OB.Prahistoria ziem Polski WNHS-AR-OBPZP
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2021/22

Literatura obowiązkowa:

Niezwykły gatunek: Nauka o byciu człowiekiem; Świat Nauki – Numer specjalny 10 (326) 2018.

Kaczanowski P., Kozłowski J.K.; 1998; Wielka historia Polski, Tom 1: Najdawniejsze dzieje ziem polskich do VII wieku; Kraków.

Kruk J., Milisauskas S.; 1999; Rozkwit i upadek społeczeństw rolniczych neolitu; Kraków.

Dąbrowski J.; 2009; Polska przed trzema tysiącami lat. Czasy kultury łużyckiej; Warszawa.

Literatura polecana:

Kadrow S.; 2001; U progu nowej epoki. Gospodarka i społeczeństwo wczesnego okresu epoki brązu w Europie Środkowej, Kraków.

Kozłowski J.K.; 2004; Wielka historia Świata, Tom 1: Świat przed „rewolucją” neolityczną; Kraków.

Śliwa J. (red.); 2005; Wielka historia Świata, Tom 2: Od „rewolucji” neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego; Kraków.

Książki popularnonaukowe:

Goodall J.; 2019; Przez dziurkę od klucza. Najważniejsza książka o naszych najbliższych krewnych; Warszawa: Prószyński i S-ka.

Kruk J.; 2008; Wzory przeszłości. Studia nad neolitem środkowym i późnym, Kraków.

Pääbo S.; 2015; Neandertalczyk. W poszukiwaniu zaginionych genomów; Warszawa; Seria: Na Ścieżkach Nauki.

Reich D.; 2019; Kim jesteśmy, skąd przyszliśmy… Kopalny DNA i nowa nauka o przeszłości człowieka; Warszawa: Wydawnictwo CiS.

Dunbar Robin; 2020; Człowiek. Biografia; Kraków: Copernicus Center Press. [wyd. II, dodruk]

Strony www:

American Museum of Natural History: http://www.amnh.org/exhibitions/permanent/humanorigins

The Leakey Foundation: http://www.leakeyfoundation.org/educational_resources/timeline

The Smithsonian Institution, Human Origins Program: http://anthropology.si.edu/humanorigins/

Ma podstawową wiedzę na temat rozwoju człowieka oraz zjawisk społeczno-kulturowych zachodzących w społecznościach historycznych różnego typu

Ma podstawowa wiedzę o najdawniejszych dziejach ziem Polski i zna najważniejsze polskie stanowiska archeologiczne.

Ma podstawową wiedzę na temat surowców i materiałów wykorzystywanych przez dawne społeczności oraz sposobów ich obróbki i zastosowania.

Ma świadomość transdyscyplinarności wiedzy z dziedziny archeologii i rozumie potrzebę ciągłego samokształcenia w tym zakresie

Potrafi w sposób popularny przedstawić podstawowe fakty z dziedziny archeologii

Podstawą oceny jest egzamin pisemny [jego forma zostanie dostosowana do warunków pandemicznych]. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uczestnictwo w zajęciach. Dopuszczalne są 3 nieobecności.

1. Wstęp: przedmiot i zakres archeologii; rozwój archeologii; periodyzacja i chronologia pradziejów

2. Antropogeneza 1 – podstawowe pytania, historia poszukiwania odpowiedzi

3. Antropogeneza 2 – drzewo rodowe człowieka

4. Zarys geologii czwartorzędu; początki kultury ludzkiej;

5. Zasady opisu zabytków krzemiennych. Paleolit dolny i środkowy

6. Kultury paleolitu górnego i schyłkowego oraz mezolitu

7. Początki rolnictwa na Bliskim Wschodzie; Rozprzestrzenianie społeczności rolniczych na tereny Europy

8. Początki neolitu na ziemiach Polski – kultury pochodzenia południowego

9. Początki rolnictwa na terenach wzdłuż południowych wybrzeży Bałtyku

10. Rozkwit osadnictwa społeczności rolniczych

11. Schyłek neolitu na ziemiach Polski

12. Wczesna epoka brązu w Polsce na tle przemian w Kotlinie Karpackiej

13. Trzciniecki krąg kulturowy a kultury mogiłowe

14. Kultura łużycka na tle kultur pól popielnicowych w Europie

15. Zróżnicowanie cywilizacyjne w końcowych okresach epoki brązu i we wczesnych okresach epoki żelaza na ziemiach polskich

Wykład informacyjny (konwencjonalny).