Historia kultury polskiej po 1918 r.
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WH-MU-I-2-HistKult-Z |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Historia kultury polskiej po 1918 r. |
Jednostka: | Instytut Filologii Klasycznej i Kulturoznawstwa |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom przedmiotu: | podstawowy |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | Muz1_W03 Muz1_U01 Muz1_K07 |
Skrócony opis: |
Program zajęć ma charakter syntetyczny i w ogólnym zarysie stabilizuje obraz szeroko rozumianej kultury polskiej lat 1918-1989. Ćwiczenia prezentują różnorodne aspekty kultury polskiej tego okresu: specyfikę życia kulturalnego, najważniejszych przedstawicieli, zjawiska literatury i kultury tego okresu, w tym najważniejsze instytucje życia kulturalnego, najważniejsze zjawiska społeczne, narodowościowe i kulturowe kształtujące życie kulturalne epoki. |
Pełny opis: |
Celem zajęć jest uporządkowanie wiedzy na temat szeroko pojętej kultury polskiej lat 1918-1989 zarówno w świetle kanonicznych dzieł polskiej literatury i sztuki, jak i najważniejszych kontekstów kulturowych, określających specyfikę życia kulturalnego epoki. Problematyka podejmowana na zajęciach ma na celu ukazanie rozwoju kultury polskiej lat 1918-1939, obejmując zarówno analizę i interpretację wybranych tekstów kultury z zastosowaniem odpowiednich narzędzi, jak i syntetyczną refleksję na temat życia kulturalnego epoki w ujęciu przekrojowym (z uwzględnieniem najważniejszych zjawisk społecznych, narodowościowych i kulturowych lat 1918-1989). Ma tym samym zorientować studenta muzeologii w życiu kulturalnym w Polsce w latach 1918-1989, zbudować bazę wiedzy na temat lat 1918-1989 jako część historii kultury polskiej w jej ciągłości (jako części niezbędnej bazy interdyscyplinarnej wiedzy muzeologicznej) tak, by student potrafił wykorzystać zdobytą wiedzę w edukacji muzealnej i promocji kultury polskiej i aby więdzę tę mógł zastosować do interpretowania i analizowania struktury i funkcji muzeum współczesnego powiązanego kulturowo z zapoznanymi na zajęciach treściami. Zakres tematów: 1918-1939: - Zajęcia wprowadzające. - Wielka Wojna i jej „długie trwanie”: Sól ziemi" J. Wittlina. - Kultura literacka. - Kultura i społeczeństwo wobec niepodległości i nowoczesności: "Przedwiośnie" Stefana Żeromskiego. - Rola inteligencji w kulturze Dwudziestolecia. - Koncepcje sztuki i kultury narodowej. - Życie artystyczne: plastyka. - Awangardy: wybór manifestów. - Panorama życia codziennego. Reportaż. - Architektura a społeczeństwo. - W stronę kultury popularnej: kino. - Centrum - peryferie. Kultura Kresów i pogranicza na wybranych przykładach. - Kultury mniejszości etnicznych i wyznaniowych na wybranych przykładach. - Muzea i ekspozycje muzealne w epoce oraz współczesne muzea i ekspozycje powiązane z treściami omawianymi na zajęciach. - Omówienie prac semestralnych, podsumowanie semestru. 1939-1989 - literatura wobec wojny i okupacji - holokaust - malarstwo i rzeźba po II wojnie światowej - nowoczesność i socrealizm - ruch konstruktywistyczny w sztuce polskiej - fotografia jako sztuka zapisu - reportaż - teatr absurdu (antyteatr) - fenomen polskiej szkoły filmowej - poezja współczesna: nowe nurty 2 poł XX wieku - zjawiska para artystyczne - literatura młodzieżowa i fantasy - kultura społeczeństwa masowego - muzeum w kulturze współczesnej, teoria i praktyka muzealna - podsumowanie |
Literatura: |
LITERATURA PODSTAWOWA: Teksty literackie: J. Wittlin, Sól ziemi; S. Żeromski, Przedwiośnie; wybór manifestów awangardowych. Opracowania szczegółowe dotyczące poszczególnych zagadnień: Sznapik A., Pawilon Polski na Wystawie Światowej w Paryżu w 1925 r. Realizacja koncepcji sztuki narodowej i jej odbiór społeczny – dyskusje i kontrowersje na łamach prasy, w: Kultura i społeczeństwo II Rzeczypospolitej, red. W. Mędrzecki, A. Zawiszewska, w serii: Metamorfozy społeczne, t. 4, Warszawa 2012. E. Kraskowska, Miejsce pisarza i pisarki w kulturze międzywojnia, w: Kultura i społeczeństwo II Rzeczypospolitej, red. W. Mędrzecki, A. Zawiszewska, w serii: Metamorfozy społeczne, t. 4, Warszawa 2012, s. 199-216. A. Zawiszewska, Literatura i środowisko literackie, w: Społeczeństwo międzywojenne: nowe spojrzenie, red. W. Mędrzecki, J. Żarnowski, Warszawa 2015, s. 251-280. E. Perlińska-Kobierzyńska, „Architektonizacja społeczeństwa”. Teoria i praktyka awangardy, w: Procesy socjalizacji w Drugiej Rzeczypospolitej 1914-1939, red. A. Landau-Czajka, K. Sierakowska, w serii: Metamorfozy społeczne, t. 7, Warszawa 2013, s. 301-309. M. Leśniakowska, Modernistka w kuchni. Barbara Brukalska, Grete Schűtte-Lihotzky i „polityka kuchenna” (wstęp do architektury modernizmu), „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, 1-2 (2004), s. 179-196. Wojda D., Schulzowskie reprezentacje pogranicza kulturowego w perspektywie postkolonialnej, „Teksty Drugie” 2007, z. 4. Wystawa paryska 1925, red. J. Sosnowska, Warszawa 2007. J. Święch, Kresy i centrum, w: O dialogu kultur wspólnot kresowych, red. S. Uliasz, Rzeszów 1998. Epoki i kierunki w kulturze. Sztuka, literatura, muzyka, teatr i film, [PWN], 2008, s. 351-604. A. Kaliszewski, Główne nurty w kulturze XX i XXI wieku, 2012. A. Hutnikiewicz, Od czystej formy do literatury faktu. Główne teorie i programy literackie XX stulecia, Warszawa 1976. M. Giżycki, Słownik kierunków, ruchów i kluczowych pojęć sztuki drugiej połowy XX wieku, Gdańsk 2002. Literatura szczegółowa dotycząca kolejnych zagadnień omawianych na zajęciach będzie podawana na bieżąco z odpowiednim wyprzedzeniem. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA (do zaliczenia obowiązuje dokładna znajomość dwóch wybranych pozycji): Anders H., Rytm. W poszukiwaniu stylu narodowego, Warszawa 1972. Baranowicz Z., Polska awangarda artystyczna 1918-1939, Warszawa 1975. Bolecki W., Modalności modernizmu. Studia. Analizy. Interpretacje, Warszawa 2012, s. 203-288, 322-474. Chmielewska A., W służbie państwa, społeczeństwa i narodu. Państwowotwórczy artyści plastycy w II Rzeczypospolitej, Warszawa 2006. Dudzik W., W poszukiwaniu stylu. Teatr Narodowy 1924-1939, Warszawa 2015. Gazda G., Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury polskiej, Gdańsk 2008. Kultura i społeczeństwo II Rzeczypospolitej, red. W. Mędrzecki, A. Zawiszewska, w serii: Metamorfozy społeczne, t. 4, Warszawa 2012. Łozińscy M. i J., Życie codzienne i niecodzienne w przedwojennej Polsce, Warszawa 2012. Szczerski A., Sztuka i architektura w nowych państwach Europy Środkowo-Wschodniej 1918-1939, Kraków. Eksteins M., Święto wiosny. Wielka wojna i narodziny nowego wieku, przeł. K. Rabińska, Warszawa 1996. Turowski A., Budowniczowie świata. Z dziejów radykalnego modernizmu w sztuce polskiej, Kraków 2000. Uliasz S., Literatura Kresów. Kresy literatury. Fenomen Kresów Wschodnich w literaturze polskiej dwudziestolecia międzywojennego, Rzeszów 1994. Wojciechowski A., Polskie życie artystyczne w latach 1915-1939, Warszawa–Wrocław– Kraków–Gdańsk 1974. Żarnowski J., „Ojczyzną był język i mowa…”. Kultura polska a odbudowa niepodległości w 1918 r., Warszawa 1978. |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
Student ma uporządkowaną wiedzę o rozwoju kultury polskiej lat 1918-1989 i metodach badawczych stosowanych do rozpoznawania najważniejszych dla niej zjawisk, przede wszystkim z zakresu literaturoznawstwa, kulturoznawstwa i historii sztuki. Posiada wiedzę na temat kanonicznych dzieł polskiej literatury i sztuki powstałych w latach 1918-1989, potrafi dobrać zasady ich analizy i interpretacji, w tym określić współtworzące je konteksty kulturowe. Posiada orientację w życiu kulturalnym w Polsce w latach 1918-1989, zna najważniejszych przedstawicieli, zjawiska literatury i kultury tego okresu, w tym najważniejsze instytucje życia kulturalnego. Student rozumie najważniejsze zjawiska społeczne, narodowościowe i kulturowe lat 1918-1989 i potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę w edukacji muzealnej i promocji kultury polskiej. Student posiada świadomość, że wiedza ta stanowi niezbędną bazę interdyscyplinarnej wiedzy muzeologicznej i rozumie konieczność rozbudowywania tej wiedzy, a także kształtowania relacji ze specjalistami (historykami literatury i kultury polskiej, historykami sztuki, socjologami, antropologami, etnologami, filozofami). Zdobytą wiedzę historyczną potrafi zastosować do interpretowania i analizowania struktury i funkcji muzeum współczesnego powiązanego kulturowo z zapoznanymi na zajęciach treściami (np. Muzeum Niepodległości, Muzeum Historii Żydów Polskich „Polin” w zakresie kultury żydowskiej Dwudziestolecia międzywojennego itp.) Student porusza się samodzielnie w źródłach i literaturze przedmiotu; potrafi formułować samodzielne pytania badawcze odnoszące się do epoki oraz konstruować wypowiedzi ustne i pisemne z tymi pytaniami związane; wymienia najważniejszych twórców i przyporządkowują ich do odpowiednich nurtów w sztuce XX wieku; interpretuje tendencje i kierunki rozwoju społeczno-kulturowego; relacje między tradycją a głównymi kierunkami artystycznymi w sztuce XX wieku. Opis ECTS: 60 h - udział w zajęciach 10 h - przygotowanie się do kolokwiów 20 h - napisanie krótkich pracy semestralnych |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.