Ontologia WF-FI-N112-ON
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2024/25

Literatura obowiązkowa

1. W. Stróżewski, Ontologia, Kraków 2004.

2. R. Ingarden, Spór o istnienie świata, tłum. Gierulanka D., t. 1, Warszawa 1987.

3. E, Morawiec, P. Mazanka, Metafizyka klasyczna wersji egzystencjalnej, Warszawa 2006.

Literatura uzupełniająca:

Ajdukiewicz K., W sprawie pojęcia istnienia, w: Tenże, „Język i poznanie”, t. 1,Warszawa 1960.

Czeżowski T., O indywiduach oraz istnieniu, w: „Szkice filozoficzne Romanowi Ingardenowi w darze”, Warszawa-Kraków 1964.

Grygianiec M., Identyczność i trwanie. Studium ontologiczne, Warszawa 2007.

Heidegger M., Wprowadzenie do metafizyki, tłum. Marszałek R., Warszawa 2000.

Inwagen P. van, Dwa pojęcia światów możliwych, w: red. Gutowski P., Szubka T., "Metafizyka w filozofii analitycznej", Lublin 1995.

Jadacki J. J., Spór o granice istnienia, Warszawa 1998.

Krąpiec M. A., Metafizyka, Lublin 1978.

Krzysztofiak W., Koncepcje sposobu istnienia negatywnych stanów rzeczy, w: Kowalski Z., Krysztofial W., Biłat A., "Koncepcje negatywnych stanów rzeczy", Lublin 1998.

Lewis D., Światy możliwe, w: red. Gutowski P., Szubka T., "Metafizyka w filozofii analitycznej", Lublin 1995.

Meinong A., O teorii przedmiotu, tłum. Lubowiecki T., Mizera J., w: „Principia” 1994, t. 8 – 9.

Morawiec E., Odkrycie egzystencjalnej wersji metafizyki klasycznej, Warszawa 2006.

Perzanowski, Byt, w: „Studia Filozoficzne, 1988, 6-7.

Stępień A. B., Wprowadzenie do metafizyki, Kraków 1964.

Stróżewski W., O sposobach istnienia, w: red. Janik J. A., „Nauka, religia, dzieje. Co znaczy realnie być…?, Kraków 1996.

Wojtysiak J., Istnienie. Podstawowe koncepcje, w: „Studia metafilozoficzne”, t. 2, Lublin 2002.

Wiedza:

wszechstronnie zna i dogłębnie rozumie podstawowe zagadnienia w zakresie ontologii, ma gruntowną znajomość metod badawczych i strategii argumentacyjnych w ontologii.

Umiejętności:

potrafi stosować odpowiednie metody poznawcze do różnych zagadnień w ramach kilku wybranych typów ontologii.

Kompetencje społeczne:

zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego.

Metoda oceny:

egzamin ustny

Kryteria oceniania

Wiedza:

ocena niedostateczna (2) - student nie wie jakie są podstawowe problemy ontologiczne i jakie są propozycje ich rozwiązania

ocena dostateczna (3) student wie jakie są podstawowe problemy ontologiczne i jakie są propozycje ich rozwiązania, ale nie zna sposobów dochodzenia do wymienionych rozwiązań

ocena dobra (4) - student zna rozwiązania omawianych problemów ontologicznych oraz sposoby dochodzenia do nich

ocena bardzo dobra (5) - student zna rozwiązania szczegółowych problemów ontologicznych w różnych kierunkach filozoficznych oraz rozumie szczegółowe strategie argumentacyjne.

Umiejętności:

Oceniana jest umiejętność przeprowadzenia argumentacji na rzecz danej tezy ontologicznej w ramach określonego kierunku filozoficznego oraz umiejętność oceny takiej argumentacji.

Kompetencje społeczne:

Ocenie podlega świadomość potrzeby badań podstawowych i ich przełożenia na zastosowania praktyczne (moralność) oraz teoretyczne nie filozoficzne (podstawy nauk).

1. Kwestie terminologiczne - nazwy: "filozofia pierwsza", "metafizyka", "ontologia", "filozofia bytu".

2. Geneza podstawowych problemów ontologicznych

3. Pierwsze próby wyjaśnienia świata. Pytanie o rację i zagadnienie "arche"

4. Sposoby rozumienia bytu

5. Zagadnienie istoty 1

6. Zagadnienie istoty 2

7. Spór o uniwersalia

8. Problematyka istnienia i zagadnienie sposobów istnienia

9. Zagadnienie niebytu i nicości. Negatywne fakty i stany rzeczy

10. Transcendentalia

11. Problematyka przedmiotu

12. Zagadnienie przyczynowości

13. Problem tożsamości rzeczy w czasie

14. Ontologiczna problematyka czasu

15. Światy możliwe

Metody dydaktyczne: wykład informacyjny, pytania i kilkuminutowa dyskusja na zakończenie wykładu.