Biologiczne podstawy zachowania WF-ZPS-N-BPZC
Ćwiczenia (CW) Rok akademicki 2023/24

LITERATURA PODSTAWOWA:

Buss D. M. (2001). Psychologia ewolucyjna. Gdańsk: GWP.

Dzik, J. (2021). Ewolucja. Twórcza moc selekcji. Warszawa: WUW.

Kalat, J. (2006). Biologiczne podstawy psychologii. Warszawa: PWN.

Plomin, R. (2020). Matryca. Jak DNA programuje nasze życie. Kraków: Copernicus Center Press.

Plomin, R, DeFries, J. C, McClearn, G. E., McGuffin, P. (2001). Genetyka zachowania. Warszawa: PWN.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

Arzt V., Birmelin I. (2001). Takie jak my. Czy zwierzęta mają świadomość. Warszawa: Bertelsman Media Sp. Zoo.

Buss, D. M. (2014). Zazdrość. Niebezpieczna namiętność. Gdańsk: GWP;

De Catanzaro, D. A. (2003). Motywacje i emocje. Poznań: Zysk i S-ka.

De Waal, F. (2020). Małpy i filozofowie. Skąd pochodzi moralność. Copernicus Center Press.

Diamond, J. (2019). Trzeci szympans. Kraków: Copernicus Center Press.

Dunbar, R. (2019). Człowiek. Biografia. Kraków: Copernicus Center Press.

Etcoff N. (2002). Przetrwają najpiękniejsi. Warszawa: Cis; WAB.

Everrett D. L. (2019). Jak powstał język. Historia największego wynalazku ludzkości. Warszawa: Prószyński i S-ka.

Fisher, H. (2012). Dlaczego on? Dlaczego ona? Poznań: Rebis;

Fisher, H. (2016). Anatomia miłości. Nowe spojrzenie. Poznań: Rebis.

Gazzaniga, M. S. (2020). Instynkt świadomości. Jak z mózgu wyłania się umysł? Sopot: Smak słowa.

Goodall J. (2019). Przez dziurkę od klucza. Warszawa: Prószyński i S-ka.

Greszta, E., Jastrzębski, J., Izdebski, Z., Kowalska-Dąbrowska, M., Januszkiewicz, A. (2016). Attachment style, love components and sociosexual orientation of men and women in different types of heterosexual relationships. Polskie Forum Psychologiczne, 21(4), 490-513.

Hammer, D., Copeland, P. (2002). Geny a charakter. Warszawa: CiS.

Jastrzębski, J., Drążdżewska, A., Nazarowicz, M., Przybysz, N. (2016). Rodzaj doświadczanych emocji a zachowania wiążące w romantycznych związkach kobiet I mężczyzn w średniej dorosłości. Fides et Ratio, 28(4), 90-117.

Łukasik, A., Marzec, M., Jastrzębski, J. (2015). Prekultura – kultura u zwierząt. Fides et Ratio, 24(4), s.145-156.

Marzec, M., Łukasik, A., Jastrzębski, J. (2014). Orientacja socjoseksualna a taktyki utrzymania partnera w związku długotrwały. Fides et Ratio, 20(4), 196-221.

Miller. G. (2004). Umysł w zalotach. Jak wybory seksualne kształtowały naturę człowieka. Poznań: Rebis;

Ridley M. (2000). Czerwona królowa. Poznań: Rebis;

Ridley, M. (2001). Genom. Poznań: Rebis

Ryan, F. (2017). Tajemniczy świat genomu ludzkiego. Warszawa: Prószyński i S-ka.

WIEDZA: Po ukończeniu zajęć student powinien: W1 - posiadać wiedzę z zakresu etologii, socjobiologii, psychofizjologii, psychologii ewolucyjnej i genetyki behawioralnej, umożliwiającą mu/ jej wyjaśnianie przyczyn zachowań ludzkich w kontekście adaptacji psychicznych, rozumianych jako mechanizmy psychologiczne wykształcone w toku ewolucji.

UMIEJĘTNOŚCI: Po ukończeniu zajęć student powinien: U1 - umieć obiektywnie ocenić wartość poznawczą i praktyczną biologicznego podłoża życia psychicznego; U2 - dostrzegać biologiczne przyczyny zarówno prawidłowych, jak i patologicznych zjawisk psychospołecznych; U3 - znać i rozumieć genezę procesów biologicznych, leżących u podstaw procesów psychicznych oraz U4 - umieć wykorzystać tę wiedzę w celu lepszego wyjaśniania przyczyn ludzkich zachowań; U5 - umieć analizować teksty naukowe, a także prezentować i wyjaśniać wybrane zagadnienia z zakresu teorii ewolucji, etologii, socjobiologii, psychofizjologii i genetyki behawioralnej w kontekście ludzkich zachowań.

KOMPETENCJE: Po ukończeniu zajęć student powinien: K1 - akceptować wieloczynnikowe podłoże życia psychicznego i mieć świadomość jego znaczenia; K2 - dostrzegać potrzebę stałego uzupełniania wiedzy w zakresie biologicznych podstaw zachowania; K3 - być otwart(ą)ym na współpracę ze specjalistami innych dyscyplin; K4 - dążyć do holistycznego rozumienia życia psychicznego.

Na ocenę z ćwiczeń składają się: obecność i aktywność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieobecności w ciągu roku) + wygłoszenie referatu na wylosowany temat + ocena z kolokwium.

Na ocenę niedostateczną (2):

- student opanował mniej niż 60% wiedzy i umiejętności, objętych programem nauczania. Udzielane przez niego odpowiedzi są błędne lub niekompletne, nie potrafi wykorzystać wiedzy do wyjaśnienia przyczyn konkretnych ludzkich zachowań i/ lub zjawisk psychospołecznych;

Na ocenę dostateczną (3):

- student opanował minimum 60% wiedzy i umiejętności, objętych programem nauczania. Operuje wiedzą ze zrozumieniem tylko w pewnym wąskim zakresie i potrafi ją wykorzystać do wyjaśnienia tylko niektórych przyczyn ludzkich zachowań i/ lub zjawisk psychospołecznych;

Na ocenę dobrą (4):

- student operuje ze zrozumieniem minimum 80% wiedzy, objętej tokiem nauczania. Potrafi wykorzystać tę wiedzę do wyjaśnienia przyczyn ludzkich zachowań i/ lub zjawisk psychospołecznych;

Na ocenę bardzo dobrą (5):

- student dysponuje w zasadzie pełnym zakresem wiedzy i umiejętności, objętych tokiem nauczania. Potrafi w sposób wyczerpujący i kompetentny zaprezentować wiedzę z zakresu biologicznych podstaw ludzkiego zachowania oraz poprawnie wykorzystuje ją do wyjaśniania genezy i funkcji adaptacji psychofizjologicznych.

1. Zajęcia organizacyjne i wprowadzenie w problematykę przedmiotu;

2. Aplikowanie podstawowych teorii ewolucyjnych do nauk społecznych;

3-4. Psychologia porównawcza jako metoda weryfikacji hipotez ewolucyjnych, dotyczących zachowania;

5. Warsztat psychologa ewolucyjnego: metody identyfikowania problemów adaptacyjnych, metody testowania hipotez ewolucyjnych; źródła danych, służące testowaniu hipotez ewolucyjnych;

6. Problemy adaptacyjne związane z życiem w grupie: teoria mózgu społecznego R. Dunbara, znaczenie modelu budżetów czasowych i mentalizacji;

7. Problemy adaptacyjne związane z życiem w grupie: biologiczne podstawy zachowań moralnych;

8. Problemy adaptacyjne związane z życiem w grupie: adaptacje psychologiczne związane z walką o pozycję społeczną i prestiż;

9. Strategie rozrodcze i neuroendokrynologiczne podstawy zachowań seksualnych;

10. Ludzki umysł w perspektywie teorii selekcji płciowej - koncepcja Geoffreya Millera;

11. Anatomia i chemia miłości według Helen Fisher;

12. Skłonność do ryzyka a atrakcyjność seksualna;

13. Zazdrość seksualna jako adaptacja psychologiczna;

14-15. Podstawowe pojęcia i założenia genetyki zachowania;

Asymilacja wiedzy: dyskusja i praca z literaturą przedmiotu;

Samodzielne dochodzenie do wiedzy: metoda symulacyjna, uczenie się poprzez odkrywanie,

Praktyczne: realizacja zadań badawczych, uczenie się przez działanie.