Historia kultury od średniowiecza do oświecenia WH-KU-I-1-HistKult-W
Wykład (WYK) Semestr letni 2022/23

Trzy tomy Wojciecha Lipońskiego wydane w serii „Dzieje Kultur” w Wydawnictwie Naukowym PWN w Warszawie:

- "Dzieje kultury europejskiej. Średniowiecze", 2020.

- "Dzieje kultury europejskiej. Renesans", 2021.

- "Dzieje kultury europejskiej. Barok – Oświecenie", 2024.

Literatura uzupełniająca:

-Umberto Eco,, "Historia piękna" ( tłum. A. Kuciak, Poznań: Wydawnictwo Rebis 2005).

Aleksander Brückner,, Dzieje kultury polskiej t. 1-4 ( Seria Meandry Kultury, Warszawa 2022; inne wydania przed- i powojenne).

Inne tomy z serii „Dzieje Kultur”, Wydawnictwo Naukowe PWN:

- „Dzieje kultury francuskiej” (Jacek Kowalski, Anna Loba, Mirosław Loba, 2017) .

- „Dzieje kultury brytyjskiej” (Wojciech Lipoński, 2021).

- „Dzieje kultury arabskiej” (Marek M. Dziekan, 2021).

- „Dzieje kultury Stanów Zjednoczonych” (Marek Gołębiowski, 2021).

- „Dzieje kultury latynoamerykańskiej” (Marcin F. Gawrycki, 2022).

- „Dzieje kultury chińskiej” (Mieczysław Jerzy Künstler, 2008).

EK 1: w zakresie wiedzy - student zna ogólny rozwój kultury od średniowiecza do oświecenia oraz najbardziej reprezentatywne jej przejawy i dzieła.

EK 2: w zakresie umiejętności - analizuje poszczególne przejawy i dzieła kultury od średniowiecza do oświecenia oraz dokonuje ich interpretacji z użyciem podstawowej terminologii krytycznej i właściwych metod badawczych

EK 3: w zakresie kompetencji społecznych - docenia znaczenie rozwoju kultury od średniowiecza do oświecenia w dziejach kultury europejskiej, współdziałając w grupie podczas omawiania poszczególnych jej przejawów i dzieł.

egzamin pisemny (test, odbywający się online w czasie rzeczywistym), sprawdza wiedzę z materiału wskazanego w sylabusie.

Zaleca się obecność na wykładach (możliwe sprawdzanie obecności). Do egzaminu można przystąpić po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń (w wymiarze 30 godzin).

1. Epoki od średniowiecza do oświecenia – ich cechy, granice czasowe. Dyskusja na temat ciemnych i jasnych stron każdej epoki, oraz stereotypów z tych związanych.

2. Siedem sztuk wyzwolonych. Nauka i kultura w średniowieczu.

3. Renesans karoliński, ottoński, XII-wieczny. Renesanse w Bizancjum. Relacje kulturowe Bizancjum i Zachodu.

4. Spory na temat obrazów i ich kultu w Bizancjum i na łacińskim Zachodzie. Pojęcie ikony.

5. Początki cywilizacji Słowian. Rozwój kulturowy Europy środkowej i wschodniej. Narodziny i rozwój państwa polskiego oraz kultury polskiej.

6. Teatr późnośredniowieczny: jego korzenie, różne formy. Mirakle i moralitety, oraz misteria pasyjne i bożonarodzeniowe (źródło późniejszych tradycji, jak jasełka czy choinka). Średniowieczne eposy i romanse, literatura religijna (liryka religijna, arcydzieło hagiografii - Złota legenda), poezja świecka (trubadurzy, truwerzy, Carmina Burana).

7. Boska Komedia Dantego i inne dzieła literackie przełomu średniowiecza i renesansu. Piśmiennictwo w języku łacińskim i w językach narodowych.

8. Dzieła artystyczne Michała Anioła (Pieta, Mojżesz, freski w Kaplicy Sykstyńskiej) i innych mistrzów epoki.

9. Wielkie odkrycia geograficzne XV-XVI w. i ich wpływ na kulturę w Europie i na innych kontynentach.

10. Wielkie odkrycia kulturowe (druk Gutenberga) i naukowe (Kopernik, Galileusz, Newton). Rozwój uniwersytetów.

11. Reformacja oraz sobór trydencki i ich wpływ na kształt kultury.

Gregoriańska reforma kalendarza (1582) i jej skutki.

12. Biblia pauperum w średniowieczu oraz w środowisku protestanckim.

13. Kultura w epoce baroku.

14. Przemiany kulturowe w epoce Oświecenia.

15. Podsumowanie

Metoda podająca (wykład problemowy, wykład konwersatoryjny), metoda sytuacyjna.

EK 1 - realizowany metodą podającą

EK 2- realizowany metodą sytuacyjną, burza mózgów

EK 3- realizowany metodą problemową