Fizjologia z elementami fizjologii klinicznej

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

obowiązkowy

nie dotyczy

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Wykłady 22h

Seminaria 40h

Ćwiczenia 20h

Łącznie 14 ECTS

obowiązkowy

nie dotyczy

Celem nauczania fizjologii jest poznanie mechanizmów umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka, wytworzenie umiejętności kojarzenia procesów i myślenia o poszczególnych narządach i układach jako o

elementach całego organizmu oraz poznanie mechanizmów umożliwiających integrację czynności poszczególnych narządów. Nauczanie fizjologii ma również na celu poznanie możliwości adaptacyjnych organizmu człowieka zdrowego i chorego do czynników zewnętrznych występujących w warunkach standardowych ekstremalnych.

Program wykładów (W), seminariów (S) i ćwiczeń (C)

Wykłady, seminaria i ćwiczenia będą się odbywać stacjonarnie.

1. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Mgr Ewa Skopińska

W1. Przedstawienie metod i kryteriów oceniania przedmiotu. Fizjologia komórki. Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak

1. Budowa komórki

2. Procesy komórkowe:

• Wymiana substancji z otoczeniem

• Odbiór i transmisja sygnałów

3. Podział komórki

4. Starzenie się komórek

5. Zaprogramowana śmierć komórki

SC1. Fizjologia komórki. Funkcje i klasyfikacja kanałów jonowych.

1. Właściwości i funkcje błony komórkowej.

2. Rodzaje transportu transbłonowego

3. Funkcje i klasyfikacja kanałów jonowych

4. Sposoby regulacji kanałów błonowych

5. Zaburzenia funkcji kanałów błonowych (mukowiscydoza)

6. Skład płynu wewnątrz- i zewnątrzkomórkowego

7. Równowaga Donnana

8. Geneza potencjału spoczynkowego. Potencjał równowagi dla jonów potasu. Charakterystyka kanałów potasowych odpowiedzialnych za potencjał spoczynkowy

9. Potencjał progowy

10. Geneza potencjału czynnościowego. Potencjał równowagi dla jonów sodu. Charakterystyka kanałów uczestniczących w różnych fazach potencjału czynnościowego

11. Pojęcie okresu refrakcji komórki

12. Różnice pomiędzy potencjałem spoczynkowym i czynnościowym w różnych komórkach pobudliwych

Wykonanie ćwiczenia: nauka interpretacji potencjałów wywołanych.

2. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Mgr Ewa Skopińska

W2. Fizjologia układu nerwowego. Komórka nerwowa. Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak

1. Neuron i jego właściwości

2. Czynnościowa i strukturalna klasyfikacja neuronów

3. Definicje podstawowych pojęć: bodziec, pobudliwość, pobudzenie, impuls nerwowy

4. Budowa nerwów obwodowych, rodzaje włókien nerwowych i ich charakterystyka

5. Klasyfikacja włókien nerwowych

6. Mechanizm przekazywania pobudzenia wzdłuż włókien. Przewodzenie ciągłe i skokowe

7. Czynniki wpływające na szybkość przewodzenia impulsu wzdłuż włókna nerwowego

8. Charakterystyka dendrytów i ich funkcja

S2. Fizjologia układu nerwowego.

1. Klasyfikacja synaps (elektryczne, chemiczne, pobudzające, hamujące)

2. Budowa i charakterystyka synaps elektrycznych

3. Budowa synaps chemicznych, mechanizm uwalniania transmitera - cykl pęcherzykowy

4. Receptory pre- i postsynaptyczne

5. Postsynaptyczny potencjał pobudzający (EPSP) i hamujący (IPSP)

6. Modulacja przekaźnictwa synaptycznego

7. Zjawisko sumowania w czasie i przestrzeni

3. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski

S3 C2. Podstawy anatomiczne i biofizyczne procesu oddychania.

1. Biomechanika cyklu oddechowego

2. Objętość i pojemność płuc. Przestrzeń martwa – fizjologiczna, anatomiczna

3. Wentylacja minutowa płuc, wentylacja przestrzeni martwej, wentylacja pęcherzykowa, transport gazów

4. Opory układu oddechowego – sprężyste, niesprężyste, przepływu, podatność klatki piersiowej i płuc

5. Praca mięśni oddechowych

Fizjologia kliniczna układu oddechowego.

1. Omówienie podstawowych testów diagnostycznych układu oddechowego

2. Technika wykonywania spirometrii

3. Interpretacja wyników spirometrii

Zaliczenie ćwiczenia: nauka wykonywania spirometrii, wyznaczanie wskaźnika Tiffenau, wyznaczanie natężonego przepływu wydechowego za pomocą przepływomierza szczytowego.

4. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk

Uwaga: zajęcia seminaryjne z dnia 26.10 odbędą się 09.11 ze względu na dyspozycyjność wykładowcy.

W4. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego I. Hemodynamika serca.

1. Budowa kardiomiocytów

2. Komórki szybko- i wolno depolaryzujących się:

• Charakterystyka czynnościowa

• Geneza potencjału czynnościowego

• Budowa i właściwości układu bodźco-przewodzącego serca

3. Fazy cyklu sercowego.

4. Ciśnienia w jamach serca w poszczególnych fazach cyklu

5. Tony i szmery serca

S4 C3. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego I. Hemodynamika serca. Regulacja siły skurczu mięśnia sercowego. Zasady krążenia krwi.

1. Podstawowe parametry hemodynamiczne serca:

• Objętość późnorozkurczowa

• Objętość późnoskurczowa

• Objętość wyrzutowa

• Frakcja wyrzutowa

• Częstość skurczów serca

• Pojemność minutowa

2. Regulacja siły skurczu mięśnia sercowego

• Pojęcie obciążenia wstępnego oraz następczego serca

• Prawo Franka-Starlinga (regulacja heterometryczna)

• Kurczliwość mięśnia sercowego (regulacja homometryczna)

• Wpływ obciążenia następczego na szybkość skracania mięśnia sercowego (prawo Hilla)

3. Zasady krążenia krwi:

• Czynnościowy podział układu krążenia

• Budowa ściany naczyń tętniczych i żylnych

• Czynniki warunkujące wielkość średnicy naczyń tętniczych i żylnych

• Zasady przepływu krwi w naczyniach:

o Zasada ciągłości przepływu

o Prawo Poiseuille'a

• Podstawowe pojęcia hemodynamiczne

o Pojemność minutowa serca

o Ciśnienie tętnicze - skurczowe, rozkurczowe, pulsacyjne, średnie

o Całkowity opór obwodowy

o Tętno tętnicze i żylne

o Powrót żylny

• Zależność pomiędzy ciśnieniem w przedsionku, pojemnością minutową oraz powrotem żylnym

Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w analizie omawianych przypadków klinicznych.

5. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk

W5. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego II:

1. Ciśnienie tętnicze

2. Struktury ośrodkowego układu nerwowego regulujące wartości ciśnienia tętniczego

3. Regulacja ciśnienia tętniczego krwi:

• Krótkoterminowa – autonomiczny układ nerwowy i odruchy krążeniowe

• Długoterminowa – nerka, osoczowy układ renina-angiotensyna-aldosteron, układ wazonergiczny, układ peptydów natriuretycznych

S5 C4. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego II. Nerwowa i humoralna regulacja czynności układu sercowo- naczyniowego:

1. Działanie ośrodkowe angiotensyny i wazopresyny

2. Odruchy krążeniowe:

• Odruch z baroreceptorów - reakcja ortostatyczna

• Odruch z mechanoreceptorów obszaru sercowo- płucnego (odruch Bainbridge'a)

• Odruch krążeniowy z chemoreceptorów tętniczych

• Odruch Bezolda-Jarischa

• Odruch na nurkowanie

• Próba Valsalvy (etapy i znaczenie)

Zaliczenie ćwiczenia: Praca z programem komputerowym SimHeart.

6. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski

W6. Wstęp do kardiologii. Prof. dr hab. n. med. Łukasz Szumowski

Wybrane problemy kardiologiczne

Zaburzenia rytmu serca

Nagła śmierć sercowa

S6 C5. Fizjologia układów sensorycznych. Czucie:

1. Adaptacja receptorów

2. Hamowanie oboczne w drogach czuciowych

3. Klasyfikacja i funkcje receptorów i odbieranych przez nie bodźców czuciowych.

4. Kodowanie sygnału czuciowego i transdukcja bodźca do sygnału elektrycznego

5. Pole recepcyjne neuronu czuciowego

6. Drogi czucia powierzchownego, temperatury, bólu, czucia głębokiego ze szczególnym uwzględnieniem różnic w szlakach czucia wibracji, czucia głębokiego, czucia ucisku, bólu i temperatury

7. Pola Heada

8. Ośrodki sensoryczne w korze mózgowej, integracja informacji sensorycznej

Fizjologia układów sensorycznych. Ból. Receptory bólowe (nocyceptory). Bodźce pobudzające i modulujące ich aktywność:

1. Włókna przewodzące ból szybki i wolny

2. Drogi bólowe

3. Neurotransmitery i neuromodulatory biorące udział w przewodzeniu bólu na poziomie I, II i III neuronu

4. Hamowanie czucia bólu:

• zstępujące drogi hamujące i modulujące czucie bólu

• receptory opioidowe

• hamowanie bólu na poziomie nocyceptorów

• hamowanie bólu na poziomie rdzenia kręgowego (bramka kontrolna)

6. Korowa reprezentacja czucia bólu z uwzględnieniem reprezentacji komponenty emocjonalnej czucia bólu

Zaliczenie ćwiczenia: badanie progu czucia temperatury i progu czucia bólu wywołanego temperaturą. Wyznaczanie progu czucia temperatury dla zimna i ciepła oraz progu odczuwania bólu wywołanego zimnem i gorącem dla dwóch wybranych okolic ciała.

7. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski

S7 C6. Fizjologia narządów zmysłów. Słuch, węch i smak

1. Budowa ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego

2. Mechanizm przewodzenia dźwięków

3. Drogi słuchowe. Kora słuchowa. Metody badania słuchu (audiometria)

4. Przyczyny i skutki ubytków słuchu

5. Kodowanie informacji w uchu wewnętrznym rola komórek włosowatych warstwy wewnętrznej i zewnętrznej. Echo Kempa

6. Słyszenie przestrzenne

7. Reprezentacje korowe i podkorowe słuchu

Węch i smak:

1. Budowa i czynności komórek węchowych. Białka receptorowe. Ośrodki węchowe podkorowe i korowe

2. Budowa i czynność komórek smakowych. Drogi czucia smaku i ośrodki korowe czucia smaku

Fizjologia narządów zmysłów. Wzrok:

1. Budowa oka, właściwości optyczne oka, pobudzenie fotoreceptorów

2. Pola recepcyjne komórek zwojowych siatkówki (zdolność rozdzielcza oka)

3. Adaptacja oka do świata i ciemność

4. Wady refrakcji oka (krótkowzroczność, nadwzroczność, astygmatyzm)

5. Zaburzenia ostrości wzroku oraz widzenia barw. Ubytki w polu widzenia

6. Widzenie przestrzenne i zaburzenia widzenia stereoskopowego

7. Unerwienie wegetatywne oka (akomodacja oka, regulacja szerokości źrenicy). Znaczenie w diagnostyce uszkodzeń OUN

8. Unerwienie ruchowe oka, mięśnie sterujące ruchami gałek ocznych. Znaczenie ruchu gałek ocznych w diagnostyce uszkodzeń nerwów i OUN

Zaliczenie ćwiczenia: badanie ostrości wzroku, badanie zdolności widzenia barw (tablice Ishihary), reakcja źrenicy na światło, zbiezność i akomodację; badanie słuchu za pomocą stroików: próba Rinnego i próba Webera.

8. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Mgr Ewa Skopińska

S8 C7. Fizjologia układu ruchowego I. Fizjologia mięśni gładkich i poprzecznie prążkowanych:

1. Klasyfikacja włókien mięśniowych

2. Struktura włókna mięśniowego. Różnice pomiędzy budową mięśni szkieletowych, mięśni gładkich oraz mięśnia sercowego

3. Rodzaje kanałów wapniowych. Rola wapnia w skurczu mięśni

4. Cykl mostka mięśnia gładkiego, mechanizm skurczu mięśni gładkich

5. Podział czynnościowy mięśni gładkich

1. Mięśnie szkieletowe - jednostka motoryczna (miofilamenty)

2. Budowa sarkomeru

3. Budowa i funkcja synapsy nerwowo-mięśniowej

4. Cykl mostka, sprężenie elektro-mechaniczne

5. Rodzaje skurczów: pojedynczy i tężcowy, skurcz izotoniczny, izometryczny i auksotoniczny

6. Zależność siły skurczu mięśnia od obciążenia.

7. Zależność szybkości skracania mięśnia od obciążenia, prawo Hilla, zależność siły skurczu mięśnia od jego długości – prawo Franka-Starlinga

8. Mechanizmy regulacji siły skurczu mięśnia szkieletowego

9. Metabolizm energetyczny mięśnia szkieletowego oraz podział metaboliczny mięśni szkieletowych

10. Mechanizm zmęczenia, procesy tlenowe i beztlenowe

Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w zajęciach

9. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk

W7. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego III. Podstawy elektrokardiografii:

1. Odprowadzenia elektrokardiograficzne i osie odprowadzeń kończynowych:

• Dwubiegunowych

• Jednobiegunowych

• Przedsercowych

2. Załamki, odstępy i odcinki elektrokardiogramu - mechanizm powstawania

3. Określenie rytmu serca - cechy rytmu zatokowego

4. Oś elektryczna serca - znaczenie kliniczne

S9 C8. Technika przeprowadzania badania EKG:

1. Aparatura do badania EKG

2. Technika wykonywania EKG spoczynkowego i wysiłkowego

3. Odczytywanie i interpretacja zapisu EKG

4. Próby czynnościowe

Zaliczenie ćwiczenia: nauka wykonywania badania EKG spoczynkowego. Rejestracja i analiza zapisu EKG.

10. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski

S10 C9. Fizjologia układu ruchowego II. Odruchy rdzeniowe.

1. Motoneurony rdzenia kręgowego

2. Komórki Renshawa - hamowanie zwrotne motoneuronu

3. Budowa i funkcje narządów ścięgnistych Golgiego

4. Odruchy rdzeniowe - odruch na rozciąganie, odruch z narządów ścięgnistych Golgiego (odwrócony odruch na rozciąganie), odruch obronny

5. Kontrola napięcia mięśniowego przez odruchy proprioceptywne. Znaczenie motoneuronów gamma w regulacji napięcia mięśni szkieletowych

6. Rola opuszki i mostu w regulacji czynności ruchowych

Zaliczenie ćwiczenia: nauka korzystania z młoteczka neurologicznego; badanie odruchu na rozciąganie mięśnia z kończyn dolnych i kończyn górnych, odruchu kolanowego, odruchu ze ścięgna Achillesa, z mięśnia trójgłowego i z mięśnia dwugłowego ramienia.

11. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski

W8. Fizjologia układu ruchowego II. Regulacja napięcia mięśniowego. Dr n. med. Przemysław Kurowski

1. Rodzaje jednostek motorycznych

2. Receptory mięśni szkieletowych

3. Budowa i funkcje wrzecion mięśniowych. Czuciowe i ruchowe unerwienie włókien mięśni szkieletowych

S11. Postawy fizjologiczne procesu oddychania:

1. Funkcjonalna anatomia układu oddechowego – fizjologiczne znaczenie poszczególnych przestrzeni anatomicznych

2. Budowa i funkcja drzewa oskrzelowego, mięśnie oddechowe

3. Unerwienie dróg oddechowych

4. Struktura i funkcja pęcherzyka płucnego, wymiana gazowa

5. Jama opłucnej, geneza ciśnienia w jamie opłucnej , zależność ciśnienia od fazy cyklu oddechowego

6. Napięcie powierzchniowe. Funkcja surfaktantu

7. Przeciek płucny. Krążenie płucne. Budowa ściany naczyń krążenia płucnego Ciśnienie i opór przepływu w krążeniu płucnym

8. Regulacja światła naczyń płucnych, wpływ prężności tlenu na mięśnie gładkie naczyń płucnych

Regulacja czynności układu oddechowego:

1. Nerwowa i humoralna regulacja czynności układu oddechowego

2. Chemiczna i nerwowa regulacja oddychania, powstawanie wzorca oddechowego – patologiczne wzorce oddechowe

3. Regulacja ośrodka oddechowego; receptory ośrodkowe i obwodowe. Receptory dróg oddechowych i płuc oraz związane z nimi odruchy (kaszel, ziewanie, reakcja na wdychanie substancji toksycznych)

12. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Przemysław Kurowski

W9. Układ przedsionkowy. Opuszkowe, mostowe i śródmózgowe obszary kontrolujące ruch. Kora ruchowa. Zwoje podstawy. Móżdżek.

1. Budowa i funkcje aparatu przedsionkowego:

• Mechanizm przetwarzania sygnału w komórkach włosowych

• Funkcja kanałów półkolistych. Przekazywanie pobudzenia do nerwu przedsionkowego

• Funkcja woreczka i łagiewki

• Połączenia nerwowe aparatu przedsionkowego

• Jądra przedsionkowe. Układ przedsionkowo-rdzeniowy

• Regulacja napięcia mięśniowego i równowagi ciała przez układ przedsionkowy

• Interakcja układu przedsionkowego z układem wzrokowym - odruch przedsionkowo-oczny, oczopląs porotacyjny i lokomocyjny

2. Organizacja i czynność móżdżku:

• Podział czynnościowy móżdżku

• Organizacja neuronalna kory móżdżku struktury kory móżdżku

• Połączenia móżdżku

• Rola móżdżku w utrzymaniu postawy ciała, regulacji napięcia mięśniowego, koordynacji ruchów dowolnych

• Efekty uszkodzenia móżdżku

3. Kora ruchowo-czuciowa:

• Organizacja neuronów kory motorycznej i połączenia z innymi obszarami kory mózgowej etapy tworzenia ruchu

• Zstępujące drogi ruchowe - drogi korowo-rdzeniowe, drogi ruchowe pochodzące z pnia mózgu

4. Jądra podstawy

• Regulacja czynności motorycznej przez jądra podstawy (pętla skorupy, pętla jądra ogoniastego)

• Mechanizm planowania i wykonywania ruchów dowolnych

S12. Czynność bioelektryczna mózgu (EEG). Rytmy biologiczne. Fizjologia snu i czuwania. Organizacja struktur układu limbicznego.

Czynność bioelektryczna mózgu (EEG):

1. Teoretyczne podstawy występowania czynności bioelektrycznej mózgu

2. Podstawowe fale i analiza zapisu EEG

3. Epilepsja, zapis EEG w trakcie stanów absencyjnych, epilepsji skroniowej i uogólnionych wyładowań epileptycznych

4. Patofizjologiczne podłoże zespołów napadowych

Sen:

1. Dobowa rytmika snu i czuwania.

2. Rola tworu siatkowatego – opuszki, śródmózgowia, wzgórza i podwzgórza w regulacji stanu czuwania i snu

3. Fazy i okresy snu u człowieka. Analiza zapisu EEG w śnie wolnofalowym i fazie snu REM. Charakterystyka poszczególnych faz snu

4. Charakterystyka i znaczenie fizjologiczne snu REM i NREM

5. Zaburzenia snu: narkolepsja, zespół snu z bezdechem (obturacyjny bezdech), somnambulizm, zaburzenia snu w depresji

Rytmy biologiczne:

1. Definicja i rodzaje rytmów biologicznych

2. Synchronizator biologiczny, zegar biologiczny

3. Neurofizjologiczny mechanizm sterowania rytmem okołodobowym czynności fizjologicznych (w tym wydzielania hormonów) i psychicznych

4. Desynchronizacja rytmów biologicznych

Układ limbiczny:

1. Charakterystyka struktur układu limbicznego ze szczególnym uwzględnieniem ciała migdałowatego i jego połączeń z innymi obszarami mózgu. Funkcje kory przedczołowej

2. Interakcja pomiędzy układem limbicznym i autonomicznym

Fizjologia zachowania:

1. Zachowanie wrodzone - odruch bezwarunkowy, instynkt, imprinting, popęd, zaspakajanie popędu

2. Zachowanie nabyte w wyniku uczenia asocjacyjnego - klasyczny odruch warunkowy, instrumentalny odruch warunkowy, instrumentalne odruchy obronne

3. Pamięć stanów emocjonalnych w tym warunkowanie reakcji strachu i stany lękowe. Układ nagrody i kary. Regulacja nastroju

Uczenie się i pamięć:

1. Pojęcie uczenia się i pamięci. Podział pamięci. Poglądy na istotę śladu pamięciowego. Długotrwałe wzmocnienie synaptyczne i długotrwała depresja synaptyczna.

2. Metody oceny koncentracji uwagi i zapamiętywania. Amnezja wsteczna i następcza.

3. Patofizjologia zaburzeń nastroju oraz psychoz (zespoły depresyjne, choroba afektywna dwubiegunowa, schizofrenia).

4. Zespoły otępienne (choroba Alzheimera, otępienie naczyniopochodne)

13. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak

09.01.2023. Kolowium zaliczające I semestr w formie testu jednokrotnego wyboru.

14. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk

W10. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego IV. Rola śródbłonka w regulacji światła naczyń.

1. Śródbłonek jako narząd wydzielania. Regulacja światła naczyń przez czynniki wydzielane przez śródbłonek:

• Tlenek azotu

• Prostacyklina

• Prostaglandyny

• Tromboksan

• Endotelina

2. Czynniki warunkujące wielkość średnicy naczyń tętniczych i żylnych:

• Podstawowe napięcie miogenne ściany naczyń

• Wpływ unerwienia na mięśnie gładkie naczyń

• Wpływ metabolitów na mięśnie gładkie naczyń

S13. Regulacja krążenia w poszczególnych narządach. Mikrokrążenie.

1. Regulacja przepływu krwi przez narządy:

• Krążenie wieńcowe:

o Anatomia krążenia wieńcowego

o Metabolizm mięśnia sercowego

o Czynniki warunkujące wydatek energetyczny mięśnia sercowego

o Regulacja światła tętnic wieńcowych (autoregulacja, regulacja za pośrednictwem lokalnie wydzielanych czynników, wpływ układu autonomicznego na przepływ wieńcowy)

o Rezerwa wieńcowa

• Krążenie mózgowe:

o Autoregulacja przepływu mózgowego

o Wpływ grawitacji na krążenie mózgowe

o Rola tlenu i dwutlenku węgla w regulacji światła naczyń mózgowych

o Wpływ zmian ciśnienia śródczaszkowego na przepływ mózgowy (objaw Cushinga)

2. Charakterystyka naczyń mikrokrążenia:

• Właściwości przepływu przez naczynia włosowate

• Procesy wymiany przez ścianę naczyń włosowatych (procesy dyfuzji, filtracji i reabsorpcji)

• Mechanizmy regulacji mikrokrążenia:

o Autoregulacja przepływu

o Przekrwienie czynnościowe i reaktywne

• Rola komórek śródbłonka w regulacji mikrokrążenia

15. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różanska-Walędziak

W11 Neuroendokrynna regulacja głodu i sytości

1. Układ oreksygeniczny i anoreksygeniczny

2. Rola leptyny i insuliny

3. Hormony układu pokarmowego wpływające na pobór pokarmu

S14C10. Fizjologia układu pokarmowego.

1. Ogólna struktura układu pokarmowego człowieka

2. Autonomiczny układ jelitowy

3. Motoryka przewodu pokarmowego

4. Czynność wydzielnicza gruczołów trawiennych i ich regulacja (wydzielanie śliny, żołądkowe, trzustkowe, jelitowe)

5. Trawienie i wchłanianie (wody, elektrolitów, witamin, węglowodanów, białek, tłuszczów)

6. Budowa i funkcje wątroby

7. Budowa i funkcje trzustki

8. Krążenie wątrobowe - odrębności czynnościowe i anatomiczne

Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w omawianiu wybranych przypadków klinicznych. Ocena i interpretacja wyników badań dodatkowych związanych z funkcjonowaniem przewodu pokarmowego.

16. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Przemysław Kurowski

W12. Fizjologia krwi.

1. Rola erytropoetyny

2. Budowa i funkcje erytrocytów

3. Hemoglobina - rodzaje, właściwości

4. Krzywa dysocjacji hemoglobiny - definicja, czynniki wpływające na zmianę jej charakteru

5. Transport tlenu i dwutlenku węgla we krwi

6. Podział i funkcje leukocytów

7. Funkcje płytek krwi

S15 C11. Przydatność kliniczna oceny parametrów krwi.

1. Badanie morfotyczne krwi (morfologia) - przydatność kliniczna

2. Gospodarka żelaza. Badania biochemiczne

3. Grupy krwi, konflikt serologiczny w grupach głównych, próba krzyżowa - definicja, zastosowanie kliniczne

4. Hemostaza - rola śródbłonka, płytek krwi i czynników krzepnięcia

5. Układ fibrynolizy

6. Endogenne antykoagulanty

7. Kliniczne wskaźniki hemostazy - czas krwawienia, krzepnięcia, protrombinowy

8. Przydatność kliniczna odczynu Biernackiego (OB)

9. Zmiany patologiczne w układzie czerwonokrwinkowym - niedokrwistości, policytemie, hemoglobinopatie, hemoglobinuria

10. Przyczyny niedoboru i nadmiaru żelaza w organizmie - wybrane jednostki chorobowe

11. Zmiany patologiczne w układzie białokrwinkowym - leukocytoza, leukopenia

12. Zaburzenia hemostazy. Skazy krwotoczne. Niedobory endogennych antykoagulantów

Zaliczenie ćwiczenia: nauka wykonywania prób krzyżowych i oznaczania grupy krwi, pomiar odczynu Biernackiego i oceny hematokrytu. Aktywny udział w omawianiu wybranych preparatów i przypadków klinicznych.

17. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, lek. Krzysztof Wyszomirski

W13. Gospodarka wapniowo-fosforanowa ustroju

1. Regulacja hormonalna, znaczenie witaminy D3

2. Magazynowanie i dystrybucja wapnia oraz fosforanów

3. Fizjologiczne zmiany masy kostnej i obrót kostny

S16.Fizjologia gospodarki wodno-elektrolitowej.

1. Objętość i skład przestrzeni wodnych

2. Skład jonowy oraz osmolarność płynów ustrojowych

3. Mechanizmy regulujące wewnątrzustrojowe przemieszczanie wody i elektrolitów

4. Regulacja objętości komórek

5. Bilans wodny, sodowy, potasowy, wapniowo-fosforanowy

C12.Fizjologia równowagi kwasowo-zasadowej.

1. Kwasy lotne i nielotne

2. Układy buforowe zewnątrz-wewnątrzkomórkowe

3. Rola nerek i układu oddechowego w utrzymaniu stałego pH

4. Metody oceny równowagi kwasowo-zasadowej

5. Regulacja pH płynu mózgowo-rdzeniowego

6. Pierwotne i wtórne zaburzenia równowagi kwasowo–zasadowej:

• Kwasica (oddechowa, metaboliczna – przyczyny)

• Zasadowica (oddechowa, metaboliczna – przyczyny)

• Mechanizmy kompensacyjne w pierwotnych zaburzeniach równowagi kwasowo–zasadowej (zasady kompensacji oddechowej i nerkowej)

• Wpływ zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej na gospodarkę elektrolitową

7. Wpływ treningu na równowagę kwasowo-zasadową

Zaliczenie ćwiczenia: analiza wyników gazometrii w omawianych przypadkach klinicznych.

18. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Przemysław Kurowski

W14. Fizjologia układu moczowego.

1. Anatomia czynnościowa nerek

2. Struktura i funkcja nefronu

3. Odrębności czynnościowe i anatomiczne krążenia nerkowego

4. Mechanizm i regulacja powstawania moczu pierwotnego (filtracja kłębuszkowa: błona filtracyjna, efektywne ciśnienie filtracyjne)

5. Transport kanalikowy. Równowaga kłębuszkowo-kanalikowa

6. Zagęszczanie i rozcieńczanie moczu: wzmacniacz i wymiennik przeciwprądowy, rola mocznika

7. Regulacja gospodarki wapniowo- fosforanowej przez nerki

8. Hormonalna funkcja nerek (erytropoetyna, witamina D)

9. Rola nerek w regulacji ciśnienia tętniczego

S17 C13. Regulacja działania i ocena funkcjonowania układu moczowego.

1. Regulacja przepływu nerkowego i transportu kanalikowego – neurogenna (unerwienie nerek, odruchowa regulacja), hormonalna i humoralna (układ renina – angiotensyna – aldosteron, wazopresyna, endoteliny, tlenek azotu, peptydy natriuretyczne, dopamina, adrenomodullina, cytokiny)

2. Diureza presyjna. Inne przyczyny zmian diurezy

3. Pojęcie klirensu nerkowego. Klirens kreatyniny – metody wyliczania (wzór Cockrofta - Gaulta i reguła MDRD), znaczenie kliniczne

4. Analiza składu moczu ostatecznego, interpretacja badania ogólnego moczu

Zaliczenie ćwiczenia: nauka obliczania filtracji kłębuszkowej i oceny wydolności nerek. Interpretacja wyników badania ogólnego moczu.

19. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n.med. i n. o zdr. Joanna Kacperczyk-Bartnik

W15. Hormony płciowe - znaczenie dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu

1. Rodzaje hormonów płciowych

2. Regulacja wydzielania

3. Rola przysadki i podwzgórza

4. Znaczenie hormonów w życiu płodowym dla rozwoju narządów płciowych

5. Dojrzewanie płciowe

6. Menopauza i andropauza

S18 C14. Fizjologia układu rozrodczego.

1. Cykl miesiączkowy kobiety (cykl jajnikowy i endometrialny, owulacja)

2. Antykoncepcja

3. Spermatogeneza

20.TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, mgr Ewa Skopińska

W16. Oś podwzgórzowo-przysadkowa Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak

Oś podwzgórzowo-przysadkowa i sprzężenie zwrotne:

• Podwzgórzowe hormony uwalniające i hamujące

• Hormony przedniego płata przysadki

S19.Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak

Gruczoł tarczowy

• Budowa tarczycy, rozmieszczenie i metabolizm jodu

• Biosynteza, uwalnianie i transport hormonów tarczycy

• Regulacja wydzielania hormonów tarczycy

• Skutki fizjologiczne działania hormonów tarczycy

Kora nadnerczy

• Morfologia kory nadnerczy

• Biosynteza i struktura hormonów kory nadnerczy

• Regulacja wydzielania CRH, ACTH i hormonów kory nadnerczy (kortyzolu)

• Transport do tkanek docelowych i metabolizm hormonów kory nadnerczy

• Działanie glikokortykosteroidów

C15. Mgr Ewa Skopińska

Czynność endokrynna trzustki

1. Insulina

• Biosynteza i budowa insuliny

• Neurogenna i hormonalna kontrola wydzielania insuliny, rola układu autonomicznego, substratów i hormonów przewodu pokarmowego

• Mechanizm działania insuliny, receptory insuliny, regulacja receptorów insuliny, wewnątrzkomórkowe przekaźniki działania insuliny

• Regulacja gospodarki węglowodanowej, lipidowej i białkowej przez insulinę

2.Glukagon

• Neurogenna i hormonalna regulacja wydzielania glukagonu

• Mechanizm działania glukagonu

• Regulacja gospodarki węglowodanowej i lipidowej przez glukagon

Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w analizie sytuacji klinicznych.

21. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak

W17. Przebieg ciąży fizjologicznej:

1. Zapłodnienie i zagnieżdżenie komórki jajowej.

2. Znaczenie i funkcja wymiany łożyskowej

3. Zmiany w funkcjonowaniu poszczególnych układów u kobiety ciężarnej (krążenia, oddechowego, moczowego oraz pokarmowego)

4. Etapy rozwoju płodu

S20 C16. Przebieg porodu i okresu połogu:

1. Przebieg porodu fizjologicznego: znaczenie i przebieg czynności skurczowej macicy, fazy porodu, czas trwania poszczególnych okresów porodu.

2. Okresu połogu i laktacja (zmiany w organizmie kobiety zachodzące po porodzie i w czasie laktacji)

C dla grup nieparzystych 30,31.03, dla grup o numerach parzystych 27,28.04.

Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w prezentacji przebiegu porodu fizjologicznego przy użyciu fantomów.

22. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Mgr Ewa Skopińska

S21. C17. Cukrzyca.

1. Typy cukrzycy

2. Mechanizm powstawania różnych typów cukrzycy:

3. Zaburzenia metabolizmu w cukrzycy

4. Skutki ogólnoustrojowe hipo - i hiperglikemii

5. Cukrzyca a otyłość

Zaliczenie ćwiczenia: nauka pomiaru glikemii przy użyciu glukometru, interpretacja i ocena dobowych profilów glikemii oraz testu obciążenia glukozą.

23. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr n. med. Przemysław Kurowski

W18. Układy neurotransmisyjne mózgu:

Omówienie wybranych neurotransmiterów - acetylocholina, aminy katecholowe, serotonina, aminokwasy pobudzające, tlenek azotu, kwas gamma-aminomasłowy (GABA):

• Synteza i unieczynnienie

• Receptory

• Lokalizacja i projekcje neuronów wytwarzających dany neurotransmiter w ośrodkowym układzie nerwowym

• Udział neurotransmiterów w regulacji procesów fizjologicznych i stanów emocjonalnych

• Konsekwencje zaburzeń przekaźnictwa w obrębie wybranych układów neurotransmisyjnych mózgu

S22 Autonomiczny układ nerwowy:

1. Budowa autonomicznego układu nerwowego (AUN)

2. Neuroprzekaźniki AUN

3. Zwoje układu autonomicznego. Przekazywanie pobudzenia w zwojach autonomicznych. Procesy hamowania w zwojach

4. Cześć współczulna AUN

• Ośrodki układu współczulnego

• Zwojowe neurony współczulne i zakończenia synaptyczne: budowa, neurotransmitery, receptory pre- i postsynaptyczne

• Działanie części współczulnej AUN na narządy

5. Cześć przywspółczulna AUN

• Ośrodki układu współczulnego i neurony przedzwojowe

• Zwojowe neurony przywspółczulne i zakończenia synaptyczne: budowa, neurotransmitery, receptory pre- i postsynaptyczne

• Działanie części przywspółczulnej AUN na narządy

Zaliczenie ćwiczenia: Badanie aktywności spontanicznej i indukowanej przez obciążenie mięśnia. Wpływ układu nerwowego na aktywność skurczową mięśni gładkich. Antagonizm czynnościowy przywspółczulnego i współczulnego układu nerwowego.

C19 Mgr Ewa Skopińska

Mechanizmy adaptacji człowieka do warunków ekstremalnych:

• Oddychanie w warunkach obniżonego ciśnienia atmosferycznego

• Aklimatyzacja do niskiego ciśnienia parcjalnego tlenu

• Wpływ podwyższonego ciśnienia na organizm

• Fizjologia i patofizjologia nurkowania

Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w omawianiu wybranych sytuacji klinicznych

24. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

W19. Eliminacje do konkursu Wielka Synapsa

S23. Energetyka spoczynkowa. Mgr Ewa Skopińska, Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różanska-Walędziak

1. Tkanka tłuszczowa jako źródło i miejsce docelowe działania hormonów

2. Rzeczywista i należna masa ciała

3. Podstawowa i spoczynkowa przemiana materii

4. Bilans energetyczny organizmu

5. Zasady prawidłowego żywienia

Przebieg porodu i okresu połogu:

1. Przebieg porodu fizjologicznego: znaczenie i przebieg czynności skurczowej macicy, fazy porodu, czas trwania poszczególnych okresów porodu.

2. Okresu połogu i laktacja (zmiany w organizmie kobiety zachodzące po porodzie i w czasie laktacji)

C dla grup nieparzystych 30,31.03, dla grup o numerach parzystych 27,28.04.

Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w prezentacji przebiegu porodu fizjologicznego przy użyciu fantomów.

25. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski

W20.Fizjologia wysiłku fizycznego. Energetyka wysiłkowa.

1. Źródła energii do pracy mięśni szkieletowych

2. Wykorzystanie źródeł energii w zależności od rodzaju, czasu trwania i intensywności wysiłku

3. Spoczynkowe i wysiłkowe pochłanianie tlenu

4. Deficyt i dług tlenowy. Równowaga czynnościowa podczas pracy fizycznej

5. Współczynnik oddechowy

6. Współczynnik pracy użytecznej

7. Metody pomiaru wydolności i ich uzasadnienie fizjologiczne

S24.C20.Klasyfikacja wysiłków fizycznych:

• Wysiłki dynamiczne i statyczne

• Wysiłki lokalne i ogólne

• Wysiłek submaksymalny i maksymalny

2. Wydolność tlenowa: czynniki decydujące o ilości tlenu dostarczanego do tkanek przez układ krążenia

3. Adaptacja do dynamicznego i statycznego wysiłku fizycznego:

• Układu krążenia

• Układu oddechowego

4. Wpływ pozycji ciała na zmiany parametrów hemodynamicznych podczas wysiłków fizycznych

5. Zmiany hormonalne w trakcie wysiłku

6. Wpływ regularnych wysiłków fizycznych na wydolność człowieka

7. Wpływ wieku, płci i wydolności fizycznej na adaptację do wysiłku fizycznego

8. Adaptacja do wysiłku fizycznego osób z chorobami układu krążenia i układu oddechowego. Tolerancja wysiłkowa osób po transplantacji serca

9. Przeciwwskazania do wykonywania wysiłków statycznych lokalnych i ogólnych

10. Elektrokardiografia wysiłkowa: Wartość diagnostyczna elektrokardiografii wysiłkowej w chorobie niedokrwiennej serca, nadciśnieniu tętniczym i zaburzeniach rytmu serca. Wskazania i przeciwwskazania do wykonania testu wysiłkowego

11. Korzystne efekty treningu fizycznego w wybranych schorzeniach (choroby układu krążenia, cukrzyca, POCHP, astma oskrzelowa)

12. Ujemne skutki przetrenowania (zespół przetrenowania)

Zaliczenie ćwiczenia: aktywny udział w analizie sytuacji klinicznych

26. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Prof. dr hab. n. med. Piotr Zaborowski, Lek. Krzysztof Wyszomirski

W21. Wykład gościnny

S25. Odpowiedź immunologiczna.

Odporność wrodzona i nabyta:

1. Odpowiedź immunologiczna

2. Odpowiedzi swoiste

3. Odpowiedzi nieswoiste

4. Znaczenie szczepień

Specyficzne odpowiedzi immunologiczne:

1. Rodzaje odpowiedzi immunologicznej w infekcjach bakteryjnych i wirusowych

2. Reakcje alergiczne

3. Mechanizmy nadzoru immunologicznego

4. Działanie stresu a układ immunologiczny

27. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk

W22. Kolokwium zaliczające I semestr w formie testu jednokrotnego wyboru.

S26. Fizjologia procesów starzenia się organizmu

C18. Dr n.med. Przemysław Kurowski

Fizjologia procesów starzenia się organizmu

1. Budowa autonomicznego układu nerwowego (AUN)

2. Neuroprzekaźniki AUN

3. Zwoje układu autonomicznego. Przekazywanie pobudzenia w zwojach autonomicznych. Procesy hamowania w zwojach

4. Cześć współczulna AUN

• Ośrodki układu współczulnego

• Zwojowe neurony współczulne i zakończenia synaptyczne: budowa, neurotransmitery, receptory pre- i postsynaptyczne

• Działanie części współczulnej AUN na narządy

5. Cześć przywspółczulna AUN

• Ośrodki układu współczulnego i neurony przedzwojowe

• Zwojowe neurony przywspółczulne i zakończenia synaptyczne: budowa, neurotransmitery, receptory pre- i postsynaptyczne

• Działanie części przywspółczulnej AUN na narządy

Zaliczenie ćwiczenia: Badanie aktywności spontanicznej i indukowanej przez obciążenie mięśnia. Wpływ układu nerwowego na aktywność skurczową mięśni gładkich. Antagonizm czynnościowy przywspółczulnego i współczulnego układu nerwowego.

28. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Lek. Krzysztof Wyszomirski

S27. Fizjologia kliniczna - zintegrowane podejście:

1. Mechanizmy sprzężenia zwrotnego ujemnego i dodatniego

2. Reakcje adaptacyjne układu krążenia na zmianę pozycji ciała.

3. Reakcje adaptacyjne układu krążenia do wysiłku fizycznego.

4. Krwotok - mechanizmy kompensacyjne; dekompensacja masywnego krwotoku.

29. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak

S28. Egzamin w terminie zerowym. (05,06.06.2023)

Kolejność tygodni dydaktycznych może ulec zamianie w zależności od dostępności wykładowców.

Literatura obowiązkowa:

1. Silverthorn DU. Fizjologia człowieka. Zintegrowane podejście, PZWL 2022.

Literatura uzupełniająca:

1. Konturek SJ. Fizjologia człowieka. Konturek, Edra Urban&Partner 2019.

2. Traczyk WZ, Trzebski A. Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, PZWL 2020.

3. Ganong WF. Fizjologia, PZWL 2017.

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

obowiązkowy

nie dotyczy

Celem nauczania fizjologii jest poznanie mechanizmów umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka, wytworzenie umiejętności kojarzenia procesów i myślenia o poszczególnych narządach i układach jako o

elementach całego organizmu oraz poznanie mechanizmów umożliwiających integrację czynności poszczególnych narządów. Nauczanie fizjologii ma również na celu poznanie możliwości adaptacyjnych organizmu człowieka zdrowego i chorego do czynników zewnętrznych występujących w warunkach standardowych ekstremalnych.

Program wykładów (W), seminariów (S) i ćwiczeń (C)

Wykłady, seminaria i ćwiczenia będą się odbywać stacjonarnie.

Kolejność tygodni dydaktycznych może ulec zmianie w zależności od dostępności wykładowców.

16. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk

W. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego II:

1. Ciśnienie tętnicze

2. Struktury ośrodkowego układu nerwowego regulujące wartości ciśnienia tętniczego

3. Regulacja ciśnienia tętniczego krwi:

• Krótkoterminowa – autonomiczny układ nerwowy i odruchy krążeniowe

• Długoterminowa – nerka, osoczowy układ renina-angiotensyna-aldosteron, układ wazonergiczny, układ peptydów natriuretycznych

SC. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego II. Nerwowa i humoralna regulacja czynności układu sercowo- naczyniowego:

1. Działanie ośrodkowe angiotensyny i wazopresyny

2. Odruchy krążeniowe:

• Odruch z baroreceptorów - reakcja ortostatyczna

• Odruch z mechanoreceptorów obszaru sercowo- płucnego (odruch Bainbridge'a)

• Odruch krążeniowy z chemoreceptorów tętniczych

• Odruch Bezolda-Jarischa

• Odruch na nurkowanie

• Próba Valsalvy (etapy i znaczenie)

17. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Prof. Anna Różańska-Walędziak + mgr Ewa Skopińska

W. Oś podwzgórzowo-przysadkowa

Oś podwzgórzowo-przysadkowa i sprzężenie zwrotne:

• Podwzgórzowe hormony uwalniające i hamujące

• Hormony przedniego płata przysadki

Neuroendokrynna regulacja głodu i sytości

SC. Czynność endokrynna trzustki

1. Insulina

• Biosynteza i budowa insuliny

• Neurogenna i hormonalna kontrola wydzielania insuliny, rola układu autonomicznego, substratów i hormonów przewodu pokarmowego

• Mechanizm działania insuliny, receptory insuliny, regulacja receptorów insuliny, wewnątrzkomórkowe przekaźniki działania insuliny

• Regulacja gospodarki węglowodanowej, lipidowej i białkowej przez insulinę

2.Glukagon

• Neurogenna i hormonalna regulacja wydzielania glukagonu

• Mechanizm działania glukagonu

• Regulacja gospodarki węglowodanowej i lipidowej przez glukagon

18. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Prof. Anna Różańska-Walędziak

S.Gruczoł tarczowy

• Budowa tarczycy, rozmieszczenie i metabolizm jodu

• Biosynteza, uwalnianie i transport hormonów tarczycy

• Regulacja wydzielania hormonów tarczycy

• Skutki fizjologiczne działania hormonów tarczycy

Kora nadnerczy

• Morfologia kory nadnerczy

• Biosynteza i struktura hormonów kory nadnerczy

• Regulacja wydzielania CRH, ACTH i hormonów kory nadnerczy (kortyzolu)

• Transport do tkanek docelowych i metabolizm hormonów kory nadnerczy

• Działanie glikokortykosteroidów

19. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk

W. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego III. Podstawy elektrokardiografii:

1. Odprowadzenia elektrokardiograficzne i osie odprowadzeń kończynowych:

• Dwubiegunowych

• Jednobiegunowych

• Przedsercowych

2. Załamki, odstępy i odcinki elektrokardiogramu - mechanizm powstawania

3. Określenie rytmu serca - cechy rytmu zatokowego

4. Oś elektryczna serca - znaczenie kliniczne

SC. Technika przeprowadzania badania EKG:

1. Aparatura do badania EKG

2. Technika wykonywania EKG spoczynkowego i wysiłkowego

3. Odczytywanie i interpretacja zapisu EKG

4. Próby czynnościowe

Nauka wykonywania badania EKG spoczynkowego. Rejestracja i analiza zapisu EKG.

20. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Lek. Miłosz Sołowiej

W. Fizjologia cyklu miesiączkowego. Owulacja i zapłodnienie.

SC. 1. Rozwój narządów płciowych męskich i żeńskich

2. Znaczenie hormonów płciowych

2. Oogeneza i spermatogeneza

3. Dojrzewanie płciowe

4. Menopauza i andropauza

21. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY Prof. Łukasz Szumowski + lek. Krzysztof Wyszomirski

W. Fizjologia wysiłku fizycznego. Energetyka wysiłkowa.

1. Źródła energii do pracy mięśni szkieletowych

2. Wykorzystanie źródeł energii w zależności od rodzaju, czasu trwania i intensywności wysiłku

3. Spoczynkowe i wysiłkowe pochłanianie tlenu

4. Deficyt i dług tlenowy. Równowaga czynnościowa podczas pracy fizycznej

5. Współczynnik oddechowy

6. Współczynnik pracy użytecznej

7. Metody pomiaru wydolności i ich uzasadnienie fizjologiczne

SC. Klasyfikacja wysiłków fizycznych:

• Wysiłki dynamiczne i statyczne

• Wysiłki lokalne i ogólne

• Wysiłek submaksymalny i maksymalny

2. Wydolność tlenowa: czynniki decydujące o ilości tlenu dostarczanego do tkanek przez układ krążenia

3. Adaptacja do dynamicznego i statycznego wysiłku fizycznego:

• Układu krążenia

• Układu oddechowego

4. Wpływ pozycji ciała na zmiany parametrów hemodynamicznych podczas wysiłków fizycznych

5. Zmiany hormonalne w trakcie wysiłku

6. Wpływ regularnych wysiłków fizycznych na wydolność człowieka

7. Wpływ wieku, płci i wydolności fizycznej na adaptację do wysiłku fizycznego

8. Adaptacja do wysiłku fizycznego osób z chorobami układu krążenia i układu oddechowego. Tolerancja wysiłkowa osób po transplantacji serca

9. Przeciwwskazania do wykonywania wysiłków statycznych lokalnych i ogólnych

10. Elektrokardiografia wysiłkowa: Wartość diagnostyczna elektrokardiografii wysiłkowej w chorobie niedokrwiennej serca, nadciśnieniu tętniczym i zaburzeniach rytmu serca. Wskazania i przeciwwskazania do wykonania testu wysiłkowego

11. Korzystne efekty treningu fizycznego w wybranych schorzeniach (choroby układu krążenia, cukrzyca, POCHP, astma oskrzelowa)

12. Ujemne skutki przetrenowania (zespół przetrenowania)

22. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Prof. Anna Różańska-Walędziak +mgr Ewa Skopińska

W. Zmiany w funkcjonowaniu poszczególnych układów u kobiety ciężarnej (krążenia, oddechowego, moczowego, pokarmowego i inne)

S. Przebieg porodu fizjologicznego:

1. Znaczenie i przebieg czynności skurczowej macicy

2. Zwiastuny porodu

3. Cechy porodu fizjologicznego

4. Czynniki porodowe

5. Położenie, ułożenie, ustawienie płodu

6. Okresy porodu.

C. Przebieg porodu fizjologicznego, okres połogu, laktacja.

(dla nieparzystych grup ćwiczeniowych)

23. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Prof. Anna Różańska-Walędziak +mgr Ewa Skopińska

15.04. 2024. Wielka Synapsa- eliminacje.

S. Mechanizmy adaptacji człowieka do warunków ekstremalnych:

• Oddychanie w warunkach obniżonego ciśnienia atmosferycznego

• Aklimatyzacja do niskiego ciśnienia parcjalnego tlenu

• Wpływ podwyższonego ciśnienia na organizm

• Fizjologia i patofizjologia nurkowania

C. Przebieg porodu fizjologicznego, okres połogu, laktacja.

(dla parzystych grup ćwiczeniowych)

24. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Lek. Krzysztof Wyszomirski

W. Fizjologia układu pokarmowego.

Ogólna struktura układu pokarmowego człowieka

Autonomiczny układ jelitowy

Motoryka przewodu pokarmowego

S.Czynność wydzielnicza gruczołów trawiennych i ich regulacja (wydzielanie śliny, żołądkowe, trzustkowe, jelitowe)

Trawienie i wchłanianie (wody, elektrolitów, witamin, węglowodanów, białek, tłuszczów)

Budowa i funkcje egzokrynnej części trzustki

C. USG narządów jamy brzusznej - cz. I.

25. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Lek. Krzysztof Wyszomirski

W. Budowa i funkcje wątroby.

Krążenie wątrobowe - odrębności czynnościowe i anatomiczne

S. Hormony przewodu pokarmowego i ich znaczenie dla prawidłowego przebiegu procesu trawienia.

C. USG narządów jamy brzusznej - cz. II.

26. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk

W. Procesy starzenia organizmu.

S. Prezentacje studenckie na wskazane tematy z zakresu fizjologii

27. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr n. med. Przemysław Kurowski + lek. Miłosz Sołowiej

W1. Fizjologia układu moczowego.

1. Anatomia czynnościowa nerek

2. Struktura i funkcja nefronu

3. Odrębności czynnościowe i anatomiczne krążenia nerkowego

4. Mechanizm i regulacja powstawania moczu pierwotnego (filtracja kłębuszkowa: błona filtracyjna, efektywne ciśnienie filtracyjne)

5. Transport kanalikowy. Równowaga kłębuszkowo-kanalikowa

6. Zagęszczanie i rozcieńczanie moczu: wzmacniacz i wymiennik przeciwprądowy, rola mocznika

7. Regulacja gospodarki wapniowo- fosforanowej przez nerki

8. Hormonalna funkcja nerek (erytropoetyna, witamina D)

9. Rola nerek w regulacji ciśnienia tętniczego

SC. Regulacja działania i ocena funkcjonowania układu moczowego.

1. Regulacja przepływu nerkowego i transportu kanalikowego – neurogenna (unerwienie nerek, odruchowa regulacja), hormonalna i humoralna (układ renina – angiotensyna – aldosteron, wazopresyna, endoteliny, tlenek azotu, peptydy natriuretyczne, dopamina, adrenomodullina, cytokiny)

2. Diureza presyjna. Inne przyczyny zmian diurezy

3. Pojęcie klirensu nerkowego. Klirens kreatyniny – metody wyliczania (wzór Cockrofta - Gaulta i reguła MDRD), znaczenie kliniczne

4. Analiza składu moczu ostatecznego, interpretacja badania ogólnego moczu

Nauka obliczania filtracji kłębuszkowej i oceny wydolności nerek. Interpretacja wyników badania ogólnego moczu.

28. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dni wolne od zajęć

29.TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr n. med. Przemysław Kurowski + mgr Ewa Skopińska

03.06.2024 Kolokwium II

SC.Hematopoeza. Układ czerwonokrwinkowy

1. Hematopoeza

2. Budowa i funkcje erytrocytów

3. Hemoglobina - rodzaje, właściwości

4. Krzywa dysocjacji hemoglobiny

5. Transport gazów we krwi

6. Rola erytropoetyny

Przydatność kliniczna oceny parametrów czerwonokrwinkowych.

1. Badanie morfotyczne krwi (morfologia) - przydatność kliniczna

2. Gospodarka żelaza. Badania biochemiczne

3. Grupy krwi, konflikt serologiczny w grupach głównych, próba krzyżowa - definicja, zastosowanie kliniczne

30. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr n. med. Przemysław Kurowski

10.06.2024. Kolokwium II - drugi termin (poprawkowy), egzamin w terminie zerowym

S. Inne morfotyczne składniki krwi.

1. Podział i funkcje leukocytów

2. Funkcje płytek krwi

3. Przydatność kliniczna odczynu Biernackiego (OB)

4. Zmiany patologiczne w układzie czerwonokrwinkowym - niedokrwistości, policytemie, hemoglobinopatie, hemoglobinuria

5. Przyczyny niedoboru i nadmiaru żelaza w organizmie - wybrane jednostki chorobowe

6. Zmiany patologiczne w układzie białokrwinkowym - leukocytoza, leukopenia

Proces hemostazy

1. Hemostaza - rola śródbłonka, płytek krwi i czynników krzepnięcia

2. Kaskada krzepnięcia

3. Wybrane zaburzenia hemostazy

4. Układ fibrynolizy

5. Endogenne antykoagulanty

6. Kliniczne wskaźniki hemostazy - czas krwawienia, krzepnięcia, protrombinowy

7.Zaburzenia hemostazy. Skazy krwotoczne. Niedobory endogennych antykoagulantów

Literatura obowiązkowa:

1. Silverthorn DU. Fizjologia człowieka. Zintegrowane podejście, PZWL 2022.

Literatura uzupełniająca:

1. Konturek SJ. Fizjologia człowieka. Konturek, Edra Urban&Partner 2019.

2. Traczyk WZ, Trzebski A. Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, PZWL 2020.

obowiązkowy

nie dotyczy

Celem nauczania fizjologii jest poznanie mechanizmów umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka, wytworzenie umiejętności kojarzenia procesów i myślenia o poszczególnych narządach i układach jako o

elementach całego organizmu oraz poznanie mechanizmów umożliwiających integrację czynności poszczególnych narządów. Nauczanie fizjologii ma również na celu poznanie możliwości adaptacyjnych organizmu człowieka zdrowego i chorego do czynników zewnętrznych występujących w warunkach standardowych ekstremalnych.

1. TYDZIEN DYDAKTYCZNY

Dr n. med. Przemysław Kurowski

W. Układ przedsionkowy. Opuszkowe, mostowe i śródmózgowe obszary kontrolujące ruch. Kora ruchowa. Zwoje podstawy. Móżdżek.

1. Budowa i funkcje aparatu przedsionkowego:

• Mechanizm przetwarzania sygnału w komórkach włosowych

• Funkcja kanałów półkolistych. Przekazywanie pobudzenia do nerwu przedsionkowego

• Funkcja woreczka i łagiewki

• Połączenia nerwowe aparatu przedsionkowego

• Jądra przedsionkowe. Układ przedsionkowo-rdzeniowy

• Regulacja napięcia mięśniowego i równowagi ciała przez układ przedsionkowy

• Interakcja układu przedsionkowego z układem wzrokowym - odruch przedsionkowo-oczny, oczopląs porotacyjny i lokomocyjny

2. Organizacja i czynność móżdżku:

• Podział czynnościowy móżdżku

• Organizacja neuronalna kory móżdżku struktury kory móżdżku

• Połączenia móżdżku

• Rola móżdżku w utrzymaniu postawy ciała, regulacji napięcia mięśniowego, koordynacji ruchów dowolnych

• Efekty uszkodzenia móżdżku

3. Kora ruchowo-czuciowa:

• Organizacja neuronów kory motorycznej i połączenia z innymi obszarami kory mózgowej etapy tworzenia ruchu

• Zstępujące drogi ruchowe - drogi korowo-rdzeniowe, drogi ruchowe pochodzące z pnia mózgu

4. Jądra podstawy

• Regulacja czynności motorycznej przez jądra podstawy (pętla skorupy, pętla jądra ogoniastego)

• Mechanizm planowania i wykonywania ruchów dowolnych

SC. Czynność bioelektryczna mózgu (EEG). Rytmy biologiczne. Fizjologia snu i czuwania. Organizacja struktur układu limbicznego.

Czynność bioelektryczna mózgu (EEG):

1. Teoretyczne podstawy występowania czynności bioelektrycznej mózgu

2. Podstawowe fale i analiza zapisu EEG

3. Epilepsja, zapis EEG w trakcie stanów absencyjnych, epilepsji skroniowej i uogólnionych wyładowań epileptycznych

4. Patofizjologiczne podłoże zespołów napadowych

Sen:

1. Dobowa rytmika snu i czuwania.

2. Rola tworu siatkowatego – opuszki, śródmózgowia, wzgórza i podwzgórza w regulacji stanu czuwania i snu

3. Fazy i okresy snu u człowieka. Analiza zapisu EEG w śnie wolnofalowym i fazie snu REM. Charakterystyka poszczególnych faz snu

4. Charakterystyka i znaczenie fizjologiczne snu REM i NREM

5. Zaburzenia snu: narkolepsja, zespół snu z bezdechem (obturacyjny bezdech), somnambulizm, zaburzenia snu w depresji

Rytmy biologiczne:

1. Definicja i rodzaje rytmów biologicznych

2. Synchronizator biologiczny, zegar biologiczny

3. Neurofizjologiczny mechanizm sterowania rytmem okołodobowym czynności fizjologicznych (w tym wydzielania hormonów) i psychicznych

4. Desynchronizacja rytmów biologicznych

Układ limbiczny:

1. Charakterystyka struktur układu limbicznego ze szczególnym uwzględnieniem ciała migdałowatego i jego połączeń z innymi obszarami mózgu. Funkcje kory przedczołowej

2. Interakcja pomiędzy układem limbicznym i autonomicznym

Fizjologia zachowania:

1. Zachowanie wrodzone - odruch bezwarunkowy, instynkt, imprinting, popęd, zaspakajanie popędu

2. Zachowanie nabyte w wyniku uczenia asocjacyjnego - klasyczny odruch warunkowy, instrumentalny odruch warunkowy, instrumentalne odruchy obronne

3. Pamięć stanów emocjonalnych w tym warunkowanie reakcji strachu i stany lękowe. Układ nagrody i kary. Regulacja nastroju

Uczenie się i pamięć:

1. Pojęcie uczenia się i pamięci. Podział pamięci. Poglądy na istotę śladu pamięciowego. Długotrwałe wzmocnienie synaptyczne i długotrwała depresja synaptyczna.

2. Metody oceny koncentracji uwagi i zapamiętywania. Amnezja wsteczna i następcza.

3. Patofizjologia zaburzeń nastroju oraz psychoz (zespoły depresyjne, choroba afektywna dwubiegunowa, schizofrenia).

4. Zespoły otępienne (choroba Alzheimera, otępienie naczyniopochodne)

2. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk

W. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego III. Podstawy elektrokardiografii:

1. Odprowadzenia elektrokardiograficzne i osie odprowadzeń kończynowych:

• Dwubiegunowych

• Jednobiegunowych

• Przedsercowych

2. Załamki, odstępy i odcinki elektrokardiogramu - mechanizm powstawania

3. Określenie rytmu serca - cechy rytmu zatokowego

4. Oś elektryczna serca - znaczenie kliniczne

SC. Technika przeprowadzania badania EKG:

1. Aparatura do badania EKG

2. Technika wykonywania EKG spoczynkowego i wysiłkowego

3. Odczytywanie i interpretacja zapisu EKG

4. Próby czynnościowe

Nauka wykonywania badania EKG spoczynkowego. Rejestracja i analiza zapisu EKG.

3. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr Miłosz Sołowiej

1. Fizjologia cyklu miesiączkowego. Owulacja i zapłodnienie.

2. Rozwój narządów płciowych męskich i żeńskich

3. Znaczenie hormonów płciowych

4. Oogeneza i spermatogeneza

5. Dojrzewanie płciowe

6. Menopauza i andropauza

4.TYDZIEN DYDAKTYCZNY

Dr hab n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. ucz.

W. Zmiany w funkcjonowaniu poszczególnych układów u kobiety ciężarnej (krążenia, oddechowego, moczowego, pokarmowego i inne)

S. Przebieg porodu fizjologicznego:

1. Znaczenie i przebieg czynności skurczowej macicy

2. Zwiastuny porodu

3. Cechy porodu fizjologicznego

4. Czynniki porodowe

5. Położenie, ułożenie, ustawienie płodu

6. Okresy porodu.

C. Wprowadzenie do kardiotokografii. Omówienie wybranych przypadków klinicznych

5. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr n. med. Grzegorz Horszczaruk

W. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego IV. Rola śródbłonka w regulacji światła naczyń.

1. Śródbłonek jako narząd wydzielania. Regulacja światła naczyń przez czynniki wydzielane przez śródbłonek:

• Tlenek azotu

• Prostacyklina

• Prostaglandyny

• Tromboksan

• Endotelina

2. Czynniki warunkujące wielkość średnicy naczyń tętniczych i żylnych:

• Podstawowe napięcie miogenne ściany naczyń

• Wpływ unerwienia na mięśnie gładkie naczyń

• Wpływ metabolitów na mięśnie gładkie naczyń

SC. Regulacja krążenia w poszczególnych narządach. Mikrokrążenie.

1. Regulacja przepływu krwi przez narządy:

• Krążenie wieńcowe:

o Anatomia krążenia wieńcowego

o Metabolizm mięśnia sercowego

o Czynniki warunkujące wydatek energetyczny mięśnia sercowego

o Regulacja światła tętnic wieńcowych (autoregulacja, regulacja za pośrednictwem lokalnie wydzielanych czynników, wpływ układu autonomicznego na przepływ wieńcowy)

o Rezerwa wieńcowa

• Krążenie mózgowe:

o Autoregulacja przepływu mózgowego

o Wpływ grawitacji na krążenie mózgowe

o Rola tlenu i dwutlenku węgla w regulacji światła naczyń mózgowych

o Wpływ zmian ciśnienia śródczaszkowego na przepływ mózgowy (objaw Cushinga)

2. Charakterystyka naczyń mikrokrążenia:

• Właściwości przepływu przez naczynia włosowate

• Procesy wymiany przez ścianę naczyń włosowatych (procesy dyfuzji, filtracji i reabsorpcji)

• Mechanizmy regulacji mikrokrążenia:

o Autoregulacja przepływu

o Przekrwienie czynnościowe i reaktywne

• Rola komórek śródbłonka w regulacji mikrokrążenia

6. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Mgr Ewa Skopińska

Wielka Synapsa - etap uczelniany

Dr hab n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. ucz.

SC. Czynność endokrynna trzustki

1. Insulina

• Biosynteza i budowa insuliny

• Neurogenna i hormonalna kontrola wydzielania insuliny, rola układu autonomicznego, substratów i hormonów przewodu pokarmowego

• Mechanizm działania insuliny, receptory insuliny, regulacja receptorów insuliny, wewnątrzkomórkowe przekaźniki działania insuliny

• Regulacja gospodarki węglowodanowej, lipidowej i białkowej przez insulinę

2.Glukagon

• Neurogenna i hormonalna regulacja wydzielania glukagonu

• Mechanizm działania glukagonu

• Regulacja gospodarki węglowodanowej i lipidowej przez glukagon

7. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr hab n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. ucz.

W. Oś podwzgórzowo-przysadkowa

Oś podwzgórzowo-przysadkowa i sprzężenie zwrotne:

• Podwzgórzowe hormony uwalniające i hamujące

• Hormony przedniego płata przysadki

S.Gruczoł tarczowy

• Budowa tarczycy, rozmieszczenie i metabolizm jodu

• Biosynteza, uwalnianie i transport hormonów tarczycy

• Regulacja wydzielania hormonów tarczycy

• Skutki fizjologiczne działania hormonów tarczycy

Kora nadnerczy

• Morfologia kory nadnerczy

• Biosynteza i struktura hormonów kory nadnerczy

• Regulacja wydzielania CRH, ACTH i hormonów kory nadnerczy (kortyzolu)

• Transport do tkanek docelowych i metabolizm hormonów kory nadnerczy

• Działanie glikokortykosteroidów

8. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr Miłosz Sołowiej

W. Budowa i funkcje wątroby.

Dr hab n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. ucz.

S. Fizjologia układu pokarmowego.

Ogólna struktura układu pokarmowego człowieka

Autonomiczny układ jelitowy

Motoryka przewodu pokarmowego

9. TYDZIEN DYDAKTYCZNY

Dr Miłosz Sołowiej

SC. Znaczenie hormonów przewodu pokarmowego.

Czynność wydzielnicza gruczołów trawiennych i ich regulacja (wydzielanie śliny, żołądkowe, trzustkowe, jelitowe)

Trawienie i wchłanianie (wody, elektrolitów, witamin, węglowodanów, białek, tłuszczów)

Budowa i funkcje egzokrynnej części trzustki

10. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr n. med. Przemysław Kurowski

W. Fizjologia układu moczowego.

1. Anatomia czynnościowa nerek

2. Struktura i funkcja nefronu

3. Odrębności czynnościowe i anatomiczne krążenia nerkowego

4. Mechanizm i regulacja powstawania moczu pierwotnego (filtracja kłębuszkowa: błona filtracyjna, efektywne ciśnienie filtracyjne)

5. Transport kanalikowy. Równowaga kłębuszkowo-kanalikowa

6. Zagęszczanie i rozcieńczanie moczu: wzmacniacz i wymiennik przeciwprądowy, rola mocznika

7. Regulacja gospodarki wapniowo- fosforanowej przez nerki

8. Hormonalna funkcja nerek (erytropoetyna, witamina D)

9. Rola nerek w regulacji ciśnienia tętniczego

S. Regulacja działania i ocena funkcjonowania układu moczowego.

1. Regulacja przepływu nerkowego i transportu kanalikowego – neurogenna (unerwienie nerek, odruchowa regulacja), hormonalna i humoralna (układ renina – angiotensyna – aldosteron, wazopresyna, endoteliny, tlenek azotu, peptydy natriuretyczne, dopamina, adrenomodullina, cytokiny)

2. Diureza presyjna. Inne przyczyny zmian diurezy

3. Pojęcie klirensu nerkowego. Klirens kreatyniny – metody wyliczania (wzór Cockrofta - Gaulta i reguła MDRD), znaczenie kliniczne

4. Analiza składu moczu ostatecznego, interpretacja badania ogólnego moczu

Nauka obliczania filtracji kłębuszkowej i oceny wydolności nerek. Interpretacja wyników badania ogólnego moczu.

9. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Prof. Łukasz Szumowski/ Dr n med. Grzegorz Horszczaruk/ Dr Krzysztof Wyszomirski

W. Fizjologia wysiłku fizycznego. Energetyka wysiłkowa.

1. Źródła energii do pracy mięśni szkieletowych

2. Wykorzystanie źródeł energii w zależności od rodzaju, czasu trwania i intensywności wysiłku

3. Spoczynkowe i wysiłkowe pochłanianie tlenu

4. Deficyt i dług tlenowy. Równowaga czynnościowa podczas pracy fizycznej

5. Współczynnik oddechowy

6. Współczynnik pracy użytecznej

7. Metody pomiaru wydolności i ich uzasadnienie fizjologiczne

SC. Klasyfikacja wysiłków fizycznych:

• Wysiłki dynamiczne i statyczne

• Wysiłki lokalne i ogólne

• Wysiłek submaksymalny i maksymalny

2. Wydolność tlenowa: czynniki decydujące o ilości tlenu dostarczanego do tkanek przez układ krążenia

3. Adaptacja do dynamicznego i statycznego wysiłku fizycznego:

• Układu krążenia

• Układu oddechowego

4. Wpływ pozycji ciała na zmiany parametrów hemodynamicznych podczas wysiłków fizycznych

5. Zmiany hormonalne w trakcie wysiłku

6. Wpływ regularnych wysiłków fizycznych na wydolność człowieka

7. Wpływ wieku, płci i wydolności fizycznej na adaptację do wysiłku fizycznego

8. Adaptacja do wysiłku fizycznego osób z chorobami układu krążenia i układu oddechowego. Tolerancja wysiłkowa osób po transplantacji serca

9. Przeciwwskazania do wykonywania wysiłków statycznych lokalnych i ogólnych

10. Elektrokardiografia wysiłkowa: Wartość diagnostyczna elektrokardiografii wysiłkowej w chorobie niedokrwiennej serca, nadciśnieniu tętniczym i zaburzeniach rytmu serca. Wskazania i przeciwwskazania do wykonania testu wysiłkowego

11. Korzystne efekty treningu fizycznego w wybranych schorzeniach (choroby układu krążenia, cukrzyca, POCHP, astma oskrzelowa)

12. Ujemne skutki przetrenowania (zespół przetrenowania)

11. TYDZIEN DYDAKTYCZNY

Dr n. med. Przemysław Kurowski

W. Krew - składniki morfotyczne krwi oraz ich znaczenie

1. Podział i funkcje leukocytów

2. Funkcje płytek krwi

3. Przydatność kliniczna odczynu Biernackiego (OB)

4. Zmiany patologiczne w układzie czerwonokrwinkowym - niedokrwistości, policytemie, hemoglobinopatie, hemoglobinuria

5. Przyczyny niedoboru i nadmiaru żelaza w organizmie - wybrane jednostki chorobowe

6. Zmiany patologiczne w układzie białokrwinkowym - leukocytoza, leukopenia

Hematopoeza. Układ czerwonokrwinkowy

1. Hematopoeza

2. Budowa i funkcje erytrocytów

3. Hemoglobina - rodzaje, właściwości

4. Krzywa dysocjacji hemoglobiny

5. Transport gazów we krwi

6. Rola erytropoetyny

SC. Proces hemostazy

1. Hemostaza - rola śródbłonka, płytek krwi i czynników krzepnięcia

2. Kaskada krzepnięcia

3. Wybrane zaburzenia hemostazy

4. Układ fibrynolizy

5. Endogenne antykoagulanty

6. Kliniczne wskaźniki hemostazy - czas krwawienia, krzepnięcia, protrombinowy

7.Zaburzenia hemostazy. Skazy krwotoczne. Niedobory endogennych antykoagulantów

Przydatność kliniczna oceny parametrów czerwonokrwinkowych.

1. Badanie morfotyczne krwi (morfologia) - przydatność kliniczna

2. Gospodarka żelaza. Badania biochemiczne

3. Grupy krwi, konflikt serologiczny w grupach głównych, próba krzyżowa - definicja, zastosowanie kliniczne

13. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr Miłosz Sołowiej

SC. Powtórzenie wiadomości z zakresu fizjologii przygotowujące do egzaminu

Omówienie wybranych przypadków klinicznych

14. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr Krzysztof Wyszomirski

W. Kolokwium zaliczające II semestr

Dr hab. n. med. i n. o zdr. Anna Różańska-Walędziak, prof. ucz.

SC. Podstawy ultrasonografii narządów klatki piersiowej i jamy brzusznej

15. TYDZIEŃ DYDAKTYCZNY

Dr Grzegorz Horszczaruk

W. Procesy starzenia organizmu.

S. Prezentacje studenckie na wskazane tematy z zakresu fizjologii

Literatura obowiązkowa:

1. Silverthorn DU. Fizjologia człowieka. Zintegrowane podejście, PZWL 2022.

Literatura uzupełniająca:

1. Konturek SJ. Fizjologia człowieka. Konturek, Edra Urban&Partner 2019.

2. Traczyk WZ, Trzebski A. Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, PZWL 2020.

Zajęcia odbywają się w trybie stacjonarnym w siedzibie Uniwersytetu przy ul. Wóycickiego 1/3.

Wszystkie zajęcia - wykłady, seminaria, ćwiczenia - są obowiązkowe.

Spóźnienie powyżej 15 min nieodwołalnie skutkuje brakiem zgody na uczestniczenie w zajęciach i wpisaniem nieobecności. Osoba spóźniona poniżej 15 minut ma obowiązek we własnym zakresie dopilnować wpisania obecności przez nauczyciela prowadzącego zajęcia po ich bezpośrednim zakończeniu. Powtarzające się spóźnienia zakłócające przebieg zajęć innym studentom mogą być potraktowane jak nieobecność przez osobę prowadzącą zajęcia.

Student ma obowiązek być na wszystkich zajęciach, wykładach, seminariach i ćwiczeniach. Każda nieobecność niezależnie od jej przyczyny musi zostać odrobiona w formie wyznaczonej przez koordynatora przedmiotu. W sytuacji więcej niż 3 nieobecności w semestrze, niezależnie od ich przyczyny, student jest zobowiązany do zdania kolokwium zaliczającego z całej wiedzy z fizjologii pod koniec semestru letniego, w formie wskazanej przez koordynatora przedmiotu, w celu uzyskania możliwości przystąpienia do egzaminu.

Każdy student ma obowiązek odbywania zajęć z własną grupą (odpowiednio ćwiczeniową, seminaryjną i wykładową).

Nie ma żadnej możliwości dokonywania zamiany terminu zajęć pomiędzy grupami. Wyjątek stanowią wyłącznie osoby z Indywidualną Organizacją Studiów oraz osoby z pisemną zgodą Pana Dziekana/Pani Dziekan na zamianę grup na zajęciach, której kopia ma być dostarczona do Zakładu Fizjologii Człowieka i Patofizjologii.

W trakcie wykładów, seminariów lub ćwiczeń może zostać przeprowadzony sprawdzian pisemny oceniający przygotowanie do zajęć, tzw. „wejściówka”. Niezaliczenie 2 lub więcej „wejściówek” skutkuje koniecznością zaliczenia kolokwium ustnego i pisemnego obejmującego zakres wiedzy z całej fizjologii, odbywającego się w czerwcu, w celu uzyskania możliwości dopuszczenia do egzaminu. Podobnie, w sytuacji gdy nauczyciel prowadzący zajęcia oceni stopień przygotowania studentów do zajęć za niewystarczający, możliwe jest przeprowadzenie niezapowiedzianego sprawdzianu ustnego lub pisemnego, a ocena z niego jest traktowana na równi z ocenami z wejściówek.

Ogólne zasady zaliczenia przedmiotu:  

Zakres wymaganej wiedzy do egzaminu obejmuje fizjologię człowieka oraz elementy patofizjologii i zagadnienia kliniczne znajdujące się w podręcznikach należących do literatury obowiązkowej oraz przedstawiane przez nauczycieli w trakcie zajęć. Obowiązuje całość materiału zawarta w podręczniku oraz przedstawiana na zajęciach, wykładach, seminariach oraz ćwiczeniach. Zakresy tematyczne przedstawione w sylabusie mają charakter orientacyjny, mając na celu ułatwienie przygotowania się do zajęć.

Podstawą dopuszczenia do egzaminu jest obecność na wszystkich ćwiczeniach, seminariach i wykładach oraz zaliczenie dwóch kolokwiów w formie testu jednokrotnego wyboru, jednego w semestrze zimowym, drugiego w semestrze letnim. Osoby z nieobecnościami oraz osoby z dwoma lub więcej ocenami niedostatecznymi ze sprawdzianów w trakcie zajęć zostaną dopuszczone do egzaminu po zdaniu dodatkowego kolokwium ustnego i pisemnego z wiedzy z zakresu całej fizjologii, odbywającego się w czerwcu. Minimalny próg zaliczenia kolokwiów to 60% prawidłowych odpowiedzi.

Możliwe jest przystąpienie do egzaminu w terminie zerowym. Warunkiem jest uzyskanie średniej oceny z kolokwiów 4,5 lub wyższej. Egzamin zerowy będzie odbywał się w formie ustnej i jest terminem dodatkowym dla studentów spełniających kryteria kwalifikacyjne.

Podstawą zaliczenia przedmiotu jest egzamin testowy złożony ze 100 pytań jednokrotnego wyboru, odbywający się w sesji letniej. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie minimum 60% prawidłowych odpowiedzi.

<60% pkt – niedostateczny (2)

60-67% pkt – dostateczny (3)

68-75% pkt – dość dobry (3,5)

76-83% pkt – dobry (4,0)

84-91% pkt - ponad dobry (4,5)

92-100% pkt – bardzo dobry (5)

Egzamin poprawkowy odbędzie się w formie ustnej lub pisemnej.