Historia literatury polskiej - Romantyzm WH-FP-I-2-HLPRom-W-L
Wykład (WYK) Semestr letni 2023/24

Literatura polska lat: 1795-1821

Walka romantyków z klasykami, oprac. Kawyn (BN). Do wyboru 5 artykułów (spośród pism: J. Śniadeckiego, J. Koźmiana K. Brodzińskiego, L. Osińskiego, J. U. Niemcewicza)

Wybicki J., Mazurek Dąbrowskiego

Woronicz J.P., Hymn do Boga

Wirtemberska M., Malwina, czyli domyślność serca

Niemcewicz J. U., Śpiewy historyczne (dwa wybrane utwory)

Feliński A., Hymn na rocznicę ogłoszenia Królestwa Polskiego

Mickiewicz Adam, wiersze filomackie (Oda do młodości, Pieśń filaretów, Żeglarz)

Zorian Dołęga Chodakowski, O Słowiańszczyźnie przed chrześcijaństwem (wybrane fragmenty)

Literatura lat: 1822-1863 (z uwzględnieniem późnej twórczości Cypriana Norwida)

Mickiewicz A. Ballady i romanse (cały cykl),

Mickiewicz A. Sonety (5 sonetów z cyklu odeskiego i 5 sonetów z cyklu krymskiego)

Mickiewicz A. Zdania i uwagi

Mickiewicz A. liryki rzymsko-drezdeńskie (wybrane 3 utwory)

Mickiewicz A. liryki lozańskie

Mickiewicz A. Grażyna, Konrad Wallenrod, Giaur (do wyboru: 1 powieść poetycka spośród trzech proponowanych)

Mickiewicz A. Reduta Ordona

Mickiewicz A. , Dziady II, IV, III, I

Mickiewicz A., Pan Tadeusz (w całości)

Mickiewicz A., Księgi narodu polskiego i Księgi pielgrzymstwa polskiego (wybrane fragmenty)

Mickiewicz A., Literatura słowiańska (wybrane fragmenty - 4 wykłady)

Mickiewicz A., Królewna Lala, Pan Baron (jeden "poemat" do wyboru)

Mickiewicz A., "Trybuna Ludów", "Pielgrzym Polski" (po jednym artykule - do wyboru)

Słowacki J, Wiersze liryczne (szczególnie tom: Ja Orfeusz. Liryki i fragmenty z lat 1836-1849, wybór i wstęp M. Bizan, Warszawa 1974). 5 utworów sprzed 1842 roku i 5 utworów poetyckich napisanych po roku 1842 - do wyboru.

Słowacki J, Godzina myśli (w całości)

Słowacki J., Ojciec zadżumionych, W Szwajcarii, Wacław, Poema Piasta Dantyszka o piekle – 1 poemat (do wyboru, w całości)

Słowacki J., Anhelli

Słowacki J. Kordian

Słowacki J. Balladyna lub Lilla Weneda (do wyboru)

Słowacki J., Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu, Beniowski – pierwszych V pieśni (do wyboru: jeden poemat dygresyjny - w całości, drugi - we fragmentach)

Słowacki J., Król-Duch (Rapsod I)

Słowacki J., Genezis z Ducha (w całości);

Słowacki J. Fantazy, Ksiądz Marek, Sen srebrny Salomei (1 z tych dramatów tzw. "późnych" do wyboru)

Słowacki J., Listy do matki (10 listów - do wyboru)

Krasiński Z., Wybrane poezje (5 utworów)

Krasiński Z. Agaj-Han lub inne opowiadanie (do wyboru)

Krasiński Z., Nie-Boska komedia

Krasiński Z., Irydion

Krasiński Z., Przedświt (wybrane fragmenty)

Krasiński Z., Psalmy przyszłości (Wybrany psalm)

Krasiński Z., Listy (wybór - 20 listów z różnych zbiorów listów: do ojca, do Delfiny Potockiej, do różnych adresatów) lub z antologii: Z. Krasiński, Listy: wybór, oprac. Z. Sudolski, 1997 (BN).

Norwid C., Vade-mecum (5 utworów)

Norwid C., Promethidion (w całości)

Norwid C., Assunta (fragmenty)

Norwid C., Białe kwiaty, Czarne kwiaty (oba utwory - w całości)

Norwid C., Ad leones

Norwid C., Pierścień Wielkiej Damy, Miłość-czysta u kąpieli morskich (1 dramat do wyboru)

Norwid C., Ostatnia z bajek

Fredro A. Pan Geldhab, Mąż i żona, Śluby panieńskie, Pan Jowialski, Zemsta, Dożywocie (do wyboru 2 komedie)

Goszczyński S., Zamek kaniowski

Malczewski A., Maria

Mochnacki M, O literaturze polskiej w wieku XIX (rozdział o "Marii" Malczewskiego)

Kraszewski J.I., Hrabina Cosel, Stara baśń (do wyboru)

Lenartowicz T., Wybór poezji (5 utworów)

Pol W., wiersze (3 utwory)

Rzewuski H., Pamiątki Soplicy (2 gawędy)

Sztyrmer L, Pantofel. Historia mojego kuzyna (Kraków 2002), Frenofagiusz i Frenolesty (Kraków 2002) – 1 utwór do wyboru;

Zaleski B., Wybór poezji (3 utwory)

Żmichowska N., Poganka

literatura uzupełniająca:

F. Claudon i in., Encyklopedia romantyzmu, Warszawa 1997.

Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 1994;

R. Przybylski, A. Witkowska, Romantyzm, Warszawa 1997 (lub inne).

D. Siwicka, Romantyzm 1822-1863, Warszawa 1995.

Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 1994.

E. Szczeglacka-Pawłowska, Romantyzm brulionowy, 2015.

E. Szczeglacka-Pawłowska, Romantyczny homo legens. Zygmunt Krasiński jako czytelnik polskich poetów, Warszawa 2003.

Ewa Szczeglacka-Pawłowska, Owady Norwida. „Ostatnia z bajek”, czyli o piękności istnienia, „Studia Norwidiana” 2021 nr 39, s. 117-134.

Ewa Szczeglacka-Pawłowska, Dzieło sztuki brulionowej. O korespondencji Zygmunta Krasińskiego (w świetle kilku listów z Bad Wildungen), „Tekstualia” 2022/2, s. 29-42.

- w ramach efektu FP1_W08 (Student zna kryteria periodyzacji literatury polskiej i powszechnej, zna kanoniczne dzieła literackie z poszczególnych epok, główne kierunki ich analizy i interpretacji, rozumie ich konteksty kulturowe, zna dorobek krytyczny im poświęcony) student ma wiedzę o literaturze lat 1794-1863, rozpoznaje i określa przemiany zachodzące w estetyce, kulturze, zna ważne daty i wydarzenia historyczne oraz odnoszące się do biografii i twórczości pisarzy. Potrafi scharakteryzować główne kategorie i cechy dzieł romantycznych, zna periodyzację epoki. Umie scharakteryzować problemy genologiczne epoki, przemiany zachodzące w literaturze.

- w ramach efektu FP1_U03 (Student potrafi posługiwać się podstawowymi terminami i narzędziami badawczymi z zakresu literaturoznawstwa oraz samodzielnie przeprowadzić analizę i interpretację dzieła literackiego, teatralnego, filmowego ) student potrafi posłużyć się w analizie oraz interpretacji literatury epoki romantyzmu kategoriami, definicjami i narzędziami badawczymi z obszaru literaturoznawstwa.

- w ramach efektu FP1_K01 (Student jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy literaturoznawczej i konfrontowania jej z najnowszymi

ustaleniami oraz zasięgania opinii ekspertów, a także ciągłego

podnoszenia jej poziomu) student potrafi wykorzystać prace badawcze w procesie analizy tekstów epoki romantyzmu i umie krytycznie podejść do ustaleń badawczych.

Metody oceniania:

Egzamin ustny na zakończenie semestru.

Kryteria oceniania:

Ocenę bardzo dobrą z egzaminu ustnego otrzyma Student, który wykazuje się bardzo dobrą znajomością treści i problematyki dzieł literackich lat 1795-1822, 1822-1863 i twórczości Norwida (do roku 1883). Rozpoznaje i omawia tendencje rozwojowe epoki, konteksty historyczne, estetyczne w stopniu bardzo dobrym. Bardzo sprawnie rozpoznaje problemy genologiczne epoki. Na wysokim poziomie interpretuje dzieła literackie, sprawnie wykorzystuje narzędzia historycznoliterackie i metodologiczne, zna konteksty i źródła, a także główne nurty badań nad epoką.

Ocenę dobrą z egzaminu otrzyma Student, który w stopniu dobrym opanował efekty uczenia się i wskazany materiał. Wykazuje się znajomością problematyki romantyzmu polskiego, zapoznał się z utworami z listy lektur i potrafi dokonać pogłębionej interpretacji utworów literackich.

Ocenę dostateczną z egzaminu otrzyma Student, który w stopniu podstawowym definiuje najważniejsze kategorie i zjawiska literatury epoki, wykazuje się podstawową znajomością literatury przedmiotu, potrafi dokonać interpretacji utworów w sposób schematyczny, na poziomie wiedzy podstawowej.

1. Mapa romantyzmu polskiego.

Oświecenie - Romantyzm: literatura lat 1795-1822; 1822-1863 (1883 - sytuacja Cypriana Norwida - Norwidowski romantyzm).

2. Co to jest romantyzm? Co to jest romantyzm brulionowy?

Kierunki w badaniach nad romantyzmem.

Periodyzacje romantyzmu.

3. Estetyka epoki romantyzmu. O debacie między romantykami a klasykami. Pisma krytycznoliterackie epoki.

4. Dwa początki polskiego romantyzmu: Antoni Malczewski - Adam Mickiewicz. Wizje literatury i jej rozwoju. Wpływ literatury europejskiej na romantyzm polski.

5. Genologie romantyzmu - kierunki rozwoju. Nowe gatunki literackie.

"Dziady" Adama Mickiewicza jako dramat romantyczny (w kontekście epoki i twórczości dramaturgicznej pisarzy romantyzmu)

6. Romantycy wobec tradycji literackiej (tradycja sarmacka a romantyzm i nowa estetyka).

"Pan Tadeusz" jako poemat metafizyczny (w kontekście rozwoju gatunku poematu w romantyzmie).

7. Kierunki rozwoju liryki Adama Mickiewicza.

Wiersze publikowane a liryki "brulionowe".

8.Tajemnice rękopisów a wiedza o romantyzmie.

Mickiewicz "lozański" i "polozański". Pisma późne poety.

9. Romantyzm w "czystej postaci" .

Twórczość Juliusza Słowackiego przed rokiem 1842 (publikowana w epoce).

10. Słowacki "brulionowy" cz. 1. O utworach raptularzowych (Raptularz Wschodni)

11. Ewolucyjny charakter twórczości Słowackiego wobec cezur w historii literatury. Słowacki "brulionowy" cz. 2 (po roku 1842 - twórczość lat ostatnich).

12. Kultura rękopisu wobec kultury druku.

Brulionowe dzieło epistolarne Zygmunta Krasińskiego na tle rozwoju korespondencji romantycznej i tradycji.

13. Liryka (epistolarna i brulionowa) Zygmunta Krasińskiego w świetle tendencji rozwojowych poezji romantycznej.

14. Norwid publikujący i niepublikujący w epoce.

Brulionowość w twórczości poety. Koncepcja poezji i epoki według Cypriana Norwida.

15. Summa romantyzmu - późny Norwid. O "Ostatniej z bajek" - w świetle twórczości poety i tendencji rozwojowych prozy epoki romantyzmu.

Metody dydaktyczne:

Wykład akademicki

Interpretacja dzieła literackiego

Prezentacja multimedialna