Analiza dzieła literackiego

podstawowy

FP1_W01

FP1_W03

FP1_U03

FP1_U04

FP1_U07

FP1_U08

FP1_U09

FP1_K02

Dotychczasowa wiedza literaturoznawcza z zakresu szkoły średniej oraz I roku studiów licencjackich.

Poziom przedmiotu:podstawowy

Cele przedmiotu: ćwiczenia z analizy utworu literackiego służą wykształceniu u uczestników umiejętności uważnej, wnikliwej i systematycznej lektury, dostrzeżenia w dziele jego dominanty kompozycyjnej i stylowej oraz funkcjonalizacji charakterystycznych dlań środków literackich, wyznaczających jego artystyczny charakter i służących realizacji zamysłu literackiego. W miarę możliwości uczą też posługiwania się (poznawaną równolegle na zajęciach z zakresu literaturoznawstwa) terminologią dotyczącą dzieła literackiego.

Na zajęciach wprowadzane są elementy wiedzy na temat estetyki literackiej, aksjologii oraz hermeneutyki literackiej.

Wymagania wstępne: szkolna (oparta na dotychczasowym kształceniu) wiedza o budowie utworu literackiego, środkach stylistycznych, formach gatunkowych i historycznej różnorodności literatury.

Treści merytoryczne: Przedmiotem zajęć jest systematyczna analiza wybranych utworów zróżnicowanych gatunkowo (liryka, proza narracyjna, małe gatunki epickie). Analizy ukazują skomplikowanie budowy utworu, funkcje użytych środków artystycznych, różne strategie literackie stosowane przez autorów oraz różne konteksty, których przywołanie jest niezbędne dla zrozumienia dzieła. Utwór literacki traktowany jest jako wielostronne zadanie dla czytelnika. Ćwiczenia wprowadzają w przygodę lektury, ukazują różnorodne strategie literackie w budowaniu sensów utworu. Pokazują też, jak czytać, żeby nie pozbawić się przyjemności lektury, a zarazem uczynić ją świadomym, uporządkowanym procesem poszukiwania sensu. Prowadzą też do rozpoznania, co w docieraniu do znaczeń jest subiektywne, a w czym można dążyć do zobiektywizowania obserwacji i sądów. Nawiązania do estetyki literackiej oraz aksjologii mają pogłębiać analizę i wprowadzać do świadomości istnienia różnorodnych metod badawczych i koncepcji interpretacyjnych (ogólnie metodologii, np. hermeneutyki, strukturalizmu, fenomenologii).

Teksty teoretyczne:

Wykaz literatury podstawowej:

H.G. Gadamer, Tekst i interpretacja, [w:] tegoż, Język i rozumienie, przeł. P. Dehnel i B. Sierocka, Warszawa 2003.

- M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Słownik terminów literackich, Wrocław 1972 lub wyd. następne.

- S. Sawicki, Uwagi o analizie utworu literackiego, w tomie: Poetyka. Interpretacja. Sacrum, Warszawa 1981.

- Wartość i sens. Aksjologiczne aspekty teorii interpretacji, red. A. Tyszczyk, E. Fiała, R. Zajączkowski, Lublin 2003.

Wykaz literatury uzupełniającej:

- H. Markiewicz, Interpretacja semantyczna dzieł literackich, w tomie: Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984 (i wyd. nast.).

- J. Sławiński, Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła literackiego, w: Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, red. H. Markiewicz i J. Sławiński, Kraków 1976 lub w: tegoż, Próby teoretycznoliterackie, Warszawa 1992.

- J. Sławiński, O problemach „sztuki interpretacji”, w tomie: Dzieło, język, tradycja, Kraków 1988.

- J. Sławiński, Miejsce interpretacji, Gdańsk 2001.

Teksty interpretacyjne:

- Czytamy utwory współczesne. Analizy, red. T. Kostkiewiczowa, I. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Warszawa 1967.

- Dramat polski. Interpretacje, red. J. Ciechowicz, Z. Majchrowski, t. 1, t. 2, Gdańsk 2001.

- Liryka polska. Interpretacje, red. J. Prokop, J. Sławiński, Gdańsk 2001.

- Nowela. Opowiadanie. Gawęda. Interpretacje małych form narracyjnych, red. K. Bartoszyński, M. Jasińska, S. Sawicki, Warszawa 1974 (lub wyd. nast.).

- Sztuka interpretacji, wybór i oprac. H. Markiewicz, t. 1, Wrocław 1971, t. 2, Wrocław 1973.

FP1_W01. Student ma podstawową wiedzę o zakresie i znaczeniu filologii polskiej w obszarze nauk humanistycznych i w systemie kultury narodowej, zna jej aksjologiczny horyzont.

FP1_W03. Student zna podstawową terminologię nauk humanistycznych z zakresu literaturoznawstwa.

FP1_U03. Student umie, kierując się wskazówkami naukowego opiekuna, w sposób samodzielny zdobywać informacje naukowe i rozwijać kompetencje badawcze.

FP1_U04. Student potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami badawczymi z zakresu literaturoznawstwa, potrafi samodzielnie przeprowadzić analizę i interpretację dzieła literackiego w celu odsłonięcia jego znaczeń, aksjologicznych horyzontów, kontekstowych odniesień do tradycji literackiej i kulturowej, społecznych uwikłań i miejsca w procesie historyczno-kulturowym.

FP1_U07. Student posiada umiejętność referowania literatury przedmiotu, merytorycznego argumentowania i formułowania wniosków.

FP1_U08 Student umie przygotować typowe prace pisemne w języku polskim, z zakresu filologii polskiej, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i informacji pochodzących z mediów tradycyjnych i elektronicznych.

FP1_K02 Student potrafi współdziałać w grupie, przyjmując w niej różne role i kierując się wskazówkami opiekuna naukowego.

Cele przedmiotu: ćwiczenia z analizy utworu literackiego służą wykształceniu u uczestników umiejętności uważnej, wnikliwej i systematycznej lektury, dostrzeżenia w dziele jego dominanty kompozycyjnej i stylowej oraz funkcjonalizacji charakterystycznych dlań środków literackich, wyznaczających jego artystyczny charakter i służących realizacji zamysłu literackiego. W miarę możliwości uczą też posługiwania się (poznawaną równolegle na zajęciach z poetyki) terminologią dotyczącą budowy dzieła.

Treści merytoryczne: Przedmiotem zajęć jest systematyczna analiza wybranych utworów zróżnicowanych gatunkowo (liryka, proza narracyjna, małe gatunki epickie, przykładowe formy dramatyczne, literatura faktu). Analizy ukazują skomplikowanie budowy utworu, funkcje użytych środków artystycznych, różne strategie literackie stosowane przez autorów oraz różne konteksty, których przywołanie jest niezbędne dla zrozumienia dzieła. Utwór literacki traktowany jest jako wielostronne zadanie dla czytelnika. Ćwiczenia wprowadzają w przygodę lektury, ukazują różnorodne strategie literackie w budowaniu sensów utworu. Pokazują też, jak czytać, żeby nie pozbawić się przyjemności lektury, a zarazem uczynić ją świadomym, uporządkowanym procesem poszukiwania sensu. Prowadzą też do rozpoznania, co w docieraniu do znaczeń jest subiektywne, a w czym można dążyć do zobiektywizowania obserwacji i sądów.

opis ECTS: 2 pkt

30 godzin - zajęcia

30 godzin- przygotowanie do zajęć

Metody oceniania efektów kształcenia z zakresu wiedzy:

- analiza tekstu literackiego, bezpośrednia (na zajęciach, pod kierunkiem prowadzącego) pracy z tekstem literackim.

- praca pisemna na zakończenie semestru (praca semestralna) na ocenę.

Metody oceniania efektów kształcenia z zakresu umiejętności:

- dyskusja na zajęciach, samodzielna analiza wybranych fragmentów literatury przedmiotu, praca w grupie zajęciowej orz w mniejszych zespołach;

- analiza poszczególnych problemów danego tekstu literackiego (praca zespołowa w grupie lub w mniejszych zespołach;

Metody oceniania efektów kształcenia z zakresu kompetencji społecznych:

- ocenianie ciągłe, podczas zajęć. Bierze się pod uwagę umiejętność współpracy w grupie lub w mniejszych zespołach;

- umiejętność dyskusji i polemiki w trakcie wypowiedzi ustnych.

Niedostateczną ocenę otrzymuje Student, który nie opanował efektów kształcenia.

nie ruzumie , czym jest analiza dzieła literackiego;

- nie zna poszczególnych ogniw analizy;

- nie potrafi samodzielnie przeprowadzić analizy dzieła literackiego;

- otrzyma ocenę niedostateczną z pracy zaliczeniowej.

Dostateczną ocenę otrzymuje Student, który:

- rozumie, czy jest analiza dzieła literackiego;

- wie, do czego służą narzędzia badawcze, wypracowane na gruncie sztuki interpretacji;

- potrafi zreferować wybrane artykuły z literatury przedmiotu;

- potrafi pracować w grupie lub w zespole;

- posiada dostateczne umiejętności interpretacji dzieł literackich;

- uzyskał ocenę dostateczną z pracy pisemnej (zaliczeniowej).

Dobrą ocenę otrzymuje Student, który:

- rozumie, czym jest analiza dzieła literackiego;

- wie (w stopniu dobrym), do czego służą narzędzia badawcze, wypracowane na gruncie sztuki interpretacji;

- potrafi dobrze zreferować artykuły znajdujące się na liście lektur;

- potrafi pracować w grupie i w zespołach.

- ma świadomość swojej wiedzy.

- na ocenę dobrą napisał pracę pisemną, zaliczeniową (analizę dzieła literackiego).

Bardzo dobrą ocenę otrzymuje Student, który:

- rozumie bardzo dobrze, czym jest sztuka interpretacji oraz analiza dzieła literackiego;

- wie, do czego służą narzędzia badawcze, wypracowane na gruncie sztuki interpretacji i bardzo dobrze potrafi je zastosować;

- potrafi bardzo dobrze zreferować artykuły znajdujące się na liście lektur;

- potrafi korzystać z narzędzi badawczych, wypracowanych na gruncie sztuki interpretacji.

- potrafi pracować w grupie (w mniejszych i większych zespołach).

- ma świadomość swojej wiedzy i chcę uczyć się przez całe życie.

- na ocenę bardzo dobrą napisał pracę zaliczeniową (analizę dzieła literackiego).

Metody dydaktyczne:

Całościowa ocena wystawiana jest na koniec semestru. Ocena obejmuje:

- obecność (dopuszczalne są 2 nieobecności w cyklu zajęć)

- aktywne uczestnictwo w zajęciach (zabieranie głosu w różnych formach dyskusji oraz umiejętność udziału w dyskusjach)

- krótkie prezentacje (mogą być multimedialne) wprowadzające do zajęć, dotyczące wskazanych przez prowadzącego, szczegółowych problemów związanych z analizą danego (omawianego na zajęciach) utworu (prezentacja może być przygotowana przez jedną osobą lub przez "zespół badawczy")

- pisemna praca semestralna. Na zakończenie cyklu zajęć uczestnicy piszą pracę semestralną (termin wyznaczony wcześniej). Jest to analiza współczesnego utworu poetyckiego (wskazanego przez prowadzącego zajęcia tuż przed kolokwium). Oceniany jest poziom przeprowadzenia analizy, umiejętność posługiwania się stylem naukowym (znajomość podstawowych pojęć i kategorii analitycznych z zakresu poetyki, nauki o literaturze i pojęć wyjaśnianych i omawianych na zajęciach, dotyczących estetyki literackiej oraz wybranych problemów aksjologicznych), umiejętność zbudowania poszczególnych ogniw analizy literackiej.

Powyższe kryteria wyznaczają cząstkowe oceny, które łącznie składają się na ocenę całościową.