Gramatyka opisowa języka polskiego

językoznawstwo

podstawowy

Npol_W02

Npol_W04

Npol_U02

Npol_K02

Npol_K03

Znajomość podstawowych pojęć gramatycznych na poziomie szkolnym.

Zajęcia mają na celu zapoznanie studenta z koncepcją języka jako systemu złożonego z kilku podsystemów: fonologicznego, morfologicznego (fleksyjnego i słowotwórczego), składniowego i leksykalnego. W obrębie każdego z nich przeprowadzać będziemy analizę odpowiednich znaków językowych - uczyć się rozpoznawać fonemy i morfemy, części mowy i zdania, typy zdań złożonych i form gramatycznych.

W trakcie kursu omawiane będą następujące tematy:

1. Słownictwo polszczyzny - jak je podzielić pod względem funkcji i znaczenia?

2. Język jako system znaków - fonemów, morfemów, leksemów, wypowiedzeń.

3. Podział leksemów na części mowy - różne możliwości (ze szczególnym uwzględnieniem klasyfikacji szkolnej).

4. Odmienne części mowy - jakie kategorie gramatyczne im przysługują, czyli przez co się odmieniają, a co mają przypisane na stałe?

5. Rola poszczególnych części mowy w wypowiedzeniu - pełnienie funkcji orzeczenia, podmiotu, dopełnienia, przydawki i okolicznika.

6. Wykresy zdania pojedynczego, czyli tzw. drzewa zależności.

7. Związki składniowe - zgody, rządu i przynależności.

Bańko M., 2002, Wykłady z polskiej fleksji, PWN: Warszawa.

Grzegorczykowa R., 2012, Wstęp do językoznawstwa, PWN: Warszawa.

Grzegorczykowa R., 1996, Wykłady z polskiej składni, PWN: Warszawa.

Grzegorczykowa R., Laskowski R., Wróbel H. (red.), 1998, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa.

Heinz A., 1961, Fleksja a derywacja, "Język Polski" 1961 z. 5.

Jędrzejko E., Kita M., 2000, Gramatyka Polska Podstawy wiedzy o budowie języka polskiego, Ex Libris: Warszawa.

Klemensiewicz Z., 1963, Zarys składni polskiej, PWN: Warszawa.

Kopcińska D., 1993, Gramatyka opisowa języka polskiego. Materiały do ćwiczeń, Wydz. Polonistyki UW: Warszawa.

Markowski A., 2012, Wykłady z leksykologii, PWN: Warszawa.

Nagórko A., 1998, Zarys gramatyki polskiej, PWN: Warszawa.

Saloni Z., Świdziński M., 1999, Klasyfikacja gramatyczna leksemów polskich, [w:] Składnia współczesnego języka polskiego, Warszawa.

Wierzbicka A., 1967, O języku dla wszystkich, Wiedza Powszechna: Warszawa.

Zaron Z., Sobotka P. (red.), 2010, Słowo i wypowiedź 1. Zbiór zadań do nauki o języku polskim. Wydział Polonistyki UW – BEL Studio: Warszawa.

Po zakończeniu kursu gramatyki opisowej student:

1. zna podstawowe problemy z zakresu fonetyki i fonologii, morfologii oraz składni współczesnego języka polskiego

2. posiada umiejętność analizy fonetycznej, fonologicznej, morfologicznej i składniowej tekstów (mówionych i pisanych).

3.zna główne problemy słowotwórstwa i zasady analizy słowotwórczej

4. zna główne problemy fleksji, zna tzw. „szkolną fleksję”.

5.zna opis składniowy Zenona Klemensiewicza

W semestrze zimowym zajęcia kończą się zaliczeniem. Aby je otrzymać, należy zaliczyć przynajmniej na 55% dwa sprawdziany - z fleksji i ze składni zdania pojedynczego.

Warunkiem zaliczenia jest również aktywny udział w ćwiczeniach (odrabianie prac domowych, rozwiązywanie testów na platformie e-learningowej, a także zadań gramatycznych w czasie zajęć) oraz obecność (dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności na zajęciach).

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

obowiązkowy

nie dotyczy

Zajęcia mają na celu zapoznanie studenta z koncepcją języka jako systemu złożonego z kilku podsystemów: fonologicznego, morfologicznego (fleksyjnego i słowotwórczego), składniowego i leksykalnego. W obrębie każdego z nich przeprowadzać będziemy analizę odpowiednich znaków językowych - uczyć się rozpoznawać fonemy i morfemy, części mowy i zdania, typy zdań złożonych i form gramatycznych.

W trakcie kursu omawiane będą następujące tematy:

1. Słownictwo polszczyzny - jak je podzielić pod względem funkcji i znaczenia?

2. Język jako system znaków - fonemów, morfemów, leksemów, wypowiedzeń.

3. Podział leksemów na części mowy - różne możliwości (ze szczególnym uwzględnieniem klasyfikacji szkolnej).

4. Odmienne części mowy - jakie kategorie gramatyczne im przysługują, czyli przez co się odmieniają, a co mają przypisane na stałe?

5. Rola poszczególnych części mowy w wypowiedzeniu - pełnienie funkcji orzeczenia, podmiotu, dopełnienia, przydawki i okolicznika.

6. Wykresy zdania pojedynczego, czyli tzw. drzewa zależności.

7. Związki składniowe - zgody, rządu i przynależności.

Bańko M., 2002, Wykłady z polskiej fleksji, PWN: Warszawa.

Grzegorczykowa R., 2012, Wstęp do językoznawstwa, PWN: Warszawa.

Grzegorczykowa R., 1996, Wykłady z polskiej składni, PWN: Warszawa.

Grzegorczykowa R., Laskowski R., Wróbel H. (red.), 1998, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa.

Heinz A., 1961, Fleksja a derywacja, "Język Polski" 1961 z. 5.

Jędrzejko E., Kita M., 2000, Gramatyka Polska Podstawy wiedzy o budowie języka polskiego, Ex Libris: Warszawa.

Klemensiewicz Z., 1963, Zarys składni polskiej, PWN: Warszawa.

Kopcińska D., 1993, Gramatyka opisowa języka polskiego. Materiały do ćwiczeń, Wydz. Polonistyki UW: Warszawa.

Markowski A., 2012, Wykłady z leksykologii, PWN: Warszawa.

Nagórko A., 1998, Zarys gramatyki polskiej, PWN: Warszawa.

Saloni Z., Świdziński M., 1999, Klasyfikacja gramatyczna leksemów polskich, [w:] Składnia współczesnego języka polskiego, Warszawa.

Wierzbicka A., 1967, O języku dla wszystkich, Wiedza Powszechna: Warszawa.

Zaron Z., Sobotka P. (red.), 2010, Słowo i wypowiedź 1. Zbiór zadań do nauki o języku polskim. Wydział Polonistyki UW – BEL Studio: Warszawa.