Poetyka literacka - poetyka intersemiotyczna

podstawowy

KU1_ W03

KU1_ W06

KU1_U09

KU1_U13

KU1_ KO1

KU1_KO9

-

Cele przedmiotu:

Przyswajanie przez uczestników podstawowej terminologii z zakresu poetyki w stopniu umożliwiającym kompetentną analizę i interpretację zarówno tekstów literackich, jak i polisemiotycznych. Zdobycie umiejętności opisu podstawowych zasad organizacji świata przedstawionego w utworze literackim, komiksie, filmie, plakacie reklamowym, ikonografii itd. oraz charakteryzowania najbardziej znamiennych dla różnych sztuk sposobów kreowania znaczeń. Umiejętność określenia specyfiki tekstu mono- i polisemiotycznego, rozpoznawania i charakteryzowania stosowanych w różnych mediach transsemiotycznych środków poetyckich oraz bazujących na nich form perswazji.

Przedmiot wprowadza w podstawowe zagadnienia dotyczące sposobów organizacji tekstów monosemiotycznych (zwłaszcza literackich) oraz polisemiotycznych, kreujących przekazy w interakcji różnych rodzajów znaków, jak słowo i obraz w przypadku plakatu reklamowego i komiksu czy słowo, obraz i dźwięk w przekazie filmowym. Ćwiczenia ukierunkowane są przede wszystkim na wskazanie analogii strukturalnych łączących różnorodne teksty kultury, jak i na naświetlenie źródeł odmienności ich konstrukcji znaczeniowej. W zakres problemowy przedmiotu wchodzą ponadto zagadnienia związane ze zjawiskiem intermedialności, dotyczącego różnych rodzajów nawiązań do dzieł zrealizowanych w odmiennych systemach semiotycznych (jak np. przywołania motywów zaczerpniętych z innych sztuk).

KU OKREŚLENIU POETYCKOŚCI: PROBLEM JĘZYKA POETYCKIEGO:

J. Mukařovský, O języku poetyckim, [w:] Praska szkoła strukturalna w latach 1926-1948. Wybór materiałów, red. M.R. Mayenowa, przeł. i oprac. W. Górny, T. Brajerski, Warszawa 1966.

WPROWADZENIE DO POETYKI INTERSEMIOTYCZNEJ:

M. Głowiński, Poetyka wobec tekstów nieliterackich, [w:] tegoż, Narracje literackie i nieliterackie, Kraków 1997, s. 219-230.

R. Nycz, Poetyka intertekstualna: tradycje i perspektywy, [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006, s. 153-180.

POETYKA DZIEŁA OTWARTEGO:

U. Eco, Poetyka dzieła otwartego, [w:] tegoż, Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność

w poetykach współczesnych, Warszawa 1973, s. 23-56.

P. Pavis, Forma otwarta, [w:] tejże, Słownik terminów teatralnych, przeł. i oprac. S. Świontek, Wrocław 1998, s. 151-153.

METAFORYKA W PERSPEKTYWIE MONO- I POLISEMIOTYCZNEJ:

T. Dobrzyńska, Interpretacje wypowiedzi metaforycznych oraz Uwarunkowania kulturowe metafory, [w:] tejże, Mówiąc przenośnie... Studia o metaforze, Warszawa 1994, s. 9-27, 79-93.

A. Kulawik, Sfera przekształceń semantycznych – metaforyka, [w:] tegoż, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków 1997, s. 91-113.

SYMBOL I ARCHETYP:

Słownik pojęć i tekstów kultury, red. E. Szczęsna, Warszawa 2002, s. 274-275.

P. Wheelwright, Symbol archetypowy, przeł. M.B. Fedewicz, [w:] Symbole i symbolika, wybór i wstęp M. Głowiński, Warszawa 1990, s. 265-311.

IRONIA I JEJ POSTACIE:

B. Allemann, O ironii jako o kategorii literackiej, przeł. A. Dramińska-Joczowa, [w:] Ironia, Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego” pod red. M. Głowińskiego, Gdańsk 2002, s. 17-41.

GROTESKA I KULTURA KARNAWAŁU:

M. Bachtin, Wstęp, [w:] tegoż, Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu [1965], przeł. A. i A. Goreniowie, oprac., wstęp i weryfikacja przekładu S. Balbus, Kraków 1975, s. 57-126.

W. Kayser, Próba określenia istoty groteskowości [1957], przeł. R. Handke, „Pamiętnik Literacki” 1979, z. 4, s. 271-280.

SŁOWO I OBRAZ. OBRAZOWOŚĆ I IKONICZNOŚĆ:

H. Markiewicz, Obrazowość a ikoniczność literatury, [w:] tegoż, Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1996, s. 7-42.

J. Szyłak, Poetyka komiksu. Warstwa ikoniczna i językowa, Gdańsk 2000.

PROBLEMY KOMPOZYCJI W LITERATURZE I INNYCH TEKSTACH KULTURY:

B. Uspieński, Strukturalna wspólnota różnych sztuk. Ogólne zasady organizacji dzieła malarskiego i literackiego, [w:] tegoż, Poetyka kompozycji. Struktura tekstu artystycznego i typologia form kompozycji, przeł. P. Fast, Katowice 1997, s. 191-244.

1. Wiedza: Opanowanie i sprawne posługiwanie się podstawową terminologią z zakresu poetyki w stopniu umożliwiającym kompetentną analizę i interpretację zarówno tekstów literackich, jak i polisemiotycznych.

2. Umiejętności: Zdobycie umiejętności opisu podstawowych zasad organizacji świata przedstawionego w utworze literackim, komiksie, filmie, plakacie reklamowym, ikonografii itd. oraz charakteryzowania najbardziej znamiennych dla różnych sztuk sposobów kreowania znaczeń. Umiejętność określenia specyfiki tekstu mono- i polisemiotycznego, rozpoznawania i charakteryzowania stosowanych w różnych mediach transsemiotycznych środków poetyckich oraz bazujących na nich form perswazji.

3. Kompetencje: Student staje się kompetentnym krytykiem tekstów artystycznych, potrafiącym podeprzeć swoje sądy merytoryczną wiedzą z zakresu poetyki teoretycznej.

Opis ECTS - 2 pkt.

udział w ćwiczeniach - 30 godz.

przygotowanie do ćwiczeń - 15 godz.

konsultacje - 15 godz.

suma godzin: 60 godz.

Efekt KU_W03

- na ocenę 2 (ndst.): nie zna podstawowej terminologii i metodologii badań porównawczych oraz nie potrafi posługiwać się ze zrozumieniem podstawowymi terminami z zakresu poetyki.

- na ocenę 3 (dst.): zna tylko podstawową terminologię z zakresu poetyki i używa jej, lecz w niewystarczającym wymiarze

- na ocenę 4 (db.): zna podstawową terminologię z zakresu poetyki i świadomie używa wielu pojęć w odniesieniu do tekstów o charakterze polisemiotycznym

- na ocenę 5 (bdb.): bardzo dobrze orientuje się w terminologii poetologicznej, bezbłędnie korzysta z jej zasobów.

Efekt KU_WO6

- na ocenę 2 (ndst): nie posiada żadnej wiedzy ogólnej w zakresie historii sztuki i nauk o sztuce, nie ma żadnego pola odniesień.

- na ocenę 3 (dst): posiada skromną wiedzę w zakresie historii sztuki i nauk o sztuce, względnie orientuje się w kanonie dzieł literatury i malarstwa

- na ocenę 4 (db): posiada wiedzę w zakresie historii sztuki i nauk o sztuce, potrafi trafnie przywołać przykłady

- na ocenę 5 (bdb): posiada bardzo dobrą orientację w zakresie historii sztuki i nauk o sztuce, trafnie przywołuje przykłady, podejmuje ich analizę, potrafi wartościować.

Efekt KU1_U09

- na ocenę 2 (ndst.): nie potrafi określać specyfiki tekstów mono- i polisemiotycznych oraz nie potrafi analizować ich w perspektywie komparatystycznej

- na ocenę 3 (dst.):w niewielkim stopniu potrafi określać specyfikę tekstów mono- i polisemiotycznych oraz próbuje analizować je w perspektywie komparatystycznej

- na ocenę 4 (db.): potrafi określać specyfikę tekstów mono- i polisemiotycznych oraz potrafi analizować je w perspektywie komparatystycznej

- na ocenę 5 (bdb): bardzo dobrze orientuje się w specyfice tekstów mono- i polisemiotycznych, w pełni świadomie, z wykorzystaniem zdobytej wiedzy analizuje je i podejmuje ich interpretację.

Efekt KU_U10

- na ocenę 2 (ndst): nie potrafi w perspektywie synchronicznej i diachronicznej dokonywać krytycznej analizy oraz interpretacji różnych wytworów kultury, ich oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesach historyczno-kulturowych

- na ocenę 3 (dst): podejmuje próbę krytycznej analizy oraz interpretacji różnych wytworów kultury, świadomy perspektyw - diachronicznej i synchronicznej

- na ocenę 4 (db): potrafi w perspektywie synchronicznej i diachronicznej dokonywać krytycznej analizy oraz interpretacji różnych wytworów kultury, diagnozuje siłę ich oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesach historyczno-kulturowych

- na ocenę 5 (bdb.): w pełni świadomie, korzystając z wiedzy o intersemiotycznym wymiarze kultury dokonuje jej krytycznej analizy oraz interpretacji. Rozróżnia perspektywę synchroniczną i diachroniczną; trafnie ocenia siłę oddziaływania społecznego i miejsce w procesie historyczno-kulturowym danego artefaktu.

KU_KO1

- na ocenę 2 (ndst.): nie ma świadomości zakresu zdobytej wiedzy w ramach tego przedmiotu i nie rozumie potrzeby uczenia się przez całe życie

- na ocenę 3 (dst.): ma niepełną świadomość zakresu zdobytej wiedzy w ramach poetyki intersemiotycznej i rozumie potrzeby uczenia się przez całe życie

- na ocenę 4 (db.): ma świadomość zakresu zdobytej wiedzy w ramach poetyki intersemiotycznej i rozumie przydatność przyswojonych narzędzi, służących analizie zjawisk kulturowych

- na ocenę 5 (bdb.): ma pełną świadomość zakresu zdobytej wiedzy i rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi uzasadnić taką potrzebę, ponieważ jest aktywnym uczestnikiem i obserwatorem życia kulturalnego.

Efekt KU1_K09

- na ocenę 2 (ndst.): nie uczestniczy we współczesnym życiu kulturalnym, nie potrafi korzystać z różnych form kultury

- na ocenę 3 (dst.): uczestniczy biernie we współczesnym życiu kulturalnym, ponieważ tylko częściowo jest w nim zorientowany

- na ocenę 4 (db.): uczestniczy aktywnie we współczesnym życiu kulturalnym, dokonuje wyborów z różnych form kultury

- na ocenę 5 (bdb.): aktywnie,świadomie i w sposób ukierunkowany uczestniczy we współczesnym życiu kulturalnym, jest doskonale zorientowany w różnorodności form kultury, jest nimi stale zainteresowany.

Warunkiem zaliczenia roku jest nieprzekroczenie dopuszczalnej liczby nieobecności na ćwiczeniach (2) oraz uzyskanie oceny pozytywnej z każdego kolokwium. Osoby nieobecne na sprawdzianach pisemnych oraz te, którym się na nich nie powiodło, zobowiązane są do ustnego zaliczenia danej partii materiału (zob. terminy dyżurów). Dotyczy to również studentów nieprzygotowanych do omawiania zadanych artykułów. Ocena zaliczeniowa uwzględnia: oceny cząstkowe, aktywność studenta na zajęciach oraz dodatkowe formy pracy (np. przygotowanie wprowadzenia do interpretacji i dyskusji).

-

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

obowiązkowy

nie dotyczy

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

obowiązkowy

nie dotyczy

E-Learning (pełny kurs)

obowiązkowy

nie dotyczy