Polityka polska w perspektywie porównawczej WSE-PO-PPWPP
Wykład (WYK) Semestr letni 2021/22

Jarentowski, M. (2021). Partie polityczne, wybory, parlament: wybrane zagadnienia konstytucyjne. Warszawa: CeDeWu.

Pozostała literatura przy tematach.

Do zaliczenia przedmiotu niezbędne jest uzyskanie ponad 50 ze 100 pkt, w tym 8 pkt (z 15) za obecność.

Na sumę możliwych do uzyskania punktów składają się punkty za:

1) obecność (do 10 pkt),

2) aktywność na wykładzie (do 10 pkt),

3) sprawdzian z siedmiu pierwszych wykładów (do 15 pkt),

4) streszczenie jednego wykładu (do 5 pkt),

5) test końcowy (60 pkt albo 30 pkt),

6) rozmowę ustną (do 30 pkt).

Każdy musi być obecny na co najmniej ośmiu zajęciach, ale im więcej tym lepiej (jedna obecność = 1

pkt). W przypadku zajęć zdalnych obecność liczona jest zalogowaniem się przez 90 minut via MS Temas

i potwierdzeniem obecności po wywołaniu przez wykładowcę.

Punkty za aktywność można otrzymać za poprawne odpowiadanie na pytania wykładowcy, włączanie

się do wykładu własnymi (związanymi z tematem) uwagami i pytaniami a także – w przypadku zajęć

zdalnych – za włączoną kamerkę na wykładzie (włączona kamerka w czasie co najmniej 3 wykładów

daje 1 pkt).

Każdy, co najmniej raz sporządzi streszczenie zajęć, z uwzględnieniem lektury do zajęć (od 5400 do

7200 znaków, liczonych ze spacjami); ocenie (od 0 do 5 pkt) podlega warstwa merytoryczna i językowa

streszczenia.

Sprawdzian z siedmiu pierwszych zajęć i test końcowy, mają charakter testowy (wybór właściwej

odpowiedzi).

Rozmowa ustna odbędzie się, jeżeli test końcowy nie będzie przeprowadzony stacjonarnie w sali na

uczelni.

POLITYKA – OD WIERZEŃ DO NAUKOWYCH WYJAŚNIEŃ POLITYKI. POLITOLOGIA

PORÓWNAWCZA

Wiara i mity • Ideologie • Naukowe wyjaśnienia polityki • Politologia porównawcza

Skarzyński, R. (2010). Powstanie polityki i początki prehistorii stosunków międzynarodowych. Studia Politologiczne, (17), s. 13-34. • Crofton. I. (2021). Historia świata. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 6-10. • Hopkin, J. (2006). Metody porównawcze. W D. Marsh, G. Stoker (red.), Teorie i metody w naukach politycznych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 251-269.

ROZŁAMY SOCJOPOLITYCZNE

Historyczne dziedzictwo europejskiego wschodu • Koncepcja S.M. Lipseta i S. Rokkana • Rozłamy socjopolityczne w Europie Środkowej i Wschodniej (EŚW)

Wiatr, J. (2006). Europa pokomunistyczna: przemiany państw i społeczeństw po 1989 r. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 20-29, 185-201.

PARTIE POLITYCZNE I SYSTEMY PARTYJNE

Geneza partii politycznych • Partie polityczne w EŚW • Typologie systemów partyjnych • Systemy partyjne w EŚW

Jarentowski, M. (2021). Partie polityczne, wybory, parlament: wybrane zagadnienia konstytucyjne. Warszawa: CeDeWu, s. 16-18, 35-42, 44-46. • Wiatr, J. (2006). Europa pokomunistyczna: przemiany państw i społeczeństw po 1989 r. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 161-185, 202-210.

DEMOKRACJE WESTMINSTERSKIE I KONSENSUALNE

Cechy demokracji westminsterskich • Cechy demokracji konsensualnych

Lijphart, A. 2012. Patterns of Democracy: Government Forms and Performance in Thirty-Six Countries. New Haven & London: Yale University Press, s. 9-20, 30-40.

SYSTEMY RZĄDÓW

Premierowskie (parlamentarne) i prezydenckie systemy rządów • Systemy rządów w EŚW

Jarentowski, M.G. (2009). System rządów Polski a modele systemów rządów. W M. Drzonek, A. Wołek (red.), Władza wykonawcza w Polsce i Europie. Kraków: Wydawnictwo Dante, s. 28-48. • Jarentowski, M. (2010). Konstytucja – system partyjny – system rządów. W M. Zubik (red.), Dwadzieścia lat transformacji ustrojowej w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, s. 345-354.

MIESZANE SYSTEMY RZĄDÓW. PREZYDENCI

Definicje mieszanego systemu rządów • Prezydenci w EŚW • Premier a prezydent w Polsce

Jarentowski, M. (2012). Mieszany system rządów – definicje. W T. Mołdawa, J. Szymanek, M. Mistygacz (red.), Parlamentarny system rządów: teoria i praktyka. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, s. 272-281.

PARLAMENTY

Geneza parlamentów • Funkcje parlamentów • Typologia parlamentów • Parlamenty w EŚW

Jarentowski, M. (2021). Partie polityczne, wybory, parlament: wybrane zagadnienia konstytucyjne. Warszawa: CeDeWu, s. 13-16, 20-33, 227-229. • Glajcar, R. (2012). Struktura wewnętrzna parlamentu – unikameralizm czy bikameralizm? W M. Barański, R. Glajcar, S. Kubas (red.), Parlament w państwach Grupy Wyszehradzkiej. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, s. 27-40.

PARLAMENTY DWUIZBOWE: POLSKA, CZECHY, RUMUNIA I SŁOWENIA

Definicja drugiej izby czy dwuizbowości • Typologia dwuizbowości • Parlamenty dwuizbowe w EŚW – porównanie • Postępowanie ustawodawcze w Polsce

Jarentowski, M. (2015). Senat i jego relacje z rządem z uwzględnieniem ich pozakonstytucyjnych źródeł w perspektywie koncepcji infuzji wartości. W E. Gdulewicz, W. Orłowski, S. Patyra (red.), 25 lat transformacji ustrojowej w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marli Curie-Skłodowskiej, s. 265-276.

STRUKTURA WŁADZY LOKALNEJ

Federalizm a unitaryzm •Podziały administracyjne w EŚW • Samorząd terytorialny w EŚW

Lijphart, A. 2012. Patterns of Democracy: Government Forms and Performance in Thirty-Six Countries. New Haven & London: Yale University Press, s. 174-183. • Swianiewicz, P. (2011). Empiryczna typologia systemów samorządowych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Samorząd Terytorialny, (11), s. 5-21.

SYSTEM WYBORCZY. WIĘKSZOŚCIOWE SYSTEMY WYBORCZE

System wyborczy • Okręgi wyborcze • Formuła wyborcza • Struktura głosu • System większości względnej i system większości bezwzględnej • Rzadkie odmiany większościowego systemu wyborczego • Większościowe systemy wyborcze w Polsce i w Europie Środkowej i Wschodniej

Jarentowski, M. (2021). Partie polityczne, wybory, parlament: wybrane zagadnienia konstytucyjne. Warszawa: CeDeWu, s. 18-20. • Jarentowski, M. (2011). Znaczenie drugiej tury wyborów w większościowych formułach wyborczych (na przykładzie wyborów organów wykonawczych gmin polskich z 2010 r.). Studia Politologiczne, (22), s. 156-176.

PROPORCJONALNE SYSTEMY WYBORCZE

Formuła największej reszty (Hare-Niemeyera) • Formuły najwyższej średniej (d’Hondta i Sainte-Laguë) • Progi wyborcze • Wielopoziomowe okręgi wyborcze • Systemy proporcjonalne w Polsce i w EŚW

Jarentowski, M.G. (2002). Wielkość okręgów wyborczych i formuła wyborcza a proporcjonalność wyborów. Państwo i Prawo, 56(7), s. 38-50.

MIESZANE SYSTEMY WYBORCZE

Rodzaje mieszanych systemów wyborczych • Propozycje mieszanego systemu wyborczego w Polsce

Jarentowski, M. (2008). Mieszane systemy wyborcze i ich zgodność z art. 96 ust. 2 Konstytucji RP. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 70(4), s. 11-27. • Jarentowski, M. (2021). Partie polityczne, wybory, parlament: wybrane zagadnienia konstytucyjne. Warszawa: CeDeWu, s. 61-76.

KONSTYTUCJE

Definicja i typologia konstytucji • Objętość i struktura konstytucji w EŚW • Procedura zmiany konstytucji w EŚW • Zakres treściowy konstytucji w EŚW

Jarentowski, M. (2018). Zmiana konstytucji w Polsce: od dogmatyzmu do empirii. Teka of Political Science and International Relations, 13(1), s. 11-23.

SĄDY KONSTYTUCYJNE

Modele kontroli zgodności ustaw z konstytucją • Sądy konstytucyjne w EŚW • Kryzys sądownictwa konstytucyjnego w niektórych państwach EŚW

Jarentowski, M. (2017). Obsadzanie składu sądu konstytucyjnego w Polsce i w innych państwach Europy Środkowej i Wschodniej w kontekście jego niezależności. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, (5), s. 201-223.

WIZYTA W SEJMIE I SENACIE RP