Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Gatunki obce i ich wpływ na rodzimą faunę i florę WF-OB-GORFF
Konwersatorium (KON) Semestr zimowy 2021/22

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 30
Limit miejsc: 8
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Literatura:

1. Andrzejewski R., Weigle A. (red.) 2003. Różnorodność biologiczna Polski. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Warszawa: 1- 284.

2. Brylińska M. (red.); Ryby słodkowodne Polski, PWN, Warszawa:

3. Dajdok Z., Pawlaczyk P. 2009. Inwazyjne gatunki roślin ekosystemów mokradłowych Polski

4. Głowaciński Z (red) 2008. Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Instytut Ochrony Przyrody. www.iop.krakow.pl/gatunkiobce

5. Głowaciński Z., Bieniek M., Dyduch A., Gertychowa R., Jakubiec Z., Kosior A., Zemanek M. 1980. Stan fauny kręgowców i wybranych bezkręgowców Polski – wykaz gatunków, ich występowanie, zagrozęnie i status ochronny. Studia Naturae, seria A – Wydawnictwa Naukowe 21: 1-163, Kraków.

6. Mały słownik zoologiczny. Ryby; Gady i płazy; Ptaki.; Ssaki (4 tomy)

7. Nowak E. 1971. O rozprzestrzenianiu się zwierząt i jego przyczynach (na przykładzie 28 współcześnie rozprzestrzeniających się gatunków z terenu Europy). Zeszyty Naukowe- Instytut Ekologii PAN, Warszawa, 3: 1-255.

8. Pawłowski J. Środki i kierunki inwazji zwierząt. W: Głowaciński (red.) Gatunki obce inwazyjne w faunie Polski. Zagadnienia problemowe i syntezy

9. Tałałaj I. 2012. Rośliny chronione i gatunki inwazyjne w dolinie Biebrzy - trwanie i migracja w zmieniających się warunkach środowiska

10. Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M., Zając A.,Urbisz A., Danielewicz W., Hołdyński C. 2012. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych

11. Witkowski A., Kotusz J., Przybylski M., Marszał L., Heese T., Amirowicz A., Buraś P., Kukuła K. 2004. Pochodzenie, skład gatunkowy i aktualny stopień zagrożenia ichtiofauny w dorzeczu Wisły i Odry. Archives of Polish Fisheries 12 suppl.2: 7-20.

12. Witkowski A. 2008. (msc) Introdukcje ryb w Polsce, ich ekologiczne i gospodarcze konsekwencje. W: Z. Głowaciński (red.); Gatunki introdukowane i inwazyjne w faunie Polski. Wyd. Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie, Kraków.

Efekty uczenia się:

A. Efekty kształcenia:

1. Wiedza:

EK 1 - student definiuje i opisuje sposoby pojawiania się obcej fauny i flory, wyjaśnia podobieństwa i różnice między nimi. Student rozumie i wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe między przyrodą nieożywioną a sposobami i tempem inwazji przyrodniczych

EK 2 - Zna historię pojawienia się obcych gatunków zwierząt i roślin w Polsce oraz potrafi scharakteryzować proces oraz uwarunkowania środowiskowe (w tym klimatyczne) i populacyjne inwazji wybranych obcych gatunków

EK 3 – student potrafi wskazać formy zagrożenia inwazji obcych gatunków dla rodzimej fauny i flory w skali lokalnej, regionalnej i globalnej

EK 4 - student potrafi identyfikować i klasyfikować obcą faunę i florę różnych środowisk oraz analizować zagrożenia dla krajowej fauny i flory, student zna metody i techniki monitoringu i ograniczania skutków inwazji w świecie zwierząt i roślin

EK 5 - student potrafi podsumować stan i jakość ochrony rodzimej fauny i flory przed gatunkami obcymi różnych siedlisk danego regionu, student potrafi zdefiniować i zaproponować krótko- i długoterminowe cele ochrony, w tym metody ratowania lub odtwarzania rodzimej fauny, student potrafi wymienić instytucje i organizacje zajmujące się wspieraniem finansowym projektów z zakresu ochrony przyrody i środowiska

EK6 - Student wykazuje się znajomością podstawowych pojęć w języku obcym (język angielski) w zakresie ochrony przyrody i środowiska

2. Umiejętności:

EK 7 - Student korzysta na poziomie podstawowym z literatury w języku obcym (angielskim)

EK 8 - Student stawia poprawne hipotezy dotyczące przyczyn obecności w kraju obcej fauny i flory i zagrożeń z tym związanych, które oparte są na logicznych przesłankach

EK 9 - Student potrafi, pracując w zespole, zaplanować i ewentualnie samemu podejmować czynne działania na rzecz ochrony lokalnej przyrody i środowiska wykorzystując przy tym doświadczenie innych specjalistów

EK 10 - Student potrafi ocenić zasoby i możliwości regeneracyjne przyrody, student potrafi wykorzystać potencjalne instrumenty prawne i ekonomiczne w ograniczaniu antropopresji

EK 11 - student tworzy autorską prezentację multimedialną, potrafi zaplanować czas prezentacji i zdecydować o wyborze treści i formy; potrafi uczestniczyć w ukierunkowanej dyskusji z wykorzystaniem języka naukowego; student potrafi porównać, poddać krytyce i ocenić przedstawiane prezentacje, potrafi też zaproponować zmiany w treści, formie i sposobie przekazu mogące poprawić jakość prezentacji multimedialnej przedstawianych przez innych

3. Kompetencje:

EK 12 – student zachowuje krytycyzm i ostrożność w stosunku do informacji dotyczących ochrony przyrody i środowiska z literatury naukowej, Internetu oraz innych środków przekazu, zwłaszcza masowych (media), student potrafi pracować samodzielnie i współpracować w zespole, student potrafi dyskutować, jest otwarty i kreatywny w wyrażaniu własnych opinii ale też akceptuje i docenia uwagi i komentarze innych

Metody i kryteria oceniania:

Kryteria oceniania:

Wiedza

ocena 2 (ndst): student nie potrafi zdefiniować różnych form inwazji gatunkowej w Polsce i wyjaśnić różnic między nimi. Student nie zna form i metod ratowania lub odtwarzania rodzimej fauny i flory oraz nie potrafi wskazać podobieństw i różnic między nimi, nie potrafi rozpoznać i rozróżnić inwazyjnej fauny i flory wybranych środowisk; student nie potrafi wskazać zagrożeń dla wybranych gatunków/grup gatunków, nie zna form aktywnych działań ochronnych oraz instytucji wspierających finansowo ochronę przyrody i środowiska w Polsce, student nie zna podstawowych pojęć w języku angielskim z zakresu ochrony przyrody i środowiska

ocena 3 (dst): student potrafi zdefiniować różne formy inwazji biologicznych i wyjaśnić różnice między nimi. Student pobieżnie i niekompletnie charakteryzuje formy ratowania lub odtwarzania rodzimej fauny i flory, nie potrafi wymienić większości różnic i podobieństw między działaniami na rzecz ochrony roślin i zwierząt; student rozpoznaje i rozróżnia mniejszość przedstawicieli inwazyjnej fauny i flory wybranych środowisk, w mocno ograniczonym zakresie wymienia występujące zagrożenia i aktywne działania ochronne; student ma mocno ograniczoną wiedzę nt. stanu i jakości ochrony gatunkowej wybranej grupy/Gromady zwierząt, nie potrafi zaproponować potencjalnych rozwiązań ochronnych na przyszłość. Student ma trudności ze wskazaniem Instytucji wspierających finansowo w Polsce ochronę przyrody i środowiska. Student w bardzo ograniczonym zakresie wykazuje się w języku obcym (angielskim) znajomością podstawowych pojęć z zakresu ochrony przyrody i środowiska

ocena 4 (db): student zna formy inwazji biologicznych, potrafi wyjaśnić różnice między nimi. Student potrafi scharakteryzować formy ratowania lub odtwarzania rodzimej fauny i flory, potrafi wymienić większość różnic i podobieństw w działaniach na rzecz ochrony roślin i zwierząt, student rozpoznaje i rozróżnia większość przedstawicieli inwazyjnej fauny wybranych środowisk, potrafi wskazać większość zagrożeń i działań ochronnych prowadzonych na tych obszarach; student ma ugruntowaną wiedzę nt. stanu i jakości ochrony gatunkowej wybranej grupy/Gromady zwierząt, stara się zaproponować potencjalne rozwiązania ochronne na przyszłość. Student potrafi wskazać kilka najważniejszych Instytucji wspierających finansowo w Polsce ochronę przyrody i środowiska. Student wykazuje się w języku obcym (angielskim) w miarę dobrą znajomością podstawowych pojęć z zakresu ochrony przyrody i środowiska

ocena 5 (bdb): student doskonale orientuje się w sposobach i formach inwazji biologicznych w kraju i na Świecie, potrafi je scharakteryzować zwracając uwagę na uwarunkowania każdego z nich; znakomicie orientuje się w specyfice różnych form ratowania lub odtwarzania rodzimej fauny i flory, zwracając uwagę na podobieństwa i różnice w działaniach na rzecz rodzimych roślin i zwierząt; bardzo dobrze rozpoznaje inwazyjne gatunki fauny i flory wybranych środowisk, potrafi wymienić zagrożenia dla przyrody i formy działań naprawczych, potrafi też zaproponować potencjalne, realne do zastosowania rozwiązania ochronne na przyszłość. Student potrafi wskazać większość (lub wszystkie) Instytucji wspierających finansowo w Polsce ochronę przyrody i środowiska. Student bardzo dobrze zna w języku obcym (angielskim) przynajmniej podstawowe pojęcia z zakresu ochrony przyrody i środowiska

Umiejętności

ocena 2 (ndst): student nie potrafi skorzystać na poziomie podstawowym z literatury w języku obcym (angielskim); student nie potrafi postawić hipotez dotyczących przyczyn obecności w kraju obcej fauny i flory i zagrożeń z tym związanych, które byłyby oparte na logicznych przesłankach; student nie potrafi zaplanować i ewentualnie podejmować czynnych działań na rzecz ochrony przyrody i środowiska wykorzystując doświadczenie innych specjalistów; student nie potrafi ocenić wartości opisywanych zasobów przyrody i ich możliwości regeneracyjnych; student nie potrafi samodzielnie przygotować prezentacji multimedialnej, zgodnej z przedstawionymi wymogami, ma duże problemy z zaplanowaniem czasu prezentacji, dokonaniem właściwej selekcji treści i wypracowaniem akceptowalnej formy ; student nie potrafi w dostateczny sposób interpretować naukowych tekstów, poddać krytyce i ocenić przedstawiane prezentacje oraz zaproponować zmiany w treści, formie i sposobie przekazu mogące poprawić jakość zasłyszanej prezentacji

ocena 3 (dst): student w mocno ograniczonym stopniu korzysta na poziomie podstawowym z literatury w języku obcym (angielskim), ma duże trudności z analizą i interpretacją tekstu w języku obcym; student ma duże trudności ze stawianiem poprawnych hipotez dotyczących przyczyn obecności w kraju obcej fauny i flory i zagrożeń z tym związanych, które byłyby oparte na logicznych przesłankach; student wymienia niektóre formy ochrony ożywionej ale nie potrafi zaplanować kompleksowych interdyscyplinarnych czynnych działań na rzecz ochrony lokalnej przyrody i środowiska wykorzystując doświadczenie innych specjalistów; student ma trudności z realną oceną wartości opisywanych zasobów przyrody i ich możliwości regeneracyjnych; utworzona prezentacja multimedialna jedynie w mocno ograniczonym zakresie spełnia wymogi takiego przekazu tym zaplanowanie czasu prezentacji, właściwą selekcję treści oraz poprawna formę; student ma trudności z oceną jakości innych prezentacji i zaproponowaniem zmian mogących poprawić jakość przekazu zasłyszanych prezentacji.

ocena 4 (db): student potrafi skorzystać na poziomie podstawowym z literatury w języku obcym (angielskim), potrafi odnaleźć, przeanalizować i zinterpretować informacje dostępne w literaturze obcej na zadany temat; student potrafi sformułować hipotezy dotyczące przyczyn obecności w kraju obcej fauny i flory i zagrożeń z tym związanych, nie zawsze jednak są one oparte o realne i/lub logiczne przesłanki; student potrafi zaplanować kompleksowe interdyscyplinarne czynne działania na rzecz ochrony lokalnej przyrody i środowiska, jednak nie zawsze potrafiłby umiejętnie wykorzystać doświadczenie innych specjalistów; student nie ma trudności z realną oceną wartości opisywanych zasobów przyrody i ich możliwości regeneracyjnych; utworzona prezentacja multimedialna, w dużym stopniu jest zgodna z wymogami takiego przekazu: student dobrze planuje czas prezentacji, dokonuje właściwej selekcji treści i dobrze opracowuje przyswajalną formę; student nie ma trudności z interpretacją i oceną innych prezentacji i kreatywnym zaproponowaniem zmian mogących poprawić jakość przekazu

ocena 5 (bdb): student potrafi skorzystać z literatury w języku obcym (angielskim), doskonale odnajduje, analizuje i interpretuje informacje dostępne w bibliotekach i Internecie na zadany temat w języku angielskim (lub innym obcym); student formułuje bardzo merytoryczne hipotezy dotyczące przyczyn obecności w kraju obcej fauny i flory i zagrożeń, oparte o logiczne przesłanki i istniejące bieżące realia środowiskowo-populacyjne ; student potrafi zaplanować kompleksowe interdyscyplinarne czynne działania na rzecz ochrony lokalnej przyrody i środowiska, student potrafi przeprowadzić poprawną, wnikliwą analizę wartości opisywanych zasobów przyrody i ich możliwości regeneracyjnych; utworzona prezentacja multimedialna spełnia wszystkie wymogi takiego przekazu: czas, treść i forma prezentacji są bardzo dobrze zaplanowane. Student nie ma najmniejszych problemów z interpretacją oraz kreatywną oceną innych prezentacji i przedstawianiem sugestii mogących poprawić ich jakość przekazu.

Kompetencje

ocena 2 (ndst): student nie potrafi pracować w zespole; ma olbrzymie trudności w zachowaniu ostrożności i krytycyzmu przy studiowaniu informacji z nie zweryfikowanych źródeł (Internet), nie przyjmuje uwag i komentarzy innych, nie chce lub nie potrafi wyrażać własnych opinii, nie jest punktualny i opuszcza dużo zajęć

ocena 3 (dst): student ma trudności z pracą w zespole, często bezkrytycznie przyjmuje informacje pochodzące z nie zweryfikowanych źródeł, nie zawsze akceptuje prawo innych do wyrażania uwag i komentarzy; nie jest aktywny i kreatywny w wyrażaniu własnych opinii, spóźnia się, często jest też nieobecny.

ocena 4 (db): student dobrze pracuje w zespole, jest krytyczny i ostrożny w stosunku do informacji pochodzących z nie zweryfikowanych źródeł, docenia uwagi i komentarze innych, jest dosyć aktywny na zajęciach, stara się być kreatywnym w wyrażaniu opinii, sumiennie uczęszcza na zajęcia

ocena 5 (bdb): student znakomicie współpracuje w zespole, krytycyzm i ostrożność w stosunku do uzyskiwanych informacji są wypadkową pewności źródła z którego pochodzą, jest otwarty na uwagi i komentarzy innych, jest aktywny i kreatywny w wyrażaniu własnych opinii, nie spóźnia się, a zajęcia opuszcza wyjątkowo.

Metody oceniania

Na ocenę końcową składają się:

1. ocena z prezentacji przygotowanej przez studenta. Oceniana będzie forma, treść i sposób przedstawienia

2. oceny z quizów / testów (trzy quizy z rozpoznawania inwazyjnej fauny i flory). Sposób oceniania: < 51% pkt z quizu – ocena 2; 51,1-55,0% - ocena 2+; 55,1-60,0% - ocena 3-; 60,1-65,0% - ocena 3; 65,1-70,0% - ocena 3+; 70,1-74,9% - ocena 4-; 75,0-80,0% - ocena 4; 80,1-85,0% - ocena 4+; 85,1-90% - ocena 5-; > 90% - ocena 5

3. aktywność na zajęciach

4. liczba nieobecności i spóźnień – dopuszczalne są dwie nieobecności, każda kolejna skutkować będzie obniżeniem oceny końcowej zgodnie z algorytmem przedstawionym dalej

Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną oceny z prezentacji i średniej z ocen z quizów. Do zaliczenia przedmiotu niezbędne jest zaliczenie każdego quizu /testu tj. uzyskanie minimum 55,1% punktów. Znacząca aktywność na zajęciach podwyższa ocenę z quizu zgodnie ze wzorem: ocena z quizu + (0,125 x liczba zajęć na których student był aktywny). Nieobecność i spóźnienia na zajęcia obniżają ocenę końcową zgodnie z zasadą: za trzecią i każdą kolejną nieobecność ocena semestralna obniżana jest o 0,5 x liczba kolejnych nieobecności; każde spóźnienie na zajęcia więcej niż 10 min = 0,5 nieobecności

Zakres tematów:

1. Zajęcia informacyjno-organizacyjne: omówienie zasad, wymagań i oczekiwań

2. Gatunek rodzimy, gatunek obcy, ekspansja, inwazja, introdukcja, zawleczenie – definicje i omówienie różnic na przykładach ze świata roślin i zwierząt

3. Zróżnicowanie systematyczne i tempo introdukcji obcej fauny w Polsce - omówienie na przykładach

4. Pochodzenie gatunków obcych w faunie Polski i sposoby monitorowania zjawisk inwazyjnych – omówienie na przykładach

5. Introdukcje przedhistoryczne, historyczne i współczesne z obecnego obszaru Polski – omówienie na przykładach z różnych grup systematycznych zwierząt

6. Introdukowane i obce inwazyjne ślimaki (gromada ślimaki) i skorupiaki (Podtyp Skorupiaki) w faunie Polski.– przegląd i omówienie na przykładach

7. Introdukowane i obce inwazyjne chrząszcze (rząd chrząszcze) i motyle (rząd motyle) w faunie Polski.– przegląd i omówienie na przykładach

8. Introdukowane i obce inwazyjne jesiotrowate i łososiowate ryby w faunie Polski - przegląd i omówienie na przykładach

9. Introdukowane i obce inwazyjne karpiowate, sumokształtne i okoniokształtne ryby w faunie Polski- przegląd i omówienie na przykładach

10. Introdukowane i obce inwazyjne płazy, gady i ptaki w faunie Polski - przegląd i omówienie na przykładach

11. Introdukowane i obce inwazyjne gryzonie i zajęczaki w faunie Polski - przegląd i omówienie na przykładach

12. Introdukowane i obce inwazyjne drapieżne i parzystokopytne ssaki w faunie Polski - przegląd i omówienie na przykładach

13. Ogólna charakterystyka roślin obcego pochodzenia we florze Polski: pochodzenie, udział we florze różnych siedlisk w kraju, ocena zagrożenia przez gatunki inwazyjne

14. Oddziaływanie inwazyjnych gatunków roślin oraz sposoby i możliwości przeciwdziałania

15. Charakterystyka obcych, inwazyjnych drzew i krzewów wybranych siedlisk mogących zagrażać różnorodności biologicznej

16. Podsumowanie zajęć

Metody dydaktyczne:

Metody dydaktyczne:

Efekty wiedzy

metoda dydaktyczna - wykład informacyjny, wykłady konwersatoryjne, dyskusja, indywidualna lektura tekstów naukowych, analiza treści materiału, prezentacje multimedialne

weryfikacja - quizy w formie testu sprawdzającego wiedzę, aktywność na zajęciach

Efekty umiejętności

metoda dydaktyczna – analiza treści materiału, prezentacje multimedialne, dyskusja nt. prezentacji i problemu

weryfikacja – referat tematyczny, quizy

Efekty kompetencji

metoda dydaktyczna – lektura tekstów naukowych, analiza treści materiału, dyskusja w czasie zajęć

weryfikacja – prezentacja multimedialna, aktywność i sumienność na zajęciach

Opis metod dydaktycznych:

Wykład informacyjny – przedstawienie tematyki, sposobu prowadzenia zajęć oraz wymagań i oczekiwań nt. pracy na zajęciach i indywidualnego przygotowywania się do testów sprawdzających. Wyjaśnienie zasad nt. planowania, przygotowania i przeprowadzenia prezentacji multimedialnej

Wykład konwersatoryjne – uzupełnianie, wyjaśnianie, ewentualne również uściślenie treści tematycznych dotyczących przedstawianej na danych zajęciach prezentacji

Indywidualna lektura tekstów naukowych - indywidualna lektura materiałów naukowych (książka, czasopismo, Internet, wywiad ze specjalistą), niezbędnych do przygotowania prezentacji multimedialnych na wylosowany temat oraz przygotowania się do quizów sprawdzających

Analiza treści materiału – omówienie, wspólnie z studentami, treści przedstawianego referatu w celu wyjaśnienia treści niezrozumiałych i ewentualnej ich weryfikacji

Dyskusja – będzie nieodzownym elementem każdych zajęć - omawianie samej prezentacji (forma, zakres tematyczny i sposób przedstawienia), jak również treści w niej zawartych.

Prezentacja multimedialna – prezentacja w programie PowerPoint lub równoważnym na wylosowany temat. W przypadku prezentacji indywidualnych prezentacje powinny trwać nie krócej niż 25 min i nie dłużej niż 30 min, w przypadku prezentacji zespołowych (2- lub 3-osobowych) nie powinny trwać krócej niż 45 min i nie dłużej niż 60 min.

Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia:

Referat tematyczny/prezentacja multimedialna na wylosowany temat – sposobem weryfikacji wyników kształcenia będzie ocena jakości pracy wykonanej przy przygotowaniu i wygłoszeniu referatu/prezentacji. Oceniana będzie treść tj. jej poziom merytoryczny, sposób przedstawienia tj. zaprezentowanie się studenta w czasie prezentacji oraz forma tj. sposób przygotowania prezentacji w PowerPoint

Quiz/test – weryfikacja efektów kształcenia będzie odbywała się przez oceny z quizów/testów pisemnych, zgodnie z przedstawionymi wcześniej zasadami.

Indywidualna ocena przygotowania, aktywności i sumienności podczas zajęć – brak sumienności (duża liczba nieobecności) będzie obniżała, zaś aktywność na zajęciach podwyższała ocenę z przedmiotu, zgodnie z przedstawionymi wcześniej regułami.

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 każdy piątek, 9:45 - 11:15, sala 310
Dariusz Bukaciński 7/8 szczegóły
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku:
Kampus Wóycickiego Bud. 23
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)