| Literatura: |
Literatura podstawowa:
1. Traktat o Unii Europejskiej i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, omawiane akty prawne UE oraz orzecznictwo TSUE.
2. M. M. Kenig-Witkowska (red.), Prawo instytucjonalne Unii Europejskiej, wyd. 8, Warszawa 2019.
Literatura uzupełniająca:
1. J. Barcz , M. Górka , A. Wyrozumska, Instytucje i prawo Unii Europejskiej, wyd. 6, Warszawa 2020.
2. J. Barcik, R. Grzeszczak, Prawo Unii Europejskiej, C.H.Beck, Warszawa 2022.
3. K. Popowicz, Historia integracji europejskiej, SGH, Warszawa 2006.
4. R. Schuman, Dla Europy, Znak, Kraków 2009.
5. T.G.Grosse, Europa na rozdrożu, Instyut Spraw Publicznych, Warszawa 2008.
|
| Efekty uczenia się: |
EK1: przedstawia procesy integracyjne w Europie prowadzące do powstania Wspólnot i wreszcie Unii Europejskiej, wyjaśnia problematykę
akcesji Polski do Unii Europejskiej
EK2: charakteryzuje Unię Europejską jako organizację międzynarodową, identyfikuje podstawowe orzecznictwo TS pozwalające uznanie,
że Wspólnoty utworzyły autonomiczny porządek prawny.
EK3: wskazuje podstawy prawne funkcjonowania Unii Europejskiej oraz charakteryzuje akty prawne przez nią wydawane, w tym
identyfikuje orzecznictwo TS pozwalające na scharakteryzowanie działania poszczególnych aktów prawa
EK4: przedstawia zasady rządzące stosowaniem prawa UE, w tym identyfikuje podstawowe orzecznictwo TS w tym zakresie
EK5: charakteryzuje procedury wykładni i kontroli prawa europejskiego.
|
| Zakres tematów: |
Treści merytoryczne:
1. Pojęcie Unii Europejskiej i Wspólnot Europejskich. Ewolucja procesu integracyjnego (traktatowa, instytucjonalna, materialna i terytorialna), Historia procesów integracyjnych w Europie po drugiej wojnie światowej;
2. Zagadnienia ogólne systemu instytucjonalnego UE: pojęcie, elementy, zasady. Ogólne relacje miedzy UE a państwami członkowskimi: instytucje (Rada Europejska, Rada, Komisja Europejska, Parlament Europejski, TSUE, Trybunał Obrachunkowy, Europejski Bank Centralny), organy pomocnicze (Komitet Gospodarczy i Społeczny, Komitet Regionów), agendy UE;
3. Podmiotowość prawnomiędzynarodowa UE; Unia Europejska jako organizacja międzynarodowa o charakterze ponadnarodowym. Podmiotowość prawna UE. Członkostwo w Unii Europejskiej
4. aksjologia prawa UE: wolność, demokracja, poszanowanie praw człowieka i ochrona praw podstawowych, rządy prawa, poszanowanie tożsamości narodowej państw członkowskich;
5. Jednostka w UE, obywatelstwo UE;
6. Prawo UE - pojęcie, struktura wewnętrzna, hierarchia źródeł prawa UE; źródła prawa UE: prawo pierwotne, zasady ogólne prawa, prawo międzynarodowe wiążące UE, prawo pochodne, akty niewiążące; prawo UE a prawo krajowe (zasada pierwszeństwa prawa UE, zasada skutku bezpośredniego, bezpośrednie obowiązywanie i stosowanie prawa UE);
7. Zakres obowiązywania prawa UE: zakres podmiotowy, przedmiotowy, temporalny i terytorialny;
8. Tworzenie prawa UE (tworzenie prawa pierwotnego, zawieranie umów międzynarodowych z podmiotami trzecimi, stanowienie prawa pochodnego - procedury tworzenia prawa UE); metody integracji (unifikacja, harmonizacja, koordynacja);
9. Implementacja prawa UE do krajowego porządku prawnego; zasady dotyczące zakresu obowiązywania prawa UE (zasada przyznania jako fundament prawa UE, kompetencje UE, zasada pomocniczości, zasada proporcjonalności, zasada lojalnej współpracy, obowiązek zapewnienia efektywności prawu UE w prawie krajowym, odpowiedzialność państwa za naruszenie prawa UE)
10. Stosowanie prawa UE: na poziomie UE i poziomie krajowym - zasady lojalności, pierwszeństwa, skutku bezpośredniego, odpowiedzialności odszkodowawczej, autonomii proceduralnej. Stosowanie prawa UE w Polsce.
11. Wykładnia prawa UE; współpraca sądów krajowych z TSUE w ramach procedury prejudycjalnej;
12. Kontrola przestrzegania prawa UE: sądowa (system skarg sądowych w UE: skarga na naruszenie prawa UE, skarga o stwierdzenie nieważności, skarga na zaniechanie działania prawotwórczego, skarga z art. 269 TfUE, skarga odszkodowawcza); ogólne przepisy dot. postępowania sądowego; pozasądowe (petycje do PE, europejski Ombudsman);
|
