Historia filozofii nowożytnej WF-FI-N11-HF3
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2021/22

1. F. Copleston, "Historia filozofii", różne wydania.

2. W. Tatarkiewicz, "Historia filozofii", 3 tomy, różne wydanie.

3. „Historia filozofii zachodniej”, red. R. H. Popkin, Poznań 2003.

4. J. Migasiński, "Filozofia nowożytna. Postacie / Idee / Problemy", Warszawa 2011.

5. A. Grzeliński, „Doświadczenie i rozum. Empiryzm Johna Locke’a”, Toruń 2019.

6. F. Alquié, „Kartezjusz”, Warszawa 1989.

7. O. Höffe, „Immanuel Kant”, Warszawa 1994.

8. Z. Kuderowicz, "Filozofia nowożytnej Europy", Warszawa 2013.

9. Stanford Encyclopedia of Philosophy, online: https://plato.stanford.edu/

Wiedza:

student wie czym jest dyscyplina historii filozofii nowożytnej, jak się kształtowała, zna główne jej nurty oraz zasady jej uprawiania, jak też ich przedstawicieli. Student zna zasady interpretacji tekstów z historii filozofii.

Umiejętności:

student czyta i interpretuje teksty filozoficzne z zakresu historii filozofii, słucha ze zrozumieniem ustnej prezentacji idei i argumentów filozoficznych, potrafi ocenić ich wartość poznawczą. Umie uzasadnić znaczenie zajmowania się nowożytna historią filozofii.

Kompetencje:

jest otwarty na racjonalne interpretacje dziejów problemów filozoficznych nowożytności.

Weryfikacja wiedzy i umiejętności zdobytych podczas kursu odbywa się w formie egzaminu ustnego z zakresu materiału prezentowanego na wykładzie.

1-2. Zajęcia wprowadzające. Problemy związane z periodyzacją dziejów. Główne tendencje filozofii nowożytnej.

3-4. Główne nuty renesansu. Filozofia naturalna i początki nauki.

5-6. Filozofia Kartezjusza. Sceptycyzm metodyczny. Racjonalizm genetyczny jako podstawa epistemologii.

7-8. Filozofia Kartezjusza. Metafizyka dualistyczna.

9-10. Spinoza i Leibniz. Monizm Spinozy. Monadologia Leibniza i rozwiązanie pluralistyczne.

11-12. Filozofia nowożytnej Anglii – empiryzm, neoplatonizm, kontekst teologiczny.

13-14. Epistemologia i metafizyka empiryzmu (Locke, Hume). Antysubstancjalizm i epifenomenalizm Hume’a. Naturalna podstawa religii.

15-16. Hume, Berkeley, utylitaryzm. Hume’a teoria działania i uczuć. Berkeley jako przedstawiciel empiryzmu. Utylitaryzm w etyce.

17-18. Filozofia doby oświecenia. Oświecenie w Europie i Polsce.

19-20. Teoretyczna filozofia Kanta. Czym jest „przewrót kopernikański” Kanta? Epistemologia transcendentalizmu. Kanta pojęcie świadomości.

21-22. Teoretyczna i praktyczna filozofia Kanta. Elementy Kanta krytyki czystego rozumu. Filozofia praktyczna Kanta: doktryna obowiązku moralnego.

23-24. Fichte i Schelling. Czym jest idealizm? Fichtego modyfikacja filozofii Kanta. Schellinga ujęcie idealizmu transcendentalnego.

25-26. Filozofia Hegla. Główne pojęcia filozofii Hegla. Metafizyka Hegla. Konsekwencje epistemologiczno-praktyczne filozofii Hegla.

27-28. Filozofie Schopehauera i Nietzschego. Świat jako wola. Pesymizm Schopenhauera. Antysubstancjalizm Nietzschego.

29-30. Pozytywizm XIX wieku. Czym jest pozytywizm? Główne idee pozytywizmu francuskiego (Comte). Mill jako przedstawiciel pozytywizmu brytyjskiego.

Wykład informacyjny; wykład problemowy; wykład konwersatoryjny.