Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Literatura dla dzieci i młodzieży cz. I

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WH-KON-LitDzieci-Z
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Literatura dla dzieci i młodzieży cz. I
Jednostka: Wydział Nauk Humanistycznych
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

FP1_W08

FP1_U01

FP1_U02

FP1_K01




Skrócony opis:

Poziom przedmiotu: podstawowy

Cele przedmiotu: student będzie znał i rozumiał główne zagadnienia dotyczące literatury dziecięcej. Będzie umiał wykorzystywać literaturę dziecięcą dla celów pedagogicznych, edukacyjnych i terapeutycznych;

Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z zakresu historii literatury polskiej i powszechnej;

Pełny opis:

Pochodzenie literatury dla dzieci - rys historyczny. Najważniejsi twórcy literatury dla dzieci.

"Literatura dla dzieci" czy "literatura dziecięca" - spory o definicję, opinie badaczy (zarys problematyki);

Historia dziecka i dziecięcości w społeczeństwie europejskim – jako tło dla rozwoju literatury danego okresu.

Postawy pedagogiczne w różnych epokach, główni myśliciele, ważniejsi pedagodzy XIX i XX wieku oraz ich wpływ na kształt literatury dla dzieci (wybrane zagadnienia); Dziecko jako temat literacki (rys historyczny) - analiza wybranych tekstów z literatury polskiej i powszechnej;

Znaczenie literatury pamiętnikowej i wspomnieniowej.

Baśń w kulturze, literaturze i wychowaniu: kulturowe znaczenie fabuł baśniowych, symbolika baśniowa, archetypy. Baśń na przestrzeni wieków - przemiany gatunkowe baśni (najwcześniejsze znane opowieści baśniowe, baśń włoska renesansu; francuskie opowieści o wróżkach - XVII wiek; baśń niemiecka XIX wieku; działalność braci Grimm; baśń biedermeierowska J. Ch. Andersena; baśń w Anglii epoki wiktoriańskiej) - omówienie i analiza wybranych tekstów. Baśń w psychologii i jej możliwości terapeutyczne - psychoanalityczne koncepcje B. Bettelheima.

Bajkoterapia - propozycje dydaktyczne.

Proza dla dzieci: przemiany gatunkowe, najpopularniejsze gatunki i typy w XIX i XX wieku oraz ich przemiany: powieść dla dziewcząt, powieść fantastyczna, powieść podróżniczo-przygodowa, powieść obyczajowa, powieść psychologiczna, powieść historyczna , i in. (analiza konkretnych przykładów).

Omówienie wybranych metod i technik animacji czytelnictwa dziecięcego; Zagadnienie inicjacji literackiej; Problematyka „kanonu lektur” – wybór tekstów odpowiednich do wieku dziecka;

Literatura:

Literatura przedmiotu (wybrane pozycje):

1.Z.Adamczykowa, Literatura dla dzieci: funkcje, kategorie, gatunki, Warszawa 2001;

2.Animacja czytelnictwa dziecięcego, red. J. Papuzińska i in., Płock 2004;

3.Antologia poezji dziecięcej, wstęp i oprac. Jerzy Cieślikowski, wyd. III, Wrocław 1991;

4.Ph. Aries, Historia dzieciństwa, Gdańsk 1995;

5.A.Baluch, Archetypy literatury dziecięcej, Kraków 1992;

6.A.Baluch, Książka jest światem, o literaturze dla dzieci małych oraz dla dzieci starszych i nastolatków, Kraków 2005;

7.B.Bettelheim, Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, przeł. Danuta Danek, t. 1 i 2, Warszawa 1985;

8.J.Z. Białek, Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1918-1939, Warszawa 1987;

9.I.Borecka, Biblioterapia formą terapii pedagogicznej, Wałbrzych 2001;

10.J.Cieślikowski, Literatura i podkultura dziecięca, Wrocław 1975;

11.J.Cieślikowski, Literatura osobna, Warszawa 1985;

12.J.Dunin, Książeczki dla grzecznych i niegrzecznych dzieci: z dziejów polskich publikacji dla najmłodszych, Wrocław 1991;

13.Dzieciństwo i sacrum, red. J. Papuzińska, G. Leszczyński, t. 1 Warszawa 1998, t. 2 Warszawa 2000;

14.P.Hazard, Książki, dzieci i dorośli, tł. I. Słońska, Warszawa 1963;

15.M.Jonca, Enfants terribles. Dzieci złe, źle wychowane w literaturze polskiej XIX wieku, Wrocław 2005;

16.M.Jonca, Sierota w literaturze polskiej dla dzieci w XIX wieku, Wrocław 1994;

17.I.Kaniowska-Lewańska, Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864, Warszawa 1983;

18.A.Kubale, Dziecko romantyczne: szkice o literaturze, Wrocław 1984;

19.K.Kuliczkowska, Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864-1918, Warszawa 1983;

20.G.Leszczyński, Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX w., Warszawa 2006;

21.G.Leszczyński, Bunt czytelników: proza inicjacyjna netgeneracji, Warszawa 2010

22.G.Leszczyński, Literatura i książka dziecięca. Słowo - obiegi - konteksty, Warszawa 2003;

23.G.Leszczyński, Magiczna biblioteka: zbójeckie księgi młodego wieku, Warszawa 2007;

24.J.Ługowska, Bajka w literaturze dziecięcej, Warszawa 1988;

25.J.Ługowska, Ludowa bajka magiczna jako tworzywo literatury, Wrocław 1981;

26.A.Nikliborc, Od baśni do prawdy: szkice z dziejów literatury zachodniej dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1981;

27.J.Papuzińska, Inicjacje czytelnicze, Warszawa 1988;

28.J.Papuzińska, Zatopione królestwo. O polskiej literaturze fantastycznej XX wieku dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1989;

29.Poezja dla dzieci - antologia form i tematów, oprac. R. Waksmund, Wrocław 1987;

30.Przeboje edukacji polonistycznej, red. D.Michułka, Wrocław 2001;

31.G.Skotnicka, Pozytywistyczne powieści z dziejów narodu dla dzieci i młodzieży, Gdańsk 1974;

32.Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B. Tylicka, G. Leszczyński, Wrocław 2003;

33.Sto lat baśni polskiej, pod red. G. Leszczyńskiego, Warszawa 1995;

34.R.Waksmund, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej (tematy – gatunki – konteksty), Wrocław 2000;

35.V.Wróblewska, Przemiany gatunkowe polskiej baśni literackiej XIX i XX wieku, Toruń 2003;

36.A.Zgorzelski, Fantastyka. Utopia. Science fiction, Warszawa 1980;

37.B.Żurakowski, W świecie poezji dla dzieci, Warszawa 1981;

Literatura podmiotu (niżej - wybrane pozycje; konkretne teksty ustalane na zajęciach z uczestnikami konwersatorium):

1.E.T.A. Hoffman, Dziadek do orzechów;

2.J.Barrie, Piotruś Pan;

3.P.Travers, Mary Poppins;

4.M.Krüger, Karolcia;

5.C.S. Lewis, Lew, czarownica i stara szafa;

6.D.Terakowska, Córka czarownic;

7.L.Alcott, Małe kobietki;

8.J.Gaarder, Świat Zofii;

9.M.Twain, Przygody Tomka Sawyera;

10.A.Domańska, Historia żółtej ciżemki;

11.M.Bond, seria o Misiu Paddingtonie;

12.A. Lindgren Dzieci z Bullerbyn;

13.Sempe, Gościnny, Mikołajek i inne chłopaki (i inne książki z tej serii);

14.Ch. Dickens, David Copperfield;

15.Gaiman, Koralina;

16.Dahl, Matylda;

17.Green, Szukając Alaski;

Efekty kształcenia i opis ECTS:

Student nazywa i definiuje główne zagadnienia dotyczące literatury dziecięcej. Umie wymienić i scharakteryzować twórców literatury dziecięcej i ich najważniejsze dzieła. Nazywa i rozpoznaje główne nurty obecne w literaturze dla dzieci i młodzieży.

Student umiejętnie posługuje się terminami z zakresu poetyki i historii literatury przy analizie utworów dziecięcych i młodzieżowych. Potrafi rozpoznać motywy i porównywać dzieła należące do jednego nurtu. Potrafi wdrożyć zdobytą wiedzę we własny warsztat przyszłego polonisty.

Student zachowuje krytycyzm w wyrażaniu opinii wartościujących. Ma świadomość różnorodności literatury dziecięcej i jej wpływu na proces wychowawczy. Student będzie zorientowany na dalsze samodzielne badania literatury dla dzieci i młodzieży.

Opis ETCS - 2 punkty

30 godzin - udział w zajęciach;

30 godzi - przygotowywanie się do zajęć.

Metody i kryteria oceniania:

Na ocenę bardzo dobrą student wymienia i zna najważniejsze dzieła z literatury dla dzieci i młodzieży; rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy tej literatury. Student sprawnie formułuje opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych kwestii i problemów związanych z rozwojem i funkcjonowaniem tzw. „literatury czwartej” na przestrzeni dziejów. Student będzie sprawnie dokonywał historycznoliterackiej analizy tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student umiejętnie posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla tego typu literatury.

Na ocenę dobrą student wymienia i prezentuje większość dzieł charakterystycznych dla literatury dziecięcej; rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy tej literatury. Student formułuje opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł i dokonuje analizy tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student dobrze posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla tej literatury.

Na ocenę dostateczną student wymienia i prezentuje większość dzieł charakterystycznych dla literatury dziecięcej; w stopniu dostatecznym rozpoznaje i rozróżnia główne nurty i prądy tej literatury. Student formułuje podstawowe opinie o literaturze w oparciu o znajomość problematyki reprezentatywnych dzieł i dokonuje elementarnej analizy tekstów z uwzględnieniem określonych kontekstów. Student dostatecznie posługuje się terminami i pojęciami ważnymi dla epoki.

Ocena ciągła.

Praktyki zawodowe:

Nie dotyczy.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)