Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Wstęp do dziejów filozofii-wykład

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WH-FPZ-I-2-WsDzFil-w
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Wstęp do dziejów filozofii-wykład
Jednostka: Wydział Nauk Humanistycznych
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: (brak danych)
Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

FP1_W06

FP1_U10

FP1_K04


Skrócony opis:

Poziom przedmiotu podstawowy.

Cele przedmiotu: Nabycie przez studentów podstawowej wiedzy z kultury filozoficznej nowożytnej i współczesnej, a także umiejętności rozpoznawania najważniejszych problemów i motywów filozoficznych, żywych w filozofii omawianego okresu.

Pełny opis:

Tematyka zajęć:

1. Wprowadzenie ogólne do filozofii nowożytnej.

1.1 Zagadnienie źródeł poznania. Psychologiczna i epistemologiczna wersja zagadnienia. Aprioryzm i empiryzm (skrajny i umiarkowany). Spór empiryzmu i aprioryzmu o charakter twierdzeń matematyki. Konwencjonalizm. Aprioryzm umiarkowany Kanta. Poznanie aprioryczne według fenomenologów. Racjonalizm i irracjonalizm.

1.2 Zagadnienie granic poznania. Dwa rozumienia transcendencji. Zagadnienie immanentnych granic poznania. Epistemologiczny idealizm immanentny (Berkeley, Hume). Epistemologiczny realizm immanentny. Epistemologiczny idealizm transcendentalny. Idealizm transcendentalny Kanta. Realizm. Pozytywizm. Neopozytywizm.

1.3 Zagadnienia metafizyczne. Zagadnienie przedmiotów idealnych. Spór o uniwersalia. Współczesna wersja sporu o uniwersalia. Idealizm subiektywny. Idealizm obiektywny. Dialektyka Hegla. Dialektyka Hegla i dialektyka Marksa. Metafizyczny realizm. Realizm naiwny i krytyczny.

2. Wybrani przedstawiciele filozofii nowożytnej.

2.1 Kartezjusz. Metoda Kartezjusza. Kryterium prawdy. Poznanie Boga i świata. Teoria poznania. Filozofia przyrody. Antropologia. Zagadnienie wolności. Następcy Kartezjusza. Melabranche. Okazjonalizm i ontologizm Melabrache’a. Spinoza. Racjonalizm i panteizm Spinozy. Tożsamość bytu duchowego i cielesnego. Antropologia i etyka Spinozy.

2.2 Franciszek Bacon. Nowa metoda Bacona.

2.3 Galileusz. Metoda naukowa Galileusza.

2.4 Tomasz Hobbes. Materializm i sensualizm. Determinizm. Naturalistyczna teoria społeczeństwa.

2.5 Edward Herbert z Cherbury i koncepcja religii naturalnej.

2.6 John Locke i empiryzm. Nauka o powstawaniu pojęć. Teoria idei Locke’a. Filozofia polityczna Locke’a.

2.7 Anthony Ashley Cooper i koncepcja moralności naturalnej.

2.8 Kant. Krytycyzm Kanta. Krytyka czystego rozumu. Krytyka praktycznego rozumu. Filozofia prawa. Filozofia religii. Fryderyk Henryk Jacobi jako krytyk Kanta.

2.9 Idealizm niemiecki. Fichte. Czysty podmiotowy idealizm Fichtego. Hegel. Przedmiot i ogólne zasady filozofii Hegla. Dialektyka Hegla. Logika. Filozofia przyrody. Filozofia ducha. Heglowska filozofia prawa i państwa.

2.10 Jan Fryderyk Herbart i krytyka idealizmu. Realizm Herbarta.

3. Nowożytna filozofia społeczno-gospodarcza.

3.1 Filozofia społeczna merkantylizmu.

3.2 Filozofia społeczno-gospodarcza fizjokratów.

3.3 Filozofia społeczno-gospodarcza Adama Smitha. Koncepcja „homo oeconomicus”.

4. Elementy filozofii współczesnej.

4.1 Zagadnienie bezpośredniości i pośredniości poznania. Teoria poznania bezpośredniego w fenomenologii. Kartezjańska idea wątpienia metodologicznego i redukcja transcendentalna Husserla.

4.2 Krytyka idei bezpośredniego poznania, kartezjańskiego wątpienia i fenomenologicznej redukcji w filozofii współczesnej. Teoria poznania pośredniego Peircea’a. Teoria znaku. Krytyka idei epoche (bezzałożeniowości poznania). Pragmatyzm Peircea’a. Filozofia form symbolicznych Cassirera.

4.3. Hermeneutyka. Friedrich Schleiermacher. Johan Gustaw Droysen. Wilhelm Dilthey. Gadamer. Realistyczna hermeneutyka Bettie’go.

4.4 Realizm poznawczy Konrada Lorenza.

4.5 Fenomenologiczna filozofia wartości Schelera i Hartmanna.

5. Egzystencjalizm.

5.1 Kierkegard. Zasadniczy problem egzystencjalny Kierkegarda. Paradoks sokratejski i rozwiązanie Kierkegarda. Sceptycyzm i wiara.

5.2 Nietzsche.

5.3 Egzystencjalizm współczesny. Heideger. Sartre.

Literatura:

Literatura pomocnicza do wykładu:

K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii, Warszawa 2003

W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, wyd. dowolne

R.H. Popkin, Filozofia, Poznań 1994

D. Collinson, Pięćdziesięciu wielkich filozofów, Poznań 1997

Z. Kuderowicz red., Filozofia XX wieku, Warszawa 2002

A. Miś, Filozofia współczesna, Warszawa 2003

Efekty kształcenia i opis ECTS:

FP1_W06

Zna główne osiągnięcia myśli filozoficznej, rozumie ich kontekst historyczny, zna podstawową terminologię z zakresu historii filozofii, rozumie wpływ idei filozoficznych na rozwój humanistyki.

FP_U10

Potrafi posługiwać się podstawowymi terminami i narzędziami badawczymi z zakresu filozofii i wykorzystać tę umiejętność w pogłębianiu wiedzy o literaturze i języku.

FP_K04

Jest gotów do aktywnego i świadomego uczestnictwa w bieżącym życiu literackim i kulturalnym oraz do działań na rzecz popularyzacji wiedzy o literaturze i kulturze polskiej, uwzględniając aspekty filozoficzne.

Punkty ECTS:

15 godz. - wykład - 1 punkt

15 godz. - przygotowanie do egzaminu i opracowanie lektur - 1 punkt

Metody i kryteria oceniania:

Zajęcia w semestrze kończą się egzaminem. Egzamin obejmuje materiał wykładany w trakcie obu semestrów. Egzamin ma charakter pisemny. W roku akademickim 2020/21, ze względu na to, że zajęcia odbywają się na platformie MS Teams oraz Moodle, zaliczenia (egzamin) odbędą się online na platformie Moodle. Egzamin będzie miał formę pracy pisemnej. Pierwsza część - obowiązkowa dla wszystkich studentów - ma charakter testu, który sprawdza ogólną orientację w historii filozofii, w zakresie podanym na zajęciach. Pozytywne zaliczenie testu uprawnia do oceny maksymalnej dostateczny plus. Na wyższą ocenę studenci w odpowiednim terminie otrzymają zestaw teze gzaminacyjnych, spośród których wybiorą trzy tezy, które opracują pisemnie korzystając z wykładów oraz z materiałów otrzymanych na platformie Moodle. Pracę studenci prześlą w postaci pliku (Office) w odpowiedzi na postawione zadanie na platformie Moodle. Dodatkowo - na podwyższenie oceny otrzymanej z pracy egzaminacyjnej - studenci będą mogli przesłać pracę na dowolny (przekrojowy) temat z przerobionego materiału lub wybranej lektury. Temat ten powinien być uzgodniony z prowadzącym zajęcia.

Punkty ECTS:

15 godz. - wykład - 1 punkt

15 godz. - przygotowanie do egzaminu - 1 punkt

Praktyki zawodowe:

Brak

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)