Fizjologia z elementami fizjologii klinicznej WMCM-LEN-F-2
Wykład (WYK) Semestr letni 2024/25

Literatura obowiązkowa:

1. Silverthorn DU. Fizjologia człowieka. Zintegrowane podejście, PZWL 2022.

Literatura uzupełniająca:

1. Konturek SJ. Fizjologia człowieka. Konturek, Edra Urban&Partner 2019.

2. Traczyk WZ, Trzebski A. Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, PZWL 2020.

WKML_B.W1, WKML_B.W2,

WKML_B.W3, WKML_B.W4,

WKML_B.W5, WMKL_B.W7,

WMKL_B.W20, WKML_B.W21,

WKML_B.W22, WMKL_B.W23

WKML_B.W24, WKML_C.W49,

WMKL_C.W51, WMKL_B.U7,

WMKL_B.U9, WMKL_C.U20

Zajęcia odbywają się w trybie stacjonarnym w siedzibie Uniwersytetu przy ul. Wóycickiego 1/3.

Wszystkie zajęcia - wykłady, seminaria, ćwiczenia - są obowiązkowe.

Spóźnienie powyżej 15 min nieodwołalnie skutkuje brakiem zgody na uczestniczenie w zajęciach i wpisaniem nieobecności. Osoba spóźniona poniżej 15 minut ma obowiązek we własnym zakresie dopilnować wpisania obecności przez nauczyciela prowadzącego zajęcia po ich bezpośrednim zakończeniu. Powtarzające się spóźnienia zakłócające przebieg zajęć innym studentom mogą być potraktowane jak nieobecność przez osobę prowadzącą zajęcia.

Student ma obowiązek być na wszystkich zajęciach, wykładach, seminariach i ćwiczeniach. Każda nieobecność niezależnie od jej przyczyny musi zostać odrobiona w formie wyznaczonej przez koordynatora przedmiotu. W sytuacji więcej niż 3 nieobecności w semestrze, niezależnie od ich przyczyny, student jest zobowiązany do zdania kolokwium zaliczającego z całej wiedzy z fizjologii pod koniec semestru letniego, w formie wskazanej przez koordynatora przedmiotu, w celu uzyskania możliwości przystąpienia do egzaminu.

Każdy student ma obowiązek odbywania zajęć z własną grupą (odpowiednio ćwiczeniową, seminaryjną i wykładową).

Nie ma żadnej możliwości dokonywania zamiany terminu zajęć pomiędzy grupami. Wyjątek stanowią wyłącznie osoby z Indywidualną Organizacją Studiów oraz osoby z pisemną zgodą Pana Dziekana/Pani Dziekan na zamianę grup na zajęciach, której kopia ma być dostarczona do Zakładu Fizjologii Człowieka i Patofizjologii.

W trakcie wykładów, seminariów lub ćwiczeń może zostać przeprowadzony sprawdzian pisemny oceniający przygotowanie do zajęć, tzw. „wejściówka”. Niezaliczenie 2 lub więcej „wejściówek” skutkuje koniecznością zaliczenia kolokwium ustnego i pisemnego obejmującego zakres wiedzy z całej fizjologii, odbywającego się w czerwcu, w celu uzyskania możliwości dopuszczenia do egzaminu. Podobnie, w sytuacji gdy nauczyciel prowadzący zajęcia oceni stopień przygotowania studentów do zajęć za niewystarczający, możliwe jest przeprowadzenie niezapowiedzianego sprawdzianu ustnego lub pisemnego, a ocena z niego jest traktowana na równi z ocenami z wejściówek.

Ogólne zasady zaliczenia przedmiotu:  

Zakres wymaganej wiedzy do egzaminu obejmuje fizjologię człowieka oraz elementy patofizjologii i zagadnienia kliniczne znajdujące się w podręcznikach należących do literatury obowiązkowej oraz przedstawiane przez nauczycieli w trakcie zajęć. Obowiązuje całość materiału zawarta w podręczniku oraz przedstawiana na zajęciach, wykładach, seminariach oraz ćwiczeniach. Zakresy tematyczne przedstawione w sylabusie mają charakter orientacyjny, mając na celu ułatwienie przygotowania się do zajęć.

Podstawą dopuszczenia do egzaminu jest obecność na wszystkich ćwiczeniach, seminariach i wykładach oraz zaliczenie dwóch kolokwiów w formie testu jednokrotnego wyboru, jednego w semestrze zimowym, drugiego w semestrze letnim. Osoby z nieobecnościami oraz osoby z dwoma lub więcej ocenami niedostatecznymi ze sprawdzianów w trakcie zajęć zostaną dopuszczone do egzaminu po zdaniu dodatkowego kolokwium ustnego i pisemnego z wiedzy z zakresu całej fizjologii, odbywającego się w czerwcu. Minimalny próg zaliczenia kolokwiów to 60% prawidłowych odpowiedzi.

Możliwe jest przystąpienie do egzaminu w terminie zerowym. Warunkiem jest uzyskanie średniej oceny z kolokwiów 4,5 lub wyższej. Egzamin zerowy będzie odbywał się w formie ustnej i jest terminem dodatkowym dla studentów spełniających kryteria kwalifikacyjne.

Podstawą zaliczenia przedmiotu jest egzamin testowy złożony ze 100 pytań jednokrotnego wyboru, odbywający się w sesji letniej. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie minimum 60% prawidłowych odpowiedzi.

<60% pkt – niedostateczny (2)

60-67% pkt – dostateczny (3)

68-75% pkt – dość dobry (3,5)

76-83% pkt – dobry (4,0)

84-91% pkt - ponad dobry (4,5)

92-100% pkt – bardzo dobry (5)

Egzamin poprawkowy odbędzie się w formie ustnej lub pisemnej.

1. TYDZIEN DYDAKTYCZNY

Układ przedsionkowy. Opuszkowe, mostowe i śródmózgowe obszary kontrolujące ruch. Kora ruchowa. Zwoje podstawy. Móżdżek.

1. Budowa i funkcje aparatu przedsionkowego:

• Mechanizm przetwarzania sygnału w komórkach włosowych

• Funkcja kanałów półkolistych. Przekazywanie pobudzenia do nerwu przedsionkowego

• Funkcja woreczka i łagiewki

• Połączenia nerwowe aparatu przedsionkowego

• Jądra przedsionkowe. Układ przedsionkowo-rdzeniowy

• Regulacja napięcia mięśniowego i równowagi ciała przez układ przedsionkowy

• Interakcja układu przedsionkowego z układem wzrokowym - odruch przedsionkowo-oczny, oczopląs porotacyjny i lokomocyjny

2. Organizacja i czynność móżdżku:

• Podział czynnościowy móżdżku

• Organizacja neuronalna kory móżdżku struktury kory móżdżku

• Połączenia móżdżku

• Rola móżdżku w utrzymaniu postawy ciała, regulacji napięcia mięśniowego, koordynacji ruchów dowolnych

• Efekty uszkodzenia móżdżku

3. Kora ruchowo-czuciowa:

• Organizacja neuronów kory motorycznej i połączenia z innymi obszarami kory mózgowej etapy tworzenia ruchu

• Zstępujące drogi ruchowe - drogi korowo-rdzeniowe, drogi ruchowe pochodzące z pnia mózgu

4. Jądra podstawy

• Regulacja czynności motorycznej przez jądra podstawy (pętla skorupy, pętla jądra ogoniastego)

• Mechanizm planowania i wykonywania ruchów dowolnych

2. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Fizjologia układu sercowo-naczyniowego III. Podstawy elektrokardiografii:

1. Odprowadzenia elektrokardiograficzne i osie odprowadzeń kończynowych:

• Dwubiegunowych

• Jednobiegunowych

• Przedsercowych

2. Załamki, odstępy i odcinki elektrokardiogramu - mechanizm powstawania

3. Określenie rytmu serca - cechy rytmu zatokowego

4. Oś elektryczna serca - znaczenie kliniczne

4.TYDZIEN DYDAKTYCZNY

Zmiany w funkcjonowaniu poszczególnych układów u kobiety ciężarnej (krążenia, oddechowego, moczowego, pokarmowego i inne)

5. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Fizjologia układu sercowo-naczyniowego IV. Rola śródbłonka w regulacji światła naczyń.

1. Śródbłonek jako narząd wydzielania. Regulacja światła naczyń przez czynniki wydzielane przez śródbłonek:

• Tlenek azotu

• Prostacyklina

• Prostaglandyny

• Tromboksan

• Endotelina

2. Czynniki warunkujące wielkość średnicy naczyń tętniczych i żylnych:

• Podstawowe napięcie miogenne ściany naczyń

• Wpływ unerwienia na mięśnie gładkie naczyń

• Wpływ metabolitów na mięśnie gładkie naczyń

6. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Wielka Synapsa - etap uczelniany

7. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Oś podwzgórzowo-przysadkowa

Oś podwzgórzowo-przysadkowa i sprzężenie zwrotne:

• Podwzgórzowe hormony uwalniające i hamujące

• Hormony przedniego płata przysadki

8. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Budowa i funkcje wątroby.

10. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Fizjologia układu moczowego.

1. Anatomia czynnościowa nerek

2. Struktura i funkcja nefronu

3. Odrębności czynnościowe i anatomiczne krążenia nerkowego

4. Mechanizm i regulacja powstawania moczu pierwotnego (filtracja kłębuszkowa: błona filtracyjna, efektywne ciśnienie filtracyjne)

5. Transport kanalikowy. Równowaga kłębuszkowo-kanalikowa

6. Zagęszczanie i rozcieńczanie moczu: wzmacniacz i wymiennik przeciwprądowy, rola mocznika

7. Regulacja gospodarki wapniowo- fosforanowej przez nerki

8. Hormonalna funkcja nerek (erytropoetyna, witamina D)

9. Rola nerek w regulacji ciśnienia tętniczego

9. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Fizjologia wysiłku fizycznego. Energetyka wysiłkowa.

1. Źródła energii do pracy mięśni szkieletowych

2. Wykorzystanie źródeł energii w zależności od rodzaju, czasu trwania i intensywności wysiłku

3. Spoczynkowe i wysiłkowe pochłanianie tlenu

4. Deficyt i dług tlenowy. Równowaga czynnościowa podczas pracy fizycznej

5. Współczynnik oddechowy

6. Współczynnik pracy użytecznej

7. Metody pomiaru wydolności i ich uzasadnienie fizjologiczne

11. TYDZIEN DYDAKTYCZNY

Krew - składniki morfotyczne krwi oraz ich znaczenie

1. Podział i funkcje leukocytów

2. Funkcje płytek krwi

3. Przydatność kliniczna odczynu Biernackiego (OB)

4. Zmiany patologiczne w układzie czerwonokrwinkowym - niedokrwistości, policytemie, hemoglobinopatie, hemoglobinuria

5. Przyczyny niedoboru i nadmiaru żelaza w organizmie - wybrane jednostki chorobowe

6. Zmiany patologiczne w układzie białokrwinkowym - leukocytoza, leukopenia

Hematopoeza. Układ czerwonokrwinkowy

1. Hematopoeza

2. Budowa i funkcje erytrocytów

3. Hemoglobina - rodzaje, właściwości

4. Krzywa dysocjacji hemoglobiny

5. Transport gazów we krwi

6. Rola erytropoetyny

14. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Kolokwium zaliczające II semestr

15. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Procesy starzenia organizmu.

Wykład informacyjny, pogadanka, opowiadanie, opis, prelekcja, objaśnienie lub wyjaśnienie.