PPSF: Angelologia filozoficzna WF-FI-1123-PPSFZEM23
Wykład (WYK) Semestr letni 2023/24

1. Bańka A.R., De angelis. Chrześcijańska nauka o aniołach w świetle doktryny Tomasza z Akwinu, Wydawnictwo Emmanuel, Katowice 2014.

2. Bazán B.C., On Angels and Human Beings: Did Thomas Aquinas Succeed in Demonstrating the Existence of Angels?, „Archives d’histoire doctrinale et littéraire du Moyen Âge” 77 (2010) 1, s. 47-85.

3. Collins J., The Thomistic Philosophy of the Angels, Washington 1947.

4. Bonino S.-Th., Aristotelianism and Angelology According to Aquinas, w: G. Emery, M. Levering (red.), Aristotle in Aquinas’s Theology, Oxford University Press 2015, s. 29-36.

5. Doolan G.T., Aquinas on Separate Substances and the Subject Matter of Metaphysics, „Documenti E Studi Sulla Tradizione Filosofica Medievale” 22 (2011) s. 347-382.

6. Doolan G.T., Aquinas on the Demonstrability of Angels, w: T. Hoffmann (red.), A Companion to Angels in Medieval Philosophy, Leiden-Boston 2012, s. 13-44.

7. Gogacz M., Filozoficzna konieczność istnienia aniołów jako celowych przyczyn dusz ludzkich, w: Człowiek we wspólnocie Kościoła, red. L. Balter, Warszawa 1979, s. 87-116.

8. Hoffmann T. (red.), A Companion to Angels in Medieval Philosophy, Brill, Leiden–Boston 2012.

9. Pleşu A., O aniołach, tłum. T. Klimkowski, Universitas, Kraków 2010.

10. Stępień T., Doktor Anielski o aniołach, Towarzystwo „Powściągliwość i praca”, Warszawa 2014, Warszawa 2020 (wyd. 2).

11. Stępień T., Niematerialny charakter poznania anielskiego w ujęciu św. Tomasza z Akwinu, „Przegląd Tomistyczny” (2015) 21, s. 423-438.

12. Stępień T., Nowe ujęcie natury aniołów w metafizycznej angelologii św. Tomasza z Akwinu, „Studia Theologica Varsaviensia” 47 (2009) 2, s. 167-182.

13. Stepień T., Aniołowie w filozoficznym obrazie świata św. Tomasza z Akwinu. Z metafizyki substancji oddzielonej, w: Nieprzemijająca nowość filozofii św. Tomasza z Akwinu, seria: Zadania współczesnej metafizyki, Lublin 2018, s. 479-508.

14. Tiuryn T., Akt i możność w poznaniu anielskim według Tomasza z Akwinu, „Przegląd Tomistyczny” 21 (2015), s. 441-467.

15. Zembrzuski M., Antropologia i angelologia w „Kwestii o substancjach duchowych” Tomasza z Akwinu. Wprowadzenie do tłumaczenia, w: Tomasz z Akwinu, Kwestia o substancjach duchowych, s. 7-53.

Celem przedmiotu jest poznanie i zrozumienie na poziomie podstawowym rolę refleksji filozoficznej w kształtowaniu kultury, w tym w kształtowaniu się idei substancji duchowej. Student pozna zależności między głównymi subdyscyplinami filozoficznymi (metafizyką, teorią poznania, etyką), pozna historyczny charakter kształtowania się idei filozoficznych wyznaczonych podejmowana tematyką. Dzięki temu wykładowi student będzie potrafił wykrywać zależności między tezami badanych pisemnych i ustnych wypowiedzi filozoficznych. Jeśli chodzi o umiejętności, będzie gotów do adekwatnej oceny zakresu posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności oraz do ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego, będzie gotów do samodzielnego formułowania propozycji rozwiązania nowych problemów na podstawie ich twórczej analizy z uwzględnieniem kontekstu historycznego i sytuacyjnego.

Ocenie podlega wiedza wyniesiona z wykładów, także kompetencje związane z argumentowaniem w obszarze historii filozofii, metafizyki, teorii poznania, etyki. Ocenie będzie podlegała także obecność na zajęciach.

1. Wprowadzenie. Czy temat substancji duchowych to temat teologii czy filozofii?

2. Historia angelologii filozoficznej

3. Dowodzenie istnienia aniołów

4. Struktura ontyczna (pryncypia) bytu anielskiego

5. Odrzucenie materialności w substancjach duchowych

6. Aniołowie a doskonałość wszechświata (czy aniołowie są poruszycielami świata?)

7. Poznanie anielskie (władza poznania, akty poznawcze, sposób anielskiego poznania)

8. Przedmiot wiedzy anielskiej (poznanie siebie, poznanie innych aniołów, poznanie Boga, poznanie rzeczy zmysłowych)

9. Język i mówa aniołów

10. Anielska wola (wola, wolność wyboru, przedmiot miłości)

11. Moc i działanie aniołów (stwarzanie, oświecanie, poruszanie)

12. Trwanie aniołów – przestrzeń i czas (aevum) ich działania

13. Angelologia teologiczna (natura i działanie dobrych aniołów)

14. Demonologia (natura i działanie złych aniołów)

15. Czy angelologia filozoficzna/metafizyka substancji duchowych jest możliwa?

Metoda wykładu; prezentacje multimedialne; elementy konwersatoryjne.