Poetyka literacka-poetyka intersemiotyczna

nauki o kulturze i religii

podstawowy

KU1_W05, KU1_U04 , KU1_U05, KU1_K01

Wymagania wstępne:

Wiedza ogólna z dziedziny poetyki i literatury, uczestnictwo w kulturze współczesnej(wysokiej i popularnej).

Celem przedmiotu jest wprowadzenie terminologii zakresu poetyki literackiej i poetyki intersemiotycznej, co umożliwić ma świadomą analizę i interpretację tekstów mono- i polisemitycznych. Zadaniem przedmiotu jest również prezentacja narzędzi za pomocą których uczestnicy będą mogli przeprowadzać analizę różnego typu relacji intersemiotycznych i przekładów intermedialnych. Celem zajęć jest również zdobycie umiejętności związanych z recepcją literackiego, filmowego i teatralnego świata przedstawionego, analizą plakatu reklamowego i innych przedstawień ikonograficznych w relacjach intersemiotycznych.

1. Zajęcia organizacyjno-wprowadzające

2. Czym jest poetyka intersemiotyczna? Poetyka literacka a poetyka intersemiotyczna

3. Przekład intersemiotyczny

4. Figury polisemiotyczne i multimedialne

5.Budowa, odmiany i funkcje metafory

6. Kulturowe uwarunkowania metafory

7. Hiperbola w przekazach wizualnych

8. Symbol i symbol archetypowy

Zadaniem przedmiotu jest wprowadzenie zagadnień dotyczących organizacji tekstów mono- i polisemiotycznych. Szczególną uwagę zwraca się na relacje intersemiotyczne i intermedialne w tekstach kultury (film, spektakl, przekaz reklamowy). Część zajęć zostanie poświęcona na interpretację tropów i analizę różnic i pobratymstw strukturalnych pomiędzy mediami (m.in. na poziomie narracji i kreowania wewnętrznych ram dzieła sztuki). Ponadto, celem zajęć jest również prześledzenie intertekstów obecnych w różnego rodzaju tekstach kultury.

E. Szczęsna Wprowadzenie do poetyki intersemiotycznej, [w:] Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie), red. S. Balbus, A. Hejmej, Jakub Niedźwiedź, Kraków 2004, s. 29-38.

R. Cieślak, Wobec intersemiotyczności, „Teksty Drugie” 2005/5, s. 124-1

M. Henrykowski, Adaptacja jako przekład intersemiotyczny, „Przestrzenie Teorii” 2013, nr 20

A. Kulawik, Strefa przekształceń semantycznych – metaforyka, [w:] Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków 1990, s. 91-113

E. Szczęsna, Figury polisemiotyczne i multimedialne, [w:] Poetyka mediów, Warszawa 2007, s. 49-81

T. Dobrzyńska, Uwarunkowania kulturowe metafory, [w:] Mówiąc przenośnie. Studia o metaforze, Warszawa 1994, s. 79-93.

E. Szczęsna, Metafora i jej odmiany, [w:] Poetyka mediów, Warszawa 2007, s. 81-104.

B. Pawłowska-Jądrzyk, Hiperbola wizualna w przekazie reklamowym (rekonesans), [w:] Tropy literatury i kultury popularnej, red. S. Buryła, L. Gąsowska, D. Ossowska, Warszawa 2014, s. 175-196.

P. Wheelwright, Symbol archetypowy, przeł. M.B. Fedewicz, [w:] Symbole i symbolika, wybór i wstęp M. Głowiński, Warszawa 1990, s. 265-311.

Wiedza: Znajomość specyfiki poszczególnych dziedzin sztuki, znajomość terminologii z zakresu poetyki w stopniu umożliwiającym analizę tekstów poli- i monosmiotycznych, znajomość terminologii i podstawowych narzędzi metodologicznych potrzebnych do analizy mediów artystycznych

Umiejętności:

umiejętność sproblematyzowania zagadnień teoretycznych w kontekście wybranego przedmiotu analizy, umiejętność doboru narzędzi metodologicznych do analizy tekstów poli- i monosmiotycznych

umiejętność rozpoznania specyfiki konkretnego medium artystycznego, opisu podstawowych zasad organizacji świata przedstawionego w różnych mediach, umiejętność rozpoznania sposobów kreowania znaczeń w różnego typu tekstach kultury

Kompetencje:

Student potrafi poddać zasadnej krytyce różnego rodzaju tekstu kultury, opierając swoje sądy o wiedzą z zakresu poetyki literackiej i intersemiotycznej.

Opis ECTS - 3 pkt.

udział w ćwiczeniach - 15 godz.

przygotowanie do ćwiczeń - 7 godz.

konsultacje - 7 godz.

suma godzin: 30 godz.

Warunkiem zaliczenia roku jest nieprzekroczenie dopuszczalnej liczby nieobecności na ćwiczeniach (2) oraz uzyskanie oceny pozytywnej z kolokwium. Osoby nieobecne na sprawdzianach pisemnych oraz te, którym się na nich nie powiodło, zobowiązane są do pisemnego zaliczenia danego. Ocena zaliczeniowa uwzględnia: aktywność studenta na zajęciach.

- na ocenę 3 (dst.): zna tylko podstawową terminologię z zakresu poetyki i używa jej, lecz w niewystarczającym wymiarze; posiada skromną wiedzę w zakresie historii sztuki i nauk o sztuce, względnie orientuje się w kanonie dzieł literatury i malarstwa; w niewielkim stopniu potrafi określać specyfikę tekstów mono- i polisemiotycznych oraz próbuje analizować je w perspektywie komparatystycznej.

- na ocenę 4 (db.): zna podstawową terminologię z zakresu poetyki i świadomie używa wielu pojęć w odniesieniu do tekstów o charakterze polisemiotycznym; posiada wiedzę w zakresie historii sztuki i nauk o sztuce, potrafi trafnie przywołać przykłady; potrafi określać specyfikę tekstów mono- i polisemiotycznych oraz potrafi analizować je w perspektywie komparatystycznej; potrafi w perspektywie synchronicznej i diachronicznej dokonywać krytycznej analizy oraz interpretacji różnych wytworów kultury, diagnozuje siłę ich oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesach historyczno-kulturowych; uczestniczy aktywnie we współczesnym życiu kulturalnym, dokonuje wyborów z różnych form kultury.

- na ocenę 5 (bdb.): bardzo dobrze orientuje się w terminologii poetologicznej, bezbłędnie korzysta z jej zasobów; posiada bardzo dobrą orientację w zakresie historii sztuki i nauk o sztuce, trafnie przywołuje przykłady, podejmuje ich analizę, potrafi wartościować; bardzo dobrze orientuje się w specyfice tekstów mono- i polisemiotycznych, w pełni świadomie, z wykorzystaniem zdobytej wiedzy analizuje je i podejmuje ich interpretację; w pełni świadomie, korzystając z wiedzy o intersemiotycznym wymiarze kultury dokonuje jej krytycznej analizy oraz interpretacji. Rozróżnia perspektywę synchroniczną i diachroniczną; trafnie ocenia siłę oddziaływania społecznego i miejsce w procesie historyczno-kulturowym danego artefaktu; aktywnie,świadomie i w sposób ukierunkowany uczestniczy we współczesnym życiu kulturalnym, jest doskonale zorientowany w różnorodności form kultury, jest nimi stale zainteresowany.