Gramatyka opisowa języka polskiego
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WH-FPZ-I-1-GrOpJP-Z |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Gramatyka opisowa języka polskiego |
Jednostka: | Instytutu Filologii Polskiej |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom przedmiotu: | podstawowy |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | FP1_W02 FP1_W17 FP1_W22 FP1_U05 FP1_K01 FP1_K06 |
Skrócony opis: |
Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami oraz metodami opisu systemu językowego współczesnej polszczyzny w aspekcie: -fonetycznym i fonologicznym, -morfologicznym. |
Pełny opis: |
Program ćwiczeń obejmuje przegląd podstawowych problemów z zakresu fonetyki i fonologii oraz morfologii współczesnego języka polskiego. Student powinien opanować umiejętność analizy fonetycznej, fonologicznej i morfologicznej tekstów (mówionych i pisanych). Na szczegółowy program zajęć składają się następujące zagadnienia: Gramatyka opisowa języka polskiego (cz. 1 fonetyka i fonologia; morfologia): 1. Fonetyka i fonologia - zagadnienia ogólne. 1. Budowa i funkcje narządów mowy. 2. Artykulacyjna charakterystyka samogłosek i spółgłosek. Problem opisu samogłosek nosowych w polszczyźnie. 3. Upodobnienia i uproszczenia grup spółgłoskowych. Transkrypcja fonetyczna tekstów. Przykłady opracowań języka mówionego. 4. Regionalne zróżnicowanie fonetyki polskiej. Ocena poprawności wariantów fonetycznych. 5. Podstawowe pojęcia fonologii - cecha dystynktywna, fonem, wariant fonemu, opozycja fonologiczna. Fonem a głoska. 6. Podstawy fonologicznej charakterystyki współczesnego języka polskiego. 7. Problemy dyskusyjne opisu fonologicznego. 8. Morfologia na tle innych działów językoznawstwa. 9. Części mowy. 10. Kategorie gramatyczne. 9. Słowotwórstwo. |
Literatura: |
FONETYKA I FONOLOGIA: 1. B. Klebanowska, Interpretacja fonologiczna zjawisk fonetycznych w języku polskim - z ćwiczeniami, Warszawa 2007. 2. R. Laskowski, System fonologiczny języka polskiego, [w:] EJP lub EWoJP. 3. M. Wiśniewski, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń 2001. 4. D. Ostaszewska, J. Tambor, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa 2000. 5. J. Tambor, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego. Ćwiczenia, Warszawa 2007. 6. L. Dukiewicz, I. Sawicka, Gramatyka współczesnego języka Polskiego. Fonetyka i fonologia, Kraków 1995. MORFOLOGIA: 1. Bańko M., 2002: Wykłady z polskiej fleksji. Warszawa: PWN. 2. Bogusławski A., 1976: O zasadach rejestracji jednostek języka, [w:] Poradnik Językowy, z. 8. 3. Grochowski M., 1997: Wyrażenia funkcyjne. Studium leksykograficzne, Kraków: Wyd. IJPPAN. 4. Grzegorczykowa R., R. Laskowski, H. Wróbel (red.), 1984: Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa: PWN. 5. Heinz A. 1961: Fleksja a derywacja, w: Język Polski XLI, z. 5, s. 343-354. 6. Klebanowska B., 1987: Kategorie gramatyczne w GWJP. W: Studia gramatyczne VIII, Wrocław. 7. Mańczak W., 1956: Ile rodzajów jest w polskim?, w: Język Polski XXXVI, Kraków, s. 116-121. 8. Nagórko A., 1998: Zarys gramatyki polskiej, wyd. 2, rozszerzone, Warszawa: PWN. 9. Preyzner, M. Kategorie gramatyczne, czy(li) kategorie naszego (nie)myślenia o języku (...) Kategorie gramatyczne? - Co to takiego?, Częstochowa 2001. 9. Saloni Z., 1974: Klasyfikacja gramatyczna leksemów polskich. W: Język Polski LIV, z. 1 i 2. 10. Saloni Z., 1976: Kategoria rodzaju we współczesnym języku polskim. W: Kategorie gramatyczne grup imiennych w języku polskim, Wrocław. 11. Tokarski J., 2001: Fleksja polska. Warszawa. |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
Po zaliczeniu zajęć student: -zna podstawową terminologię nauk humanistycznych z zakresu językoznawstwa -ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu współczesnego językoznawstwa -Ma uporządkowaną wiedzę na temat języka jako systemu znaków, ma świadomość złożoności języka, zna normy językowe i ich rolę w kształtowaniu stylu oralnej i pisemnej komunikacji społecznej, -potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami badawczymi z zakresu językoznawstwa, potrafi samodzielnie przeprowadzić analizę zjawisk językowych -ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze przez całe życie -ma świadomość roli wiedzy o kulturze, języku i literaturze w budowaniu tożsamości narodowej i rozwijaniu dialogu społecznego na poziomie lokalnym, krajowym i globalnym |
Metody i kryteria oceniania: |
Warunkiem zaliczenia zajęć jest obecność i aktywność, przygotowanie wskazanych lektur oraz przedstawienie na ćwiczeniach zadań wyznaczonych do samodzielnego opracowania. Ocena wystawiana jest na podstawie wyników pracy semestralnej (fonetyka i fonologia) oraz kolokwium pisemnego obejmującego materiał całego semestru. Kurs gramatyki opisowej języka polskiego kończy się egzaminem (po czwartym semestrze), obejmującym zagadnienia fonetyki i fonologii, morfologii i składni. KRYTERIA OCENY: Student zna podstawową terminologię nauk humanistycznych z zakresu językoznawstwa; na ocenę bardzo dobrą – w stopniu bardzo dobrym (opanował >90% materiału); na dobrą z plusem - w stopniu więcej niż dobrym (>80%), na dobrą – w stopniu dobrym (>70%), na dostateczną z plusem - w stopniu więcej niż dostatecznym (>60%), na dostateczną - w stopniu dostatecznym (>50%). Student ma uporządkowaną wiedzę na temat języka jako systemu znaków, świadomość złożoności języka, zna normy językowe i ich rolę w kształtowaniu stylu oralnej i pisemnej komunikacji społecznej; na ocenę bardzo dobrą - w stopniu bardzo dobrym (>90%); na dobrą z plusem - w stopniu więcej niż dobrym (>80%), na dobrą - w stopniu dobrym (>70%), na dostateczną z plusem - w stopniu więcej niż dostatecznym (>60%), na dostateczną - w stopniu dostatecznym (>50%). Student potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami badawczymi z zakresu językoznawstwa, potrafi samodzielnie przeprowadzić analizę zjawisk językowych; na ocenę bardzo dobrą - w stopniu bardzo dobrym (>90%); na dobrą z plusem - w stopniu więcej niż dobrym (>80%), na dobrą - w stopniu dobrym (>70%), na dostateczną z plusem - w stopniu więcej niż dostatecznym (>60%), na dostateczną - w stopniu dostatecznym (>50%). |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.