Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Filozofia pieniądza

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WF-FI-WSE-EKO-PIL21
Kod Erasmus / ISCED: 08.1 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0223) Filozofia i etyka Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Filozofia pieniądza
Jednostka: Instytut Filozofii
Grupy: Grupa przedmiotów ogólnouczelnianych - obszar nauk humanistycznych i społecznych (studia I st. i JM)
Punkty ECTS i inne: 2.50 (zmienne w czasie) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się:

filozofia

Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

FI1_W01; FI1_W06;

FI1_W08; FI1_W09; FI1_U08;

FI1_K01; FI1_K03; FI1_K05;

Skrócony opis:

Zajęcia poświęcone będą relacji pomiędzy wartościami wymiennymi reprezentowanymi między innymi przez pieniądz i innymi rodzajami wartości, przede wszystkim wartościami moralnym, choć uwzględnię również wartości estetyczne. Historyczną podstawą rozważań będzie klasyczne dzieło Georga Simmel’a z początku XX wieku Filozofia pieniądza. Główna części wykładu będzie poświęcona współczesnym próbom włączenia rozważań ekonomicznych i teorio-decyzyjnych do rozważań etycznych. Można powiedzieć, że mamy dziś do czynienia ze swoistą rewolucją w pojmowaniu norm. Jest ona motywowana przez ekonomię. Przeciwstawia się tradycyjnemu podejściu, w którym normy (moralne, prawne, estetyczne, społeczne, egzystencjalne) było postrzegane jako przeciwstawne w stosunku do wartości wymiennych (ekonomicznych). Zastanowimy się nad szansami i ograniczeniami tej rewolucji.

Pełny opis:

Zajęcia poświęcone będą relacji pomiędzy wartościami wymiennymi reprezentowanymi między innymi przez pieniądz i innymi rodzajami wartości, przede wszystkim wartościami moralnym, choć uwzględnię również wartości estetyczne. Historyczną podstawą rozważań będzie klasyczne dzieło Georga Simmel’a z początku XX wieku Filozofia pieniądza. Główna części wykładu będzie poświęcona współczesnym próbom włączenia rozważań ekonomicznych i teorio-decyzyjnych do rozważań etycznych. Nawiążę do teorii Jerome’a Broome, do współczesnej teorii decyzji oraz do ekonomicznego nurtu w filozofii prawa zwanego Law&Economics. Zgodnie z wymienionymi nurtami rozważań wartości ekonomiczne muszą być zintegrowane z innymi wartościami w procesie kształtowania się sądu moralnego oraz prawnego, a mówiąc szerzej, z naszym pojmowaniem norm, powinności i wartości w ogóle. Z niewielką tylko przesadą można powiedzieć, że mamy dziś do czynienia ze swoistą rewolucją ekonomiczną w pojmowaniu norm. Przeciwstawia się to tradycyjnemu podejściu, w którym normy (moralne, prawne, estetyczne, społeczne, egzystencjalne) były często postrzegane jako przeciwstawne w stosunku do wartości wymiennych (ekonomicznych). Zastanowimy się nad szansami i ograniczeniami tej rewolucji.

Georg Simmel to postać ważna dla historii filozofii i socjologii. W Filozofii pieniądza przedstawia tezę o pochodzeniu wartości z relacji wymiany. Wartość wymienna zakłada możliwość i intencję rezygnacji z bezpośredniej konsumpcji, która staje się potencjalna. Jej rozmiar reprezentowany jest przez pieniądz, który z czasem staje się czymś coraz bardziej abstrakcyjnym, oderwaniem od materialnych ekwiwalentów. Odejście od parytetu złota było w historii pieniądza ostatnim aktem tego oderwania się. Pieniądz nie jest zdolny do wyrażania wszystkich wartości, jednak sukces pieniądza w kształtowaniu gospodarki i cywilizacji w ogóle sprawił, że nie ustają poszukiwania uniwersalnego sposobu wyrażania tego co cenne. Jest to trudne zadanie, ponieważ różne przedmioty, stany, procesu są dla ludzi cenne na wiele różnych sposobów, nie mających ze sobą wiele wspólnego. Od lat czterdziestych XX wieku wielkie nadzieje wiąże się z teoria decyzji i w szczególności z teorią subiektywnej preferencji (John von Neumann, Oskar Morgenstern, Leonard Savage). Wartość wydaje się w tej perspektywie funkcją skłonności do wybierania raczej działania A niż B w sytuacji, gdy dane jest prawdopodobieństwo osiągnięcia oczekiwanego skutku obu działań. Można też wykorzystywać zależność odwrotną: badać subiektywne poczucie prawdopodobieństwa mając dane wartości i obserwowalne skłonności decyzyjne. Najciekawsza jest tu historia badania paradoksów związanych z preferencjami i próby ich usunięcia przez uporządkowanie (za pomocą aksjomatyzacji) systemu preferencji. Otrzymywany w tych próbach model formalny ma charakter normatywny: postuluje reguły jakie powinien zachować racjonalny podmiot, którego system preferencji nie generuje sprzeczności. Problem polega na tym, że w działaniu nie stosujemy w pełni tego rodzaju postulatów. Zadaniem filozoficznym jest wyznaczenie racjonalnymi środkami pewnej granicy racjonalnych oczekiwań, co zdaniem niektórych filozofów (Ludwig Wittgenstein) jest niemożliwe. Tym niemniej wbudowywanie pewnej dozy racjonalności ekonomicznej w inne systemy decyzyjne jest faktem. Filozof brytyjski John Bromme bada zależności pomiędzy ekonomia i etyka w takich książkach jak Weighting Goods oraz Ethics out of Economics. Z kolei chicagowska szkoła prawnicza (Richard Posner, Economic Analysis of Law) upowszechniła ekonomiczne podejście do prawa. W czasie zajęć przyjrzymy się tym próbom z filozoficznego punktu widzenia, badając wnikanie ekonomii do aksjologii i jego konsekwencje.

Literatura:

G. Simmel, Filozofia pieniadza

J. Sokołowska, Psychologia decyzji ryzykownych

Efekty kształcenia i opis ECTS:

W zakresie wiedzy: podstawowa orientacja w zakresie ekonomicznej analizy prawa, teorii decyzji, oraz częściową znajomość historycznego tła tych dziedzin, w szczególności koncepcji Georga Simmel'a

W zakresie umiejętności: Stosowanie ogólnych założeń teorii decyzji do analizy przykładów. Dostrzegani abstrakcyjnego wymiaru działania, w tym jego wymiaru probabilistycznego.

W zakresie postaw: Gotowość do praktycznego wykorzystania wiedzy ekonomicznej i teorio-decyzyjnej w analizie działania, krytycyzm i dążenie do doskonalenia postawy racjonalnej.

Metody i kryteria oceniania:

Esej. Próba własnej analizy sytuacji wyboru z wykorzystanem narzędzi ekonomii i teorii decyzji.

Praktyki zawodowe:

nd

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 15 godzin, 60 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Robert Piłat
Prowadzący grup: Robert Piłat
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

PO/H1 - obszar nauk humanistycznych - I stopień/JM

Skrócony opis:

ajęcia poświęcone będą relacji pomiędzy wartościami wymiennymi reprezentowanymi między innymi przez pieniądz i innymi rodzajami wartości, przede wszystkim wartościami moralnym, choć uwzględnię również wartości estetyczne. Historyczną podstawą rozważań będzie klasyczne dzieło Georga Simmel’a z początku XX wieku Filozofia pieniądza. Główna części wykładu będzie poświęcona współczesnym próbom włączenia rozważań ekonomicznych i teorio-decyzyjnych do rozważań etycznych. Nawiążę do teorii Jerome’a Broome, do współczesnej teorii decyzji oraz do ekonomicznego nurtu w filozofii prawa zwanego Law&Economics. Zgodnie z wymienionymi nurtami rozważań wartości ekonomiczne muszą być zintegrowane z innymi wartościami w procesie kształtowania się sądu moralnego oraz prawnego, a mówiąc szerzej, z naszym pojmowaniem norm, powinności i wartości w ogóle. Z niewielką tylko przesadą można powiedzieć, że mamy dziś do czynienia ze swoistą rewolucją ekonomiczną w pojmowaniu norm. Przeciwstawia się to tradycyjnemu podejściu, w którym normy (moralne, prawne, estetyczne, społeczne, egzystencjalne) były często postrzegane jako przeciwstawne w stosunku do wartości wymiennych (ekonomicznych). Zastanowimy się nad szansami i ograniczeniami tej rewolucji.

Pełny opis:

Zajęcia poświęcone będą relacji pomiędzy wartościami wymiennymi reprezentowanymi między innymi przez pieniądz i innymi rodzajami wartości, przede wszystkim wartościami moralnym, choć uwzględnię również wartości estetyczne. Historyczną podstawą rozważań będzie klasyczne dzieło Georga Simmel’a z początku XX wieku Filozofia pieniądza. Główna części wykładu będzie poświęcona współczesnym próbom włączenia rozważań ekonomicznych i teorio-decyzyjnych do rozważań etycznych. Nawiążę do teorii Jerome’a Broome, do współczesnej teorii decyzji oraz do ekonomicznego nurtu w filozofii prawa zwanego Law&Economics. Zgodnie z wymienionymi nurtami rozważań wartości ekonomiczne muszą być zintegrowane z innymi wartościami w procesie kształtowania się sądu moralnego oraz prawnego, a mówiąc szerzej, z naszym pojmowaniem norm, powinności i wartości w ogóle. Z niewielką tylko przesadą można powiedzieć, że mamy dziś do czynienia ze swoistą rewolucją ekonomiczną w pojmowaniu norm. Przeciwstawia się to tradycyjnemu podejściu, w którym normy (moralne, prawne, estetyczne, społeczne, egzystencjalne) były często postrzegane jako przeciwstawne w stosunku do wartości wymiennych (ekonomicznych). Zastanowimy się nad szansami i ograniczeniami tej rewolucji.

Georg Simmel to postać ważna dla historii filozofii i socjologii. W Filozofii pieniądza przedstawia tezę o pochodzeniu wartości z relacji wymiany. Wartość wymienna zakłada możliwość i intencję rezygnacji z bezpośredniej konsumpcji, która staje się potencjalna. Jej rozmiar reprezentowany jest przez pieniądz, który z czasem staje się czymś coraz bardziej abstrakcyjnym, oderwaniem od materialnych ekwiwalentów. Odejście od parytetu złota było w historii pieniądza ostatnim aktem tego oderwania się. Pieniądz nie jest zdolny do wyrażania wszystkich wartości, jednak sukces pieniądza w kształtowaniu gospodarki i cywilizacji w ogóle sprawił, że nie ustają poszukiwania uniwersalnego sposobu wyrażania tego co cenne. Jest to trudne zadanie, ponieważ różne przedmioty, stany, procesu są dla ludzi cenne na wiele różnych sposobów, nie mających ze sobą wiele wspólnego. Od lat czterdziestych XX wieku wielkie nadzieje wiąże się z teoria decyzji i w szczególności z teorią subiektywnej preferencji (John von Neumann, Oskar Morgenstern, Leonard Savage). Wartość wydaje się w tej perspektywie funkcją skłonności do wybierania raczej działania A niż B w sytuacji, gdy dane jest prawdopodobieństwo osiągnięcia oczekiwanego skutku obu działań. Można też wykorzystywać zależność odwrotną: badać subiektywne poczucie prawdopodobieństwa mając dane wartości i obserwowalne skłonności decyzyjne. Najciekawsza jest tu historia badania paradoksów związanych z preferencjami i próby ich usunięcia przez uporządkowanie (za pomocą aksjomatyzacji) systemu preferencji. Otrzymywany w tych próbach model formalny ma charakter normatywny: postuluje reguły jakie powinien zachować racjonalny podmiot, którego system preferencji nie generuje sprzeczności. Problem polega na tym, że w działaniu nie stosujemy w pełni tego rodzaju postulatów. Zadaniem filozoficznym jest wyznaczenie racjonalnymi środkami pewnej granicy racjonalnych oczekiwań, co zdaniem niektórych filozofów (Ludwig Wittgenstein) jest niemożliwe. Tym niemniej wbudowywanie pewnej dozy racjonalności ekonomicznej w inne systemy decyzyjne jest faktem. Filozof brytyjski John Bromme bada zależności pomiędzy ekonomia i etyka w takich książkach jak Weighting Goods oraz Ethics out of Economics. Z kolei chicagowska szkoła prawnicza (Richard Posner, Economic Analysis of Law) upowszechniła ekonomiczne podejście do prawa. W czasie zajęć przyjrzymy się tym próbom z filozoficznego punktu widzenia, badając wnikanie ekonomii do aksjologii i jego konsekwencje.

Literatura:

G. Simmel, Filozofia pieniądza

J. Sokołowska, Psychologia decyzji ryzykownych

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)