Nazwy osobowe w języku, kulturze i komunikacji społecznej

podstawowy

wpisz symbol/symbole efektów kształcenia

FP1_W05

FP1_U11

FP1_K05

H1A.U01; H1A.W01; H1A.W10; FP1_W13

Problematyka związana z charakterystyką nazw osobowych łączy się z szeroko pojętą kulturą narodu. Dzięki starannie opracowanym słownikom onomastycznym możliwe jest ustalenie i doprecyzowanie etymologii danego antroponimu. Historia imion natomiast pozwala przeprowadzić peregrynacje przez kształtowanie się polskiego systemu nazewniczego od jednoimiennego do dwuelementowego. Ukazanie mian, imion, pseudonimów, przydomków i przezwisk oraz jako symptom współczesności - nicków - pozwala docenić bogactwo językowe i kulturowe onomastyki polskiej. Dzięki formule Konwersatorium możliwe jest na wprowadzenie podstawowej terminologii onomastycznej.

1. Nazwy osobowe na tle historii, ich geneza i rozwój.

2. Rodzaje nazw osobowych: miana, deskrypcje, imiona słowiańskie, imiona chrześcijańskie, nazwiska, pseudonimy, nicki.

3. Klasyfikacja nazwisk według taksonomii Witolda Taszyckiego.

4. Nazwisko jako element kultury. Podział antroponimów na rodzime i obce.

5. Przykładowe etymologie poszczególnych nazwisk (praca ze słownikiem Kazimierza Rymuta). Omówienie polskich słowników antroponimicznych.

6. Nazwisko jako element prawa, pisownia i odmiana nazwisk.

7. Współczesne polskie osobowe nazewnictwo medialne, omówienie irconimów.

8. Język w mediach z uwzględnieniem np. ekspansji potoczności.

9. Relacja nadawca-odbiorca. Formy grzecznościowe a demokratyzacja języka.

10. Cechy nazewnictwa medialnego jako element estetyki mediów.

11. Nazwy osobowe w literaturze pięknej

12. Cd. onomastyki literackiej.

13. Nazwy heraldyczne, przydomki, przezwiska w języku i kulturze polskiej.

14. Powtórzenie materiału.

15. Kolokwium zaliczeniowe.

Bibliografia

Bajerowa I., 2003, Zarys historii języka polskiego 1939-2000, PWN Warszawa.

Bajerowa I., 1996, Język polski czasu II wojny światowej, Warszawa.

Bubak J. (1986), Proces kształtowania się polskiego nazwiska mieszczańskiego i chłopskiego, Kraków

Butler D., Kurkowska H., Satkiewicz H., 1970-71, Kultura języka polskiego, Warszawa.

Grabias S., 1981, O ekspresywności języka. Ekspresja a słowotwórstwo, Wyd. Lubelskie. obb

Grybosiowa A., 2003, Język wtopiony w rzeczywistość, Wyd. UŚ., Katowice.

SESNO: Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, 1995-2000, red. A. Cieślikowa, M. Malec i K. Rymut, z. 1-6, Kraków.

SNUP – Słownik nazwisk używanych w Polsce na początku XXI wieku, 2003, K. Rymut., Kraków.

Szubert M., 2004, Leksykon rzeczy minionych i przemijających, Muza SA, Warszawa.

FP1_W05

Student zna podstawową terminologię dotyczącą antroponimii.

FP1_U11

Student stosuje podstawową terminologię dotyczącą antroponimii.

FP1_K05

Student ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy. Nazwy osobowe jako element języka, prawa, jako zjawisko historyczne wpisują się w ten chroniony i ważny obszar.

udział w ćwiczeniach 30

przygotowanie do ćwiczeń 20

konsultacje 10

przygotowanie do kolokwium 25

suma 85/30 ~3

Niedostateczną ocenę uzyskuje student, który nie spełnia kryteriów, wymienionych w efektach kształcenia.

Dostateczną ocenę uzyskuje student, który:

- wybiórczo zna podstawową terminologię dotyczącą antroponimii;

- nie zawsze poprawnie stosuje podstawową terminologię dotyczącą antroponimii.

Dobrą ocenę uzyskuje student, który:

- dobrze zna podstawową terminologię dotyczącą antroponimii;

- poprawnie stosuje podstawową terminologię dotyczącą antroponimii.

Bardzo dobrą ocenę uzyskuje student, który:

- bardzo dobrze zna podstawową terminologię dotyczącą antroponimii;

- poprawnie stosuje podstawową terminologię dotyczącą antroponimii;

- ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy. Nazwisko jako element języka, prawa, jako późne zjawisko historyczne wpisuje się w ten chroniony i ważny obszar.

Ponadto:

Metody oceny:

Ćwiczenia praktyczne na zajęciach.

Zaliczenie semestru:

Kolokwium pisemne:

- interpretacja przykładów nazwisk - przeprowadzenie prawidłowej analizy budowy słowotwórczej,

- określenie nazwisk z zastosowaniem poznanej taksonomii;

- interpretacja etymologiczna (podanie prawdopodobnych przyczyn, jakie doprowadziły do takiej postaci).

Metoda oceny – 1 p. za każdą prawidłową odpowiedź.

Warunek zaliczenia – uzyskanie min 55% prawidłowych odpowiedzi