Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Wstęp do nauki o literaturze WH-FW-I-1-WstDoNaut
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2022/23

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 30
Limit miejsc: (brak limitu)
Zaliczenie: Egzaminacyjny
MS Teams: https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3ap6o17riRlt57REWLZn5Qhk9LrQXpcqhDiwncK25WGaA1%40thread.tacv2/Og%25C3%25B3lny?groupId=ba609223-b6de-4d1f-aa6e-7f0a289aeae0&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Literatura:

Lektura obowiązkowa i zalecana

- Kazimierz Ajdukiewicz, Logika pragmatyczna, Warszawa 1972

Część trzecia - Metodologiczne typy nauk

Rozdział I. Podział nauk na nauki dedukcyjne i nauki indukcyjne (173-180)

Rozdział II. Nauki dedukcyjne (paragrafy 53-56) (181-191)

Rozdział III. Nauki indukcyjne (A. Baza empiryczna) (218-231)

- Arystoteles, Poetyka, oprac. H. Podbielski, Wrocław 1983 , [lub w:] tegoż, Dzieła wszystkie, t. VI, Warszawa 2001, [lub w:] Trzy poetyki klasyczne, opr. T. Sinko, Wrocław 1951, [lub w:] tegoż, Retoryka. Poetyka, Warszawa 1988

- Barthes R., Śmierć autora, "Teksty Drugie" 1999, nr 1-2

- J. Baudrillard, Symulakry i science-fiction lub Precesja symulakrów, [w:] tegoż, Symulakry i symulacja, przeł. S. Królak, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2005 [zalecane]

- B. Bettelheim, Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, Warszawa 1985 [wybrany rozdział, zalecane]

- B. Croce, Zarys estetyki, Warszawa 1961, rozdział: Co to jest sztuka?, s. 19-51

- W. Dilthey, Budowa świata historycznego, przeł. i red. E. Paczkowska-Łagowska, Gdańsk 2004, rozdziały: Wyodrębnienie nauk humanistycznych, s. 20-30, Odmienność budowy nauk przyrodniczych i nauk humanistycznych, s. 31-73 [obowiązkowe]

- U. Eco, Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych, tłum. J. Gałuszka i inni, Warszawa 1973 [lub inne wydania], Poetyka dzieła otwartego

- Gadamer H.G., Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, przeł. K. Krzemieniowa, Oficyna Naukowa, Warszawa 1993 [wskazany fragment]

- Gadamer H.G., Tekst i interpretacja, [w:] tegoż, Język i rozumienie,red. P. Dehnel i B. Sierocka, Warszawa 2003 [zalecane].

- M. Głowiński, Wirtualny odbiorca w strukturze utworu poetyckiego [w:] tegoż, Style odbioru, Kraków 1977 [lub w:] tegoż, Prace wybrane, t. III: Dzieło wobec odbiorcy. Szkice z komunikacji literackiej, Kraków 1998

- Horacy (Quintus Horatius Flaccus), List do Pizonów (O sztuce poetyckiej) [w:] Rzymska krytyka i teoria literatury, wyb. St. Stabryła, Wrocław 1983, BN s.II, nr 207

-R. Ingarden, Przedmiot i zadania wiedzy i literaturze, [w:] tegoż, Studia z estetyki, T I,

- R. Ingarden, Dwuwymiarowa budowa dzieła sztuki literackiej, [w:] tegoż, Szkice z filozofii literatury, Łódź 1947 [lub w:] Problemy teorii literatury, Wrocław 1987

lub:

- R. Ingarden, Formy poznawania dzieła literackiego, "Pamiętnik Literacki" 33/1/4, 163-192

- Jakobson R., Poetyka w świetle językoznawstwa, przeł. K. Pomorska, w tegoż: W poszukiwaniu istoty języka, t. 2, pod red. M.R. Mayenowej, Warszawa 1989 [zalecane]

- G. Leopardi, Zibaldone. Notatnik myśli, Czuły Barbarzyńca Press 2021, dział II: Poezja, pisanie, s. 72-89 [obowiązkowe]

- Markiewicz H., Główne problemy wiedzy o literaturze, Kraków 1996, rozdz. II: Wyznaczniki literatury

- Mayenowa M.R., Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, Wrocław 1979, rozdz. II: Język poezji, język poetycki - dzieje problemu.

- Z. Mitosek, Mimesis. Zjawisko i problem, Warszawa 1997 [rozdział Mimesis, s. 15-31]

lub:

Z. Mitosek, Mimesis. Między udawaniem a referencją, „Przestrzenie Teorii" nr 1, Poznań 2002

- Nycz R., Dekonstrukcjonizm w teorii literatury [w:] tegoż, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Warszawa 1993

- Platon, Ion

- Platon, Państwo, ks. X

- Ricoeur P., Symbol daje do myślenia [w:] tegoż, Egzystencja i hermeneutyka, Warszawa 1975

- Rorty R., Dekonstrukcja, "Teksty Drugie" 1997, nr 3 (45)

- J.- P. Sartre, Czym jest literatura?, [w:] tegoż, Czym jest literatura. Wybór szkiców krytycznoliterackich, wyb. A. Tatarkiewicz, Warszawa 1968

- Stefania Skwarczyńska, Miejsce teorii literatury wśród innych dyscyplin literaturoznawczych [w:] tejże, W orbicie literatury, teatru, kultury naukowej, Warszawa 1985 lub [w:] Problemy wiedzy o kulturze. Prace dedykowane Stefanowi Żółkiewskiemu, red. A. Brodzka. M. Hopfinger, J. Lalewicz, Wrocław 1986

- J. Sławiński, Funkcje krytyki literackiej [w:] tegoż, Dzieło, język, tradycja, Warszawa 1974 [lub] tegoż, Prace wybrane, red. W. Bolecki, t. II: Dzieło - język - tradycja, Kraków 1998

- J. Sławiński, Wokół teorii języka poetyckiego [w:] Problemy teorii literatury, s. 1, wyb. H. Markiewicz, Wrocław 1987 [lub w:] tegoż, Prace wybrane, t. II: Dzieło, język, tradycja, Kraków 1998

- Hipolite Taine, Historia literatury angielskiej (1863-64); Filozofia sztuki (1881)

[fragmenty w:] Teoria badań literackich za granicą, red. S. Skwarczyńska, t. I, cz. II, Kraków 1966

- Vodicka F., Historia literatury. Jej problemy i zadania, "Pamiętnik Literacki" 1974, z. 3 [lub w:] Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów "Pamiętnika Literackiego", red. M. Głowiński, H. Markiewicz, Wrocław 1977 [lub w:] Teoria badań literackich za granicą. Antologia, red. S. Skwarczyńska, t. II, cz. 3, Kraków 1974

Książki pomocnicze:

- Słownik terminów literackich, red. M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Wrocław 2000

- Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, Wrocław 1990 [lub inne wydanie]

- Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1977 [lub inne wydanie]

- Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 1991

- Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka i M. Puchalska, Wrocław 1992

- René Wellek, Pojęcia i problemy nauki o literaturze, wyb. i przedm. H. Markiewicz, Warszawa 1979

- Ryszard Handke, O czytaniu. Krótki zarys wiedzy i dziele literackim i jego lekturze, Warszawa 1984;

- Maria Renata Mayenowa, Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, wyd. 2 uzup.: Wrocław 1979

- Władysław Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć. Sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycie estetyczne, Warszawa 1976

- Elżbieta Sarnowska-Temeriusz, Przeszłość poetyki. Od Platona do Giambattisty Vica, Warszawa 1995 [lub starsze opracowanie tej problematyki] [tejże:] Zarys dziejów poetyki. Od starożytności do końca XVII w., Warszawa 1985

- Zygmunt Łempicki, Renesans, oświecenie, romantyzm [w:] tegoż, Wybór pism, t. I, Warszawa 1966

- Stefania Skwarczyńska, Kierunki w badaniach literackich. Od romantyzmu do połowy XX wieku, Warszawa 1984

- Stefania Skwarczyńska, [Rozprawy wstępne do:] Teoria badań literackich za granicą, red. S. Skwarczyńska, Kraków 1965-

- Zofia Mitosek, Teorie badań literackich, Warszawa 1998;

- Jonathan Culler, Teoria literatury. Bardzo krótkie wprowadzenie, przeł. Maria Bassaj, "Prószyński i S-ka", Warszawa 1998.

- Teorie literatury XX wieku, red. Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski, [dwa tomy:] Antologia. Podręcznik, "Znak", Kraków 2006;

- Antoine Compagnon, Demon teorii. Literatura a zdrowy rozsądek, przeł. Tomasz Stróżyński, słowo/obraz, terytoria, Gdańsk 2010,

- Magdalena Saganiak, Strukturalizm. Pytania otwarte, Warszawa 2016,

- Wiek teorii [dwa tomy:] Antologia 1, Antologia 2, red. Danuta Ulicka, Wydawnictwo UW, Warszawa 2020.

Efekty uczenia się:

FP2_W03

FP2_W07

FP2_W16

FP2_U05

FP2_K01

Metody i kryteria oceniania:

Obecność na wykładach. Znajomość materiału przedstawianego na wykładach. Znajomość lektur obowiązkowych. Umiejętność charakterystyki nauki o literaturze na tle nauk doświadczalnych. Znajomość podziału nauk o literaturze i specyfiki każdej z nich. Charakterystyka węzłowych punktów rozwoju nauki o literaturze (przełom romantyczny, pozytywistyczny, antypozytywistyczny (modernistyczny), postmodernistyczny. Znajomość najważniejszych metodologii w badaniach literackich i ich przykładowych przedstawicieli: pozytywizm (H. Taine), hermeneutyka (W. Dilthey), intuicjonizm (B. Croce), fenomenologia (R. Ingarden), semiotyka (U. Eco); strukturalizm (J. Sławiński), poststrukturalizm (R. Barthes, druga faza działalności), dekonstrukcja (J. Derrida). Umiejętność posługiwania się podstawową terminologią z zakresu nauki o literaturze.

Zakres tematów:

1. Podział nauk wedle przedmiotu (teologiczne, logiczno-matematyczne, przyrodnicze, humanistyczne) i wedle metody (nauki dedukcyjne i indukcyjne (doświadczalne, empiryczne)). Nauka o literaturze wśród humanistycznych nauk doświadczalnych.

- Kazimierz Ajdukiewicz, Logika pragmatyczna, Warszawa 1972 [zalecane]

Część trzecia - Metodologiczne typy nauk

Rozdział I. Podział nauk na nauki dedukcyjne i nauki indukcyjne (173-180)

Rozdział II. Nauki dedukcyjne (paragrafy 53-56) (181-191)

Rozdział III. Nauki indukcyjne (A. Baza empiryczna) (218-231)

- Stefania Skwarczyńska, Miejsce teorii literatury wśród innych dyscyplin literaturoznawczych [w:] tejże, W orbicie literatury, teatru, kultury naukowej, Warszawa 1985 lub [w:] Problemy wiedzy o kulturze. Prace dedykowane Stefanowi Żółkiewskiemu, red. A. Brodzka. M. Hopfinger, J. Lalewicz, Wrocław 1986 [zalecane]

- J. Sławiński, Funkcje krytyki literackiej [w:] tegoż, Dzieło, język, tradycja, Warszawa 1974 [lub] tegoż, Prace wybrane, red. W. Bolecki, t. II: Dzieło - język - tradycja, Kraków 1998 [zalecane]

2. Początki nauki o literaturze. Platon i Arystoteles. Platonizm i arystotelizm w w dobie renesansu i baroku.

- Platon, Ion [obowiązkowe]

- Platon, Państwo, ks. X [obowiązkowe]

- Arystoteles, Poetyka, oprac. H. Podbielski, Wrocław 1983 , [lub w:] tegoż, Dzieła wszystkie, t. VI, Warszawa 2001, [lub w:] Trzy poetyki klasyczne, opr. T. Sinko, Wrocław 1951, [lub w:] tegoż, Retoryka. Poetyka, Warszawa 1988 [obowiązkowe]

3. Podejście do literatury w epoce romantyzmu. Przełom romantyczny.

- A. Mickiewicz, Przemowa do "Ballad i romansów", Wilno 1822 [obowiązkowe]

- G. Leopardi, Zibaldone. Notatnik myśli, Czuły Barbarzyńca Press 2021, dział II: Poezja, pisanie, s. 72-89 [obowiązkowe]

4. Przełom pozytywistyczny

- Hipolite Taine, Historia literatury angielskiej (1863-64); Filozofia sztuki (1881)

[fragmenty w:] Teoria badań literackich za granicą, red. S. Skwarczyńska, t. I, cz. II, Kraków 1966 [zalecane]

5. Przełom modernistyczny.

- W. Dilthey, Budowa świata historycznego, przeł. i red. E. Paczkowska-Łagowska, Gdańsk 2004, rozdziały: Wyodrębnienie nauk humanistycznych, s. 20-30, Odmienność budowy nauk przyrodniczych i nauk humanistycznych, s. 31-73 [zalecane]

- B. Croce, Zarys estetyki, Warszawa 1961, rozdział: Co to jest sztuka?, s. 19-51 [obowiązkowe]

6. Wiek XX i XXI w nauce o literaturze. Druga odsłona modernizmu. Przełom postmodernistyczny.

[modernizm: ujęcie fenomenologiczne] R. Ingarden, Dwuwymiarowa budowa dzieła sztuki literackiej, [w:] tegoż, Szkice z filozofii literatury, Łódź 1947 [lub w:] Problemy teorii literatury, Wrocław 1987 [zalecane]

lub:

- R. Ingarden, Formy poznawania dzieła literackiego, "Pamiętnik Literacki" 33/1/4, 163-192 [zalecane]

- [modernizm: ujęcie strukturalistyczne] J. Sławiński, Wokół teorii języka poetyckiego [w:] Problemy teorii literatury, s. 1, wyb. H. Markiewicz, Wrocław 1987 [lub w:] tegoż, Prace wybrane, t. II: Dzieło, język, tradycja, Kraków 1998 [obowiązkowe]

- [modernizm: ujęcie semiotyczne] U. Eco, Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych, Warszawa 1973, rozdz. Poetyka dzieła otwartego [obowiązkowe]

- [przełom postmodernistyczny] Barthes R., Śmierć autora, "Teksty Drugie" 1999, nr 1-2 [obowiązkowe]

- [postmodernizm: dekonstrukcja] Rorty R., Dekonstrukcja, "Teksty Drugie" 1997, nr 3 (45) [zalecane]

- [świat po przełomie postmodernistycznym] J. Baudrillard, Symulakry i science-fiction lub Precesja symulakrów, [w:] tegoż, Symulakry i symulacja, przeł. S. Królak, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2005 [zalecane]

Metody dydaktyczne:

Wykład z elementami konwersatorium, zakładający aktywne uczestnictwo Studenta. Student przychodzi na wykład po przeczytaniu lektury. Lektury do wykładu są też lekturami obowiązkowymi do zaliczenia końcowego.

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 każdy piątek, 9:45 - 11:15, Kampus Dewajtis Łącznik, sala 326
jednokrotnie, środa (konkretny dzień, zobacz opis przedmiotu), 9:45 - 11:15, Kampus Dewajtis Łącznik, sala 326
jednokrotnie, czwartek (konkretny dzień, zobacz opis przedmiotu), 9:45 - 11:15, e-learning, sala e-learning
Magdalena Saganiak 99/150 szczegóły
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.0.4.0-1 (2024-05-13)