Fizjologia z elementami fizjologii klinicznej WMCM-LEN-F-2
Seminarium (SEM) Semestr letni 2023/24

Literatura obowiązkowa:

1. Silverthorn DU. Fizjologia człowieka. Zintegrowane podejście, PZWL 2022.

Literatura uzupełniająca:

1. Konturek SJ. Fizjologia człowieka. Konturek, Edra Urban&Partner 2019.

2. Traczyk WZ, Trzebski A. Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, PZWL 2020.

WKML_B.W1, WKML_B.W2,

WKML_B.W3, WKML_B.W4,

WKML_B.W5, WMKL_B.W7,

WMKL_B.W20, WKML_B.W21,

WKML_B.W22, WMKL_B.W23

WKML_B.W24, WKML_C.W49,

WMKL_C.W51, WMKL_B.U7,

WMKL_B.U9, WMKL_C.U20

Zajęcia odbywają się w trybie stacjonarnym w siedzibie Uniwersytetu przy ul. Wóycickiego 1/3.

Wszystkie zajęcia - wykłady, seminaria, ćwiczenia - są obowiązkowe.

Spóźnienie powyżej 15 min nieodwołalnie skutkuje brakiem zgody na uczestniczenie w zajęciach i wpisaniem nieobecności. Osoba spóźniona poniżej 15 minut ma obowiązek we własnym zakresie dopilnować wpisania obecności przez nauczyciela prowadzącego zajęcia po ich bezpośrednim zakończeniu. Powtarzające się spóźnienia zakłócające przebieg zajęć innym studentom mogą być potraktowane jak nieobecność przez osobę prowadzącą zajęcia.

W każdym semestrze student ma prawo do 3 nieobecności na zajęciach (włączając w to zarówno wykłady, seminaria, jak i ćwiczenia) (usprawiedliwionych i nieusprawiedliwionych łącznie). Większa liczba nieobecności, niezależnie od ich przyczyny, skutkuje koniecznością zaliczenia kolokwium ustnego i pisemnego obejmującego zakres wiedzy z całej fizjologii, odbywającego się w czerwcu, w celu uzyskania możliwości dopuszczenia do egzaminu.

Każdy student ma obowiązek odbywania zajęć z własną grupą (odpowiednio ćwiczeniową, seminaryjną i wykładową).

Nie ma żadnej możliwości dokonywania zamiany terminu zajęć pomiędzy grupami. Wyjątek stanowią wyłącznie osoby z Indywidualną Organizacją Studiów oraz osoby z pisemną zgodą Pana Dziekana/Pani Dziekan na zamianę grup na zajęciach, której kopia ma być dostarczona do Zakładu Fizjologii Człowieka i Patofizjologii.

W trakcie seminarium lub ćwiczeń może zostać przeprowadzony sprawdzian pisemny oceniający przygotowanie do zajęć, tzw. „wejściówka”. Niezaliczenie 2 lub więcej „wejściówek” skutkuje koniecznością zaliczenia kolokwium ustnego i pisemnego obejmującego zakres wiedzy z całej fizjologii, odbywającego się w czerwcu, w celu uzyskania możliwości dopuszczenia do egzaminu. Podobnie, w sytuacji gdy nauczyciel prowadzący zajęcia oceni stopień przygotowania studentów do zajęć za niewystarczający, możliwe jest przeprowadzenie niezapowiedzianego sprawdzianu ustnego lub pisemnego, a ocena z niego jest traktowana na równi z ocenami z wejściówek.

Ogólne zasady zaliczenia przedmiotu:  

Zakres wymaganej wiedzy do egzaminu obejmuje fizjologię człowieka oraz elementy patofizjologii i zagadnienia kliniczne znajdujące się w podręcznikach należących do literatury obowiązkowej oraz przedstawiane przez nauczycieli w trakcie zajęć.

Podstawą dopuszczenia do egzaminu jest obecność na wszystkich ćwiczeniach, seminariach i wykładach oraz zaliczenie dwóch kolokwiów w formie testu jednokrotnego wyboru, jednego w semestrze zimowym, drugiego w semestrze letnim. Osoby z nieobecnościami oraz osoby z dwoma lub więcej ocenami niedostatecznymi ze sprawdzianów w trakcie zajęć zostaną dopuszczone do egzaminu po zdaniu dodatkowego kolokwium ustnego i pisemnego z wiedzy z zakresu całej fizjologii, odbywającego się w czerwcu. Minimalny próg zaliczenia kolokwiów to 56% prawidłowych odpowiedzi.

Możliwe jest przystąpienie do egzaminu w terminie zerowym. Warunkiem jest uzyskanie średniej oceny z kolokwiów 4,5 lub wyższej. Egzamin zerowy będzie odbywał się w formie ustnej i jest terminem dodatkowym dla studentów spełniających kryteria kwalifikacyjne (zmiana uzgodniona ze Starostą Roku ze względu na zmiany w Regulaminie Studiów).

Podstawą zaliczenia przedmiotu jest egzamin testowy złożony ze 100 pytań jednokrotnego wyboru, odbywający się w sesji letniej. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie minimum 56% prawidłowych odpowiedzi.

>92% ocena bardzo dobra

84-91% ocena dobra+

76-83% ocena dobra

68-75% ocena dostateczna plus+

56-67% ocena dostateczna

<56% ocena niedostateczna, brak zaliczenia przedmiotu.

Egzamin poprawkowy odbędzie się w formie ustnej lub pisemnej.

16. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

S. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego II. Nerwowa i humoralna regulacja czynności układu sercowo- naczyniowego:

1. Działanie ośrodkowe angiotensyny i wazopresyny

2. Odruchy krążeniowe:

• Odruch z baroreceptorów - reakcja ortostatyczna

• Odruch z mechanoreceptorów obszaru sercowo- płucnego (odruch Bainbridge'a)

• Odruch krążeniowy z chemoreceptorów tętniczych

• Odruch Bezolda-Jarischa

• Odruch na nurkowanie

• Próba Valsalvy (etapy i znaczenie)

17. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

S. Czynność endokrynna trzustki

1. Insulina

• Biosynteza i budowa insuliny

• Neurogenna i hormonalna kontrola wydzielania insuliny, rola układu autonomicznego, substratów i hormonów przewodu pokarmowego

• Mechanizm działania insuliny, receptory insuliny, regulacja receptorów insuliny, wewnątrzkomórkowe przekaźniki działania insuliny

• Regulacja gospodarki węglowodanowej, lipidowej i białkowej przez insulinę

2.Glukagon

• Neurogenna i hormonalna regulacja wydzielania glukagonu

• Mechanizm działania glukagonu

• Regulacja gospodarki węglowodanowej i lipidowej przez glukagon

18. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

S.Gruczoł tarczowy

• Budowa tarczycy, rozmieszczenie i metabolizm jodu

• Biosynteza, uwalnianie i transport hormonów tarczycy

• Regulacja wydzielania hormonów tarczycy

• Skutki fizjologiczne działania hormonów tarczycy

Kora nadnerczy

• Morfologia kory nadnerczy

• Biosynteza i struktura hormonów kory nadnerczy

• Regulacja wydzielania CRH, ACTH i hormonów kory nadnerczy (kortyzolu)

• Transport do tkanek docelowych i metabolizm hormonów kory nadnerczy

• Działanie glikokortykosteroidów

19. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

S. Technika przeprowadzania badania EKG:

1. Aparatura do badania EKG

2. Technika wykonywania EKG spoczynkowego i wysiłkowego

3. Odczytywanie i interpretacja zapisu EKG

4. Próby czynnościowe

20. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

S. 1. Rozwój narządów płciowych męskich i żeńskich

2. Znaczenie hormonów płciowych

2. Oogeneza i spermatogeneza

3. Dojrzewanie płciowe

4. Menopauza i andropauza

21. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

S. Klasyfikacja wysiłków fizycznych:

• Wysiłki dynamiczne i statyczne

• Wysiłki lokalne i ogólne

• Wysiłek submaksymalny i maksymalny

2. Wydolność tlenowa: czynniki decydujące o ilości tlenu dostarczanego do tkanek przez układ krążenia

3. Adaptacja do dynamicznego i statycznego wysiłku fizycznego:

• Układu krążenia

• Układu oddechowego

4. Wpływ pozycji ciała na zmiany parametrów hemodynamicznych podczas wysiłków fizycznych

5. Zmiany hormonalne w trakcie wysiłku

6. Wpływ regularnych wysiłków fizycznych na wydolność człowieka

7. Wpływ wieku, płci i wydolności fizycznej na adaptację do wysiłku fizycznego

8. Adaptacja do wysiłku fizycznego osób z chorobami układu krążenia i układu oddechowego. Tolerancja wysiłkowa osób po transplantacji serca

9. Przeciwwskazania do wykonywania wysiłków statycznych lokalnych i ogólnych

10. Elektrokardiografia wysiłkowa: Wartość diagnostyczna elektrokardiografii wysiłkowej w chorobie niedokrwiennej serca, nadciśnieniu tętniczym i zaburzeniach rytmu serca. Wskazania i przeciwwskazania do wykonania testu wysiłkowego

11. Korzystne efekty treningu fizycznego w wybranych schorzeniach (choroby układu krążenia, cukrzyca, POCHP, astma oskrzelowa)

12. Ujemne skutki przetrenowania (zespół przetrenowania)

22. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

S. Przebieg porodu fizjologicznego:

1. Znaczenie i przebieg czynności skurczowej macicy

2. Zwiastuny porodu

3. Cechy porodu fizjologicznego

4. Czynniki porodowe

5. Położenie, ułożenie, ustawienie płodu

6. Okresy porodu.

23. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

S. Mechanizmy adaptacji człowieka do warunków ekstremalnych:

• Oddychanie w warunkach obniżonego ciśnienia atmosferycznego

• Aklimatyzacja do niskiego ciśnienia parcjalnego tlenu

• Wpływ podwyższonego ciśnienia na organizm

• Fizjologia i patofizjologia nurkowania

24. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

S.Czynność wydzielnicza gruczołów trawiennych i ich regulacja (wydzielanie śliny, żołądkowe, trzustkowe, jelitowe)

Trawienie i wchłanianie (wody, elektrolitów, witamin, węglowodanów, białek, tłuszczów)

Budowa i funkcje egzokrynnej części trzustki

25. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

S. Hormony przewodu pokarmowego i ich znaczenie dla prawidłowego przebiegu procesu trawienia.

26. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

S. Prezentacje studenckie na wskazane tematy z zakresu fizjologii

27. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

S. Regulacja działania i ocena funkcjonowania układu moczowego.

1. Regulacja przepływu nerkowego i transportu kanalikowego – neurogenna (unerwienie nerek, odruchowa regulacja), hormonalna i humoralna (układ renina – angiotensyna – aldosteron, wazopresyna, endoteliny, tlenek azotu, peptydy natriuretyczne, dopamina, adrenomodullina, cytokiny)

2. Diureza presyjna. Inne przyczyny zmian diurezy

3. Pojęcie klirensu nerkowego. Klirens kreatyniny – metody wyliczania (wzór Cockrofta - Gaulta i reguła MDRD), znaczenie kliniczne

4. Analiza składu moczu ostatecznego, interpretacja badania ogólnego moczu

29.TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

S.Hematopoeza. Układ czerwonokrwinkowy

1. Hematopoeza

2. Budowa i funkcje erytrocytów

3. Hemoglobina - rodzaje, właściwości

4. Krzywa dysocjacji hemoglobiny

5. Transport gazów we krwi

6. Rola erytropoetyny

Przydatność kliniczna oceny parametrów czerwonokrwinkowych.

1. Badanie morfotyczne krwi (morfologia) - przydatność kliniczna

2. Gospodarka żelaza. Badania biochemiczne

3. Grupy krwi, konflikt serologiczny w grupach głównych, próba krzyżowa - definicja, zastosowanie kliniczne

30. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

S. Inne morfotyczne składniki krwi.

1. Podział i funkcje leukocytów

2. Funkcje płytek krwi

3. Przydatność kliniczna odczynu Biernackiego (OB)

4. Zmiany patologiczne w układzie czerwonokrwinkowym - niedokrwistości, policytemie, hemoglobinopatie, hemoglobinuria

5. Przyczyny niedoboru i nadmiaru żelaza w organizmie - wybrane jednostki chorobowe

6. Zmiany patologiczne w układzie białokrwinkowym - leukocytoza, leukopenia

Proces hemostazy

1. Hemostaza - rola śródbłonka, płytek krwi i czynników krzepnięcia

2. Kaskada krzepnięcia

3. Wybrane zaburzenia hemostazy

4. Układ fibrynolizy

5. Endogenne antykoagulanty

6. Kliniczne wskaźniki hemostazy - czas krwawienia, krzepnięcia, protrombinowy

7.Zaburzenia hemostazy. Skazy krwotoczne. Niedobory endogennych antykoagulantów

Metoda przypadków, metoda sytuacyjna, inscenizacja, gry dydaktyczne, seminarium, dyskusja dydaktyczna, burza mózgów.