Historia literatury polskiej-literatura dawna-wykład
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WH-FPZ-I-1-HLP-litdW |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Historia literatury polskiej-literatura dawna-wykład |
Jednostka: | Wydział Nauk Humanistycznych |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | (brak danych) |
Poziom przedmiotu: | podstawowy |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | FP1_W01, FP1_W14, FP1_W19, FP1_U01, FP1_U07, FP1_K01, FP1_K06. |
Skrócony opis: |
Wykład przedstawia historię piśmiennictwa na ziemiach Rzeczypospolitej od X do końca XVII wieku. W trakcie zajęć studenci zapoznają się z najważniejszymi zjawiskami literackimi i kulturowymi omawianych okresów, poznają rozwój podstawowych form gatunkowych oraz sylwetki wybranych twórców. Celem wykładu jest ponadto wskazanie swoistości i różnorodności dawnej kultury, a także potencjalnych możliwości jej badania. |
Pełny opis: |
Wykład ma na celu prezentację zjawisko historycznoliterackich w porządku chronologicznym. Każdy wykład zogniskowany jest wokół problemów konkretnej formy piśmiennictwa lub problemu natury kulturowej - na tej kanwie budowana jest historia rozwoju gatunków, estetyki, postaci twórców i wreszcie obraz dawnej kultury jako spójnej a zarazem niejednorodnej całości. Wykład nie omija zagadnień związanych z filozofią, historią czy kulturą materialną dawnej Rzeczypospolitej, stąd obecność takich zagadnień jak retoryka, alegoryzm, klasycyzm, neoplatonizm, sarmatyzm, konceptyzm, humanizm (chrześcijański), konceptyzm i in. Jednym z ważnych elementów wykładu jest zapoznanie słuchaczy z zagadnieniem problematycznej konieczności rekonstruowania dawnego piśmiennictwa, a także wskazanie możliwości i trudności stojących przed współczesnym badaczem dawnej literatury. |
Literatura: |
Arystoteles, Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka. przeł. H. Podbielski, Warszawa 2004. T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 1995. J. Ziomek, Renesans, Warszawa 1973 i wyd. nast. Cz. Hernas, Barok, Warszawa 1973 i wyd. nast. Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, Warszawa 1990 Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, oprac. W. Wydra, W. R. Rzepka, Wrocław 1984. "By czas nie zaćmił i niepamięć". Wybór kronik średniowiecznych, oprac. A. Jelicz. Warszawa 1979. Toć jest dziwne a nowe. Antologia literatury polskiego średniowiecza. Oprac. A. Jelicz. Warszawa 1987. Poeci polskiego baroku. Oprac. J. Sokołowska i K. Żukowska, t. 1-2. Warszawa 1965. Proza polska wczesnego renesansu 1510-1550. Oprac. J. Krzyżanowski. Warszawa 1954. • Modlitwy księżnej Gertrudy, gertruda.eu (modlitwy: 1, 15, 49) • Anonim zwany Gallem, Kronika polska (księga 1; księga 3: List, Skrót, części 23-26). • W. Kadłubek, Kronika polska (Prolog; księga 1, cz.1-16, ; księga 2, cz.19-20). • Pieśni: Bogurodzica, Krystus z martwych wstał je, Wstał z martwych Król nasz, Syn Boży. • Władysław Z Gielniowa, Anna niewiasta niepłodna, Już się anjeli wiesielą. • Frowinus, Antigameratus, (rozdz. XI); • Słota, Wiersz o chlebowym stole • Złota legenda (Leganda o św. Julianie); skan załączam • Dekalog wierszowany (inc. „Toć Bog przykazał wiedzieć:”) • Kazania świętokrzyskie (kaz. na dzień św. Katarzyny; kaz. na dzień św. Mikołaja). • Jan z Ludziska, Mowa o pochwale sztuki krasomówczej • K. Janicki, Elegia o sobie samym do potomności • J. Dantyszek, Życie Jana Dantyszka • Historyja o Magielonie, https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/533971/edition/453842/content (s. 1-34, 63-77) • Rozmowy, które miał król Salomon mądry z Marchołtem grubym a sprosnym, https://literat.ug.edu.pl/march/rozmowy.htm (Fragment I) • A. Frycz Modrzewski, Łaski, czyli pierwsza mowa o karze za mężobójstwo, http://staropolska.pl/renesans/a_f_modrzewski/laski.html • M. Rej, Figliki (Kazanie w wielki piątek, Baba co pierdziała u krzcin, Jutrznia na rezurekcyją), https://pl.wikisource.org/wiki/%E2%80%9EFigliki%E2%80%9C_wydanie_z_r._1574 • M. Rej, Żywot człowieka poczciwego (księga I i II) • J. Smolik, (fraszki: VI 1-3, 17, 46, 50, 57, 90) • J. Kochanowski, Fraszki (Do gościa, Na swoje księgi, iDo Chmury, Na matematyka, Na Barbarę, Do fraszek [„Fraszki nieprzepłacone...], Na dom w Czarnolesie, Marcinowa powieść, O fisie) • J. Kochanowski, Satyr • J. Kochanowski, Muza • J. Kochanowski, Dryas Zamchana, Pan Zamchanus, http://neolatina.bj.uj.edu.pl/neolatina/tslate/show/id/1099.html#11297 • S. Szymonowic, Sielanki (Pastuszy, Wesele, Kosarze, Żeńcy) • Ł. Górnicki, Dworzanin polski (księga 1 i 4) • Mikołaj Kochanowski, Rotuły (II, VI, VII) • P. Skarga, Żywoty świętych (Żywot św. Juliany) – załączam skan • M. Sęp Szarzyński (sonety, pieśni, Pannie Jadwidze Tarłównie..., erotyki: 3 Frasunek, 8 Do Kasie [Jako lód taje...]) • S. Grabowiecki, Setnik rymów duchownych (z setnika pierwszego: VII, XVIII, XXV; z setnika wtórego: CVI, CXXCLXVI) • K. Miaskowski, Zbiór rytmów (Na śklenicę malowaną, Na okna, Waleta włoszczonowska, Elegia pokutna do Pana i Boga..., Historyja męki Pańskiej...) • S. Grochowski, Wirydarz abo kwiatki rymów duchownych, (części [1]-[3], [7]-[9]) • H. Morsztyn, Światowa rozkosz, (Ochmistrz, panny 1-6, Vanitas..., Non licet..., Czas, Nadzieja, Złoto) • J.A. Morsztyn, Lutnia (księga pierwsza, utwory: 1-23; księga wtóra, utwory: 167-177) • J.A. Morsztyn, Pokuta w kwartanie • S.H. Lubomirski, Poezje postu świętego • S.H. Lubomirski, Rozmowy Artaksesa i Ewandra, (rozmowy: 1, 3, 12) • W. Potocki, Pieśń albo tren od wiosny, Pieśń albo tren od lata, Pieśń albo tren od jesieni, Pieśń albo tren od zimy – załączam skan • J. Baka, Uwagi różne rzeczy ostatecznych • J. Baka, Uwagi śmierci niechybnej Edycje niektórych dzieł znajdą Państwo tutaj: https://ibl.waw.pl/pl/nauka-i-badania/publikacje/biblioteka-pisarzy-staropolskich Teksty średniowieczne, także te rzadsze: https://ijp.pan.pl/wp-content/uploads/2018/10/Piesni.pdf Sporą bazę utworów zawierają serwisy staropolska.pl oraz https://literat.ug.edu.pl/ |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
Student ma podstawową wiedzę o zakresie i znaczeniu filologii polskiej w obszarze nauk humanistycznych i w systemie kultury narodowej, zna jej aksjologiczny horyzont, ma uporządkowaną wiedzę o kryteriach periodyzacji literatury polskiej, kanonicznych dziełach literackich z poszczególnych epok oraz zna zasady analizy i interpretacji ich kontekstów kulturowych, ma uporządkowaną wiedzę o kryteriach periodyzacji literatury powszechnej, zna kanoniczne i najnowsze dzieła literatury światowej, metody analizy i interpretacji, ich konteksty kulturowe oraz dorobek krytyczny im poświęcony, potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, poprawnie przekazywać informacje pochodzące z mediów tradycyjnych i elektronicznych, posiada umiejętność referowania literatury przedmiotu, merytorycznego argumentowania i formułowania wniosków, ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze przez całe życie, ma świadomość roli wiedzy o kulturze, języku i literaturze w budowaniu tożsamości narodowej i rozwijaniu dialogu społecznego na poziomie lokalnym, krajowym i globalnym. Oczekiwane przyswojenie wiedzy o epoce i jej najważniejszych problemach, uważna lektura dzieł wymienionych na liście lektur, umiejętność mówienia o nich zgodnie z wypracowanym warsztatem filologa-historyka literatury. |
Metody i kryteria oceniania: |
Wykład kończy się egzaminem ustnym w semestrze letnim. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.