Teorie tekstów kultury
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WH-KUZ-I-3-TeoTekKul |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Teorie tekstów kultury |
Jednostka: | Instytut Filologii Klasycznej i Kulturoznawstwa |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom przedmiotu: | średnio-zaawansowany |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | wpisz symbol/symbole efektów kształcenia |
Skrócony opis: |
Wykład proponuje przegląd najważniejszych teoretycznych ujęć kultury i jej wytworów, zakładających ich problematyzację w kategoriach tekstu. Przyjmuje przy tym szerokie rozumienie tekstu, obejmujące swym zasięgiem ogół kulturowych praktyk znaczeniotwórczych. |
Pełny opis: |
Punktem wyjścia proponowanego przeglądu są teorie semiotyczne, zestawiane w toku wykładu z koncepcjami przedstawicieli szkół strukturalnych oraz – z przekraczającymi granice ujęcia strukturalnego – poststrukturalizmem, dekonstrukcją, hermeneutyką, psychoanalizą, feminizmem, teorią płci kulturowej, teorią postkolonialną i studiami kulturowymi. Wykład każdorazowo prezentuje poszczególne koncepcje pod kątem pytania o oferowane na ich gruncie narzędzia analizy i interpretacji tekstów kultury, biorąc przy tym pod uwagę różne – nie tylko literackie – przekazy. Zasadniczym celem wykładu jest, z jednej strony, ukazanie zróżnicowania tekstów kultury i szerokiego spektrum możliwości ich teoretycznego ujęcia, z drugiej natomiast, prezentacja teorii jako względnie autonomicznego pola refleksji krytycznej w humanistyce – a zatem także swoistego tekstu kultury domagającego się interpretacji. Wykład kształci orientację studentów w zakresie najważniejszych prądów myślowych fundujących współczesną humanistykę, przygotowuje do samodzielnej, teoretycznie pogłębionej lektury rozmaitych tekstów kultury: od literatury po krajobraz miejski oraz prowokuje refleksję na społecznymi implikacjami myślenia o kulturze i jej wytworach w kategoriach tekstu. |
Literatura: |
Literatura podstawowa: (1. Barthes R., Od dzieła do tekstu, „Teksty Drugie” 1998, nr 6/(54), s. 187-195; 2. Butler J., Uwikłani w płeć, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008; 3. Culler J., Teoria literatury, Prószyński i S-ka, Warszawa 1998, rozdział 3 Literatura a wiedza o kulturze”, s. 54-66; 4. Derrida J., Struktura, znak i gra w dyskursie nauk humanistycznych, „Pamiętnik literacki” 1986/77(2), s. 251-267; 5. Storey J., Studia kulturowe i badania kultury popularnej. Teorie i metody. 6. Hall S., Kodowanie i dekodowanie, „Przekazy i opinie” 1987/1-2, s. 58-71; 7. Eco U., Rorty R., J. Culler, Brooke-Rose Ch., Interpretacja i nadinterpretacja, Wydawnictwo Znak, Kraków 2008; 8. Vattimo G., Hermeneutyka: nowa koine, „Teksty drugie” 1(37)/1996, s.121-131) Literatura uzupełniająca: (1. Barthes R., Mitologie, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2008; 2. Eco U., Semiologia życia codziennego, Czytelnik, Warszawa 1999; 3. Fish S., Interpretacja, retoryka, polityka, Universitas Kraków 2002, s. 59-80; 4. Foucault M., Porządek dyskursu, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2002; 5. Freud S., Wstęp do psychoanalizy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000; 6. Geertz C., Zastane światło. Antropologiczne refleksje na tematy filozoficzne, Universitas, Kraków 2006; 7. Lévi-Strauss C., Antropologia strukturalna, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000; 8. Łotman J., Uspienski B., O semiotycznym mechanizmie kultury, w: Semiotyka kultury, E. Janus, M.R. Mayenowa (red.), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1977; 9. Mitosek Z., Teorie badań literackich, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1983; 10. Nycz R., Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Universitas, Kraków 1995; 11. Rorty R., Przygodność, ironia, solidarność, Wydawnictwo Spacja, Warszawa 1996; 12. Spivak G., Czy podporządkowani inni mogą przemówić?, „Krytyka polityczna” 2010/ 24-25; 13. Said E.W., Kultura i imperializm, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009) |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
Po zakończeniu cyklu zajęciowego student/studentka: 1. Definiuje pojęcie tekstu kultury; 2. Identyfikuje główne nurty teoretyczne oraz tradycje analityczne i interpretacyjne w badaniach nad kulturą; 3. Stosuje poznane teorie w analizie wskazanego tekstu kultury; 4. Analizuje społeczno-kulturowe determinanty zróżnicowania praktyk odbiorczych; 5. Podejmuje krytyczną dyskusję kanonicznych odczytań wybranego przekazu. |
Metody i kryteria oceniania: |
Egzamin pisemny w sesji letniej, obejmujący treści z semestru zimowego i letniego. Zaliczenie pierwszego semestru na podstawie obecności. Egzamin pisemny w sesji letniej, obejmujący treści z semestru zimowego i letniego. Zaliczenie pierwszego semestru na podstawie obecności. Na ocenę bardzo dobrą: przywołuje poprawną definicję tekstu kultury i potrafi ją dyskutować; identyfikuje wszystkie poznane podczas zajęć nurty teoretyczne i wyczerpująco je omawia; potrafi zastosować teorię w analizie wskazanego tekstu kultury i przeprowadza ją w sposób cechujący się znaczną erudycją; proponuje wyczerpującą analizę determinant zróżnicowania praktyk odbiorczych, wspartą wiedzą teoretyczną; podejmuje krytyczną dyskusję kanonicznych odczytań wybranego przekazu i przedstawia racje przemawiające za odczytaniami alternatywnymi. Na ocenę dobrą: przywołuje poprawną definicję tekstu kultury; identyfikuje większość poznanych podczas zajęć nurtów teoretycznych; potrafi zastosować teorię w analizie wskazanego tekstu kultury i przeprowadza ją poprawnie przedstawia zasadną analizę determinant zróżnicowania praktyk odbiorczych; podejmuje krytyczną dyskusję kanonicznego odczytania wybranych przekazów. Na ocenę dostateczną przywołuje niekompletną definicję tekstu kultury; identyfikuje tylko nieliczne spośród przedstawionych podczas zajęć nurtów teoretycznych; potrafi zastosować teorię w analizie wskazanego tekstu kultury, lecz przeprowadza analizę z licznymi błędami; analizuje determinanty zróżnicowania praktyk odbiorczych w sposób wybiórczy; podejmuje dyskusję kanonicznego odczytania wybranych przekazów, lecz nie potrafi jej poprzeć krytycznymi argumentami; Na ocenę końcową z przedmiotu składa się ocena uzyskana z egzaminu oraz obecności (dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności). |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.