Rękopis średniowieczny w teorii i praktyce

podstawowy

wpisz symbol/symbole efektów kształcenia

Konwersatorium poświęcone będzie średniowiecznym krojom pisma. Nowatorski i eksperymentalny charakter zajęć wynika z połączenia wykładu o historii zachodnio-europejskiego pisarstwa oraz o paleografii z warsztatami kaligraficznymi. Studenci zyskają przez to szansę na dogłębniejsze poznanie tajników pracy średniowiecznych skrybów. Zaznajomią się nie tylko z teorią, ale również popróbują własnych sił w opanowaniu dawnych narzędzi pisarskich i reguł kopiowania.

Na konwersatorium zajmiemy się historią średniowiecznych rękopisów. Od strony teoretycznej zagadnienia te są dość dobrze znane i opracowane. Będziemy korzystać z bogatej literatury poświęconej paleografii, czyli nauce o dawnych sposobach pisania. Jednak w przeciwieństwie do tradycyjnych zajęć z paleografii prowadzonych w ramach studiów historii czy filologii, nie poprzestaniemy na poznawaniu teorii i czytaniu średniowiecznych rękopisów. Konwersatorium będzie bowiem również okazją do wypróbowania poznanych reguł w praktyce. Tym samym, w duchu archeologii eksperymentalnej, studenci będą mogli doświadczyć i „na własnej skórze” poznać, na czym polegała praca średniowiecznych skrybów i kopistów. Własnoręczne sporządzenie kopii niewielkiego fragmentu wybranego rękopisu stanowić będzie, obok zrelacjonowania historii tegoż, podstawę końcowego zaliczenia. Takie nowatorskie połączenie wiedzy teoretycznej z zakresu paleografii z warsztatami kaligraficznymi (niepraktykowane dotąd na studiach) w znacznie lepszy sposób przybliży studentom realia codzienności średniowiecznych skrybów, jak również skuteczniej uświadomi im, jak przebiegała transmisja tekstów w czasach przed wynalezieniem druku.

W. Semkowicz, Paleografia łacińska, Kraków 2002.

J. Szymański, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2019.

P. Géhin (red.), Jak czytać rękopis średniowieczny, Warszawa 2008.

B. Bodziony, Piękna litera. Minuskuła karolińska, Tyniec 2018.

B. Bodziony, E. Landowska, Piękna litera. Uncjała i italika, Tyniec 2016.

D. Harris, Calligrapher’s Bible, London 2003

J. Chazal, Calligraphy. A complete guide, Mechanicsburg 2013.

M. Drogin, Medieval calligraphy. Its History and Technique, New York 1989.

G. J. Kirkendall i in, Liternictwo. Sztuka pięknego pisania, Warszawa 2017.

V. Sabard i in. Kaligrafia łacińska, Warszawa 2008.

P. G. Mądrach, Kaligrafia. Sztuka liter. Sztuka pisania, Warszawa 2010.

G. Jean, Pismo – pamięć ludzkości, Wrocław 1994.

M. Cohen, Pismo. Zarys dziejów, Warszawa 1956.

A.F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie. Warszawa 1989

G. Sampson, Writing Systems. A linguistic introduction. London 1985.

S. R. Fischer, A History of Writing. London 2003.

D. Diringer, Alfabet czyli klucz do dziejów ludzkości. Warszawa 1972.

Metoda warsztatowa z elementami wykładu.

Ocena końcowa na podstawie pracy własnej: wybranie jakiegoś rękopisu z którejś z baz internetowych; opisanie go (historia rękopisu; opis wyglądu, w tym kroju pisma) i sporządzenie kopii fragmentu.

Na ocenę bardzo dobrą: w trakcie trwania zajęć student przedstawia swoje prace - wybrane teksty napisane ręcznie i prezentujące każdy z omawianych krojów pism średniowiecznych; w pracy końcowej zawarte są wszystkie wymagane elementy: transkrypcja wybranego fragmentu, opis rękopisu z bibliografią oraz kopia wybranego fragmentu.

Na ocenę dobrą z plusem:

w trakcie trwania zajęć student przedstawia swoje prace - wybrane teksty napisane ręcznie i prezentujące większość omawianych krojów pism średniowiecznych; w pracy końcowej zawarte są wszystkie wymagane elementy: transkrypcja wybranego fragmentu, opis rękopisu z bibliografią oraz kopia wybranego fragmentu.

Na ocenę dobrą:

w trakcie trwania zajęć student przedstawia swoje prace - wybrane teksty napisane ręcznie i prezentujące większość omawianych krojów pism średniowiecznych; w pracy końcowej zawarta jest większość z wymaganych elementów.

Na ocenę dostateczną z plusem:

w trakcie trwania zajęć student przedstawia swoje prace - wybrane teksty napisane ręcznie i prezentujące niektóre z omawianych krojów pism średniowiecznych; w pracy końcowej zawarta jest większość z wymaganych elementów.

Na ocenę dostateczną:

w pracy końcowej zawarta jest większość z wymaganych elementów.

Nie dotyczy