Literatura dla dzieci i młodzieży
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WH-KON-LitDzieMl |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Literatura dla dzieci i młodzieży |
Jednostka: | Wydział Nauk Humanistycznych |
Grupy: |
Gr przedmiotów ogólnouczelnianych - Obszar nauk humanistycznych (I stopień i jednolite magisterskie) Grupa przedmiotów ogólnouczelnianych - obszar nauk humanistycznych i społecznych (studia I st. i JM) |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom przedmiotu: | podstawowy |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | FP1_W08 FP1_W10 FP1_U02 FP1_U03 FP1_U05 FP1_K01 FP1_K04 |
Skrócony opis: |
Poziom przedmiotu: podstawowy Cele przedmiotu: student będzie znał i rozumiał główne zagadnienia dotyczące literatury dziecięcej. Będzie umiał wykorzystywać literaturę dziecięcą dla celów pedagogicznych, edukacyjnych i terapeutycznych; Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z zakresu historii literatury polskiej i powszechnej; |
Pełny opis: |
Pochodzenie literatury dla dzieci - rys historyczny. Najważniejsi twórcy literatury dla dzieci. "Literatura dla dzieci" czy "literatura dziecięca" - spory o definicję, opinie badaczy (zarys problematyki); Historia dziecka i dziecięcości w społeczeństwie europejskim – jako tło dla rozwoju literatury danego okresu. Postawy pedagogiczne w różnych epokach, główni myśliciele, ważniejsi pedagodzy XIX i XX wieku oraz ich wpływ na kształt literatury dla dzieci (wybrane zagadnienia); Dziecko jako temat literacki (rys historyczny) - analiza wybranych tekstów z literatury polskiej i powszechnej; Znaczenie literatury pamiętnikowej i wspomnieniowej. Baśń w kulturze, literaturze i wychowaniu: kulturowe znaczenie fabuł baśniowych, symbolika baśniowa, archetypy. Baśń na przestrzeni wieków - przemiany gatunkowe baśni (najwcześniejsze znane opowieści baśniowe, baśń włoska renesansu; francuskie opowieści o wróżkach - XVII wiek; baśń niemiecka XIX wieku; działalność braci Grimm; baśń biedermeierowska J. Ch. Andersena; baśń w Anglii epoki wiktoriańskiej) - omówienie i analiza wybranych tekstów. Baśń w psychologii i jej możliwości terapeutyczne - psychoanalityczne koncepcje B. Bettelheima. Bajkoterapia - propozycje dydaktyczne. Proza dla dzieci: przemiany gatunkowe, najpopularniejsze gatunki i typy w XIX i XX wieku oraz ich przemiany: powieść dla dziewcząt, powieść fantastyczna, powieść podróżniczo-przygodowa, powieść obyczajowa, powieść psychologiczna, powieść historyczna , i in. (analiza konkretnych przykładów). Omówienie wybranych metod i technik animacji czytelnictwa dziecięcego; Zagadnienie inicjacji literackiej; Problematyka „kanonu lektur” – wybór tekstów odpowiednich do wieku dziecka; |
Literatura: |
Literatura przedmiotu (wybrane pozycje): Z. Adamczykowa, Literatura dla dzieci: funkcje, kategorie, gatunki, Warszawa 2001; Animacja czytelnictwa dziecięcego, red. J. Papuzińska i in., Płock 2004; Antologia poezji dziecięcej, wstęp i oprac. Jerzy Cieślikowski, wyd. III, Wrocław 1991; Ph. Aries, Historia dzieciństwa, Gdańsk 1995; A. Baluch, Archetypy literatury dziecięcej, Kraków 1992; A. Baluch, Książka jest światem, o literaturze dla dzieci małych oraz dla dzieci starszych i nastolatków, Kraków 2005; B. Bettelheim, Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, przeł. Danuta Danek, t. 1 i 2, Warszawa 1985; J. Z. Białek, Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1918-1939, Warszawa 1987; I. Borecka, Biblioterapia formą terapii pedagogicznej, Wałbrzych 2001; J. Cieślikowski, Literatura i podkultura dziecięca, Wrocław 1975; J. Cieślikowski, Literatura osobna, Warszawa 1985; J. Dunin, Książeczki dla grzecznych i niegrzecznych dzieci: z dziejów polskich publikacji dla najmłodszych, Wrocław 1991; Dzieciństwo i sacrum, red. J. Papuzińska, G. Leszczyński, t. 1 Warszawa 1998, t. 2 Warszawa 2000; P. Hazard, Książki, dzieci i dorośli, tł. I. Słońska, Warszawa 1963; M. Jonca, Enfants terribles. Dzieci złe, źle wychowane w literaturze polskiej XIX wieku, Wrocław 2005; I. Kaniowska-Lewańska, Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864, Warszawa 1983; K. Kuliczkowska, Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864-1918, Warszawa 1983; G. Leszczyński, Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX w., Warszawa 2006; G. Leszczyński, Bunt czytelników: proza inicjacyjna netgeneracji, Warszawa 2010 G. Leszczyński, Literatura i książka dziecięca. Słowo - obiegi - konteksty, Warszawa 2003; G. Leszczyński, Magiczna biblioteka: zbójeckie księgi młodego wieku, Warszawa 2007; J. Ługowska, Bajka w literaturze dziecięcej, Warszawa 1988; J. Ługowska, Ludowa bajka magiczna jako tworzywo literatury, Wrocław 1981; M. Pustowaruk, Od Tolkiena do Pratchetta. Potencjał rozwojowy fantazy jako konwencji literackiej, Wrocław 2009 A. Nikliborc, Od baśni do prawdy: szkice z dziejów literatury zachodniej dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1981; J. Papuzińska, Inicjacje czytelnicze, Warszawa 1988; J. Papuzińska, Zatopione królestwo. O polskiej literaturze fantastycznej XX wieku dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1989; Poezja dla dzieci - antologia form i tematów, oprac. R. Waksmund, Wrocław 1987; Przeboje edukacji polonistycznej, red. D. Michułka, Wrocław 2001; G. Skotnicka, Pozytywistyczne powieści z dziejów narodu dla dzieci i młodzieży, Gdańsk 1974; Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B. Tylicka, G. Leszczyński, Wrocław 2003; Sto lat baśni polskiej, pod red. G. Leszczyńskiego, Warszawa 1995; G. Trębicki, Fantasy. Ewolucja gatunku, Kraków 2007 R. Waksmund, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej (tematy – gatunki – konteksty), Wrocław 2000; V. Wróblewska, Przemiany gatunkowe polskiej baśni literackiej XIX i XX wieku, Toruń 2003; A. Zgorzelski, Fantastyka. Utopia. Science fiction, Warszawa 1980; B. Żurakowski, W świecie poezji dla dzieci, Warszawa 1981; Literatura podmiotu - konkretne teksty każdorazowo ustalane na zajęciach z uczestnikami konwersatorium. |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
FP1_W08 - uczestnictwo w zajęciach przyczyni się do lepszego poznania kryteriów periodyzacji literatury polskiej i powszechnej oraz zapoznania się z kanonicznymi dziełami fantastycznymi epoki XIX oraz współczesnej literatury dziecięcej; student pozna główne kierunki ich analizy i interpretacji oraz będzie rozumiał ich konteksty kulturowe oraz dorobek krytyczny im poświęcony [P6S_WG] FP1_W10 - dzięki uczestnictwu w zajęciach pozna współczesne metody analizy i interpretacji dzieła literackiego, głównie z obszaru literatury fantastycznej [P6S_W] FP1_U02 - będzie potrafił formułować problemy badawcze, referować literaturę przedmiotu, dobrać metody i narzędzia badawcze, merytorycznie uzasadniać swoje stanowisko, wykorzystując poglądy własne oraz innych autorów, i formułować wnioski [P6S_UW; P6S_UO] FP1_U03 - potrafi posługiwać się podstawowymi terminami i narzędziami badawczymi z zakresu literaturoznawstwa (z naciskiem na fantastykę dziecięcą i młodzieżową) oraz samodzielnie przeprowadzić analizę i interpretację dzieła literackiego [P6S_UW] FP1_U05 - potrafi opracować wyniki własnych badań i zaprezentować je w postaci pracy pisemnej oraz wystąpienia ustnego w języku polskim [P6S_UW; P6S_UK] FP1_K01 – jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy literaturoznawczej i konfrontowania jej z najnowszymi ustaleniami oraz zasięgania opinii ekspertów, a także ciągłego podnoszenia jej poziomu [P6S_KK] FP1_K04 - jest gotów do aktywnego i świadomego uczestnictwa w bieżącym życiu literackim i kulturalnym oraz do działań na rzecz popularyzacji wiedzy o literaturze i kulturze polskiej [P6S_KO] 3 pkt ECTS |
Metody i kryteria oceniania: |
Na ocenę bardzo dobrą student wymienia i zna najważniejsze dzieła z literatury fantastycznej dla dzieci i młodzieży; rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy tej literatury. Student będzie sprawnie dokonywał historycznoliterackiej analizy tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student umiejętnie posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla tego typu literatury. Na ocenę dobrą student wymienia i prezentuje większość dzieł charakterystycznych dla fantastycznej literatury dziecięcej; rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy tej literatury. Student formułuje opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł i dokonuje analizy tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student dobrze posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla tej literatury. Na ocenę dostateczną student wymienia i prezentuje większość dzieł charakterystycznych dla literatury dziecięcej; w stopniu dostatecznym rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy tej literatury. Student formułuje podstawowe opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł i dokonuje elementarnej analizy tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student dostatecznie posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla epoki. |
Praktyki zawodowe: |
Nie dotyczy. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.