Książka jako źródło wiedzy archiwalnej
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WNHS-AZD-KZWA |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Książka jako źródło wiedzy archiwalnej |
Jednostka: | Wydział Nauk Historycznych |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | (brak danych) |
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się: | historia |
Poziom przedmiotu: | podstawowy |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | AZD2_W13 AZD2_W14 AZD2_W19 AZD2_U05 AZD2_K05 |
Wymagania wstępne: | Podstawowa znajomość historii Polski oraz nauk pomocniczych historii. |
Skrócony opis: |
Zajęcia mają na celu zaprezentowanie książki jako źródła wiedzy archiwalnej, poprzez omówienie oraz analizowanie różnych typów wpisów, not marginalnych oraz informacji pozostawionych na księgach rękopiśmiennych i drukowanych. |
Pełny opis: |
Książka jest od wieków najważniejszym nośnikiem wiedzy w różnych obszarach i polach badawczych. Można książkę badać od strony bibliologicznej, historycznej, historii sztuki, historii muzyki a także socjologicznej, co łączy się z jej oddziaływaniem społecznym w różnych kategoriach wiekowych i na różnych płaszczyznach intelektualnych. Książka jest też ważnym i nadal mało rozpoznanym źródłem wiedzy archiwalnej. Marginesy dawnych ksiąg oraz tzw. czyste karty przedtytułowe służyły często do zapisywania różnych informacji w ciągu minionych wieków. Były to wielokrotnie informacje o charakterze biograficznym dotyczące dawnych właścicieli i użytkowników książek, informacje o charakterze kronikarskim, rocznikarskim, często będące ważnym materiałem uzupełniającym związanym z faktem użytkowania książki w inny sposób niż klasyczne zdobywanie wiedzy o zawartą w niej treść. Jest to nadal temat wymagający dokładnego przebadania w oparciu o zachowane zasoby dawnych ksiąg, które mogą "ujawnić" wiele interesujących szczegółów z obszarów historycznych i życia codziennego w dawnych wiekach. |
Literatura: |
1. Birkenmajer A., Książka rękopiśmienna, w: Aleksander Birkenmajer. Studia bibliologiczne, red. H. Więckowska, A. Birkenmajer, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975, s. 264-284. 2. Broda M., Biblioteka klasztoru cystersów w Henrykowie do końca XV wieku, Kraków 2014. 3. Chwalewik E., Zbiory polskie : archiwa, bibljoteki, gabinety, galerje, muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie w porządku alfabetycznym według miejscowości ułożone, t. 1-2, Kraków 1991. 4. Dawna książka i kultura : materiały międzynarodowej sesji naukowej z okazji pięćsetlecia sztuki drukarskiej w Polsce, red. S. Grzeszczuk, A. Kawecka-Gryczowa, Wrocław 1975. 5. Encyklopedia wiedzy o książce, red. nacz. A. Birkenmajer, B. Kocowski, J. Trzynadlowski, Wrocław 1971. 6. Hornowska M., Zdzitowiecka – Jasieńska H., Zbiory rękopiśmienne w Polsce średniowiecznej, Warszawa 1947. 7. Jarzębowski L., O potrzebie i metodach badań proweniencyjnych, w: Studia o działalności i zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, cz. 2, red. B. Ryszewski, Toruń 1982, s. 101-118. 8. Knapek E., Proweniencje zespołu dokumentów pergaminowych Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie, „Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie, R. 61/2016, s. 21-35 9. Kocowski B., Zadania i metody badań proweniencyjnych w zakresie starych druków, „Przegląd Biblioteczny”, R. 19, z. 1-2/1951, s. 72-84. 10. Książka dawna i jej właściciele, t. 1-2, red. A. Franczyk-Cegła, D. Sidorowicz-Mulak, Wrocław 2017. 11. Marszalska J. M., Graczyk W., Zespoły proweniencyjne zasobu inkunabułów i starych druków Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie: właściciele, użytkownicy, bibliofile, Warszawa 2017. 12. Marszalska J. M., Inwentarz klasztoru Karmelitów Bosych w Czernej z 1643 roku jako źródło do dziejów poznania klasztoru i jego spraw gospodarczych, „Nasza Przeszłość”, 106/2006, s. 301-314. 13. Marszalska J. M., Inwentarze ksiąg biblioteki opactwa cystersów w Szczyrzycu do końca XIX wieku, w: „Saeculum Christianum”, R. 22/2015, s. 184-193. 14. Marszalska J. M., Katalog Inkunabułów Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie, Tarnów – Tyniec 1997. 15. Marszalska J. M., Najważniejsze źródła rękopiśmienne do dziejów klasztoru oo. Cystersów w Szczyrzycu, „Nasza Przeszłość”, 2005/104, s. 37-70. 16. Marszalska J. M., Polonica XVI-XVIII wieku : katalog, Tarnów 1993. 17. Moskal T., Książka w kulturze sandomierskiego środowiska kolegiackiego do 1818 roku, Lublin 2013 18. Narbutiene D., Książki ze znakami własnościowymi Radziwiłłów w Bibliotece Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich, „Rocznik Biblioteki Narodowej”, t. 41/2011, s. 81-88. 19. Paszkiewicz U., Z warsztatu badań proweniencyjnych. Wybrane znaki własnościowe księgozbiorów prywatnych na wschodnich ziemiach Rzeczypospolitej, „Roczniki Biblioteczne”, R. 48/2004, s.107-127. 20. Pidłypczak-Majerowicz M., Stare druki proweniencji zakonnej w Bibliotece Ossolineum, Wrocław 2019. 21. Potkowski E., Książka rękopiśmienna w kulturze Polski, Warszawa 1984. 22. Ratajewski J., Wprowadzenie do bibliotekoznawstwa czyli wiedza o bibliotece w różnych dawkach, Warszawa 2002. 23. Siess-Krzyszkowski S., Pierwsza Biblioteka Ordynacka w Nieświeżu i jej znaki własnościowe (na podstawie bazy danych: Katalog starych druków Biblioteki Ordynacji Nieświeskiej Radziwiłłów. Druki polskie XVI-XVIII wieku), „Rocznik Biblioteki Narodowej”, R. 41/2011, s. 135-160. 24. Słownik Pracowników Książki Polskiej, red. I. Treichel, Warszawa 1972. (oraz suplementy). 25. Strutyńska M., Inkunabuły proweniencji chojnickiej w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu w Toruniu, w: Studia o działalności i zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, cz. 2, red. B. Ryszewski, Toruń 1982, s. 57-73. 26. Turowska M., Książęce znaki własnościowe w kolekcjach piastowskich Brzegu i Legnicy (ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, w: Piastowskie kolekcje ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu: digitalizacja i udostępnienie, red. I. Bińkowska i D. Codogni-Łańcucka, Wrocław 2015, s. 95-120. |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
AZD2_W13 Zna i prawidłowo identyfikuje typy i formy dokumentacji oraz sposoby ich powstawania. Potrafi dokonać ich samodzielnej analizy. AZD2_W14 Zna i rozumie szczegółowe metody analizy i interpretacji źródeł będących przedmiotem badań archiwistyki i zarządzania dokumentacją. AZD2_W19 Zna szczegółowe metody profilaktyki i konserwacji materiałów archiwalnych, a także warunki ich przechowywania. AZD2_U05 Potrafi posługiwać się w stopniu zaawansowanym krytyką zewnętrzną i wewnętrzną źródeł historycznych. Potrafi rozpoznawać różne rodzaje wytworów kultury właściwych dla historii z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno-kulturowym. AZD2_K05 Ma dogłębną świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego (w tym archiwalnego) i tradycji regionu, kraju, Europy oraz promowanie i popularyzację Efekty przedmiotowe: EK 1: student ma wiedzę o różnych typach informacji oraz różnych formach informacji pozostawionych na księgach rękopiśmiennych i drukowanych EK 2: student zna płaszczyzny na których można analizować książkę jako źródło wiedzy archiwalnej EK 3: student potrafi wykorzystywać wiedzę z zakresu historii Polski ze szczególnym uwzględnieniem płaszczyzny politycznej, gospodarczej, społecznej, kulturalnej do omówienia i analizy różnych typów informacji pozostawionych na księgach rękopiśmiennych i drukowanych EK 4: student potrafi analizować oraz prawidłowo interpretować zapisy, noty oraz inne typy informacji pozostawione na książkach, a także potrafi wyciągnąć konstruktywne wnioski z analizy przeprowadzonego zagadnienia EK 5: student ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa rękopiśmiennego oraz drukowanego Polski, a także rozumie rolę archiwisty w procesie popularyzowania wiedzy na jego temat Uzasadnienie punktów ECTS (2 ECTS): 1. Udział w zajęciach 2. Przygotowanie do dyskusji odbywającej się na każdych zajęciach 3. Przygotowanie do zaliczenia końcowego Konsultacje na temat zagadnień poruszanych na zajęciach odbywają się na dyżurze (raz w tygodniu jedna godzina). |
Metody i kryteria oceniania: |
Warunki dla osiągnięcia określonej oceny: na ocenę 2 (ndst.): EK 1: student nie ma wiedzy o różnych typach informacji oraz różnych formach informacji pozostawionych na księgach rękopiśmiennych i drukowanych EK 2: student nie zna płaszczyzn na których można analizować książkę jako źródło wiedzy archiwalnej EK 3: student nie potrafi wykorzystywać wiedzę z zakresu historii Polski ze szczególnym uwzględnieniem płaszczyzny politycznej, gospodarczej, społecznej, kulturalnej do omówienia i analizy różnych typów informacji pozostawionych na księgach rękopiśmiennych i drukowanych EK 4: student nie potrafi analizować oraz prawidłowo interpretować zapisów, not oraz innych typów informacji pozostawionych na książkach, a także nie potrafi wyciągnąć konstruktywnych wniosków z analizy przeprowadzonego zagadnienia EK 5: student nie ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa rękopiśmiennego oraz drukowanego Polski, a także nie rozumie roli archiwisty w procesie popularyzowania wiedzy na jego temat na ocenę 3 (dst.): EK 1: student w stopniu podstawowym ma wiedzę o różnych typach informacji oraz różnych formach informacji pozostawionych na księgach rękopiśmiennych i drukowanych EK 2: student zna w stopniu podstawowym płaszczyzny na których można analizować książkę jako źródło wiedzy archiwalnej EK 3: student potrafi w stopniu podstawowym wykorzystywać wiedzę z zakresu historii Polski ze szczególnym uwzględnieniem płaszczyzny politycznej, gospodarczej, społecznej, kulturalnej do omówienia i analizy różnych typów informacji pozostawionych na księgach rękopiśmiennych i drukowanych EK 4: student potrafi w stopniu podstawowym analizować oraz prawidłowo interpretować zapisy, noty oraz inne typy informacji pozostawione na książkach, a także potrafi wyciągnąć konstruktywne wnioski z analizy przeprowadzonego zagadnienia EK 5: student ma w stopniu podstawowym świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa rękopiśmiennego oraz drukowanego Polski, a także rozumie rolę archiwisty w procesie popularyzowania wiedzy na jego temat na ocenę 4 (bd.): EK 1: student w stopniu dobrym ma wiedzę o różnych typach informacji oraz różnych formach informacji pozostawionych na księgach rękopiśmiennych i drukowanych EK 2: student zna w stopniu dobrym płaszczyzny na których można analizować książkę jako źródło wiedzy archiwalnej EK 3: student potrafi w stopniu dobrym wykorzystywać wiedzę z zakresu historii Polski ze szczególnym uwzględnieniem płaszczyzny politycznej, gospodarczej, społecznej, kulturalnej do omówienia i analizy różnych typów informacji pozostawionych na księgach rękopiśmiennych i drukowanych EK 4: student potrafi w stopniu dobrym analizować oraz prawidłowo interpretować zapisy, noty oraz inne typy informacji pozostawione na książkach, a także potrafi wyciągnąć konstruktywne wnioski z analizy przeprowadzonego zagadnienia EK 5: student ma w stopniu dobrym świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa rękopiśmiennego oraz drukowanego Polski, a także rozumie rolę archiwisty w procesie popularyzowania wiedzy na jego temat na ocenę 5 (bdb.): EK 1: student w stopniu bardzo dobrym ma wiedzę o różnych typach informacji oraz różnych formach informacji pozostawionych na księgach rękopiśmiennych i drukowanych EK 2: student zna w stopniu bardzo dobrym płaszczyzny na których można analizować książkę jako źródło wiedzy archiwalnej EK 3: student potrafi w stopniu bardzo dobrym wykorzystywać wiedzę z zakresu historii Polski ze szczególnym uwzględnieniem płaszczyzny politycznej, gospodarczej, społecznej, kulturalnej do omówienia i analizy różnych typów informacji pozostawionych na księgach rękopiśmiennych i drukowanych EK 4: student potrafi w stopniu bardzo dobrym analizować oraz prawidłowo interpretować zapisy, noty oraz inne typy informacji pozostawione na książkach, a także potrafi wyciągnąć konstruktywne wnioski z analizy przeprowadzonego zagadnienia EK 5: student ma w stopniu bardzo dobrym świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa rękopiśmiennego oraz drukowanego Polski, a także rozumie rolę archiwisty w procesie popularyzowania wiedzy na jego temat |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)
Okres: | 2022-02-01 - 2022-06-30 |
Przejdź do planu
PN KON
WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 30 godzin, 10 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Jolanta Marszalska | |
Prowadzący grup: | Jolanta Marszalska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzaminacyjny
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę |
|
E-Learning: | E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
|
Typ przedmiotu: | obowiązkowy |
|
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | nie dotyczy |
|
Skrócony opis: |
Zajęcia mają na celu zaprezentowanie książki jako źródła wiedzy archiwalnej, poprzez omówienie oraz analizowanie różnych typów wpisów, not marginalnych oraz informacji pozostawionych na księgach rękopiśmiennych i drukowanych. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.