K: Blaski i cienie sekularyzacji. Okres od starożytności do odrodzenia. Ujęcie filozoficzno-historyczne
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WF-FI-1123-KFMAZ20 |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.1
|
Nazwa przedmiotu: | K: Blaski i cienie sekularyzacji. Okres od starożytności do odrodzenia. Ujęcie filozoficzno-historyczne |
Jednostka: | Instytut Filozofii |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom przedmiotu: | podstawowy |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | FI1_W10 FI1_W14 FI1_U05 FI1_U13 FI1_K02 |
Skrócony opis: |
Podczas konserwatorium spróbujemy przedyskutować filozoficzne i polityczno-społeczne źródła „oddalania się człowieka od Boga”, a wyrażające się się w takiej postawie jak sekularyzacja i sekularyzm. Friedricha Schelling (+1854) trafnie zauważył, że raczej „nie ma sensu pytanie o to, jak człowiek może dojść do Boga; prawdziwe pytanie dotyczy raczej tego, dlaczego i jak mógł się od Boga oddalić?”. Podczas zajęć będziemy poszukiwać przyczyny tego „oddalenia się od Boga” w okresie od starożytności do odrodzenia. |
Pełny opis: |
W świecie współczesnym dokonuje się w sferze wiary i praktyk religijnych ważna zmiana. W kulturze zachodniej religia staje się tylko jednym z wielu sektorów życia społecznego, a nie jak kiedyś było - rozpowszechnionym i wpływowym czynnikiem, kształtującym społeczeństwa. Wielu ludzi, szczególnie z naukowego środowiska, wydaje się być zamkniętymi na problemy religijne. Nietrudno zauważyć, ze żyjemy w świecie, który na różne sposoby przeciwstawia się wierze religijnej, „żyjemy w dramatycznej próbie dążącej do zgaszenia światła Boga żywego" (H. de Lubac). Ujmując zagadnienie nieco inaczej można powiedzieć, że obecny świat charakteryzują zasadniczo dwa momenty. Za pierwszy uznaje się niechęć w uznawaniu jakiegokolwiek autorytetu w głoszeniu prawdy. Postawa ta dotyka również religię, która nie posiada już wyłączności w przekazywaniu sensu życia, osłabła jej moc wyjaśniająca ludzkie życie. Bóg po prostu przestał być potrzebny w wyjaśnieniu problemu sensu (H. Waldenfels). Człowiek nierzadko żyje tak jak gdyby Boga nie było. Uczyniono Go „wielkim nieobecnym w kulturze i społecznej świadomości narodów" (Jan Paweł II). Za drugi moment uznaje się fakt ogromnego pluralizmu w świecie występującego w najróżniejszych płaszczyznach zarówno jednostkowego, jak i społecznego życia. Na co dzień spotyka się wielość języków, sposobów myślenia, wielość form społecznych, systemów gospodarczych, opcji politycznych, a także kultur i religii. To również przyczynia się do osłabienia pozycji chrześcijaństwa we współczesnym świecie. Wspomniane powyżej cechy współczesnej kultury, stanowią obok wielu innych cech, oblicze tego, co nazywamy sekularyzacją i sekularyzmem. Podczas konserwatorium spróbujemy przedyskutować filozoficzne i polityczno-społeczne źródła „oddalania się człowieka od Boga”. W pierwszym semestrze zwrócimy uwagę na źródła tkwiące w okresie starożytnym i w średniowieczu. W semestrze drugim przebadamy okres od odrodzenia do współczesności. |
Literatura: |
- Materiały zamieszczone na platformie e-learningowej. - P. Gołubców, "Żyć tak, jak gdyby Bóg nie istniał. Sekularyzm jako współczesne zagrożenie dla integralnego rozwoju osoby ludzkiej", Wrocław 2013. - Ł. Kutyło, "Teorie socjologiczne a religia. Między sekularyzacją a desekularyzacją", Łódź 2012. - "Ateizm oraz irreligia i sekularyzacja", wybór i oprac. F. Adamski, Kraków 2011. - A. Draguła, Ocalić Boga. Szkice z teologii sekularyzacji, Warszawa 2010. - "Nadzieje i zagrożenia sekularyzacji", red. C. Korzec, R. Misiak, Szczecin 2010. - K. Dobbelaere, "Sekularyzacja. Trzy poziomy analizy", tłum. R. Babińska, Kraków 2008. - K. Zielińska, "Spory wokół teorii sekularyzacji", Kraków 2008. - J. Mariański, "Sekularyzacja i desekularyzacja w nowoczesnym świecie", Lublin 2006. - P. Norris, "Sacrum i profanum. Religia i polityka na świecie", tłum. R. Babińska, Kraków 2006. - David Berliński, "Szatańskie urojenie. Ateizm i jego pretensje naukowe". Prószyński i S-ka. - Andre Comte-Sponville, "Duchowość ateistyczna. Wprowadzenie do duchowości bez Boga". Wyd. Czarna Owca (dawniej Jacek Santorski & Co.) - Mazanka P., "Źródła sekularyzacji i sekularyzmu w kulturze europejskiej", Warszawa 2004. - Marek Lipski, "Dlaczego nie jestem ateistą", Wyd. Nieateista - Sławomir Zatwardnicki „Ateizm urojony”, Wydawnictwo M. - B. S. Turner, "Religion and modern society. Citizenship, secularisation, and the state", Cambridge 2012. - B. S. Turner, "Secularization". Vol. 1, "Defining secularization. The secular in historical and comparatice perspective", Vol. 2, "The sociology of secularization", Los Angeles 2010. |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
Kompetencje społeczne: - Student(ka) zachowuje otwartość na różne argumenty dotyczące problemu sekularyzacji, sekularyzmu, ateizmu, rozumiejąc przyczyny i konsekwencje tych zjawisk. - Potrafi wejść w rzeczą dyskusję z osobami reprezentującymi różne światopoglądy. - Rozumie relację pomiędzy naukami przyrodniczymi, filozofią, a teologią. - Potrafi odróżnić przejawy i formy religii prawdziwej od tzw. pseudoreligii. Punkty ECTS: udział w wykładzie - 30 przygotowanie do wykładu i lektura tekstów - 30 przygotowanie do zaliczenia - 25 konsultacje - 5 SUMA GODZIN 90 [90:30=3] LICZBA ECTS – 3 |
Metody i kryteria oceniania: |
Metody i kryteria ocenienia: - ocena niedostateczna (2) - student nie zna podstawowych zagadnień omówionych na konserwatorium - ocena dostateczna (3) - student pobieżnie orientuje się w problematyce konserwatorium, wymienia omówione zagadnienia, nie potrafi jednak dokonać głębszej analizy prezentowanych problemów - ocena dobra (4) - student zna wszystkie poruszane na zajęciach zagadnienia, szczegółowo charakteryzuje kluczowe pojęcia związane z sekularyzacją i ateizmem. - ocena bardzo dobra (5) - student zna szczegółowo rozwiązania wszystkich omawianych zagadnień, oraz twórczo i krytycznie potrafi odnieść się do każdego z nich. - Szczegółowe kryteria oceniania zostaną podane na pierwszym wykładzie. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.