Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Literatura dla dzieci i młodzieży

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WH-KON-LitDzieMl
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Literatura dla dzieci i młodzieży
Jednostka: Wydział Nauk Humanistycznych
Grupy: Gr przedmiotów ogólnouczelnianych - Obszar nauk humanistycznych (I stopień i jednolite magisterskie)
Grupa przedmiotów ogólnouczelnianych - obszar nauk humanistycznych i społecznych (studia I st. i JM)
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

FP1_W08

FP1_W10

FP1_U02

FP1_U03

FP1_U05

FP1_K01

FP1_K04


Skrócony opis:

Poziom przedmiotu: podstawowy

Cele przedmiotu: student będzie znał i rozumiał główne zagadnienia dotyczące literatury dziecięcej. Będzie umiał wykorzystywać literaturę dziecięcą dla celów pedagogicznych, edukacyjnych i terapeutycznych;

Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z zakresu historii literatury polskiej i powszechnej;

Pełny opis:

Pochodzenie literatury dla dzieci - rys historyczny. Najważniejsi twórcy literatury dla dzieci.

"Literatura dla dzieci" czy "literatura dziecięca" - spory o definicję, opinie badaczy (zarys problematyki);

Historia dziecka i dziecięcości w społeczeństwie europejskim – jako tło dla rozwoju literatury danego okresu.

Postawy pedagogiczne w różnych epokach, główni myśliciele, ważniejsi pedagodzy XIX i XX wieku oraz ich wpływ na kształt literatury dla dzieci (wybrane zagadnienia); Dziecko jako temat literacki (rys historyczny) - analiza wybranych tekstów z literatury polskiej i powszechnej;

Znaczenie literatury pamiętnikowej i wspomnieniowej.

Baśń w kulturze, literaturze i wychowaniu: kulturowe znaczenie fabuł baśniowych, symbolika baśniowa, archetypy. Baśń na przestrzeni wieków - przemiany gatunkowe baśni (najwcześniejsze znane opowieści baśniowe, baśń włoska renesansu; francuskie opowieści o wróżkach - XVII wiek; baśń niemiecka XIX wieku; działalność braci Grimm; baśń biedermeierowska J. Ch. Andersena; baśń w Anglii epoki wiktoriańskiej) - omówienie i analiza wybranych tekstów. Baśń w psychologii i jej możliwości terapeutyczne - psychoanalityczne koncepcje B. Bettelheima.

Bajkoterapia - propozycje dydaktyczne.

Proza dla dzieci: przemiany gatunkowe, najpopularniejsze gatunki i typy w XIX i XX wieku oraz ich przemiany: powieść dla dziewcząt, powieść fantastyczna, powieść podróżniczo-przygodowa, powieść obyczajowa, powieść psychologiczna, powieść historyczna , i in. (analiza konkretnych przykładów).

Omówienie wybranych metod i technik animacji czytelnictwa dziecięcego; Zagadnienie inicjacji literackiej; Problematyka „kanonu lektur” – wybór tekstów odpowiednich do wieku dziecka;

Literatura:

Literatura przedmiotu (wybrane pozycje):

Z. Adamczykowa, Literatura dla dzieci: funkcje, kategorie, gatunki, Warszawa 2001;

Animacja czytelnictwa dziecięcego, red. J. Papuzińska i in., Płock 2004;

Antologia poezji dziecięcej, wstęp i oprac. Jerzy Cieślikowski, wyd. III, Wrocław 1991;

Ph. Aries, Historia dzieciństwa, Gdańsk 1995;

A. Baluch, Archetypy literatury dziecięcej, Kraków 1992;

A. Baluch, Książka jest światem, o literaturze dla dzieci małych oraz dla dzieci starszych i nastolatków, Kraków 2005;

B. Bettelheim, Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, przeł. Danuta Danek, t. 1 i 2, Warszawa 1985;

J. Z. Białek, Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1918-1939, Warszawa 1987;

I. Borecka, Biblioterapia formą terapii pedagogicznej, Wałbrzych 2001;

J. Cieślikowski, Literatura i podkultura dziecięca, Wrocław 1975;

J. Cieślikowski, Literatura osobna, Warszawa 1985;

J. Dunin, Książeczki dla grzecznych i niegrzecznych dzieci: z dziejów polskich publikacji dla najmłodszych, Wrocław 1991;

Dzieciństwo i sacrum, red. J. Papuzińska, G. Leszczyński, t. 1 Warszawa 1998, t. 2 Warszawa 2000;

P. Hazard, Książki, dzieci i dorośli, tł. I. Słońska, Warszawa 1963;

M. Jonca, Enfants terribles. Dzieci złe, źle wychowane w literaturze polskiej XIX wieku, Wrocław 2005;

I. Kaniowska-Lewańska, Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864, Warszawa 1983;

K. Kuliczkowska, Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864-1918, Warszawa 1983;

G. Leszczyński, Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX w., Warszawa 2006;

G. Leszczyński, Bunt czytelników: proza inicjacyjna netgeneracji, Warszawa 2010

G. Leszczyński, Literatura i książka dziecięca. Słowo - obiegi - konteksty, Warszawa 2003;

G. Leszczyński, Magiczna biblioteka: zbójeckie księgi młodego wieku, Warszawa 2007;

J. Ługowska, Bajka w literaturze dziecięcej, Warszawa 1988;

J. Ługowska, Ludowa bajka magiczna jako tworzywo literatury, Wrocław 1981;

M. Pustowaruk, Od Tolkiena do Pratchetta. Potencjał rozwojowy fantazy jako konwencji literackiej, Wrocław 2009

A. Nikliborc, Od baśni do prawdy: szkice z dziejów literatury zachodniej dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1981;

J. Papuzińska, Inicjacje czytelnicze, Warszawa 1988;

J. Papuzińska, Zatopione królestwo. O polskiej literaturze fantastycznej XX wieku dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1989;

Poezja dla dzieci - antologia form i tematów, oprac. R. Waksmund, Wrocław 1987;

Przeboje edukacji polonistycznej, red. D. Michułka, Wrocław 2001;

G. Skotnicka, Pozytywistyczne powieści z dziejów narodu dla dzieci i młodzieży, Gdańsk 1974;

Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B. Tylicka, G. Leszczyński, Wrocław 2003;

Sto lat baśni polskiej, pod red. G. Leszczyńskiego, Warszawa 1995;

G. Trębicki, Fantasy. Ewolucja gatunku, Kraków 2007

R. Waksmund, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej (tematy – gatunki – konteksty), Wrocław 2000;

V. Wróblewska, Przemiany gatunkowe polskiej baśni literackiej XIX i XX wieku, Toruń 2003;

A. Zgorzelski, Fantastyka. Utopia. Science fiction, Warszawa 1980;

B. Żurakowski, W świecie poezji dla dzieci, Warszawa 1981;

Literatura podmiotu - konkretne teksty każdorazowo ustalane na zajęciach z uczestnikami konwersatorium.

Efekty kształcenia i opis ECTS:

FP1_W08 - uczestnictwo w zajęciach przyczyni się do lepszego poznania kryteriów periodyzacji literatury polskiej i powszechnej oraz zapoznania się z kanonicznymi dziełami fantastycznymi epoki XIX oraz współczesnej literatury dziecięcej; student pozna główne kierunki ich analizy i interpretacji oraz będzie rozumiał ich konteksty kulturowe oraz dorobek krytyczny im poświęcony [P6S_WG]

FP1_W10 - dzięki uczestnictwu w zajęciach pozna współczesne metody analizy i interpretacji dzieła literackiego, głównie z obszaru literatury fantastycznej [P6S_W]

FP1_U02 - będzie potrafił formułować problemy badawcze, referować literaturę przedmiotu, dobrać metody i narzędzia badawcze, merytorycznie uzasadniać swoje stanowisko, wykorzystując poglądy własne oraz innych autorów, i formułować wnioski [P6S_UW; P6S_UO]

FP1_U03 - potrafi posługiwać się podstawowymi terminami i narzędziami badawczymi z zakresu literaturoznawstwa (z naciskiem na fantastykę dziecięcą i młodzieżową) oraz samodzielnie przeprowadzić analizę i interpretację dzieła literackiego [P6S_UW]

FP1_U05 - potrafi opracować wyniki własnych badań i zaprezentować je w postaci pracy pisemnej oraz wystąpienia ustnego w języku polskim [P6S_UW; P6S_UK]

FP1_K01 – jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy literaturoznawczej i konfrontowania jej z najnowszymi ustaleniami oraz zasięgania opinii ekspertów, a także ciągłego podnoszenia jej poziomu [P6S_KK]

FP1_K04 - jest gotów do aktywnego i świadomego uczestnictwa w bieżącym życiu literackim i kulturalnym oraz do działań na rzecz popularyzacji wiedzy o literaturze i kulturze polskiej [P6S_KO]

3 pkt ECTS

Metody i kryteria oceniania:

Na ocenę bardzo dobrą student wymienia i zna najważniejsze dzieła z literatury fantastycznej dla dzieci i młodzieży; rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy tej literatury. Student będzie sprawnie dokonywał historycznoliterackiej analizy tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student umiejętnie posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla tego typu literatury.

Na ocenę dobrą student wymienia i prezentuje większość dzieł charakterystycznych dla fantastycznej literatury dziecięcej; rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy tej literatury. Student formułuje opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł i dokonuje analizy tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student dobrze posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla tej literatury.

Na ocenę dostateczną student wymienia i prezentuje większość dzieł charakterystycznych dla literatury dziecięcej; w stopniu dostatecznym rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy tej literatury. Student formułuje podstawowe opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł i dokonuje elementarnej analizy tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student dostatecznie posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla epoki.

Praktyki zawodowe:

Nie dotyczy.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.0.0-8 (2024-11-08)