy się takim wykładem z udziałem słuchaczy. O ile wykłady problemowe nastawione są na szerszy, moralny kontekst opisu dobrego życia i sposobów jego realizacji, to dialog ze studentami służy do krytycznej analizy tych stanowisk. A także dokonania konfrontacji między tymi poglądami z podkreśleniem różnic w pojmowaniu zasadniczych kategorii takich jak: dobro, zło, szczęście, pomyślność, doskonałość, rozwój moralny, kompetencje i sprawności, uczucia, rozum, wola itd. Aby student był przygotowany do udziału w wykładzie konwersatoryjnym musi najpierw zapoznać się z klasyczną metodą problemową i na jej podstawie;

1.sformułowanie problemu dot. dobrego życia-dlaczego pyt, o to jak należy dobrze żyć jest problemem,

2.okreslenie tego problemu w kategoriach moralnych

3.wskazanie na różne, możliwe odpowiedzi i ich źródła ( kultura, literatura, muzyka, Internet, wychowanie, religia, sztuka itd.)

4.jak je można zweryfikować pod względem np. zgodności z kryterium dobra i zła albo popularności określonego stylu życia uważanego za dobry itd.

5.wspólna dyskusja o tym, czy dana interpretacja jest właściwa i a przekazana w niej wiedza i jej aplikacja do konkretnych, współczesnych przykładów są zasadne.

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 każdy wtorek, 13:15 - 14:45, sala 310
Ewa Podrez 10/20 szczegóły
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku:
Kampus Wóycickiego Bud. 23
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)