Historia filozofii
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WH-FW-I-2-HistFilo-L |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Historia filozofii |
Jednostka: | Wydział Nauk Humanistycznych |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom przedmiotu: | podstawowy |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | FW1_W04: FW1_W06: FW1_U03: FW1_K01: FW1_K03: |
Wymagania wstępne: | brak |
Skrócony opis: |
Cele przedmiotu: Nabycie przez studentów podstawowej wiedzy filozofii nowożytnej i współczesnej, a także umiejętności rozpoznania najważniejszych problemów i motywów filozoficznych, żywych w filozofii omawianego okresu. |
Pełny opis: |
Wykłady w tym semestrze stanowią kontynuację wykładów poprzedniego semestru. Obejmują filozofie nowożytną i współczesną. Problematyka koncentruje się głównie wokół tematów epistemologicznych, ontologicznych i etycznych, i częściowo społeczno-polityczne. Duży nacisk będzie położony na zagadnienia etyczne i społeczne. Filozofia tego okresu będzie przedstawiana w formie problemowym (omawiane będą najważniejsze problemy filozoficzne tej epoki), a także historycznym (przedstawieni będą najważniejsi filozofowie tej epoki). Tematyka zajęć: 1. Wprowadzenie ogólne do filozofii nowożytnej. 1.1 Zagadnienie źródeł poznania. Psychologiczna i epistemologiczna wersja zagadnienia. Aprioryzm i empiryzm (skrajny i umiarkowany). Spór empiryzmu i aprioryzmu o charakter twierdzeń matematyki. Konwencjonalizm. Aprioryzm umiarkowany Kanta. Poznanie aprioryczne według fenomenologów. Racjonalizm i irracjonalizm. 1.2 Zagadnienie granic poznania. Dwa rozumienia transcendencji. Zagadnienie immanentnych granic poznania. Epistemologiczny idealizm immanentny (Berkeley, Hume). Epistemologiczny realizm immanentny. Epistemologiczny idealizm transcendentalny. Idealizm transcendentalny Kanta. Realizm. Pozytywizm. Neopozytywizm. 1.3 Zagadnienia metafizyczne. Zagadnienie przedmiotów idealnych. Spór o uniwersalia. Współczesna wersja sporu o uniwersalia. Idealizm subiektywny. Idealizm obiektywny. Dialektyka Hegla. Dialektyka Hegla i dialektyka Marksa. Metafizyczny realizm. Realizm naiwny i krytyczny. 2. Wybrani przedstawiciele filozofii nowożytnej. 2.1 Kartezjusz. Metoda Kartezjusza. Kryterium prawdy. Poznanie Boga i świata. Teoria poznania. Filozofia przyrody. Antropologia. Zagadnienie wolności. Następcy Kartezjusza. Melabranche. Okazjonalizm i ontologizm Melabrache’a. Spinoza. Racjonalizm i panteizm Spinozy. Tożsamość bytu duchowego i cielesnego. Antropologia i etyka Spinozy. 2.2 Franciszek Bacon. Nowa metoda Bacona. 2.3 Galileusz. Metoda naukowa Galileusza. 2.4 Tomasz Hobbes. Materializm i sensualizm. Determinizm. Naturalistyczna teoria społeczeństwa. 2.5 Edward Herbert z Cherbury i koncepcja religii naturalnej. 2.6 John Locke i empiryzm. Nauka o powstawaniu pojęć. Teoria idei Locke’a. Filozofia polityczna Locke’a. 2.7 Anthony Ashley Cooper i koncepcja moralności naturalnej. 2.8 Kant. Krytycyzm Kanta. Krytyka czystego rozumu. Krytyka praktycznego rozumu. Filozofia prawa. Filozofia religii. Fryderyk Henryk Jacobi jako krytyk Kanta. 2.9 Idealizm niemiecki. Fichte. Czysty podmiotowy idealizm Fichtego. Hegel. Przedmiot i ogólne zasady filozofii Hegla. Dialektyka Hegla. Logika. Filozofia przyrody. Filozofia ducha. Heglowska filozofia prawa i państwa. 2.10 Jan Fryderyk Herbart i krytyka idealizmu. Realizm Herbarta. 3. Nowożytna filozofia społeczno-gospodarcza. 3.1 Filozofia społeczna merkantylizmu. 3.2 Filozofia społeczno-gospodarcza fizjokratów. 3.3 Filozofia społeczno-gospodarcza Adama Smitha. Koncepcja „homo oeconomicus”. 4. Elementy filozofii współczesnej. 4.1 Zagadnienie bezpośredniości i pośredniości poznania. Teoria poznania bezpośredniego w fenomenologii. Kartezjańska idea wątpienia metodologicznego i redukcja transcendentalna Husserla. 4.2 Krytyka idei bezpośredniego poznania, kartezjańskiego wątpienia i fenomenologicznej redukcji w filozofii współczesnej. Teoria poznania pośredniego Peircea’a. Teoria znaku. Krytyka idei epoche (bezzałożeniowości poznania). Pragmatyzm Peircea’a. Filozofia form symbolicznych Cassirera. 4.3. Hermeneutyka. Friedrich Schleiermacher. Johan Gustaw Droysen. Wilhelm Dilthey. Gadamer. Realistyczna hermeneutyka Bettie’go. 4.4 Realizm poznawczy Konrada Lorenza. 4.5 Fenomenologiczna filozofia wartości Schelera i Hartmanna. 5. Egzystencjalizm. 5.1 Kierkegard. Zasadniczy problem egzystencjalny Kierkegarda. Paradoks sokratejski i rozwiązanie Kierkegarda. Sceptycyzm i wiara. 5.2 Nietzsche. 5.3 Egzystencjalizm współczesny. Heideger. Sartre. |
Literatura: |
Literatura obowiązkowa: K. Pawłowski: skrypt do wykładu w wersji elektronicznej W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, wyd. dowolne Literatura uzupełniająca: K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii, Warszawa 2003 W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, wyd. dowolne R.H. Popkin, Filozofia, Poznań 1994 D. Collinson, Pięćdziesięciu wielkich filozofów, Poznań 1997 Z. Kuderowicz red., Filozofia XX wieku, Warszawa 2002 A. Miś, Filozofia współczesna, Warszawa 2003 |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
Efekty kształcenia: FW1_W04: Student zna badany obszar filozofii, także pod kątem wpływów na kulturę włoską. FW1_W06: Student zna i rozumie powiązania istniejące między naukami filologicznymi a historią filozofii FW1_U03: Student potrafi formułować, precyzować i opracowywać problemy badawcze, samodzielnie dokonuje wyboru stosownych metod, uzasadnić dobór problemu i metod badawczych, posługując się przy tym poprawną terminologią naukową. FW1_K01: Student ma świadomość potrzeby ciągłego pogłębiania swojej wiedzy oraz do jej krytycznej oceny, FW1_K03: Student posiada umiejętność rozpoznawania i rozstrzygania dylematów naukowych i etycznych związanych z wykonywaniem pracy filologa zarówno w pracy indywidualnej, jak i zespołowej, uwzględniając aspekty filozoficzne. |
Metody i kryteria oceniania: |
Zajęcia w semestrze kończą się egzaminem. Egzamin ma charakter pisemny. Przykładowe pytania będą podane odpowiednio wcześniej. W trakcie egzaminu można korzystać z notatek z wykładów. Każdy student otrzyma kartkę z tematami. Na ocenę ma wpływ merytoryczny poziom odpowiedzi i ilość podjętych pytań-tematów. Szczegóły bedą podane w teście. |
Praktyki zawodowe: |
brak |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)
Okres: | 2022-02-01 - 2022-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR WYK
CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Kazimierz Pawłowski, Małgorzata Ślarzyńska, Joanna Zajkowska | |
Prowadzący grup: | Kazimierz Pawłowski | |
Strona przedmiotu: | https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a060DMJzDmpNqYdGh9o50HLYdDYNyvQoxVI54IjiIIO81%40thread.tacv2/conversations?groupId=bc8235d4-c4c2-4e00-9e6a-bf52430ed9ac&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3 | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzaminacyjny |
|
E-Learning: | E-Learning (pełny kurs) |
|
Opis nakładu pracy studenta w ECTS: | Punkty ECTS: 30 godz. - wykład - 1 punkt 30 godz. - przygotowanie do egzaminu - 1 punkt |
|
Typ przedmiotu: | obowiązkowy |
|
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | nie dotyczy |
|
Skrócony opis: |
Cele przedmiotu: Nabycie przez studentów podstawowej wiedzy filozofii nowożytnej i współczesnej, a także umiejętności rozpoznania najważniejszych problemów i motywów filozoficznych, żywych w filozofii omawianego okresu. |
|
Pełny opis: |
Tematyka zajęć: 1. Wprowadzenie ogólne do filozofii nowożytnej. 1.1 Zagadnienie źródeł poznania. Psychologiczna i epistemologiczna wersja zagadnienia. Aprioryzm i empiryzm (skrajny i umiarkowany). Spór empiryzmu i aprioryzmu o charakter twierdzeń matematyki. Konwencjonalizm. Aprioryzm umiarkowany Kanta. Poznanie aprioryczne według fenomenologów. Racjonalizm i irracjonalizm. 1.2 Zagadnienie granic poznania. Dwa rozumienia transcendencji. Zagadnienie immanentnych granic poznania. Epistemologiczny idealizm immanentny (Berkeley, Hume). Epistemologiczny realizm immanentny. Epistemologiczny idealizm transcendentalny. Idealizm transcendentalny Kanta. Realizm. Pozytywizm. Neopozytywizm. 1.3 Zagadnienia metafizyczne. Zagadnienie przedmiotów idealnych. Spór o uniwersalia. Współczesna wersja sporu o uniwersalia. Idealizm subiektywny. Idealizm obiektywny. Dialektyka Hegla. Dialektyka Hegla i dialektyka Marksa. Metafizyczny realizm. Realizm naiwny i krytyczny. 2. Wybrani przedstawiciele filozofii nowożytnej. 2.1 Kartezjusz. Metoda Kartezjusza. Kryterium prawdy. Poznanie Boga i świata. Teoria poznania. Filozofia przyrody. Antropologia. Zagadnienie wolności. Następcy Kartezjusza. Melabranche. Okazjonalizm i ontologizm Melabrache’a. Spinoza. Racjonalizm i panteizm Spinozy. Tożsamość bytu duchowego i cielesnego. Antropologia i etyka Spinozy. 2.2 Franciszek Bacon. Nowa metoda Bacona. 2.3 Galileusz. Metoda naukowa Galileusza. 2.4 Tomasz Hobbes. Materializm i sensualizm. Determinizm. Naturalistyczna teoria społeczeństwa. 2.5 Edward Herbert z Cherbury i koncepcja religii naturalnej. 2.6 John Locke i empiryzm. Nauka o powstawaniu pojęć. Teoria idei Locke’a. Filozofia polityczna Locke’a. 2.7 Anthony Ashley Cooper i koncepcja moralności naturalnej. 2.8 Kant. Krytycyzm Kanta. Krytyka czystego rozumu. Krytyka praktycznego rozumu. Filozofia prawa. Filozofia religii. Fryderyk Henryk Jacobi jako krytyk Kanta. 2.9 Idealizm niemiecki. Fichte. Czysty podmiotowy idealizm Fichtego. Hegel. Przedmiot i ogólne zasady filozofii Hegla. Dialektyka Hegla. Logika. Filozofia przyrody. Filozofia ducha. Heglowska filozofia prawa i państwa. 2.10 Jan Fryderyk Herbart i krytyka idealizmu. Realizm Herbarta. 3. Nowożytna filozofia społeczno-gospodarcza. 3.1 Filozofia społeczna merkantylizmu. 3.2 Filozofia społeczno-gospodarcza fizjokratów. 3.3 Filozofia społeczno-gospodarcza Adama Smitha. Koncepcja „homo oeconomicus”. 4. Elementy filozofii współczesnej. 4.1 Zagadnienie bezpośredniości i pośredniości poznania. Teoria poznania bezpośredniego w fenomenologii. Kartezjańska idea wątpienia metodologicznego i redukcja transcendentalna Husserla. 4.2 Krytyka idei bezpośredniego poznania, kartezjańskiego wątpienia i fenomenologicznej redukcji w filozofii współczesnej. Teoria poznania pośredniego Peircea’a. Teoria znaku. Krytyka idei epoche (bezzałożeniowości poznania). Pragmatyzm Peircea’a. Filozofia form symbolicznych Cassirera. 4.3. Hermeneutyka. Friedrich Schleiermacher. Johan Gustaw Droysen. Wilhelm Dilthey. Gadamer. Realistyczna hermeneutyka Bettie’go. 4.4 Realizm poznawczy Konrada Lorenza. 4.5 Fenomenologiczna filozofia wartości Schelera i Hartmanna. 5. Egzystencjalizm. 5.1 Kierkegard. Zasadniczy problem egzystencjalny Kierkegarda. Paradoks sokratejski i rozwiązanie Kierkegarda. Sceptycyzm i wiara. 5.2 Nietzsche. 5.3 Egzystencjalizm współczesny. Heideger. Sartre. |
|
Literatura: |
K. Pawłowski: skrypt do wykładu w wersji elektronicznej (podawany w częściach na platformie Moodle) W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, wyd. dowolne |
|
Wymagania wstępne: |
Zaliczony semestr poprzedni |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)
Okres: | 2023-02-01 - 2023-06-30 |
Przejdź do planu
PN WYK
WT ŚR CZ PT WYK
|
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Kazimierz Pawłowski, Małgorzata Ślarzyńska, Joanna Zajkowska | |
Prowadzący grup: | Kazimierz Pawłowski | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzaminacyjny |
|
E-Learning: | E-Learning (pełny kurs) |
|
Opis nakładu pracy studenta w ECTS: | Punkty ECTS: 30 godz. - wykład - 1 punkt 30 godz. - przygotowanie do egzaminu i opracowanie lektur - 1 punkt |
|
Typ przedmiotu: | obowiązkowy |
|
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | nie dotyczy |
|
Skrócony opis: |
.Cele przedmiotu: Nabycie przez studentów podstawowej wiedzy filozofii nowożytnej i współczesnej, a także umiejętności rozpoznania najważniejszych problemów i motywów filozoficznych, żywych w filozofii omawianego okresu. |
|
Pełny opis: |
Wykłady w tym semestrze stanowią kontynuację wykładów poprzedniego semestru. Obejmują filozofie nowożytną i współczesną. Problematyka koncentruje się głównie wokół tematów epistemologicznych i ontologicznych, a także społeczno-polityczne (studenci na pierwszym roku mieli odrębne zajęcia z etyki, dlatego zagadnienia etyczne są poruszane w mniejszym stopniu niż inne). Filozofia tego okresu będzie przedstawiana w formie problemowym (omawiane będą najważniejsze problemy filozoficzne tej epoki), a także osobowym (przedstawieni będą najważniejsi filozofowie tej epoki). |
|
Literatura: |
Literatura obowiązkowa: K. Pawłowski: skrypt do wykładu w wersji elektronicznej W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, wyd. dowolne Literatura uzupełniająca: K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii, Warszawa 2003 W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, wyd. dowolne R.H. Popkin, Filozofia, Poznań 1994 D. Collinson, Pięćdziesięciu wielkich filozofów, Poznań 1997 Z. Kuderowicz red., Filozofia XX wieku, Warszawa 2002 A. Miś, Filozofia współczesna, Warszawa 2003 |
|
Wymagania wstępne: |
Uwagi przekazywane będą na zajęciach |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2024-02-15 - 2024-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ WYK
PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Kazimierz Pawłowski, Małgorzata Ślarzyńska, Joanna Zajkowska | |
Prowadzący grup: | Kazimierz Pawłowski | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzaminacyjny |
|
Opis nakładu pracy studenta w ECTS: | Punkty ECTS: 30 godz. - wykład - 1 punkt 30 godz. - przygotowanie do egzaminu i opracowanie lektur - 1 punkt |
|
Typ przedmiotu: | obowiązkowy |
|
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | nie dotyczy |
|
Skrócony opis: |
.Cele przedmiotu: Nabycie przez studentów podstawowej wiedzy filozofii nowożytnej i współczesnej, a także umiejętności rozpoznania najważniejszych problemów i motywów filozoficznych, żywych w filozofii omawianego okresu. |
|
Pełny opis: |
Wykłady w tym semestrze stanowią kontynuację wykładów poprzedniego semestru. Obejmują filozofie nowożytną i współczesną. Problematyka koncentruje się głównie wokół tematów epistemologicznych i ontologicznych, a także społeczno-polityczne (studenci na pierwszym roku mieli odrębne zajęcia z etyki, dlatego zagadnienia etyczne są poruszane w mniejszym stopniu niż inne). Filozofia tego okresu będzie przedstawiana w formie problemowym (omawiane będą najważniejsze problemy filozoficzne tej epoki), a także osobowym (przedstawieni będą najważniejsi filozofowie tej epoki). Tematyka zajęć: 1. Wprowadzenie ogólne do filozofii nowożytnej. 1.1 Zagadnienie źródeł poznania. Psychologiczna i epistemologiczna wersja zagadnienia. Aprioryzm i empiryzm (skrajny i umiarkowany). Spór empiryzmu i aprioryzmu o charakter twierdzeń matematyki. Konwencjonalizm. Aprioryzm umiarkowany Kanta. Poznanie aprioryczne według fenomenologów. Racjonalizm i irracjonalizm. 1.2 Zagadnienie granic poznania. Dwa rozumienia transcendencji. Zagadnienie immanentnych granic poznania. Epistemologiczny idealizm immanentny (Berkeley, Hume). Epistemologiczny realizm immanentny. Epistemologiczny idealizm transcendentalny. Idealizm transcendentalny Kanta. Realizm. Pozytywizm. Neopozytywizm. 1.3 Zagadnienia metafizyczne. Zagadnienie przedmiotów idealnych. Spór o uniwersalia. Współczesna wersja sporu o uniwersalia. Idealizm subiektywny. Idealizm obiektywny. Dialektyka Hegla. Dialektyka Hegla i dialektyka Marksa. Metafizyczny realizm. Realizm naiwny i krytyczny. 2. Wybrani przedstawiciele filozofii nowożytnej. 2.1 Kartezjusz. Metoda Kartezjusza. Kryterium prawdy. Poznanie Boga i świata. Teoria poznania. Filozofia przyrody. Antropologia. Zagadnienie wolności. Następcy Kartezjusza. Melabranche. Okazjonalizm i ontologizm Melabrache’a. Spinoza. Racjonalizm i panteizm Spinozy. Tożsamość bytu duchowego i cielesnego. Antropologia i etyka Spinozy. 2.2 Franciszek Bacon. Nowa metoda Bacona. 2.3 Galileusz. Metoda naukowa Galileusza. 2.4 Tomasz Hobbes. Materializm i sensualizm. Determinizm. Naturalistyczna teoria społeczeństwa. 2.5 Edward Herbert z Cherbury i koncepcja religii naturalnej. 2.6 John Locke i empiryzm. Nauka o powstawaniu pojęć. Teoria idei Locke’a. Filozofia polityczna Locke’a. 2.7 Anthony Ashley Cooper i koncepcja moralności naturalnej. 2.8 Kant. Krytycyzm Kanta. Krytyka czystego rozumu. Krytyka praktycznego rozumu. Filozofia prawa. Filozofia religii. Fryderyk Henryk Jacobi jako krytyk Kanta. 2.9 Idealizm niemiecki. Fichte. Czysty podmiotowy idealizm Fichtego. Hegel. Przedmiot i ogólne zasady filozofii Hegla. Dialektyka Hegla. Logika. Filozofia przyrody. Filozofia ducha. Heglowska filozofia prawa i państwa. 2.10 Jan Fryderyk Herbart i krytyka idealizmu. Realizm Herbarta. 3. Nowożytna filozofia społeczno-gospodarcza. 3.1 Filozofia społeczna merkantylizmu. 3.2 Filozofia społeczno-gospodarcza fizjokratów. 3.3 Filozofia społeczno-gospodarcza Adama Smitha. Koncepcja „homo oeconomicus”. 4. Elementy filozofii współczesnej. 4.1 Zagadnienie bezpośredniości i pośredniości poznania. Teoria poznania bezpośredniego w fenomenologii. Kartezjańska idea wątpienia metodologicznego i redukcja transcendentalna Husserla. 4.2 Krytyka idei bezpośredniego poznania, kartezjańskiego wątpienia i fenomenologicznej redukcji w filozofii współczesnej. Teoria poznania pośredniego Peircea’a. Teoria znaku. Krytyka idei epoche (bezzałożeniowości poznania). Pragmatyzm Peircea’a. Filozofia form symbolicznych Cassirera. 4.3. Hermeneutyka. Friedrich Schleiermacher. Johan Gustaw Droysen. Wilhelm Dilthey. Gadamer. Realistyczna hermeneutyka Bettie’go. 4.4 Realizm poznawczy Konrada Lorenza. 4.5 Fenomenologiczna filozofia wartości Schelera i Hartmanna. 5. Egzystencjalizm. 5.1 Kierkegard. Zasadniczy problem egzystencjalny Kierkegarda. Paradoks sokratejski i rozwiązanie Kierkegarda. Sceptycyzm i wiara. 5.2 Nietzsche. 5.3 Egzystencjalizm współczesny. Heideger. Sartre. |
|
Literatura: |
Literatura obowiązkowa: K. Pawłowski: skrypt do wykładu w wersji elektronicznej W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, wyd. dowolne Literatura uzupełniająca: K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii, Warszawa 2003 W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, wyd. dowolne R.H. Popkin, Filozofia, Poznań 1994 D. Collinson, Pięćdziesięciu wielkich filozofów, Poznań 1997 Z. Kuderowicz red., Filozofia XX wieku, Warszawa 2002 A. Miś, Filozofia współczesna, Warszawa 2003 |
|
Wymagania wstępne: |
Uwagi przekazywane będą na zajęciach |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.