Human Development and Values in Mythos and Logos Cultures

zaawansowany

PS_W02

PS_W03

PS_K03

Wykład mieści się w obszarze rozwojowej psychologii antropologicznej. Ma charakter interdyscyplinarny. Jego celem jest ukazanie specyfiki rozumienia natury człowieka, jego rozwoju, faz w biegu życia, rytuałów przejścia oraz fundamentalnych wartości i przekonań religijnych w kulturach typu mythos (tradycyjnych, plemiennych) - w kontraście do kultur typu logos (poindustrialnych, postmodernistycznych). Szerszym kontekstem analizowanych zjawisk jest dychotomia ludzkiego myślenia, zachowania, stosunku do rzeczywistości: mythos-logos. Współczesny mythos zostanie ukazany na przykładzie kultur reprezentujących różne regiony Afryki, z udziałem gości z Etiopii, Tanzanii, Kenii i Togo.

Celem wykładu jest ukazanie, iż mimo postępującej sekularyzacji człowiek nie przestaje być homo mythicus – istotą o niezbywalnej potrzebie mythos’u, uobecnianego w postaci ważkich egzystencjalnie narracji i rytuałów. Udowadniana jest prawdziwość tezy M. Eliadego, głoszącej iż mit żywy przetrwał współcześnie w formie zdegradowanej jako model ludzkiego zachowania, ponieważ nigdy nie traci aktualności psychicznej. Szerszym kontekstem treści wykładu jest dychotomia ludzkiego myślenia, zachowania i stosunku do rzeczywistości: logos-mythos. Ponieważ współczesny mythos lokuje się głównie w ludycznej sferze kultury i uwidacznia w zjawiskach ukierunkowanych na psychiczne przenoszenie się w wykreowaną kulturowo rzeczywistość, prezentowany jest model współczesnych zachowań ludycznych o charakterze quasi-mitycznym.

Treści merytoryczne:

1. Aktualny stan wiedzy psychologicznej na temat tzw. myślenia postformalnego, tj. sposobów rozumowania w dorosłości wykraczających poza operacje formalnologiczne. Właściwości i rozwój myślenia postformalnego

2. Idea bimodalności ludzkiego poznania. Pojęcie logos'u i mythos'u. Lateralny model ludzkiego umysłu. Integracja postformalna poznania i emocji w ujęciu G. Labouvie-Vief. Dychotomia logos-mythos

3. Myślenie mityczne archaicznie i współcześnie

4. Mythos jako mit żywy (M. Eliade, B. Malinowski i in.). Dziedzina logos'u i dziedzina mythos’u

5. Mit żywy jako rozbudowany symbol narracyjny. Symbol w psychologii a w innych naukach humanistycznych

6. Egzystencjalny charakter mitu żywego. Psychologia mitu

7. Obszary mythos’u w kulturach archaicznych i współczesnych. Przykłady współczesnych zjawisk kultury popularnej o charakterze quasi-mitycznym. Model teoretyczny współczesnych zachowań quasi-mitycznych

8. Doświadczenie symbolicznego przeniesienia w inną, wykreowaną kulturowo rzeczywistość

9. Specyfika aktywności ludycznej w dorosłości. Zachowania quasi-mityczne w ludycznej sferze kultury jako substytut religii

Eliade, M. (1959). The sacred and the profane. The nature of religion. NY: Harcourt, Brace & World.

Eliade, M. (1968). Myths, dreams & mysteries. London-Glasgow: Fontana Library Press.

Labouvie-Vief, G. (1990). Modes of knowledge and the organization of development. W: M.L. Commons, Ch. Armon, L. Kohlberg, F.A. Richards, T.A. Grotzer (red.), Adult development, vol. 2 (43-62). NY: Praeger.

Lipska A., Zagórska, W. (in press). Crossing the threshold of adulthood: J.J. Arnett's emerging adulthood as an elaborate liminal phase of the rite of passage.

Marcus H.R., Kitayama S. (1991). Culture and the self: Implication for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98(2), 224-253.

Zagórska, W. (2001). Symbolic transfer and adult participation in a culture-created reality. Studia Iagellonica Humani Cultus Progressus, 5(1), 19-32.

Zagórska, W. (2007). Searching for mythos. A new approach to ludic activity in adulthood. Polish Psychological Bulletin, 38(3), 156-165.

Zagórska, W. (2010). Integration of logos and mythos as a developmental necessity. W: E. Rydz, D. Musiał (red.), The psychology of human development – selected issues (13-26). Lublin: TN KUL.

Wykład kończy się egzaminem ustnym lub pisemnym (w zależności od liczby uczestników).

Na ocenę końcową składają się:

- aktywność podczas zajęć i prezentacja (60%)

- obecność na zajęciach (20%)

- ocena z egzaminu (20%)