WMSF: Filozoficzna problematyka pamięci WF-FI-123-WMNF-ZE22
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2022/23

LITERATURA:

Obowiązkowa:

1. Arystoteles, O pamięci i przypominaniu sobie, w: tenże, Dzieła wszystkie, t. 5, tłum. P. Siwek, Warszawa 1992, s. 232-248.

2. Auerbach W., Zagadnienie wartości poznawczej sądów przypomnieniowych, „Kwartalnik Psychologiczny” 7 (1935), s. 25-60.

3. Stępień A. B. Przypominanie jako źródło poznania, ,,Roczniki Filozoficzne” 32 (1984) 1. s. 115-126.

4. Bergson H., Materia i pamięć. Esej o stosunku ciała do ducha, tłum. R.J. Weksler-Waszkinel, Kraków 2006.

5. Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, Kraków 2006, s. 11-174.

Pomocnicza:

1. Bloch D., Aristotle on Memory and Recollection. Text, translation, interpretation and reception in western scholasticism, „Brill”, Boston-Leiden 2007.

2. Brud S., Mnemotechnika w Rzymie w I w. przed Chrystusem, „Meander” 2 (1999), s. 147-153.

3. Carruthers M., The Book of memory: A study of memory in Medieval Culture, Cambridge 1990.

4. Coleman J., Ancient and Medieval Memories: Studies in the Reconstruction of the Past, Cambridge 1992.

5. Gadamer H.-G., Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, tłum. B. Baran, Warszawa 2004.

6. Hankała A., Wybiórczość ludzkiej pamięci, Warszawa 2001.

7. Judycki J., Świadomość i pamięć. Uzasadnienie dualizmu antropologicznego, Lublin 2004.

8. King R.A.H., Aristotle and Plotinus on memory, „Walter de Gruyter”, Berlin 2009.

9. Le Goff J., Historia i pamięć, tłum. A. Gronowska, J. Stryjczyk, Warszawa 2007

10. Rosińska Z., Spór o pamięć, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 13 (2004) 1, s. 9-22.

11. St. Thomas Aquinas, Commentaries on Aristotle’s On sense and What is Sensed and On memory and Recollection, transl. K. W. White, E. M. Macierowski, Washington 2005.

12. Wójcik R., Opusculu de arte memorativa Jana Szklarka. Bernardyński traktat mnemotechniczny z 1504 roku, Poznań 2006.

13. Yates F. A., Sztuka pamięci, tłum. W. Radwański, Warszawa 1977.

WIEDZA: student ma wszechstronną znajomość i dogłębne rozumienie roli pamięci w kształtowaniu kultury; student posiada wiedzę na temat różnych dyskursów filozoficznych o pamięci i przypominaniu;

student zna historyczny rozwój zagadnienia pamięci i przypominania (student potrafi wskazać na źródła różnych filozoficznych modeli pamięci i przypominania)

UMIEJĘTNOŚCI: student potrafi dowieść roli pamięci i przypominania w procesie poznania jako sposobów odnoszenia się do przeszłości; student analizuje złożone argumenty filozoficzne dotyczące pamięci i przypominania, identyfikuje składające się na nie tezy i założenia

KOMPETENCJE: student znając filozoficzne modele pamięci i przypominania wyraża troskę o własny rozwój intelektualny przez trenowania własnej pamięci

Warunki zaliczenia (ocena końcowa będzie składała się z oceny za):

1) obecność na zajęciach (1-2 nieobecności - bdb; 3-4 nieobecności - db;

5-6 nieobecności - dst; 7-15 nieobecności - ndst)

2) ocena z egzaminu końcowego w formie ustnej

1. Pamięć i przypominanie przedmiotem zainteresowania filozofii. Pamięć w różnych rodzajach dyskursu filozoficznego

2. Platońskie określenie przypominania – rozumienie wiedzy wcześniej zdobytej w Menonie i sposób dokonywania się anamnezy w Fedonie.

3. Sylogizm sposobem dotarcia do tego, co wydarzyło się w przeszłości – Arystotelesowska koncepcja pamięci i przypominania.

4. Czy dzięki przypominaniu uzyskujemy wiedzę? – wokół parafrazy Temistiusza O pamięci i przypominaniu.

5. Pamiętanie własnej pamięci – św. Augustyn o poznaniu przeszłości.

6. Retoryczna tradycja w określaniu pamięci i przypominania (Cyceron, Pseudo-Cyceron – Rhetorica ad Herennium, Kwintylian)

7. Problematyka przypominania w filozofii arabskiej (Awicenna – De anima, Awerroes – Paraphrasis de memoria et reminiscentia)

8. Przypominanie wśród innych zmysłów wewnętrznych i aktów intelektu (św. Albert Wielki i św. Tomasz z Akwinu)

9. Problematyka przypominania w komentarzu De memoria et reminiscentia św. Tomasza z Akwinu

10. Sztuka przypominania w renesansowych traktatach mnemonicznych.

11. Nowożytne – krytyczne ujęcie możliwości odnoszenia się do przeszłości (Kartezjusz, J.Locke, Leibniz, I. Kant)

12. Dyskurs hermeneutyczny dotyczący pamięci i przypominania – wokół koncepcji H.G Gadamera i P. Ricoeura

13. Bezpośredni charakter poznania przez przypominanie – fenomenologiczny opis odnoszenia się do przeszłości (E. Husserl, R. Ingarden, A.B. Stępień)

14. Przypominanie argumentem za substancjalnym i niematerialnym charakterem duszy (H. Bergson)

15. Analityczne rozstrzygnięcia E.S. Casseya. Podsumowanie wykładu.

EFEKTY WIEDZY:

Metoda dydaktyczna: wykład informacyjny

Metoda weryfikacji: egzamin ustny z treści wykładów oraz treści przeczytanych lektur

EFEKTY UMIEJĘTNOŚCI:

Metoda dydaktyczna: dyskusja w trakcie wykładu

Metoda weryfikacji: ocena wypowiedzi studentów biorących udział w dyskusji w trakcie wykładu

EFEKTY KOMPETENCJI:

Metoda dydaktyczna: dyskusja w trakcie wykładu

Metoda weryfikacji: konsultacje proponowane studentom