Podstawy ekologii behawioralnej ptaków wodnych WF-OB-PEBP
Konwersatorium (KON) Semestr zimowy 2021/22

1. Krebs J.R., Davies N.B. 2014. Wprowadzenie do ekologii behawioralnej. PWN, Warszawa.

2. Danchin E. Giraldeau. L.-A. Cezilly F. 2008. Behavioural Ecology. Oxford Univ. Press. New York

3. Wilson E.O. 1980. Socjobiologia. Wyd. Zysk i S-ka, Poznań

4. Futuyama D.J. 2008. Ewolucja. Wyd. Uniw. Warszawskiego, Warszawa.

Artykuły przeglądowe i materiałowe dotyczące zagadnień z zakresu ekologii behawioralnej

a) Efekty kształcenia

1. Wiedza:

EK1 Student opisuje podstawowe rodzaje zachowania się ptaków dotyczące wyboru siedlisk, konkurencji o zasoby, systemów kojarzenia się, opieki rodzicielskiej, alternatywnych strategii rozrodczych, zachowań altruistycznych i ich adaptacyjne znaczenie; Opisuje metody badawcze z zakresu ekologii behawioralnej

EK2 Student zna podstawowe hipotezy dotyczące adaptacyjnego znaczenia zachowania się ptaków; tłumaczy uwarunkowania ekologiczne i ewolucyjne różnych zachowań ptaków

EK 3 Student rozumie i wyjaśnia związki między ekologią, ewolucją a zachowaniem się ptaków; rozumie i wyjaśnia związek między badaniami z zakresu ekologii behawioralnej a możliwościami oraz metodami ochrony gatunkowej;

EK4 Student rozpoznaje podstawowe terminy w języku obcym w zakresie ekologii, behawioru i ochrony gatunkowej ptaków

2. Umiejętności

EK5 Student korzysta na poziomie podstawowym z literatury w języku obcym dotyczącej zagadnień ekologii behawioralnej;

EK6 Student stawia poprawne hipotezy dotyczące przyczyn zaistniałych sytuacji oparte na logicznych przesłankach

EK7 Student potrafi przygotować wystąpienie ustne z wykorzystaniem różnych środków komunikacji werbalnej i wizualnej, oraz uczestniczyć w ukierunkowanej dyskusji z wykorzystaniem języka naukowego w zakresie ekologii, zachowania się zwierząt i ochrony przyrody;

3. Kompetencje:

EK 8 wykazuje ostrożność i krytycyzm w przyjmowaniu informacji z literatury naukowej, Internetu, a szczególnie dostępnej w masowych mediach, mających odniesienie do zagadnień z zakresu ekologii, behawioru i ochrony gatunkowej ptaków

b) Opis ECTS

Aktywność studenta liczba godzin/nakład pracy studenta

Udział w zajęciach 30

Przygotowanie prezentacji 30

Suma godzin 60 [60/30 = 2]

Liczba ECTS 2

Kryteria oceniania

1. Wiedza (EK 1-4):

Na ocenę 2 (ndst.): Student nie potrafi opisać podstawowych rodzajów zachowania się ptaków dotyczących wyboru siedlisk, konkurencji o zasoby, systemów kojarzenia się, opieki rodzicielskiej, alternatywnych strategii rozrodczych, zachowań altruistycznych i ich adaptacyjne znaczenie; nie potrafi opisać metod badawczych z zakresu ekologii behawioralnej; Student nie zna podstawowych hipotez dotyczących adaptacyjnego znaczenia zachowania się ptaków; nie potrafi wyjaśnić uwarunkowań ekologicznych i ewolucyjnych różnych zachowań ptaków; Student nie rozumie i nie potrafi wyjaśnić związków między ekologią, ewolucją a zachowaniem się ptaków; nie rozumie i nie potrafi wyjaśnić związku między badaniami z zakresu ekologii behawioralnej a możliwościami oraz metodami ochrony gatunkowej; Student nie rozpoznaje podstawowych terminów w języku obcym w zakresie ekologii, behawioru i ochrony gatunkowej ptaków

Na ocenę 3 (dst.): Student potrafi opisać niektóre rodzaje zachowania się ptaków dotyczące wyboru siedlisk, konkurencji o zasoby, systemów kojarzenia się, opieki rodzicielskiej, alternatywnych strategii rozrodczych, zachowań altruistycznych i ich adaptacyjne znaczenie; potrafi opisać niektóre metody badawcze z zakresu ekologii behawioralnej; Student zna niektóre hipotezy dotyczące adaptacyjnego znaczenia zachowania się ptaków; potrafi wyjaśnić niektóre uwarunkowania ekologiczne i ewolucyjne różnych zachowań ptaków; Student wie, że istnieje związek między ekologią, ewolucją a zachowaniem się ptaków ale nie potrafi przedstawić przykładów takich zależności; wie, że istnieje związek między badaniami z zakresu ekologii behawioralnej a możliwościami oraz metodami ochrony gatunkowej, ale nie potrafi przedstawić przykładów wykorzystania ekologii behawioralnej do działań konserwatorskich; Student rozpoznaje niektóre podstawowe terminów w języku obcym w zakresie ekologii, behawioru i ochrony gatunkowej ptaków, ale nie zawsze prawidłowo ich używa.

Na ocenę 4 (db.): Student potrafi opisać wiele rodzajów zachowania się ptaków dotyczącego wyboru siedlisk, konkurencji o zasoby, systemów kojarzenia się, opieki rodzicielskiej, alternatywnych strategii rozrodczych, zachowań altruistycznych i ich adaptacyjnego znaczenia; potrafi opisać wiele metod badawczych z zakresu ekologii behawioralnej; Student zna wiele hipotez dotyczących adaptacyjnego znaczenia zachowania się ptaków, ale nie potrafi podać konkretnych przykładów; potrafi wyjaśnić wiele uwarunkowań ekologicznych i ewolucyjnych różnych zachowań ptaków; Student wie, że istnieje związek między ekologią, ewolucją a zachowaniem się ptaków; potrafi podać przykład takiej zależności; wie, że istnieje związek między badaniami z zakresu ekologii behawioralnej a możliwościami oraz metodami ochrony gatunkowej, potrafi podać przykład wykorzystania ekologii behawioralnej do działań konserwatorskich; Student dobrze rozpoznaje podstawowe terminy w języku obcym w zakresie ekologii, behawioru i ochrony gatunkowej ptaków.

Na ocenę 5 (bdb.) Student potrafi opisać wszystkie omawiane rodzaje zachowania się ptaków dotyczące wyboru siedlisk, konkurencji o zasoby, systemów kojarzenia się, opieki rodzicielskiej, alternatywnych strategii rozrodczych, zachowań altruistycznych i ich adaptacyjnego znaczenia; potrafi opisać prezentowane metody badawcze z zakresu ekologii behawioralnej; Student zna przedstawione na zajęciach hipotezy dotyczące adaptacyjnego znaczenia zachowania się ptaków, i potrafi podać konkretne przykłady; Student doskonale wyjaśnia uwarunkowania ekologiczne i ewolucyjne różnych zachowań ptaków; Student doskonale rozumie i wyjaśnia na przykładach relacje między ekologią, ewolucją a zachowaniem się ptaków; rozumie i wyjaśnia związek między badaniami z zakresu ekologii behawioralnej a możliwościami oraz metodami ochrony gatunkowej, potrafi podać przykłady wykorzystania ekologii behawioralnej do działań konserwatorskich; Student doskonale rozpoznaje podstawowe terminy w języku obcym w zakresie ekologii, behawioru i ochrony gatunkowej ptaków i wykorzystuje je w przygotowaniu swoich wystąpień

2.Umiejętności (EK 5-7)

Na ocenę 2 (ndst.): Student nie potrafi korzystać z literatury w języku obcym dotyczącej zagadnień ekologii behawioralnej na poziomie podstawowym; Student nie potrafi stawiać poprawnych hipotez dotyczących przyczyn zaistniałych sytuacji opartych na logicznych przesłankach; Student nie umie przygotować wystąpienia ustnego z wykorzystaniem różnych środków komunikacji werbalnej i wizualnej, korzysta z niesprawdzonych źródeł, tekst omawianego artykułu jest niepoprawnie przetłumaczony; nie potrafi uczestniczyć w ukierunkowanej dyskusji z wykorzystaniem języka naukowego w zakresie ekologii, zachowania się zwierząt i ochrony przyrody;

Na ocenę 3 (dst.): Student potrafi w ograniczonym zakresie korzystać z literatury w języku obcym dotyczącej zagadnień ekologii behawioralnej na poziomie podstawowym; Student potrafi w niektórych przypadkach stawiać poprawne hipotezy dotyczące przyczyn zaistniałych sytuacji, oparte na logicznych przesłankach; Student poprawnie przygotowuje wystąpienie ustne z wykorzystaniem różnych środków komunikacji werbalnej i wizualnej, ma jednak problemy z tłumaczeniem naukowych tekstów w języku angielskim oraz wybraniem ważnego dla prezentacji materiału; ma problemy z dyskusją z wykorzystaniem języka naukowego w zakresie ekologii, zachowania się zwierząt i ochrony przyrody – często używa języka potocznego.

Na ocenę 4 (db.): Student potrafi korzystać z literatury w języku obcym dotyczącej zagadnień ekologii behawioralnej na poziomie podstawowym - popełnia czasem błędy wynikające z niedostatecznego zrozumienia; Student potrafi w większości wypadków stawiać poprawne hipotezy dotyczące przyczyn zaistniałych sytuacji, oparte na logicznych przesłankach; Student dobrze przygotuje wystąpienia ustne z wykorzystaniem różnych środków komunikacji werbalnej i wizualnej, prezentacja zawiera jednak błędy lub nie wykorzystuje wszystkich ważnych informacji zawartych w omawianych artykułach; w większości przypadków potrafi uczestniczyć w ukierunkowanej dyskusji z wykorzystaniem języka naukowego w zakresie ekologii, zachowania się zwierząt i ochrony przyrody;

Na ocenę 5 (bdb.): Student doskonale korzysta z literatury w języku obcym dotyczącej zagadnień ekologii behawioralnej na poziomie podstawowym; Student bez problemu stawia poprawne hipotezy dotyczące przyczyn zaistniałych sytuacji, oparte na logicznych przesłankach; Student przygotowuje spójne i przemyślane wystąpienie ustne z wykorzystaniem różnych środków komunikacji werbalnej i wizualnej. Prezentacja zawiera wszystkie istotne informacje zawarte w przeczytanych artykułach, a artykuły są przetłumaczone bezbłędnie; potrafi uczestniczyć w ukierunkowanej dyskusji z wykorzystaniem języka naukowego w zakresie ekologii, zachowania się zwierząt i ochrony przyrody.

3.Kompetencje (EK 8) Oceniana jest rzetelność w korzystaniu z informacji oraz stopień krytycyzmu w stosunku do informacji w szczególności dostępnych w Internecie

Metody oceniania:

Ocena z prezentacji multimedialnej, streszczającej artykuł lub zagadnienie związane z tematem zajęć. Oceniana będzie forma, treść i sposób przedstawienia prezentacji oraz umiejętność wyszukania odpowiedniego materiału do prezentacji

Ocena aktywności podczas zajęć (uczestniczenie w dyskusji)

Ocena końcowa wynika z oceny z prezentacji. Znacząca aktywność na zajęciach może podwyższyć końcową ocenę. Więcej niż 3 nieobecności obniżają ocenę o 1 stopień, mniej niż połowa nieobecności nie zalicza przedmiotu.

Dalsze szczegółowe kryteria oceniania zostaną podane uczestnikom w trakcie zajęć.

1. Organizacja zajęć. Wprowadzenie. Czym się zajmuje ekologia behawioralna. Rozwój dziedziny. Metody. Testowanie hipotez.

2. Wybór siedlisk i miejsca na gniazdo

3. Strategie żerowiskowe - żerowanie indywidualne i w grupie, kleptoparazytyzm

4. Konkurencja o zasoby - terytorializm

5. Życie w grupie - kolonie ptaków

6. Dobór partnera, zaloty, dymorfizm płciowy

7. Opieka rodzicielska obojga rodziców

8. Opieka rodzicielska jednego z rodziców

9. Alokacja w płcie - stosunek płci w lęgu

10. Alokacja zasobów. Konflikt między rodzicami oraz konflikt rodzice-młode

11. Alternatywne strategie rozrodcze - kopulacje poza parą

12. Alternatywne strategie rozrodcze - pasożytnictwo lęgowe

13. Zachowania altruistyczne

14. Dyspersja polęgowa, prospecting

15. Ekologia behawioralna a ochrona gatunków

Opis metod dydaktycznych:

Wykład informacyjny – przedstawienie tematyki, sposobu prowadzenia zajęć oraz wymagań i oczekiwań nt. pracy na zajęciach. Wyjaśnienie zasad nt. planowania, przygotowania i przeprowadzenia prezentacji multimedialnej,

Wykład konwersatoryjne – uzupełnianie, wyjaśnianie, ewentualne również uściślenie treści tematycznych dot. przedstawianej na danych zajęciach prezentacji

Indywidualna lektura tekstów naukowych - indywidualna lektura materiałów naukowych polskich i angielskojęzycznych (książka, czasopismo, Internet), niezbędnych do przygotowania prezentacji multimedialnych na wylosowany temat

Analiza treści materiału – omówienie, wspólnie z studentami na zajęciach, treści przedstawianej prezentacji w celu wyjaśnienia treści niezrozumiałych i ewentualnej ich weryfikacji

Dyskusja – omawianie prezentacji (forma, zakres tematyczny i sposób przedstawienia), jak również treści w niej zawartych.

Prezentacja multimedialna – prezentacja w programie PowerPoint lub równoważnym na wylosowany temat.

Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia:

Referat tematyczny/prezentacja multimedialna na wylosowany temat – sposobem weryfikacji efektów kształcenia będzie ocena jakości pracy wykonanej przy przygotowaniu i wygłoszeniu referatu/prezentacji. Oceniana będzie treść tj. poziom merytoryczny, sposób przedstawienia tj. zaprezentowanie się studenta w czasie prezentacji oraz forma tj. sposób przygotowania prezentacji w PowerPoint

Indywidualna ocena przygotowania, aktywności i sumienności podczas zajęć, zgodnie z przedstawionymi wcześniej regułami.