Biomonitoring
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WF-OB-BMON |
Kod Erasmus / ISCED: |
07.2
|
Nazwa przedmiotu: | Biomonitoring |
Jednostka: | Centrum Ekologii i Ekofilozofii |
Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe dla 1 roku studiów II stopnia magisterskich MONITORING |
Punkty ECTS i inne: |
0 LUB
3.00
(w zależności od programu)
|
Język prowadzenia: | polski |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | OB2_W01 OB2_W06 OB2_W09 OB2_W10 OB2_U01 OB2_U05 OB2_U09 OB2_U13 OB2_K06 |
Wymagania wstępne: | student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu nauk przyrodniczych |
Skrócony opis: |
Student pozna zasady prowadzenia biomonitoringu w szczególności monitoringu stanu środowiska glebowego w różnych siedliskach (zaburzonych i naturalnych) na podstawie fauny glebowej. W trakcie zajęć omówiona zostanie rola organizmów glebowych w przebiegu procesów glebotwórczych, w utrzymaniu żyzności gleby, w zachowaniu równowagi ekologicznej w glebie. Omówione zostaną przyczyny degradacji środowiska oraz możliwości wykorzystania żywych organizmów do oceny stanu i/lub stopnia zanieczyszczenia gleby, wody i powietrza. |
Pełny opis: |
Gleba jako żywy system zawierający zespoły organizmów, zróżnicowane zarówno pod względem taksonomicznym, jak i funkcjonalnym. Rola zwierząt glebowych w przebiegu procesów glebotwórczych, w procesach przekształceń materii organicznej (mineralizacja i humifikacja) w utrzymaniu żyzności gleby, oraz w zachowaniu równowagi ekologicznej w glebie (2h). Podział organizmów glebowych w zależności od wielkości (mikro-, mezo-, makro- i megafauna) oraz warstwy gleby, w której występują (epigeiczne, hemiedaficzne i euedaficzne). Drylosfera – sfera działania dżdżownic – gatunki inżynierskie (2h). Czynniki fizyczne i chemiczne środowiska glebowego wpływające na rozwój, występowanie i dynamikę populacji nicieni, skoczogonków, wazonkowców, dżdżownic, pajęczaków, chrząszczy, ślimaków. Przystosowania fauny do warunków glebowych. Degradacja gleb, wpływ chemizacji i intensyfikacji rolnictwa na środowisko glebowe. Wykorzystanie zwierząt glebowych w badaniach monitoringowych jako indykatorów stanu środowiska glebowego (2h). Monitoring fauny glebowej w różnych siedliskach (zaburzonych i naturalnych). Metody pobierania prób w terenie (częstotliwość pobierania próbek, liczba oraz przechowywanie próbek). Ilościowe i jakościowe metody oceny liczebności organizmów glebowych (m.in. nicieni, wazonkowców, skoczogonków, roztoczy, dżdżownic, ślimaków i in.) (2h) Metody pozyskiwania zwierząt z gleby, konserwacji prób, przygotowania preparatów mikroskopowych. Techniki mikroskopowania, tworzenia dokumentacji fotograficznej (4h). Analiza liczebności (zagęszczenia) różnych grup fauny glebowej w eksperymentach laboratoryjnych (4h) Analiza taksonomiczna fauny glebowej w zebranym materiale – skład gatunkowy, grupy ekologiczne oraz wskaźniki zespołów (4h). Analiza statystyczna wyników (program STATISTICA) podsumowanie i interpretacja wyników badań - multimedialne prezentacje (2h). Metody bioindykacyjne w monitoringu jakości wód - eksperymenty laboratoryjne (4h). Wykorzystanie porostów do oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza (2h) Dyskusja nad wykorzystaniem żywych organizmów w bioindykacji – możliwości i ograniczenia (2h) |
Literatura: |
Zimny H. Ekologiczna ocena stanu środowiska: bioindykacja i biomonitoring. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 2006. Dynowska M., Ciecierska H., (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom I, Ekosystemy lądowe Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013. Ciecierska H., Dynowska M. (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom II, Ekosystemy wodne Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013. Chudzicka E., Skibińska E. Monitoring and role of terrestrial invertebrates in bioindicatory evaluation of environment condition and changes. Memorabilia Zool. 51: 3-12. 1998. Paoletti M.G. Invertebrate biodiversity as bioindicators of sustainable landscapes: practical use of invertebrates to assess sustainable land use. Elsevier, 446 str. 1999. Jankowski W. Zastosowanie bioindykacji w praktyce monitoringu środowiska na przykładzie północno - wschodniej Polski, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1994. Fałtynowicz W. Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczeń powietrza. Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno,1997. Burges A., Raw F. 1979, Biologia Gleby, PWRiL, Warszawa. Dmowska E. 2002. Rola pierwotniaków i nicieni w środowisku glebowym. Wiadomości Ekologiczne. t. XLVIII z.1. Dziekanów Leśny. Edwards C.A., Bohlen P.J. 1996. Biology and Ecology of earthworms. Chapman and Hall. Górny M., Grüm L. 1981. Metody stosowane w zoologii gleby. PWN Warszawa. Lavelle P., Spain A.V. 2005. Soil Ecology. Kluwer Academic Publishers. Meyers, Joseph S. Effects of water chemistry on bioavailability and toxicity of waterborne cadmium, copper, nickel, lead, and zinc to freshwater organisms ([Pensacola] : Society of Environmental Toxicology and Chemistry (SETAC) PRESS, cop. 2007.) Paoletti M.G. 1999. Invertebrate biodiversity as bioindicators of sustainable landscapes: practical use of invertebrates to assess sustainable land use. Wyd. Elsevier. Richards B.N. 1979. Wstęp do ekologii gleby. PWN, Warszawa. Tyburski J., Makulec G. (red.) 2013.Fauna gleb użytkowanych rolniczo a ich urodzajność. Wyd. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
WIEDZA EK1 - student potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia: biomonitoring, bioindykacja, bioindykator, ocena jakości środowiska EK2 - student zna zasady prowadzenia biomonitoringu EK3 - student wymienia przyczyny degradacji środowiska EK4 - student wskazuje na możliwości wykorzystania żywych organizmów do oceny stanu środowiska oraz na powiązania badań bioindykacyjnych z innymi metodami oceny stanu środowiska UMIEJĘTNOŚCI EK6 - student posiada umiejętność pozyskiwania danych o środowisku naturalnym i przekształconym w oparciu o samodzielnie zaplanowane i przeprowadzone badania laboratoryjne i terenowe. EK7 - analizuje relacje między organizmami żywymi a środowiskiem nieożywionym EK8 - dobiera odpowiednich bioindykatorów i uzasadnia ich zastosowania do oceny stanu środowiska w konkretnej sytuacji KOMPETENCJE EK 9 - wykazuje postawę proekologiczną w życiu codziennym EK10 - postrzega relacje pomiędzy organizmami żywymi a środowiskiem nieożywionym EK11 - wykazuje się aktywnością badawczą w poszukiwaniu przyczyn problemów ekologicznych, EK12 - student potrafi efektywnie pracować indywidualne lub współdziałać w zespole, pełniąc w nim różne role EK13 – pełni rolę moderatora dyskusji i/lub bierze udział w dyskusjach, formułując własne wypowiedzi oraz konstruktywne uwagi krytyczne udział w zajęciach: 30 godz. przygotowanie teoretycznie do ćwiczeń: 10 godz. przygotowanie raportów z prowadzonych badań: 15 godz. przygotowanie i przedstawienie prezentacji: 15 godz. przygotowanie do testów (quizów) w trakcie zajęć: 20 godz. [90/30(25)= 2 ]liczba ECTS: 3 |
Metody i kryteria oceniania: |
Ocena końcowa na podstawie: - oceny 20-30 minutowej prezentacji na podstawie opracowanego przez studenta materiału (50% oceny końcowej) - oceny raportów z prowadzonych eksperymentów (25%) - oceny z aktywności podczas zorganizowanych dyskusji na wcześniej zadane przez prowadzącego tematy (25%) Dopuszczalne są 2 nieusprawiedliwione nieobecności. Większa liczba nieobecności skutkuje obniżeniem oceny końcowej o 1/2 stopnia. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)
Okres: | 2022-02-01 - 2022-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT CW
CW
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin, 15 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Krassimira Ilieva-Makulec, Kamil Karaban | |
Prowadzący grup: | Krassimira Ilieva-Makulec, Kamil Karaban | |
Strona przedmiotu: | https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a_pq0Ch8_yQ40Um2uo20TKkFKdco6N_uyiYpK59BdPy01%40thread.tacv2/conversations?groupId=4401a988-5acc-401b-868f-80a1dbd6fec3&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3 | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
|
E-Learning: | E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
|
Skrócony opis: |
Student pozna zasady prowadzenia biomonitoringu w szczególności monitoringu stanu środowiska glebowego w różnych siedliskach (zaburzonych i naturalnych) na podstawie fauny glebowej. W trakcie zajęć omówiona zostanie rola organizmów glebowych w przebiegu procesów glebotwórczych, w utrzymaniu żyzności gleby, w zachowaniu równowagi ekologicznej w glebie. Omówione zostaną przyczyny degradacji środowiska oraz możliwości wykorzystania żywych organizmów do oceny stanu i/lub stopnia zanieczyszczenia gleby, wody i powietrza |
|
Pełny opis: |
Gleba jako żywy system zawierający zespoły organizmów, zróżnicowane zarówno pod względem taksonomicznym, jak i funkcjonalnym. Rola zwierząt glebowych w przebiegu procesów glebotwórczych, w procesach przekształceń materii organicznej (mineralizacja i humifikacja) w utrzymaniu żyzności gleby, oraz w zachowaniu równowagi ekologicznej w glebie (2h). Podział organizmów glebowych w zależności od wielkości (mikro-, mezo-, makro- i megafauna) oraz warstwy gleby, w której występują (epigeiczne, hemiedaficzne i euedaficzne). Drylosfera – sfera działania dżdżownic – gatunki inżynierskie (2h). Czynniki fizyczne i chemiczne środowiska glebowego wpływające na rozwój, występowanie i dynamikę populacji nicieni, skoczogonków, wazonkowców, dżdżownic, pajęczaków, chrząszczy, ślimaków. Przystosowania fauny do warunków glebowych. Degradacja gleb, wpływ chemizacji i intensyfikacji rolnictwa na środowisko glebowe. Wykorzystanie zwierząt glebowych w badaniach monitoringowych jako indykatorów stanu środowiska glebowego (2h). Monitoring fauny glebowej w różnych siedliskach (zaburzonych i naturalnych). Metody pobierania prób w terenie (częstotliwość pobierania próbek, liczba oraz przechowywanie próbek). Ilościowe i jakościowe metody oceny liczebności organizmów glebowych (m.in. nicieni, wazonkowców, skoczogonków, roztoczy, dżdżownic, ślimaków i in.) (2h) Metody pozyskiwania zwierząt z gleby, konserwacji prób, przygotowania preparatów mikroskopowych. Techniki mikroskopowania, tworzenia dokumentacji fotograficznej (4h). Analiza liczebności (zagęszczenia) różnych grup fauny glebowej w eksperymentach laboratoryjnych (4h) Analiza taksonomiczna fauny glebowej w zebranym materiale – skład gatunkowy, grupy ekologiczne oraz wskaźniki zespołów (4h). Analiza statystyczna wyników (program SPSS) podsumowanie i interpretacja wyników badań - multimedialne prezentacje (2h). Metody bioindykacyjne w monitoringu jakości wód - eksperymenty laboratoryjne (4h). Wykorzystanie porostów do oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza (2h) Dyskusja nad wykorzystaniem żywych organizmów w bioindykacji – możliwości i ograniczenia (2h) |
|
Literatura: |
Zimny H. Ekologiczna ocena stanu środowiska: bioindykacja i biomonitoring. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 2006. Dynowska M., Ciecierska H., (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom I, Ekosystemy lądowe Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013. Ciecierska H., Dynowska M. (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom II, Ekosystemy wodne Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013. Chudzicka E., Skibińska E. Monitoring and role of terrestrial invertebrates in bioindicatory evaluation of environment condition and changes. Memorabilia Zool. 51: 3-12. 1998. Paoletti M.G. Invertebrate biodiversity as bioindicators of sustainable landscapes: practical use of invertebrates to assess sustainable land use. Elsevier, 446 str. 1999. Jankowski W. Zastosowanie bioindykacji w praktyce monitoringu środowiska na przykładzie północno - wschodniej Polski, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1994. Fałtynowicz W. Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczeń powietrza. Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno,1997. |
|
Wymagania wstępne: |
student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu nauk przyrodniczych |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)
Okres: | 2023-02-01 - 2023-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT CW
CW
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin, 15 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Krassimira Ilieva-Makulec, Kamil Karaban | |
Prowadzący grup: | Krassimira Ilieva-Makulec, Kamil Karaban | |
Strona przedmiotu: | https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a_pq0Ch8_yQ40Um2uo20TKkFKdco6N_uyiYpK59BdPy01%40thread.tacv2/conversations?groupId=4401a988-5acc-401b-868f-80a1dbd6fec3&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3 | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
|
E-Learning: | E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
|
Skrócony opis: |
Student pozna zasady prowadzenia biomonitoringu w szczególności monitoringu stanu środowiska glebowego w różnych siedliskach (zaburzonych i naturalnych) na podstawie fauny glebowej. W trakcie zajęć omówiona zostanie rola organizmów glebowych w przebiegu procesów glebotwórczych, w utrzymaniu żyzności gleby, w zachowaniu równowagi ekologicznej w glebie. Omówione zostaną przyczyny degradacji środowiska oraz możliwości wykorzystania żywych organizmów do oceny stanu i/lub stopnia zanieczyszczenia gleby, wody i powietrza |
|
Pełny opis: |
Gleba jako żywy system zawierający zespoły organizmów, zróżnicowane zarówno pod względem taksonomicznym, jak i funkcjonalnym. Rola zwierząt glebowych w przebiegu procesów glebotwórczych, w procesach przekształceń materii organicznej (mineralizacja i humifikacja) w utrzymaniu żyzności gleby, oraz w zachowaniu równowagi ekologicznej w glebie (2h). Podział organizmów glebowych w zależności od wielkości (mikro-, mezo-, makro- i megafauna) oraz warstwy gleby, w której występują (epigeiczne, hemiedaficzne i euedaficzne). Drylosfera – sfera działania dżdżownic – gatunki inżynierskie (2h). Czynniki fizyczne i chemiczne środowiska glebowego wpływające na rozwój, występowanie i dynamikę populacji nicieni, skoczogonków, wazonkowców, dżdżownic, pajęczaków, chrząszczy, ślimaków. Przystosowania fauny do warunków glebowych. Degradacja gleb, wpływ chemizacji i intensyfikacji rolnictwa na środowisko glebowe. Wykorzystanie zwierząt glebowych w badaniach monitoringowych jako indykatorów stanu środowiska glebowego (2h). Monitoring fauny glebowej w różnych siedliskach (zaburzonych i naturalnych). Metody pobierania prób w terenie (częstotliwość pobierania próbek, liczba oraz przechowywanie próbek). Ilościowe i jakościowe metody oceny liczebności organizmów glebowych (m.in. nicieni, wazonkowców, skoczogonków, roztoczy, dżdżownic, ślimaków i in.) (2h) Metody pozyskiwania zwierząt z gleby, konserwacji prób, przygotowania preparatów mikroskopowych. Techniki mikroskopowania, tworzenia dokumentacji fotograficznej (4h). Analiza liczebności (zagęszczenia) różnych grup fauny glebowej w eksperymentach laboratoryjnych (4h) Analiza taksonomiczna fauny glebowej w zebranym materiale – skład gatunkowy, grupy ekologiczne oraz wskaźniki zespołów (4h). Analiza statystyczna wyników (program SPSS) podsumowanie i interpretacja wyników badań - multimedialne prezentacje (2h). Metody bioindykacyjne w monitoringu jakości wód - eksperymenty laboratoryjne (4h). Wykorzystanie porostów do oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza (2h) Dyskusja nad wykorzystaniem żywych organizmów w bioindykacji – możliwości i ograniczenia (2h) |
|
Literatura: |
Zimny H. Ekologiczna ocena stanu środowiska: bioindykacja i biomonitoring. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 2006. Dynowska M., Ciecierska H., (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom I, Ekosystemy lądowe Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013. Ciecierska H., Dynowska M. (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom II, Ekosystemy wodne Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013. Chudzicka E., Skibińska E. Monitoring and role of terrestrial invertebrates in bioindicatory evaluation of environment condition and changes. Memorabilia Zool. 51: 3-12. 1998. Paoletti M.G. Invertebrate biodiversity as bioindicators of sustainable landscapes: practical use of invertebrates to assess sustainable land use. Elsevier, 446 str. 1999. Jankowski W. Zastosowanie bioindykacji w praktyce monitoringu środowiska na przykładzie północno - wschodniej Polski, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1994. Fałtynowicz W. Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczeń powietrza. Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno,1997. |
|
Wymagania wstępne: |
student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu nauk przyrodniczych |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2024-02-15 - 2024-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT CW
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin, 15 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Krassimira Ilieva-Makulec, Kamil Karaban | |
Prowadzący grup: | Krassimira Ilieva-Makulec, Kamil Karaban | |
Strona przedmiotu: | https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a_pq0Ch8_yQ40Um2uo20TKkFKdco6N_uyiYpK59BdPy01%40thread.tacv2/conversations?groupId=4401a988-5acc-401b-868f-80a1dbd6fec3&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3 | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
|
E-Learning: | E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
|
Skrócony opis: |
Student pozna zasady prowadzenia biomonitoringu w szczególności monitoringu stanu środowiska glebowego w różnych siedliskach (zaburzonych i naturalnych) na podstawie fauny glebowej. W trakcie zajęć omówiona zostanie rola organizmów glebowych w przebiegu procesów glebotwórczych, w utrzymaniu żyzności gleby, w zachowaniu równowagi ekologicznej w glebie. Omówione zostaną przyczyny degradacji środowiska oraz możliwości wykorzystania żywych organizmów do oceny stanu i/lub stopnia zanieczyszczenia gleby, wody i powietrza |
|
Pełny opis: |
Gleba jako żywy system zawierający zespoły organizmów, zróżnicowane zarówno pod względem taksonomicznym, jak i funkcjonalnym. Rola zwierząt glebowych w przebiegu procesów glebotwórczych, w procesach przekształceń materii organicznej (mineralizacja i humifikacja) w utrzymaniu żyzności gleby, oraz w zachowaniu równowagi ekologicznej w glebie (2h). Podział organizmów glebowych w zależności od wielkości (mikro-, mezo-, makro- i megafauna) oraz warstwy gleby, w której występują (epigeiczne, hemiedaficzne i euedaficzne). Drylosfera – sfera działania dżdżownic – gatunki inżynierskie (2h). Czynniki fizyczne i chemiczne środowiska glebowego wpływające na rozwój, występowanie i dynamikę populacji nicieni, skoczogonków, wazonkowców, dżdżownic, pajęczaków, chrząszczy, ślimaków. Przystosowania fauny do warunków glebowych. Degradacja gleb, wpływ chemizacji i intensyfikacji rolnictwa na środowisko glebowe. Wykorzystanie zwierząt glebowych w badaniach monitoringowych jako indykatorów stanu środowiska glebowego (2h). Monitoring fauny glebowej w różnych siedliskach (zaburzonych i naturalnych). Metody pobierania prób w terenie (częstotliwość pobierania próbek, liczba oraz przechowywanie próbek). Ilościowe i jakościowe metody oceny liczebności organizmów glebowych (m.in. nicieni, wazonkowców, skoczogonków, roztoczy, dżdżownic, ślimaków i in.) (2h) Metody pozyskiwania zwierząt z gleby, konserwacji prób, przygotowania preparatów mikroskopowych. Techniki mikroskopowania, tworzenia dokumentacji fotograficznej (4h). Analiza liczebności (zagęszczenia) różnych grup fauny glebowej w eksperymentach laboratoryjnych (4h) Analiza taksonomiczna fauny glebowej w zebranym materiale – skład gatunkowy, grupy ekologiczne oraz wskaźniki zespołów (4h). Analiza statystyczna wyników (program SPSS) podsumowanie i interpretacja wyników badań - multimedialne prezentacje (2h). Metody bioindykacyjne w monitoringu jakości wód - eksperymenty laboratoryjne (4h). Wykorzystanie porostów do oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza (2h) Dyskusja nad wykorzystaniem żywych organizmów w bioindykacji – możliwości i ograniczenia (2h) |
|
Literatura: |
Zimny H. Ekologiczna ocena stanu środowiska: bioindykacja i biomonitoring. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 2006. Dynowska M., Ciecierska H., (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom I, Ekosystemy lądowe Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013. Ciecierska H., Dynowska M. (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom II, Ekosystemy wodne Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013. Chudzicka E., Skibińska E. Monitoring and role of terrestrial invertebrates in bioindicatory evaluation of environment condition and changes. Memorabilia Zool. 51: 3-12. 1998. Paoletti M.G. Invertebrate biodiversity as bioindicators of sustainable landscapes: practical use of invertebrates to assess sustainable land use. Elsevier, 446 str. 1999. Jankowski W. Zastosowanie bioindykacji w praktyce monitoringu środowiska na przykładzie północno - wschodniej Polski, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1994. Fałtynowicz W. Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczeń powietrza. Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno,1997. |
|
Wymagania wstępne: |
student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu nauk przyrodniczych |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/25" (w trakcie)
Okres: | 2025-02-15 - 2025-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT CW
CW
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin, 15 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Krassimira Ilieva-Makulec, Kamil Karaban | |
Prowadzący grup: | Krassimira Ilieva-Makulec, Kamil Karaban | |
Strona przedmiotu: | https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a_pq0Ch8_yQ40Um2uo20TKkFKdco6N_uyiYpK59BdPy01%40thread.tacv2/conversations?groupId=4401a988-5acc-401b-868f-80a1dbd6fec3&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3 | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
|
E-Learning: | E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
|
Typ przedmiotu: | obowiązkowy |
|
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | nie dotyczy |
|
Skrócony opis: |
Student pozna zasady prowadzenia biomonitoringu w szczególności monitoringu stanu środowiska glebowego w różnych siedliskach (zaburzonych i naturalnych) na podstawie fauny glebowej. W trakcie zajęć omówiona zostanie rola organizmów glebowych w przebiegu procesów glebotwórczych, w utrzymaniu żyzności gleby, w zachowaniu równowagi ekologicznej w glebie. Omówione zostaną przyczyny degradacji środowiska oraz możliwości wykorzystania żywych organizmów do oceny stanu i/lub stopnia zanieczyszczenia gleby, wody i powietrza |
|
Pełny opis: |
Gleba jako żywy system zawierający zespoły organizmów, zróżnicowane zarówno pod względem taksonomicznym, jak i funkcjonalnym. Rola zwierząt glebowych w przebiegu procesów glebotwórczych, w procesach przekształceń materii organicznej (mineralizacja i humifikacja) w utrzymaniu żyzności gleby, oraz w zachowaniu równowagi ekologicznej w glebie (2h). Podział organizmów glebowych w zależności od wielkości (mikro-, mezo-, makro- i megafauna) oraz warstwy gleby, w której występują (epigeiczne, hemiedaficzne i euedaficzne). Drylosfera – sfera działania dżdżownic – gatunki inżynierskie (2h). Czynniki fizyczne i chemiczne środowiska glebowego wpływające na rozwój, występowanie i dynamikę populacji nicieni, skoczogonków, wazonkowców, dżdżownic, pajęczaków, chrząszczy, ślimaków. Przystosowania fauny do warunków glebowych. Degradacja gleb, wpływ chemizacji i intensyfikacji rolnictwa na środowisko glebowe. Wykorzystanie zwierząt glebowych w badaniach monitoringowych jako indykatorów stanu środowiska glebowego (2h). Monitoring fauny glebowej w różnych siedliskach (zaburzonych i naturalnych). Metody pobierania prób w terenie (częstotliwość pobierania próbek, liczba oraz przechowywanie próbek). Ilościowe i jakościowe metody oceny liczebności organizmów glebowych (m.in. nicieni, wazonkowców, skoczogonków, roztoczy, dżdżownic, ślimaków i in.) (2h) Metody pozyskiwania zwierząt z gleby, konserwacji prób, przygotowania preparatów mikroskopowych. Techniki mikroskopowania, tworzenia dokumentacji fotograficznej (4h). Analiza liczebności (zagęszczenia) różnych grup fauny glebowej w eksperymentach laboratoryjnych (4h) Analiza taksonomiczna fauny glebowej w zebranym materiale – skład gatunkowy, grupy ekologiczne oraz wskaźniki zespołów (4h). Analiza statystyczna wyników (program SPSS) podsumowanie i interpretacja wyników badań - multimedialne prezentacje (2h). Metody bioindykacyjne w monitoringu jakości wód - eksperymenty laboratoryjne (4h). Wykorzystanie porostów do oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza (2h) Dyskusja nad wykorzystaniem żywych organizmów w bioindykacji – możliwości i ograniczenia (2h) |
|
Literatura: |
Zimny H. Ekologiczna ocena stanu środowiska: bioindykacja i biomonitoring. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 2006. Dynowska M., Ciecierska H., (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom I, Ekosystemy lądowe Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013. Ciecierska H., Dynowska M. (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom II, Ekosystemy wodne Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013. Chudzicka E., Skibińska E. Monitoring and role of terrestrial invertebrates in bioindicatory evaluation of environment condition and changes. Memorabilia Zool. 51: 3-12. 1998. Paoletti M.G. Invertebrate biodiversity as bioindicators of sustainable landscapes: practical use of invertebrates to assess sustainable land use. Elsevier, 446 str. 1999. Jankowski W. Zastosowanie bioindykacji w praktyce monitoringu środowiska na przykładzie północno - wschodniej Polski, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1994. Fałtynowicz W. Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczeń powietrza. Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno,1997. |
|
Wymagania wstępne: |
student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu nauk przyrodniczych |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.